۱۷٬۸۵۱
ویرایش
محارم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
افزایش شناسه و منبع
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←مفهوم‌شناسی: مستندسازی) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش شناسه و منبع) |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
'''مَحارِم''' کسانی که [[ازدواج]] با آنان به‌دلیل خویشاوندی [[حرام]] است و بر اساس نظر فقها احکام حجاب در برابر آنان جاری نیست. محارم و [[احکام شرعی|احکام]] آن در [[قرآن]] آمده است. [[نسب]]، [[ازدواج]] و [[رضاع]] از اسباب محرمیتند و بر اساس آنها محارم به محارم نسبی، محارم سببی و [[محارم رضاعی]] تقسیم می‌شوند. | '''مَحارِم''' کسانی که [[ازدواج]] با آنان به‌دلیل خویشاوندی [[حرام]] است و بر اساس نظر فقها احکام حجاب در برابر آنان جاری نیست. محارم و [[احکام شرعی|احکام]] آن در [[قرآن]] آمده است. [[نسب]]، [[ازدواج]] و [[رضاع]] از اسباب محرمیتند و بر اساس آنها محارم به محارم نسبی، محارم سببی و [[محارم رضاعی]] تقسیم می‌شوند. | ||
مادر، مادربزرگ، خواهر، دختر، نوه، دختر خواهر، دختر برادر، عمه و خاله از محارم نسبی مرد هستند و پدر، پدربزرگ، پسر، برادر، پسر خواهر، پسر برادر، عمو و دایی نیز از محارم نسبی زن محسوب می‌شوند. | مادر، مادربزرگ، خواهر، دختر، نوه، دختر خواهر، دختر برادر، عمه و خاله از محارم نسبی مرد هستند و پدر، پدربزرگ، پسر، برادر، پسر خواهر، پسر برادر، عمو و دایی نیز از محارم نسبی زن محسوب می‌شوند. همچنین همسر، مادرِ همسر و مادربزرگ او، دخترِ همسر، زنِ پدر (نامادری)، زنِ پسر (عروس) از محارم سببی مردها و نیز شوهر، پدرشوهر، پدربزرگ شوهر، پسر شوهر، شوهر مادر (ناپدری) و داماد از محارم سببی زن‌ها محسوب می‌شوند. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
محارم جمع «مَحْرَم» و به‌کسانی گفته می‌شود که به‌سبب خویشاوندی، نباید با همدیگر [[ازدواج]] کنند.<ref>فراهیدی، العین، ذیل واژه «حرم».</ref> محارم و احکام آن در دو آیه از قرآن آمده است؛ [[آیه ۲۳ سوره نساء]] به ذکر محارم و حرام‌بودن ازدواج با آنان اختصاص دارد.<ref>سوره نساء، آیه۲۳.</ref> در [[آیه ۳۱ سوره نور]] نیز برخی از محارم زنان را بر شمرده است.<ref>سوره نور، آیه۲۱.</ref> در برخی منابع روایی [[شیعه]] مانند [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک الوسائل]] بخشی با عنوان «ابواب النکاح المحرم» تدوین شده و برخی از روایات [[امامان معصوم(ع)]] ناظر به بیان احکامِ [[ازدواج]] یا نگاه به محارم، گردآوری شده است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۰۷؛ نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۳۲۷.</ref> از محارم و احکام آن در [[ابواب فقه|ابواب فقهیِ]] نکاح، [[طلاق]] و [[احکام اموات]]، سخن به میان آمده است.<ref> نجفی، جواهر‌الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۳۷.</ref> | محارم جمع «مَحْرَم» و به‌کسانی گفته می‌شود که به‌سبب خویشاوندی، نباید با همدیگر [[ازدواج]] کنند.<ref>فراهیدی، العین، ذیل واژه «حرم».</ref> محارم و احکام آن در دو آیه از قرآن آمده است؛ [[آیه ۲۳ سوره نساء]] به ذکر محارم و حرام‌بودن ازدواج با آنان اختصاص دارد.<ref>سوره نساء، آیه۲۳.</ref> در [[آیه ۳۱ سوره نور]] نیز برخی از محارم زنان را بر شمرده است.<ref>سوره نور، آیه۲۱.</ref> در برخی منابع روایی [[شیعه]] مانند [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک الوسائل]] بخشی با عنوان «ابواب النکاح المحرم» تدوین شده و برخی از روایات [[امامان معصوم(ع)]] ناظر به بیان احکامِ [[ازدواج]] یا نگاه به محارم، گردآوری شده است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۰۷؛ نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۳۲۷.</ref> از محارم و احکام آن در [[ابواب فقه|ابواب فقهیِ]] نکاح، [[طلاق]] و [[احکام اموات]]، سخن به میان آمده است.<ref> نجفی، جواهر‌الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۳۷.</ref> | ||
بنا به نظر [[مجتهد|فقها]] به غیر از زن و شوهر، برای بقیه محارم نگاه کردن به [[عورتین]] (اندام‌های تناسلی) جایز نیست و نگاه کردن به غیرعورتین هم فقط در صورتی جایز است که بدون قصد لذت و شهوت باشد.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، بخش نکاح، مسئله ۲۴۳۷.</ref> همچنین برای زنان پوشاندن بدن به جز قسمت‌های خاص در برابر محارم واجب نیست.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=33330#24 «پاسخ به سؤالات شرعی مخاطبان درباره احکام پوشش و آرایش»، سؤال۲۳.]</ref> | بنا به نظر [[مجتهد|فقها]] به غیر از زن و شوهر، برای بقیه محارم نگاه کردن به [[عورتین]] (اندام‌های تناسلی) جایز نیست و نگاه کردن به غیرعورتین هم فقط در صورتی جایز است که بدون قصد لذت و شهوت باشد.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، بخش نکاح، مسئله ۲۴۳۷.</ref> همچنین برای زنان پوشاندن بدن به جز قسمت‌های خاص در برابر محارم واجب نیست.<ref>فلاح‌زاده، [https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=33330#24 «پاسخ به سؤالات شرعی مخاطبان درباره احکام پوشش و آرایش»، سؤال۲۳.]، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای.</ref> | ||
== اسباب محرمیت== | == اسباب محرمیت== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۷: | ||
زنانی که به واسطه ازدواج بر مردها محرم می‌شوند عبارتند از: همسر، مادرِ همسر و مادربزرگ او، دخترِ همسر، زنِ پدر (نامادری)، زنِ پسر (عروس).<ref>امام خمینی، تحریر‌الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۸۸-۲۸۹.</ref> | زنانی که به واسطه ازدواج بر مردها محرم می‌شوند عبارتند از: همسر، مادرِ همسر و مادربزرگ او، دخترِ همسر، زنِ پدر (نامادری)، زنِ پسر (عروس).<ref>امام خمینی، تحریر‌الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۸۸-۲۸۹.</ref> | ||
همچنین شوهر، | همچنین شوهر، پدرشوهر، پدربزرگ شوهر، پسر شوهر، شوهر مادر (ناپدری) و داماد به سبب ازدواج بر زن محرم می‌شوند.<ref>امام خمینی، تحریر‌الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۸۸-۲۸۹.</ref> همچنین ازدواج با خواهرزن (تا زمانی که خواهرش در عقد یا زنده باشد) جایز نیست.<ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۱۶۴.</ref> اما احکام حجاب درباره او نسبت به شوهرِ خواهر جاری است.<ref>[https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa9665# «آیا خواهر زن محرم است؟ و آیا راهی برای محرمیت با او وجود دارد ؟»]، اسلام کوئست.</ref> | ||
== جستارهای وابسته== | == جستارهای وابسته== | ||
| خط ۵۰: | خط ۴۹: | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
*امام خمینی، | *[https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa9665# «آیا خواهر زن محرم است؟ و آیا راهی برای محرمیت با او وجود دارد ؟»]، اسلام کوئست، درج مطلب: ۱۳ فروردین ۱۳۹۴ش، مشاهده: ۲۹ فروردین ۱۳۹۹ش. | ||
*امام خمینی، سید روح‌الله، تحریر‌الوسیله، قم، مؤسّسة تنظیم ونشر آثار الإمام الخمینی، چاپ اول، ۱۴۳۴ق. | |||
*بنی‌هاشمی خمینی، سیدمحمدحسن، رساله توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش. | *بنی‌هاشمی خمینی، سیدمحمدحسن، رساله توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش. | ||
*حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث، ۱۴۱۶ق. | *حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث، ۱۴۱۶ق. | ||
*شهید اول، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة، بیروت، دارالتراث، ۱۴۱۰ق. | *شهید اول، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة، بیروت، دارالتراث، ۱۴۱۰ق. | ||
*شهید ثانی، زینالدین بن | *شهید ثانی، زینالدین بن علی، مسالک‌الافهام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۳ق. | ||
*فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم، نشر هجرت، تصحیح: مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، ۱۴۱۰ق. | *فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم، نشر هجرت، تصحیح: مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی، ۱۴۱۰ق. | ||
*فلاح‌زاده، محمدحسین، [https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=33330#24 «پاسخ به سؤالات شرعی مخاطبان درباره احکام پوشش و آرایش»، سؤال۲۳.]، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، درج مطلب: ۲۱ تیر ۱۳۹۵ش، مشاهده: ۲۹ فروردین ۱۳۹۹ش. | |||
*محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایع‌الاسلام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق. | *محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایع‌الاسلام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق. | ||
*مجتهدی تهرانی، احمد، سه رساله: گناهان کبیره، محرم و نامحرم، احکام‌الغیبة، قم، مؤسسه در راه حق، ۱۳۸۱ش. | *مجتهدی تهرانی، احمد، سه رساله: گناهان کبیره، محرم و نامحرم، احکام‌الغیبة، قم، مؤسسه در راه حق، ۱۳۸۱ش. | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۳: | ||
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | ||
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل--> | | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | ||
| شناسه= <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص | | شناسه= <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص | ||
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | ||