۱۷٬۱۲۷
ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
|پس از= | |پس از= | ||
|پیش از= | |پیش از= | ||
|اساتید=[[شیخ | |اساتید=[[شیخ الشریعه اصفهانی]]{{سخ}} [[آخوند خراسانی]]{{سخ}}[[سید احمد کربلایی]] {{سخ}} [[محمد بهاری]]{{سخ}}[[سید محمد کاظم طباطبائی یزدی]] {{سخ}}[[شیخ مرتضی انصاری]] | ||
|شاگردان=[[سید محمد حسین طباطبائی]]{{سخ}}[[سید ابوالقاسم خوئی]]{{سخ}}[[سید هاشم حداد موسوی]]{{سخ}}[[محمد تقی بهجت|محمد تقی بهجت فومنی]]{{سخ}}[[سید حسین بادکوبهای]]{{سخ}}[[سید عبدالکریم کشمیری]]{{سخ}}[[محمد تقی آملی]] | |شاگردان=[[سید محمد حسین طباطبائی]]{{سخ}}[[سید ابوالقاسم خوئی]]{{سخ}}[[سید هاشم حداد موسوی]]{{سخ}}[[محمد تقی بهجت|محمد تقی بهجت فومنی]]{{سخ}}[[سید حسین بادکوبهای]]{{سخ}}[[سید عبدالکریم کشمیری]]{{سخ}}[[محمد تقی آملی]] | ||
|تالیفات=[[تفسیر قرآن کریم]]{{سخ}} شرح [[دعای سمات]]{{سخ}} تعلیق بر مثنوی مولوی{{سخ}} تعلیق بر [[فتوحات(کتاب)|فتوحات]] [[ابن عربی]] | |تالیفات=[[تفسیر قرآن کریم]]{{سخ}} شرح [[دعای سمات]]{{سخ}} تعلیق بر مثنوی مولوی{{سخ}} تعلیق بر [[فتوحات(کتاب)|فتوحات]] [[ابن عربی]] | ||
|وبگاه رسمی= | |وبگاه رسمی= | ||
|امضا= | |امضا= | ||
}}'''سید علی قاضی طَباطَبایی''' (۱۲۸۲-۱۳۶۶ق)، [[:رده:عارفان شیعه|عارف]]، [[:رده:علما|عالم]] و استاد [[اخلاق | }}'''سید علی قاضی طَباطَبایی''' <small>(۱۲۸۲-۱۳۶۶ق)</small>، [[:رده:عارفان شیعه|عارف]]، [[:رده:علما|عالم]] و استاد [[اخلاق]] [[حوزه علمیه نجف]] در قرن چهاردهم [[قمری]] بود. بسیاری از علما، [[:رده:فقهای شیعه|فقیهان]] و [[مراجع تقلید]] در مکتب اخلاقی او حضور داشتهاند. | ||
از شاگردان برجسته وی، میتوان به [[سید محمدحسین طباطبائی|سیدمحمد حسین طباطبایی]]، [[سید هاشم موسوی حداد]] و [[محمد تقی بهجت]] اشاره کرد. | از شاگردان برجسته وی، میتوان به [[سید محمدحسین طباطبائی|سیدمحمد حسین طباطبایی]]، [[سید هاشم موسوی حداد]] و [[محمد تقی بهجت]] اشاره کرد. | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
سید علی قاضی طباطبایی، در | سید علی قاضی طباطبایی، در [[۱۳ ذیالحجه]] ۱۲۸۲ یا ۱۲۸۵ق در [[تبریز]] به دنیا آمد.<ref>آقا بزرگ، ج۱، قسم۴، ص۱۵۶۵؛ روحانی نژاد، ص۲۶</ref> | ||
خاندان وی از سادات | خاندان وی از [[سادات طباطبایی]]، مشهور به فضل و [[تقوا]] و اغلب در کسوت روحانیت بودند و نسبشان به [[ابراهیم طباطبا]]، نوادۀ [[امام حسن مجتبی(ع)]]، میرسد.<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۳۲-۳۴، یادنامۀ عارف کبیر، ص۶</ref> | ||
پدرش، [[سید حسین قاضی]] (درگذشت۱۳۱۴)، از شاگردان [[میرزای شیرازی]] در [[سامرا]] بود که سپس به تبریز بازگشت و به تهذیب نفس پرداخت. وی علاوه بر | پدرش، [[سید حسین قاضی]] <small>(درگذشت۱۳۱۴)</small>، از شاگردان [[میرزای شیرازی]] در [[سامرا]] بود که سپس به تبریز بازگشت و به تهذیب نفس پرداخت. وی علاوه بر تفسیر مختصری بر [[قرآن]]، تفسیری بر [[سوره فاتحه]] و تفسیری ناتمام بر [[سوره انعام|سورۀ انعام]] نوشته بود. | ||
پدر مادر سیدعلی، [[میرزا محسن قاضی تبریزی]] (درگذشت۱۳۰۶)، نیز از | پدر مادر سیدعلی، [[میرزا محسن قاضی تبریزی]] <small>(درگذشت۱۳۰۶)</small>، نیز از عالمان و [[عابدان]] بود و با [[ملا هادی سبزواری]] مصاحبت داشت.<ref>آقابزرگ، ج۱، قسم۲، ص۵۲۹؛ معلم حبیبآبادی، ج۳، ص۱۰۳۰؛ حبیب آبادی، ج۵، ص۱۴۷۴</ref> | ||
==خانواده و فرزندان== | ==خانواده و فرزندان== | ||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
برخی از فرزندان او به علم و فضل شناخته میشوند، از جمله [[سید محمدحسن قاضی طباطبائی]] که خود از شاگردان پدرش بود و [[بحرالمعارف (کتاب)|بحرالمعارف]] [[عبدالصمد همدانی]] را نزد وی خواند. مجموعهای ۱۰جلدی به نام [[صفحات من تاریخ الاعلام]] از تألیفات اوست که جلد اول و دوم آن را برادرش، [[سید محمد علی قاضی نیا]]، استاد دانشکدۀ الهیات، به فارسی ترجمه کرده و با عنوان [[آیت الحق (کتاب)|آیت الحق]] در ۱۳۸۹ش در [[تهران]] منتشر نموده است. سید محمدحسن در جلد اول این کتاب، اشعار پدرش را جمعآوری و شرح کرده است.<ref>یادنامۀ عارف کبیر، ص۶، ۹</ref> | برخی از فرزندان او به علم و فضل شناخته میشوند، از جمله [[سید محمدحسن قاضی طباطبائی]] که خود از شاگردان پدرش بود و [[بحرالمعارف (کتاب)|بحرالمعارف]] [[عبدالصمد همدانی]] را نزد وی خواند. مجموعهای ۱۰جلدی به نام [[صفحات من تاریخ الاعلام]] از تألیفات اوست که جلد اول و دوم آن را برادرش، [[سید محمد علی قاضی نیا]]، استاد دانشکدۀ الهیات، به فارسی ترجمه کرده و با عنوان [[آیت الحق (کتاب)|آیت الحق]] در ۱۳۸۹ش در [[تهران]] منتشر نموده است. سید محمدحسن در جلد اول این کتاب، اشعار پدرش را جمعآوری و شرح کرده است.<ref>یادنامۀ عارف کبیر، ص۶، ۹</ref> | ||
از دیگر فرزندان قاضی، سید مهدی، استاد [[حسن حسن زاده آملی]] است.<ref>حسنزاده آملی، ص۸؛ صدوقی سها، ص۳۸۱؛ نک: امینی، | از دیگر فرزندان قاضی، سید مهدی، استاد [[حسن حسن زاده آملی]] است.<ref>حسنزاده آملی، ص۸؛ صدوقی سها، ص۳۸۱؛ نک: امینی، ج۳، ۹۶۶؛ یادنامۀ عارف کبیر، ص۶، ۹</ref> | ||
==جانشینان وی در اخلاق و عرفان== | ==جانشینان وی در اخلاق و عرفان== | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
قاضی طباطبائی مبادی علوم دینی و ادبی را در زادگاهش آموخت<ref>غروی، | قاضی طباطبائی مبادی علوم دینی و ادبی را در زادگاهش آموخت<ref>غروی، ج۲، ص۲۷۲</ref> و نزد پدرش [[تفسیر کشاف]] را خواند. علاوه بر پدرش، استادان دیگر وی [[موسی تبریزی]] (مؤلف حاشیۀ [[رسائل شیخ انصاری|رسائل]] [[شیخ انصاری]]) و [[محمدعلی قراچه داغی]] (مؤلف حاشیهای بر [[شرح لمعه]]) بودند. | ||
او ادبیات فارسی و عربی را نیز از شاعر نامی، [[محمدتقی نیر تبریزی]]، مشهور به حجت الاسلام، فرا گرفت.<ref>آقابزرگ،ج۱، قسم ۴، ص۱۵۶۵؛ روحانی نژاد، ص۲۹، ۴۵</ref> | او ادبیات فارسی و عربی را نیز از شاعر نامی، [[محمدتقی نیر تبریزی]]، مشهور به حجت الاسلام، فرا گرفت.<ref>آقابزرگ،ج۱، قسم ۴، ص۱۵۶۵؛ روحانی نژاد، ص۲۹، ۴۵</ref> | ||
وی مدتی، به توصیۀ پدرش، برای تهذیب نفس نزد [[امام قلی نخجوانی]] شاگردی کرد.<ref>حسن زاده، ص۱۵۹، ۱۷۱-۱۷۲</ref> سپس در ۱۳۰۸، برای کسب علم به [[نجف]] هجرت نمود<ref>محمد حسن قاضی، صفحات من تاریخ الاعلام، | وی مدتی، به توصیۀ پدرش، برای تهذیب نفس نزد [[امام قلی نخجوانی]] شاگردی کرد.<ref>حسن زاده، ص۱۵۹، ۱۷۱-۱۷۲</ref> سپس در ۱۳۰۸، برای کسب علم به [[نجف]] هجرت نمود<ref>محمد حسن قاضی، صفحات من تاریخ الاعلام، ج۱، ص۱۸؛ روحانی نژاد، ص۲۷؛ قس آقابزرگ، ج۱، قسم ۴، ص۱۵۶۵</ref> و در آنجا نزد [[محمد فاضل شربیانی]]، [[محمدحسن مامقانی]]، [[شیخ الشریعه اصفهانی]]، [[آخوند خراسانی]] و [[حسین خلیلی]]، [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]]، [[حدیث]]، [[تفسیر]] و دیگر علوم را فرا گرفت و از این جمع، حسین خلیلی، استاد [[اخلاق]] وی نیز بود.<ref>آقابزرگ، ج۱، قسم ۴، ص۱۵۶۵-۱۵۶۶</ref> | ||
او همچنین برای تهذیب نفس چندین سال نزد [[سید احمد کربلایی]] و [[محمد بهاری]]، ۲تن از مبرزترین شاگردان [[ملا حسینقلی همدانی]]، شاگردی کرد.<ref>معلم حبیبآبادی، | او همچنین برای تهذیب نفس چندین سال نزد [[سید احمد کربلایی]] و [[محمد بهاری]]، ۲تن از مبرزترین شاگردان [[ملا حسینقلی همدانی]]، شاگردی کرد.<ref>معلم حبیبآبادی، ج۷، ص۲۶۹۵-۲۶۹۶؛ قاضی،۱۳۸۵ش، مقدمه، ص۱۰</ref> | ||
هرچند شهرت قاضی بیشتر به عرفان و اخلاق است، اما در حدیث و فقه و تفسیر نیز تبحر داشت.<ref>نک: حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۲۴، ۲۷</ref> قاضی، بهرغم [[اجتهاد]]، در [[درس خارج]] فقه [[سید محمد کاظم طباطبائی یزدی|سید محمد کاظم یزدی]] و [[سید محمد اصفهانی]] و دیگر [[:رده:علمای نجف|علمای نجف]] نیز شرکت میکرد و از وی نقل شده است که در هفت دوره [[درس خارج]] کتاب طهاره [[شیخ مرتضی انصاری]] شرکت کرده بود.<ref>حسینی همدانی، ص۴۶</ref> | هرچند شهرت قاضی بیشتر به عرفان و اخلاق است، اما در حدیث و فقه و تفسیر نیز تبحر داشت.<ref>نک: حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۲۴، ۲۷</ref> قاضی، بهرغم [[اجتهاد]]، در [[درس خارج]] فقه [[سید محمد کاظم طباطبائی یزدی|سید محمد کاظم یزدی]] و [[سید محمد اصفهانی]] و دیگر [[:رده:علمای نجف|علمای نجف]] نیز شرکت میکرد و از وی نقل شده است که در هفت دوره [[درس خارج]] کتاب طهاره [[شیخ مرتضی انصاری]] شرکت کرده بود.<ref>حسینی همدانی، ص۴۶</ref> | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
او در نجف، در | او در نجف، در عرفان و اخلاق و تهذیب نفس، شاگردان متعدد و نامآوری پرورش داد.<ref>آقابزرگ، ج۱، قسم ۴، ص۱۵۶۵-۱۵۶۶؛ امینی، ج۳، ص۹۶۶</ref> معمولاً جلسات درس وی خصوصی و محرمانه برگزار میشد.<ref>حسینی همدانی، ص۴۸؛ صدوقی سها، ص۳۸۱</ref> او در [[مدرسه هندی|مدرسۀ هندی]] [[حجره|حجرهای]] داشت و شاگردانش در این حجره نزد او میآمدند.<ref>نک: حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۳۱۸-۳۱۹؛ روحانی نژاد، ص۱۵۰</ref> | ||
بسیاری از [[:رده:علما|علما]] و [[:رده:فقها|فقها]] و [[ | بسیاری از [[:رده:علما|علما]] و [[:رده:فقها|فقها]] و [[مراجع تقلید]] از شاگردان مکتب اخلاقی قاضی بودهاند، برخی از مهمترین شاگردان او عبارتند از: | ||
[[سید محمدحسین طباطبائی]] که خود از بستگان استادش بود و ابتدا به قاضی شهرت داشت ولی به احترام استادش، ترجیح داد که به طباطبائی مشهور شود.<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۱۳، پانویس ۱، ص۳۵</ref> وی و برادرش [[سید محمد حسن الهی]] و [[عباس هاتف قوچانی]]<ref>قاضی طباطبائی،۱۳۸۵ش، مقدمۀ سید محمد حسن قاضی، ص۷؛ روحانی نژاد، ص۵۶</ref> ۱۳سال نزد قاضی شاگردی کردند.<ref>حسینی طهرانی، روح مجرد، ص۱۰۱</ref> | [[سید محمدحسین طباطبائی]] که خود از بستگان استادش بود و ابتدا به قاضی شهرت داشت ولی به احترام استادش، ترجیح داد که به طباطبائی مشهور شود.<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۱۳، پانویس ۱، ص۳۵</ref> وی و برادرش [[سید محمد حسن الهی]] و [[عباس هاتف قوچانی]]<ref>قاضی طباطبائی،۱۳۸۵ش، مقدمۀ سید محمد حسن قاضی، ص۷؛ روحانی نژاد، ص۵۶</ref> ۱۳سال نزد قاضی شاگردی کردند.<ref>حسینی طهرانی، روح مجرد، ص۱۰۱</ref> | ||
خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
[[سید هاشم موسوی حداد]]. وی ۲۸ سال شاگرد قاضی بود و استادش دربارۀ وی گفته او [[توحید]] را چنان چشیده و مس و لمس نموده که محال است چیزی بتواند در آن خللی وارد سازد.<ref>حسینی طهرانی، روح مجرد، ص۱۲-۱۳، ۱۰۱؛ نیز نک: حداد،سید هاشم موسوی</ref> | [[سید هاشم موسوی حداد]]. وی ۲۸ سال شاگرد قاضی بود و استادش دربارۀ وی گفته او [[توحید]] را چنان چشیده و مس و لمس نموده که محال است چیزی بتواند در آن خللی وارد سازد.<ref>حسینی طهرانی، روح مجرد، ص۱۲-۱۳، ۱۰۱؛ نیز نک: حداد،سید هاشم موسوی</ref> | ||
[[سید حسن اصفهانی مسقطی]]. او در [[نجف]] [[شفا]] و [[اسفار اربعه|اسفار]] درس میداد و به حکم [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[مرجع]] وقت [[شیعیان]]، و توصیۀ استادش قاضی، به ناچار از نجف به [[مسقط]] هجرت کرد.<ref>حسینی طهرانی، الله شناسی، | [[سید حسن اصفهانی مسقطی]]. او در [[نجف]] [[شفا]] و [[اسفار اربعه|اسفار]] درس میداد و به حکم [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[مرجع]] وقت [[شیعیان]]، و توصیۀ استادش قاضی، به ناچار از نجف به [[مسقط]] هجرت کرد.<ref>حسینی طهرانی، الله شناسی، ج۳، ص۲۸۵؛ حسینی طهرانی، روح مجرد، ص۱۰۲- ۱۰۳</ref> | ||
[[سید ابوالقاسم خویی]]. وی از استاد خود دستورالعملی گرفت و پس از ۴۰روز، مکاشفهای برایش حاصل شد و آیندۀ خود را شامل تدریس و به [[مرجع|مرجعیت]] رسیدن مشاهده کرد.<ref>فاطمی نیا، | [[سید ابوالقاسم خویی]]. وی از استاد خود دستورالعملی گرفت و پس از ۴۰روز، مکاشفهای برایش حاصل شد و آیندۀ خود را شامل تدریس و به [[مرجع|مرجعیت]] رسیدن مشاهده کرد.<ref>فاطمی نیا، ج۲، ص۱۹۶ - ۱۹۷</ref> | ||
از دیگر شاگردان او می توان به افراد زیر اشاره کرد: | از دیگر شاگردان او می توان به افراد زیر اشاره کرد: | ||
{{ستون-شروع|۴}} | {{ستون-شروع|۴}} | ||
*[[علی اکبر مرندی]] شانزده سال نزد قاضی شاگردی کرد.<ref>روحانی نژاد، ص۸۰</ref> | *[[علی اکبر مرندی]] شانزده سال نزد قاضی شاگردی کرد.<ref>روحانی نژاد، ص۸۰</ref> | ||
*[[محمد تقی بهجت]]<ref>نک: رخشاد، | *[[محمد تقی بهجت]]<ref>نک: رخشاد، ج۱، ص۱۸۸</ref> | ||
*[[علی محمد بروجردی]] وی دروس قاضی را تقریر میکرد.<ref>حسینی همدانی، ص۴۵-۴۶؛ حسن زاده، ص۱۵۶</ref> | *[[علی محمد بروجردی]] وی دروس قاضی را تقریر میکرد.<ref>حسینی همدانی، ص۴۵-۴۶؛ حسن زاده، ص۱۵۶</ref> | ||
*[[مرتضی انصاری لاهیجی]]<ref>نک: حسینی طهرانی، امام شناسی، | *[[مرتضی انصاری لاهیجی]]<ref>نک: حسینی طهرانی، امام شناسی، ج۱۴، ص۲۸۰، پانویس ۱</ref> | ||
* [[سید حسن کشمیری]]<ref>حسینی طهرانی،الله شناسی، | * [[سید حسن کشمیری]]<ref>حسینی طهرانی،الله شناسی، ج۲، ص۲۸۲</ref> | ||
* [[سید احمد کشمیری]]<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۲۸</ref> | * [[سید احمد کشمیری]]<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۲۸</ref> | ||
* [[مرتضی مدرس گیلانی]] | * [[مرتضی مدرس گیلانی]] | ||
خط ۱۱۳: | خط ۱۱۳: | ||
وی این اثر را، در دو سال پایانی عمر خود و به عربی نوشت و به سبب بیماری موفق به اتمام آن نشد و فقط حدود یک سوم این دعا را شرح کرد به عربی که نخستین بار در ۱۳۸۴ش در [[تهران]] به چاپ رسید. او به خواندن این دعا در عصرهای [[جمعه]] ملتزم بود و جلسۀ خواندن این دعا و شرح آن در منزلش در [[نجف]] برگزار میشد.<ref>قاضی، ۱۳۸۵ش، مقدمۀ ناشر، ص۲- ۳</ref> | وی این اثر را، در دو سال پایانی عمر خود و به عربی نوشت و به سبب بیماری موفق به اتمام آن نشد و فقط حدود یک سوم این دعا را شرح کرد به عربی که نخستین بار در ۱۳۸۴ش در [[تهران]] به چاپ رسید. او به خواندن این دعا در عصرهای [[جمعه]] ملتزم بود و جلسۀ خواندن این دعا و شرح آن در منزلش در [[نجف]] برگزار میشد.<ref>قاضی، ۱۳۸۵ش، مقدمۀ ناشر، ص۲- ۳</ref> | ||
* | *تفسیر قرآن کریم | ||
از ابتدا تا [[آیه|آیۀ]] ۹۱ [[سوره انعام|سورۀ انعام]]<ref>آقابزرگ، ج۱،قسم ۴، همانجا</ref> که ظاهراً نسخهای از آن در لندن موجود است.<ref>قاضی،۱۳۸۵ ش، مقدمۀ ناشر، ص۳؛ نک: غفاری، ص۱۶۷،پانویس۱</ref> او را میتوان پایهگذار شیوۀ تفسیری قرآن با قرآن دانست. ظاهراً روش او در تفسیر، در شیوۀ تفسیری شاگردش، [[سید محمدحسین طباطبائی]]، در [[تفسیر المیزان]] مؤثر بوده است.<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۲۷؛ روحانی نژاد، ص۳۳-۳۴</ref> | از ابتدا تا [[آیه|آیۀ]] ۹۱ [[سوره انعام|سورۀ انعام]]<ref>آقابزرگ، ج۱،قسم ۴، همانجا</ref> که ظاهراً نسخهای از آن در لندن موجود است.<ref>قاضی،۱۳۸۵ ش، مقدمۀ ناشر، ص۳؛ نک: غفاری، ص۱۶۷،پانویس۱</ref> او را میتوان پایهگذار شیوۀ تفسیری قرآن با قرآن دانست. ظاهراً روش او در تفسیر، در شیوۀ تفسیری شاگردش، [[سید محمدحسین طباطبائی]]، در [[تفسیر المیزان]] مؤثر بوده است.<ref>حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۲۷؛ روحانی نژاد، ص۳۳-۳۴</ref> | ||
*تصحیح و تحقیق ارشاد، اثر [[شیخ مفید]] | *تصحیح و تحقیق ارشاد، اثر [[شیخ مفید]] | ||
این اثر را در ۱۳۰۶ در ۲۱ سالگی به انجام رساند و در [[تهران]] چاپ سنگی شد.<ref>نک: مشار، | این اثر را در ۱۳۰۶ در ۲۱ سالگی به انجام رساند و در [[تهران]] چاپ سنگی شد.<ref>نک: مشار، ج۵، ص۷۶۹؛ حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۳۴؛ روحانی نژاد، ص۲۵-۲۶</ref> | ||
قاضی، علاوه بر ارشاد، بر برخی کتابهای دیگر نیز تعلیقات نوشته است، از جمله بر [[مثنوی مولوی]] و [[الفتوحات المکیة (کتاب)|فتوحات]] [[ابن عربی]]، که هیچ یک تا کنون منتشر نشده است.<ref>یادنامۀ عارف کبیر، ص۹؛ غفاری، ص۱۶۷،پانویس۱</ref> | قاضی، علاوه بر ارشاد، بر برخی کتابهای دیگر نیز تعلیقات نوشته است، از جمله بر [[مثنوی مولوی]] و [[الفتوحات المکیة (کتاب)|فتوحات]] [[ابن عربی]]، که هیچ یک تا کنون منتشر نشده است.<ref>یادنامۀ عارف کبیر، ص۹؛ غفاری، ص۱۶۷،پانویس۱</ref> | ||
وی در ادبیات عرب مهارت داشت و شعر نیز میسرود.<ref>معلم حبیب آبادی، | وی در ادبیات عرب مهارت داشت و شعر نیز میسرود.<ref>معلم حبیب آبادی، ج۷، ص۲۶۹۴؛ حسینی طهرانی، مهر تابان، ص۲۷</ref> [[قصیده غدیریه|قصیدۀ غدیریۀ]] او به زبان عربی، که آن را در ۱۳۱۶ش سروده است، شهرت دارد. او غدیریهای هم به زبان فارسی سروده است.<ref>نک: محمد حسن قاضی طباطبائی، صفحات من تاریخ الاعلام، ج۱، ص۲۹، ۷۲-۷۵</ref> | ||
==طریقت عرفانی== | ==طریقت عرفانی== | ||
[[سید محمد حسین طباطبائی|محمد حسین طباطبائی]] گفته است سید علی قاضی به هیچ یک از سلسلههای [[صوفیه]] مرتبط نیست، بلکه طریقۀ عرفانی وی همان طریقۀ [[ملا حسینقلی همدانی]] و استادش [[سید علی شوشتری]] است که از آنان نیز به عارفی ناشناس به نام [[جولا]] منتهی میشود.<ref>نک: حسینی طهرانی، رساله لب اللباب، ص۱۴۶-۱۴۹</ref> | [[سید محمد حسین طباطبائی|محمد حسین طباطبائی]] گفته است سید علی قاضی به هیچ یک از سلسلههای [[صوفیه]] مرتبط نیست، بلکه طریقۀ عرفانی وی همان طریقۀ [[ملا حسینقلی همدانی]] و استادش [[سید علی شوشتری]] است که از آنان نیز به عارفی ناشناس به نام [[جولا]] منتهی میشود.<ref>نک: حسینی طهرانی، رساله لب اللباب، ص۱۴۶-۱۴۹</ref> | ||
اما فرزندش، سید محمدحسن قاضی، پدر را بر شیوۀ سلوکی شاگردان حسین قلی همدانی نمیداند و از نظر او، قاضی به مسلک پدرش، سید حسین، بود. سید حسین در مکتب تربیتی [[امامقلی نخجوانی]] و امام قلی در مکتب [[سید محمد قریشی قزوینی]] و او از [[محراب گیلانی اصفهانی]] و او از [[محمد بیدآبادی]] و او از [[سید قطب الدین محمد نیریزی]]، از مشایخ [[ذهبیه]]، تعلیم یافتهبود.<ref>صدوقیسها، ص۲۲۵</ref> اما از خود وی نقل شده که ارتباطش را با این سلسله رد کرده و طریقت خود را طریقت | اما فرزندش، سید محمدحسن قاضی، پدر را بر شیوۀ سلوکی شاگردان حسین قلی همدانی نمیداند و از نظر او، قاضی به مسلک پدرش، سید حسین، بود. سید حسین در مکتب تربیتی [[امامقلی نخجوانی]] و امام قلی در مکتب [[سید محمد قریشی قزوینی]] و او از [[محراب گیلانی اصفهانی]] و او از [[محمد بیدآبادی]] و او از [[سید قطب الدین محمد نیریزی]]، از مشایخ [[ذهبیه]]، تعلیم یافتهبود.<ref>صدوقیسها، ص۲۲۵</ref> اما از خود وی نقل شده که ارتباطش را با این سلسله رد کرده و طریقت خود را طریقت علما و فقها میدانست.<ref>عطش، ص۳۳۲</ref> | ||
به نظر [[حسینی طهرانی]]<ref>حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، ص۲۰</ref> از شاگردان [[علامه طباطبائی]]، نیز قاضی ابتدا در طریقت پدرش بود، اما پس از وفات پدرش، شاگردی [[سید احمد کربلایی]] را اختیار کرد و در طریقت حسین قلی همدانی قرار گرفت.<ref>نک: غفاری، ص۸۸-۸۹</ref> | به نظر [[حسینی طهرانی]]<ref>حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، ص۲۰</ref> از شاگردان [[علامه طباطبائی]]، نیز قاضی ابتدا در طریقت پدرش بود، اما پس از وفات پدرش، شاگردی [[سید احمد کربلایی]] را اختیار کرد و در طریقت حسین قلی همدانی قرار گرفت.<ref>نک: غفاری، ص۸۸-۸۹</ref> | ||
خط ۱۴۴: | خط ۱۴۴: | ||
===زیارت قبور=== | ===زیارت قبور=== | ||
از [[محمد تقی آملی]]، از مبرزترین شاگردان قاضی، نقل شدهاست که قاضی به [[زیارت]] اهل قبور بسیار توجه داشت و خود بسیار به [[وادی السلام]] میرفت و ساعتها در آنجا به زیارت مشغول میشد.<ref>حسنزاده آملی، ص۱۰-۱۱؛ فاطمینیا، | از [[محمد تقی آملی]]، از مبرزترین شاگردان قاضی، نقل شدهاست که قاضی به [[زیارت]] اهل قبور بسیار توجه داشت و خود بسیار به [[وادی السلام]] میرفت و ساعتها در آنجا به زیارت مشغول میشد.<ref>حسنزاده آملی، ص۱۰-۱۱؛ فاطمینیا، ج۳، ص۶۸-۶۹</ref> او به [[تهجد]] در [[مسجد کوفه]] و [[مسجد سهله]] علاقهمند بود و [[حجره]]ای مخصوص برای [[عبادت]] در این دو [[مسجد]] داشت<ref>حسینی طهرانی، معاد شناسی، ج۱، ص۲۳۲</ref> و رفتن به مسجد سهله خصوصاً با پای پیاده را توصیه میکرد.<ref>فیروزآبادی، مقدمه سید محمد فیروزآبادی، ص۸</ref> | ||
===نقش استاد=== | ===نقش استاد=== | ||
خط ۱۵۲: | خط ۱۵۲: | ||
از میان کتابهای عرفانی نیز قاضی [[رساله سیر و سلوک (کتاب)|رساله سیر و سلوک]]، منسوب به [[بحرالعلوم]]، را بهترین کتاب عرفانی میدانست، اما از شاگردش [[عباس قوچانی]] و فرزندش [[محمد حسن قاضی]] نقل شدهاست که به کسی اجازۀ بهجاآوردن برخی دستورالعملهای سخت این رساله را نمیداد.<ref>رسالۀ سیر و سلوک، مقدمۀ حسینی طهرانی، ص۱۲؛ یادنامۀ عارف کبیر، ص۱۰</ref> او به کتابهای [[فتوحات مکیه]] و [[مثنوی]] [[مولوی]] نیز علاقهمند بود و برخی عرفا مانند مولوی و ابن عربی را [[شیعه]] میدانست.<ref>حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، ص۴۰- ۴۱؛ یادنامۀ عارف کبیر، ص۹</ref> | از میان کتابهای عرفانی نیز قاضی [[رساله سیر و سلوک (کتاب)|رساله سیر و سلوک]]، منسوب به [[بحرالعلوم]]، را بهترین کتاب عرفانی میدانست، اما از شاگردش [[عباس قوچانی]] و فرزندش [[محمد حسن قاضی]] نقل شدهاست که به کسی اجازۀ بهجاآوردن برخی دستورالعملهای سخت این رساله را نمیداد.<ref>رسالۀ سیر و سلوک، مقدمۀ حسینی طهرانی، ص۱۲؛ یادنامۀ عارف کبیر، ص۱۰</ref> او به کتابهای [[فتوحات مکیه]] و [[مثنوی]] [[مولوی]] نیز علاقهمند بود و برخی عرفا مانند مولوی و ابن عربی را [[شیعه]] میدانست.<ref>حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، ص۴۰- ۴۱؛ یادنامۀ عارف کبیر، ص۹</ref> | ||
وی در عین حال نگهداری برخی کتابها را در خانه، همچون [[الاغانی (کتاب)|الاغانی]]، به سبب ذکر اخبار خوانندگان و نوازندگان و بیان فسادها و لهو و لعبهای آنان، موجب نحوست میدانست.<ref>نک: فاطمی نیا، | وی در عین حال نگهداری برخی کتابها را در خانه، همچون [[الاغانی (کتاب)|الاغانی]]، به سبب ذکر اخبار خوانندگان و نوازندگان و بیان فسادها و لهو و لعبهای آنان، موجب نحوست میدانست.<ref>نک: فاطمی نیا، ج۱، ص۵۲-۵۳</ref> | ||
===صفات اخلاقی=== | ===صفات اخلاقی=== | ||
خط ۱۵۸: | خط ۱۵۸: | ||
===کرامات=== | ===کرامات=== | ||
از قاضی [[کرامت|کرامات]] بسیاری نقل کردهاند، مانند [[طی الارض]]، میراندن مار با استفاده از نام اَلمُمیت خداوند<ref>نک: حسینی طهرانی معاد شناسی، | از قاضی [[کرامت|کرامات]] بسیاری نقل کردهاند، مانند [[طی الارض]]، میراندن مار با استفاده از نام اَلمُمیت خداوند<ref>نک: حسینی طهرانی معاد شناسی، ج۱، ص۲۳۱-۲۳۵؛ همو مهر تابان، ص۳۷۰-۳۷۱</ref>، زنده شدن مرده به دعای وی، خبر دادن از احوال و افکار و حالات و افعال اشخاص، خبر دادن از آینده از جمله خبر دادن از [[مرجعیت]] [[سید ابوالحسن اصفهانی]] و پیشگویی زمان مرگ خود، و ساطع شدن نور از وی در حال [[نماز]].<ref>فاطمینیا، ج۳، ص۹۸- ۹۹، ۱۱۲- ۱۱۴؛ روحانی نژاد، ص۱۴۸، ۱۵۰-۱۵۳</ref> | ||
از [[آیت الله خویی]] نیز نقل شده که حوادث مافوق طبیعی در مرگ سید علی قاضی رخ داده است.<ref>موسوی، ص۶۰</ref> | از [[آیت الله خویی]] نیز نقل شده که حوادث مافوق طبیعی در مرگ سید علی قاضی رخ داده است.<ref>موسوی، ص۶۰</ref> | ||
خط ۱۶۸: | خط ۱۶۸: | ||
[[پرونده:مزار سید علی قاضی طباطبایی.jpg|بندانگشتی|مزار سید علی قاضی در قبرستان وادی السلام]] | [[پرونده:مزار سید علی قاضی طباطبایی.jpg|بندانگشتی|مزار سید علی قاضی در قبرستان وادی السلام]] | ||
==نقد نظام آموزشی حوزه== | ==نقد نظام آموزشی حوزه== | ||
قاضی به نظام آموزشی و برخی کتابهای درسی [[ | قاضی به نظام آموزشی و برخی کتابهای درسی [[حوزه علمیه|حوزههای علمیه]] انتقاد داشت، خصوصاً در مورد کتابهای درسی عقیده داشت که باید کتابهای جدید جانشین متون قدیمی شوند، حتی از شاگردش، [[عباس قوچانی]]، خواست که [[جواهر الکلام]] اثر [[محمد حسن نجفی]] را از نو تحریر کند و او هم ۲۱ جلد از دورۀ ۴۳ جلدی این کتاب را با تحقیق و تعلیق خود نوشت. این اثر در ۱۳۶۵ش در [[تهران]] منتشر شد. | ||
او به دامادش [[میرزا ابراهیم شریفی]] و به [[سید محمد حسین طباطبائی]] پیشنهاد کرد که سیرۀ نبوی شیعی بنویسند، چون غالب سیرهها تألیف غیر شیعهاند. او به شاگردانش توصیه میکرد که یک دوره [[تاریخ اسلام]] را، از ولادت [[پیامبر(ص)]] تا ولادت [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان عجل الله تعالی فرجه]] بخوانند.<ref>نک: یادنامۀ عارف کبیر، ص۱۲، ۱۴</ref> | او به دامادش [[میرزا ابراهیم شریفی]] و به [[سید محمد حسین طباطبائی]] پیشنهاد کرد که سیرۀ نبوی شیعی بنویسند، چون غالب سیرهها تألیف غیر شیعهاند. او به شاگردانش توصیه میکرد که یک دوره [[تاریخ اسلام]] را، از ولادت [[پیامبر(ص)]] تا ولادت [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان عجل الله تعالی فرجه]] بخوانند.<ref>نک: یادنامۀ عارف کبیر، ص۱۲، ۱۴</ref> | ||
خط ۱۷۵: | خط ۱۷۵: | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
قاضی در سالهای آخر عمر به بیماری استسقا مبتلا شد و در [[۶ ربیع الاول]] ۱۳۶۶ ق، برابر [[۹ بهمن]] ۱۳۲۵ش درگذشت. [[سید جمال گلپایگانی]] بر او نماز خواند و در [[وادی السلام]]، نزدیک مقام [[صاحب الزمان]] عجل الله تعالی فرجه در کنار پدرش به خاک سپرده شد.<ref>آقابزرگ طهرانی، ج۱، | قاضی در سالهای آخر عمر به بیماری استسقا مبتلا شد و در [[۶ ربیع الاول]] ۱۳۶۶ ق، برابر [[۹ بهمن]] ۱۳۲۵ش درگذشت. [[سید جمال گلپایگانی]] بر او نماز خواند و در [[وادی السلام]]، نزدیک مقام [[صاحب الزمان]] عجل الله تعالی فرجه در کنار پدرش به خاک سپرده شد.<ref>آقابزرگ طهرانی، ج۱، قسم۴، ص۱۵۶۵-۱۵۶۶؛ یادنامۀ عارف کبیر، ص۱۴- ۱۵؛ قس معلم حبیبآبادی، ج۷، ص۲۶۹۶، که روز وفات را ۴ ربیع الاول نوشته است.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} | ||
خط ۱۸۵: | خط ۱۸۵: | ||
* حسن حسن-زاده آملی، «[[علامه طباطبائی]] در منظرۀ عرفان نظری و عملی»، کیهان اندیشه،ش ۲۶، مهر و آبان ۱۳۶۸ش. | * حسن حسن-زاده آملی، «[[علامه طباطبائی]] در منظرۀ عرفان نظری و عملی»، کیهان اندیشه،ش ۲۶، مهر و آبان ۱۳۶۸ش. | ||
* سید محمدحسین حسینی طهرانی، الله شناسی، مشهد ۱۴۲۳. | * سید محمدحسین حسینی طهرانی، الله شناسی، مشهد ۱۴۲۳. | ||
* سید محمدحسین حسینی طهرانی، امام شناسی، | * سید محمدحسین حسینی طهرانی، امام شناسی، ج۱۴، مشهد ۱۴۲۵. | ||
* سید محمدحسین حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، مشهد ۱۴۲۸. | * سید محمدحسین حسینی طهرانی، توحید علمی و عینی، مشهد ۱۴۲۸. | ||
* سید محمدحسین حسینی طهرانی، رساله لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب، مشهد ۱۴۲۶. | * سید محمدحسین حسینی طهرانی، رساله لب اللباب در سیر و سلوک اولی الالباب، مشهد ۱۴۲۶. | ||
خط ۲۰۷: | خط ۲۰۷: | ||
* مصطفی کرمی نژاد، در کوی بی¬نشان¬ها، قم ۱۳۷۷ش. | * مصطفی کرمی نژاد، در کوی بی¬نشان¬ها، قم ۱۳۷۷ش. | ||
* محمدعلی معلم حبیبآبادی، مکارم الآثار، ج۳، اصفهان ۱۳۵۱ش. | * محمدعلی معلم حبیبآبادی، مکارم الآثار، ج۳، اصفهان ۱۳۵۱ش. | ||
* محمدعلی معلم حبیبآبادی، مکارم الآثار، | * محمدعلی معلم حبیبآبادی، مکارم الآثار، ج۵، اصفهان [بیتا]. | ||
* محمدعلی معلم حبیبآبادی، مکارم الآثار، | * محمدعلی معلم حبیبآبادی، مکارم الآثار، ج۷، اصفهان ۱۳۷۴ش. | ||
* تقی بن حسین موسوی، قدوه العارفین: سیره العارف الکبیر سید حسن المسقطی الموسوی وکراماته، بیروت ۱۴۲۸/۲۰۰۷م. | * تقی بن حسین موسوی، قدوه العارفین: سیره العارف الکبیر سید حسن المسقطی الموسوی وکراماته، بیروت ۱۴۲۸/۲۰۰۷م. | ||
* یادنامه عارف کبیر سید علی قاضی (ره)، زیر نظر مهدی پروینزاد، کیهان فرهنگی،ش ۲۰۶، آذر ۱۳۸۲ش. | * یادنامه عارف کبیر سید علی قاضی (ره)، زیر نظر مهدی پروینزاد، کیهان فرهنگی،ش ۲۰۶، آذر ۱۳۸۲ش. | ||
خط ۲۲۳: | خط ۲۲۳: | ||
[[رده:عارفان شیعه قرن14(قمری)]] | [[رده:عارفان شیعه قرن14(قمری)]] | ||
[[رده:مدفونان در وادی السلام نجف]] | [[رده:مدفونان در وادی السلام نجف]] | ||
[[رده:استادان اخلاق حوزه علمیه قرن14(قمری)]] |
ویرایش