پرش به محتوا

حد ترخص: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۳
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:


== فرق مسافت و حد ترخص==
== فرق مسافت و حد ترخص==
یکی از شرایط شکسته شدن نماز در [[سفر شرعی|سفر]] آن است که وی قصد داشته باشد از محل سکونت خود خارج شود و رفت و برگشتش دست‌کم هشت [[فرسخ شرعی]] (بین ۴۰ تا ۴۵ کیلومتر) باشد. به هشت فرسخ، [[مسافت شرعی]] گفته می‌شود.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۱۴.</ref>
یکی از شرایط شکسته شدن نماز در [[سفر شرعی|سفر]] آن است که وی قصد داشته باشد از محل سکونت خود خارج شود و رفت و برگشتش دست‌کم هشت [[فرسخ شرعی]] (بین ۴۰ تا ۴۵ کیلومتر) باشد. به هشت فرسخ، [[مسافت شرعی]] گفته می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۱۴.</ref>


مسافر زمانی باید نمازش را شکسته بخواند یا می‌تواند روزه‌اش را افطار کند که مقدار معینی از مسیر را طی کرده باشد. این مقدار معین، حد ترخص نامیده شده است. همین معیار هنگام رسیدن به [[وطن]] یا رسیدن به جایی که اقامت در آن بیش از ده روز باشد نیز جاری است.<ref>مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۲۴۵.</ref>
مسافر زمانی باید نمازش را شکسته بخواند یا می‌تواند روزه‌اش را افطار کند که مقدار معینی از مسیر را طی کرده باشد. این مقدار معین، حد ترخص نامیده شده است. همین معیار هنگام رسیدن به [[وطن]] یا رسیدن به جایی که اقامت در آن بیش از ده روز باشد نیز جاری است.<ref>مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۲۴۵.</ref>
خط ۱۰: خط ۱۰:
بر اساس احادیث [[امامان شیعه]]، حد ترخص جایی است که [[اذان]] شهر یا روستا شنیده نشود و دیوارهای آن دیده نشود.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۴۷۰.</ref> فقیهان شیعه در این که آیا هر دو شرط باید با هم باشند یا تحقق یکی از آن‌ها کافی است اختلاف دارند.<ref>مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۲۴۵.</ref> در برخی جاده‌های ایران، تابلوهایی برای نشان دادن حد ترخص شهرها نصب شده است.<ref> نگاه کنید به [https://www.mehrnews.com/news/4466196 «تابلوی حد ترخص در ۵ محور قم نصب نشده است»]، خبرگزاری مهر.</ref>
بر اساس احادیث [[امامان شیعه]]، حد ترخص جایی است که [[اذان]] شهر یا روستا شنیده نشود و دیوارهای آن دیده نشود.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۴۷۰.</ref> فقیهان شیعه در این که آیا هر دو شرط باید با هم باشند یا تحقق یکی از آن‌ها کافی است اختلاف دارند.<ref>مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۲۴۵.</ref> در برخی جاده‌های ایران، تابلوهایی برای نشان دادن حد ترخص شهرها نصب شده است.<ref> نگاه کنید به [https://www.mehrnews.com/news/4466196 «تابلوی حد ترخص در ۵ محور قم نصب نشده است»]، خبرگزاری مهر.</ref>


ملاک فقیهان در دیده شدن یا نشدن دیوارها، ساختمان‌های معمولی در زمین صاف است. از زمانی که شهرهای بزرگ ایجاد شده‌اند و نیز [[اذان]] از رسانه‌ها پخش می‌شود تعیین حد ترخص مشکل شده است. برخی فقیهان معتقد شده‌اند که در [[بلاد کبیره]] معیار حد ترخص آخرین دیوارهای محله است نه دیوارهای شهر.<ref>یزدی، العروه الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص ۴۶۳.</ref>  
ملاک فقیهان در دیده شدن یا نشدن دیوارها، ساختمان‌های معمولی در زمین صاف است. از زمانی که شهرهای بزرگ ایجاد شده‌اند و نیز [[اذان]] از رسانه‌ها پخش می‌شود تعیین حد ترخص مشکل شده است. برخی فقیهان معتقد شده‌اند که در [[بلاد کبیره]] معیار حد ترخص آخرین دیوارهای محله است نه دیوارهای شهر.<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص ۴۶۳.</ref>  
==احکام==
==احکام==
*به [[فتوا|فتوای]] بسیاری از فقیهان شیعه اگر روزه‌دار در آغاز سفر پیش از رسیدن به حد ترخص روزه خود را افطار کند، باید علاوه بر قضای روزه آن روز،‌ [[کفاره]] نیز بدهد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۶۲۴.</ref>
*به [[فتوا|فتوای]] بسیاری از فقیهان شیعه اگر روزه‌دار در آغاز سفر پیش از رسیدن به حد ترخص روزه خود را افطار کند، باید علاوه بر قضای روزه آن روز،‌ [[کفاره]] نیز بدهد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۶۲۴.</ref>
* به فتوای برخی مراجع تقلید، خروج مسافر از حد ترخصِ مکانی که در آن [[قصد اقامت ده روز]] کرده موجب شکسته‌شدن نماز می‌شود. البته برخی از آنان خروج از این محدوده را در حد یک یا دو ساعت در روز یا چندین ساعت در ده روز مجاز می‌دانند و برخی دیگر تشخیص مقدار آن را به [[عرف]] واگذار کرده‌اند.<ref>بنی‌‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسائل مراجع، بی‌تا، ج۱، ص۷۱۹.</ref>
* به فتوای برخی مراجع تقلید، خروج مسافر از حد ترخصِ مکانی که در آن [[قصد اقامت ده روز]] کرده موجب شکسته‌شدن نماز می‌شود. البته برخی از آنان خروج از این محدوده را در حد یک یا دو ساعت در روز یا چندین ساعت در ده روز مجاز می‌دانند و برخی دیگر تشخیص مقدار آن را به [[عرف]] واگذار کرده‌اند.<ref>بنی‌‌هاشمی خمینی، رساله توضیح المسائل مراجع، بی‌تا، ج۱، ص۷۱۹.</ref>


خط ۲۲: خط ۲۲:
*[https://www.mehrnews.com/news/4466196 «تابلوی حد ترخص در ۵ محور قم نصب نشده است»]، خبرگزاری مهر، درج مطلب ۳ آذر ۱۳۹۷ش، مشاهده ۱ اسفند ۱۴۰۱ش.
*[https://www.mehrnews.com/news/4466196 «تابلوی حد ترخص در ۵ محور قم نصب نشده است»]، خبرگزاری مهر، درج مطلب ۳ آذر ۱۳۹۷ش، مشاهده ۱ اسفند ۱۴۰۱ش.
*حر عاملی، محمد بن حسن، وسايل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت لاحیا التراث، ۱۴۱۶ق.
*حر عاملی، محمد بن حسن، وسايل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت لاحیا التراث، ۱۴۱۶ق.
*طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی مع تعلیقات عده من الفقهاء‌ العظام، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۲۰ق.
*مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام، تحت اشراف سید محمود هاشمی شاهرودی،  قم، ۱۳۹۰ش.
*مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام، تحت اشراف سید محمود هاشمی شاهرودی،  قم، ۱۳۹۰ش.
*یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی مع تعلیقات عده من الفقهاء‌ العظام، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۲۰ق.
{{احکام مسافر}}
{{احکام مسافر}}