اسباب نزول: تفاوت میان نسخه‌ها

«سبب نزول» به معنای حوادث یا رخدادهایی است که در پی آنها برخی از آیات یا سوره‌های قرآن نازل شده است. تعداد اسباب نزول را به طور تقریبی ۴۶۰ حادثه دانسته‌اند.<ref>دراسة فی اسباب النزول، حسن حنفی، ص۱۳۶؛ به نقل حاجی میرزایی، اسباب نزول، در دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۱، ص۱۹۲.</ref>

بر اساس دیدگاه برخی از مفسران نزول با شأن نزول متفاوت است. آنان شأن نزول را شامل همه اشخاص و حوادثی می‌دانند که قبل از نزول قرآن یا همزمان با نزول آن آیه یا آیاتی از قرآن درباره آنها نازل شده و هچنین اشخاص یا حوادثی که پس از نزول قرآن ، آیه یا آیاتی از قرآن بر آنها تطبیق شده است. سبب نزول را تنها پیش‌آمدهایی می‌دانند که در پی آن آیه یا آیاتی نازل شده است.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۲۰.</ref> البته در برخی از کتاب‌های تفسیری و علوم قرآنی شأن نزول با سبب نزول مرداف دانسته شده است. منشأ مرداف دانستن شأن نزول و سبب نزول برخی از تفاسیر فارسی مانند کشف الاسرار میبدی و روض الجنان ابوالفتوح رازی و نیز کاربرد «فنزلت...» در بسیاری از روایات اسباب نزول، معرفی شده است.{{مدرک}}

برخی از آیات و سوره‌های قرآن سبب نزول خاص دارند.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۲۰.</ref> این آیات و سوره‌ها در پی حادثه‌ای مهم یا پرسش‌های [[صحابه]] از پیامبر و یا اوضاع و شرایط مسلمانان نازل می‌شد.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۲۰.</ref>

بسیاری از آیات و سورهای قرآن شأن نزول ندارند و به هیچ حادثه و پرسشی که همزمان با نزول وحی روی داده باشند مربوط نیستند، البته نیاز انسانها به رهنمودهای الهی انگیزه کلی برای نزول آنها بیان شده است.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۱۹.</ref> آیات و سورهایی که اسباب نزول ندارند در دو دسته کلی‌اند:

* آیات و سوره‌هایی که رویدادهای مربوط امّت‌های گذشته در آنها مطرح است (البته بخشی از قصص و تاریخ زندگانی امتهای گذشته احیاناً دارای سبب خاصی از لحاظ نزول است، از قبیل تاریخ زندگانی «[[ذو القرنین]]» که از پی سؤال مردم در [[قرآن کریم]] بازگو شده است.).<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۱۹.</ref>

* آیات و سوره‌هایی که شامل بسیاری از اخبار غیبی و ترسیم دورنمای [[عالم برزخ]]، و [[بهشت]] و [[دوزخ]]، و حالات روز [[قیامت]]، و گزارش احوال بهشتیان و دوزخیان و امثال آنها است.<ref>حجتی، اسباب نزول، ص۱۹-۲۰.</ref>