ازدواج علی(ع) و فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

ازدواج علی(ع) و فاطمه(س) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳۰ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۴۷

۵۳۸ بایت حذف‌شده ، ‏۳۰ دسامبر ۲۰۲۱

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Shamsoddin

Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor

۱۴٬۸۹۸

ویرایش

@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 *عقد در اول ذی‌الحجه و ازدواج در ششم ذی‌الحجه سال دوم قمری.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۷.</ref> به گفته [[محمدهادی یوسفی غروی]] (متولد ۱۳۲۷ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، فاصله زمان عقد تا ازدواج فاطمه و علی(ع) تقریبا ده ماه بوده است او احتمال داده که تسریع پیامبر در اجرای [[صیغه عقد ازدواج|صیغه عقد]] برای این بوده که خواستگاران قبلیِ فاطمه پاسخ روشنی دریافت کنند. همچنین تأخیر در برپایی مراسم عروسی برای این بوده که فاطمه از نظر جسمی رشد کند و به حد زنان دیگر برسد.<ref> یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۰.</ref> در کتاب [[المصباح کفعمی]] ۱ ذی‌الحجة به عنوان روز ازدواج علی(ع) با فاطمه ذکر شده است.<ref> کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۱۴.</ref> در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز اول ذی‌الحجه به روز ازدواج نامگذاری شده است.
 == سن فاطمه هنگام ازدواج==
-درباره سن فاطمه به هنگام ازدواج اختلاف‌نظر وجود دارد به گفته [[سید محسن امین]]، این اختلاف به اختلاف‌نظر درباره تاریخ تولد و نیز تاریخ ازدواج وی برمی‌گردد. از آنجا که بنا بر نظر مشهور، فاطمه در سال پنجم بعثت به دنیا آمده و اختلاف درباره ازدواج او در سال اول، دوم و سوم قمری است سن او به هنگام ازدواج نُه، ده و یا یازده سال ذکر شده است.<ref> امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۳۱۳.</ref>
+درباره سن فاطمه به هنگام ازدواج اختلاف‌نظر وجود دارد به گفته [[سید محسن امین]] (۱۳۷۱ق‌) تراجم‌نگار شیعه، این اختلاف به اختلاف‌نظر درباره تاریخ تولد و نیز تاریخ ازدواج وی برمی‌گردد. از آنجا که بنا بر نظر مشهور، فاطمه در سال پنجم بعثت به دنیا آمده و اختلاف درباره ازدواج او در سال اول، دوم و سوم قمری است سن او به هنگام ازدواج نُه، ده و یا یازده سال ذکر شده است.<ref> امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۳۱۳.</ref> با این حال در برخی منابع سن فاطمه به هنگام ازدواج ۱۸ سال<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> و در برخی دیگر پانزده سال و پنج ماه<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۳.</ref> ذکر شده است.
-*پانزده سال و پنج ماه
-* ۱۸ سال<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref>
+همچنین در کتاب الاستیعاب از منابع صحابه‌نگاری، سن امام علی(ع) به هنگام ازدواج ۲۱ سال ذکر شده است.<ref> ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۳.</ref>
 ==مهریه و جهیزیه==
 {{اصلی|مهریه حضرت فاطمه(س)|جهیزیه حضرت فاطمه(س)}}
 در منابع حدیثی مقدار مهریه حضرت زهرا(س) را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده است.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۰-۳۵۱؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۶۸۰.</ref> در دوران پیامبر، هر ده درهم نقره، معادل یک دینار طلا بوده است و بر این اساس، مهریه حضرت فاطمه(س)، معادل ۱۷۰ تا ۲۲۳ گرم طلا تخمین زده می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۱۷۴-۱۷۹؛ توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۱۲۹.</ref>
-بنابر گزارش شیخ طوسی در کتاب [[امالی (شیخ طوسی)|امالی]]، امام علی(ع) برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref> پس از آنکه مهریه به دست پیامبر(ص) رسید، اندکی از پول را به [[بلال حبشی]] داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref> پیامبر(ص) سپس باقیمانده پول را برای تهیه وسائل مورد نیاز زندگی، به [[عمار یاسر]] و چند تن از یاران داد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref>{{یادداشت|شیخ طوسی فهرست جهاز حضرت فاطمه را در کتاب امالی ذکر کرده است؛ این موارد عبارتند از:
+بنابر نقل شیخ طوسی در کتاب [[امالی (شیخ طوسی)|امالی]]، امام علی(ع) برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref> پس از آنکه مهریه به دست پیامبر(ص) رسید، اندکی از پول را به [[بلال حبشی]] داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref> پیامبر(ص) سپس باقیمانده پول را برای تهیه وسائل مورد نیاز زندگی، به [[عمار یاسر]] و چند تن از صحابه داد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref>{{یادداشت|شیخ طوسی فهرست جهاز حضرت فاطمه را در کتاب امالی ذکر کرده است؛ این موارد عبارتند از:
 {{ستون-شروع|3}}
 * پیراهنی به بهای هفت درهم
@@ خط ۴۶: / خط ۴۶: @@
 * کوزه‌ای سبزرنگ
 * دو کوزه سفالی
-{{پایان}}
+{{پایان}}(شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.)}} ازجمله موارد جهیزیه حضرت فاطمه، پیراهنی بود که حضرت زهرا شب عروسی خود در پی تقاضای زنی مستمند، به او بخشید و خود به لباسی مستعمل اکتفا کرد.<ref>شوشتری، شرح احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۰۱.</ref>
-(شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.)}} ازجمله موارد جهیزیه حضرت فاطمه، پیراهنی بود که حضرت زهرا شب عروسی خود در پی تقاضای زنی مستمند، به او بخشید و خود به لباسی مستعمل اکتفا کرد.<ref>شوشتری، شرح احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۰۱.</ref>بیشتر ظروف جهیزیه از سفال بود و پیامبر با دیدن آنها برای علی(ع) و فاطمه(س) دعا کرد.{{مدرک}}
+==ولیمه و محل زندگی==
+بر اساس روایتی که شیخ طوسی در الامالی نقل شده، [[پیامبر(ص)]] و علی(ع) [[ولیمه]] دادند. پیامبر گوشت و نان و علی خرما و روغن را تهیه کردند. پیامبر(ص) پس از ولیمه، دست فاطمه(س) را در دست علی(ع) گذاشت و آن دو را به خانه خودشان فرستاد. سپس نزد آنان رفت و دعا کرد که خدا نسلشان را مبارک گرداند.<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۲-۴۳.</ref>
-==ولیمه==
-بر اساس منابع حدیثی، به دستور [[پیامبر(ص)]] بلال حبشی یک گوسفند و پنج مُد جو تهیه کرد و برای ازدواج علی(ع) و فاطمه(س) [[ولیمه]] داد. مردان برای اطعام در مسجد حضور یافتند و برای زنان به خانه غذا بردند.<ref> یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۴.</ref>
-==دعای پیامبر(ص)==
-پیامبر(ص) پس از ولیمه عروسی، دست فاطمه(س) را در دست علی(ع) گذاشت و پس از آنکه به خانه خود رفتند، به آنها پیوست،<ref> شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۲.</ref> و ظرف آبی به دست گرفت و مقداری از آب روی سر و میان شانه‌های فاطمه(س) ریخت<ref> شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref> و از خداوند خواست که آن دو را تطهیر کند.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۵.</ref> پیامبر همچنین از آنها خواست از آن آب بنوشند، روی‌شان را با آن بشویند و با آن مضمضه و استنشاق کنند. و برای آن دو دعا کرد و فرمود: «خداوند دل‌هایتان را به هم نزدیک و مهربان کند و نسل شما را مبارک گرداند و کارهای شما را اصلاح کند.»<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۵.</ref>
-== نقل‌مکان به همسایگی پیامبر ==
 بر اساس منابع تاریخی، خانه امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، چند روز پس از ازدواج به همسایگی پیامبر(ص) منتقل شد؛ چراکه دوری فاطمه برای پیامبر دشوار بوده است. پیامبر ابتدا به دنبال آن بوده که آن دو را در خانه خود جای دهد، اما [[حارثة بن نعمان]] از صحابه، خانه خود را که در همسایگی پیامبر بود، در اختیار او گذاشت تا خانه علی و فاطمه باشد.<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۸.</ref>
@@ خط ۶۲: / خط ۵۶: @@
 ==منابع==
 {{منابع}}
-*امین، سید محسن، الاعیان الشیعه، تحقیق سید حسن امین، بیروت، دارالتعاف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.
 *ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
 *ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق.
+*ابن‌طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۹ق.
+*ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
+*اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی، تبریز، بنی‌هاشمی، ۱۳۸۱ق.
+*امین، سید محسن، اعیان الشیعه، تحقیق سید حسن امین، بیروت، دارالتعاف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.
 *توضیح‌المسائل مراجع، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۲۴ق.
 *حسنی، هاشم معروف، سیرة الأئمة الاثنی عشر، نجف، المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۲ق.
 *شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین، إحقاق الحق وإزهاق الباطل، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق.
 *شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، تصحیح مؤسسة البعثة، قم، دارالثقافه، ۱۴۱۴ق.
-*اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی، تبریز، بنی‌هاشمی، ۱۳۸۱ق.
 *طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوریٰ باعلام الهدیٰ، قم، آل‌البیت، ۱۴۱۷ق.
 *طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
+*کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، قم، دارالرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.
 *متقی هندی، فاضل، کنزالعمال، موسسة الرسالة.
 *مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
 *یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
 *یوسفی غروی، محمدهادی، تاریخ تحقیق اسلام: موسوعة التاریخ الاسلام، ترجمه حسینعلی عربی، قم، انتشارات مؤسسه امام خمینی، ۱۳۸۳ش.
-*کفعمی، ابراهیم بن علی، المصباح، قم، دارالرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.
-*ابن‌طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۹ق.
 {{پایان}}
 {{حضرت فاطمه(س)}}