پرش به محتوا

ازدواج علی(ع) و فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آذر]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۴۰۰]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آذر]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۴۰۰]]|کاربر=Shamsoddin  }}
'''ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)'''، به ازدواج [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] با [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] دختر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] اشاره دارد. بر اساس منابع روایی، پیش از امام علی(ع)، افراد دیگری از فاطمه(س) [[خواستگاری]] کرده بودند پیامبر در پاسخ آنان ازدواج فاطمه را به دست خدا می‌دانست.  
'''ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)'''، به ازدواج [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] با [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] دختر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] اشاره دارد. بر اساس منابع حدیثی، پیش از امام علی(ع)، افراد دیگری از فاطمه(س) [[خواستگاری]] کرده بودند پیامبر در پاسخ آنان می‌گفت که ازدواج فاطمه به دست خدا است.  


[[صیغه ازدواج|خطبه عقد]] علی(ع) و فاطمه را پیامبر(ص) خواند. [[مهریه]] حضرت زهرا(س) بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده که این مبلغ، [[مهر السنه|مَهر السُّنة]] خوانده می‌شود. امام علی(ع)، بر اساس آنچه در روایات نقل شده، برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت و پیامبر(ص) با پول آن [[جهیزیه حضرت فاطمه(س)]] را تهیه کرد. در شب ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، مردم [[مدینه]] به دعوت پیامبر(ص) [[ولیمه|اطعام]] شدند.
[[صیغه ازدواج|خطبه عقد]] علی(ع) و فاطمه را پیامبر(ص) خواند. [[مهریه]] حضرت زهرا(س) بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده که این مبلغ، [[مهر السنه|مَهر السُّنة]] خوانده می‌شود. امام علی(ع)، بر اساس آنچه در روایات نقل شده، برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت و پیامبر(ص) با پول آن [[جهیزیه حضرت فاطمه(س)]] را تهیه کرد. در شب ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، مردم [[مدینه]] به دعوت پیامبر(ص) [[ولیمه|اطعام]] شدند.


بنا بر گزارش‌های تاریخی و روایی ازدواج علی و فاطمه در سال دوم یا سوم قمری رخ  داده است اما درباره روز و ماه آن اختلاف‌نظر وجو دارد. بنا بر آنچه که در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب آل ابی‌طالب]] آمده عقد فاطمه در اول ذی‌الحجه و ازدواج او در ششم ذی‌الحجه سال دوم قمری بوده است. در تقویم جمهوری اسلامی ایران نیز روز اول ذی‌الحجه به‌مناسبت سالروز ازدوج حضرت علی و فاطمه به‌عنوان روز ازدواج نامگذاری شده است.  
بنا بر گزارش‌های تاریخی و روایی ازدواج علی و فاطمه در سال دوم یا سوم قمری رخ  داده است اما درباره روز و ماه آن اختلاف‌نظر وجو دارد. بنا بر آنچه که در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب آل ابی‌طالب]] (نوشته شده در قرن ۶ قمری) آمده عقد فاطمه در اول ذی‌الحجه و ازدواج او در ششم ذی‌الحجه سال دوم قمری بوده است. در تقویم جمهوری اسلامی ایران نیز روز اول ذی‌الحجه به‌مناسبت سالروز ازدوج حضرت علی و فاطمه به‌عنوان روز ازدواج نامگذاری شده است.  
==خواستگاری از فاطمه==
==خواستگاری از فاطمه==
بنابر گزارش [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اِعلام الوَری]]، هنگامی که علی بن ابی‌طالب(ع)، فاطمه(س) را از پیامبر(ص) خواستگاری کرد. پیامبر(ص) از او پرسید: «آیا چیزی داری؟» علی(ع) گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر(ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیه قرار داد و زره علی(ع) را به او برگرداند.<ref> طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref>  
بنابر گزارش [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اِعلام الوَری]]، هنگامی که علی بن ابی‌طالب(ع)، فاطمه(س) را از پیامبر(ص) خواستگاری کرد. پیامبر(ص) از او پرسید: «آیا چیزی داری؟» علی(ع) گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر(ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیه قرار داد و زره علی(ع) را به او برگرداند.<ref> طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref>  


بر اساس منابع، قبل از خواستگاری حضرت علی(ع)، چند تن از [[صحابه]] مانند [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر بن ابی‌قُحافه]] و [[عمر بن خطاب]] از فاطمه [[خواستگاری]] کرده بودند. پیامبر(ص) در پاسخ آنها، ازدواج فاطمه را به‌دست خدا می‌دانست.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶؛ شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۰؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref> همچنین پس از ازدواج حضرت علی با فاطمه برخی از [[مهاجران|مهاجرانی]] که پیشتر از فاطمه خواستگاری کرده بودند، از پیامبر گلایه کردند، پیامبر(ص) در پاسخ آنها ازدواج علی و فاطمه را به‌دستور خدا دانسته بود.<ref> یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۱.</ref>
بر اساس منابع، قبل از خواستگاری حضرت علی(ع)، چند تن از [[صحابه]] مانند [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر بن ابی‌قُحافه]] و [[عمر بن خطاب]] از فاطمه [[خواستگاری]] کرده بودند. پیامبر(ص) در پاسخ آنها، ازدواج فاطمه را به‌دست خدا می‌دانست.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶؛ شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۰؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref> همچنین پس از ازدواج حضرت علی با فاطمه برخی از [[مهاجران]] که پیشتر از فاطمه خواستگاری کرده بودند، از پیامبر گلایه کردند، پیامبر(ص) در پاسخ آنها ازدواج علی و فاطمه را به‌دستور خدا دانسته بود.<ref> یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۱.</ref>


==خطبه عقد==
==خطبه عقد==
بنابر نقل [[ابن شهرآشوب]] در [[مناقب آل ابی‌طالب]]، پیامبر در هنگام ازدواج فاطمه و علی(ع) بر منبر رفت و خطبه‌ای خواند و گفت: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و من نیز اگر علی(ع) راضی باشد، فاطمه را با مهریه ۴۰۰ مثقال نقره به عقد او درمی‌آورم. سپس امام علی(ع) رضایت خود را اعلام کرد.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۰.</ref>
بنابر نقل [[ابن شهرآشوب]] (درگذشته ۵۸۸ق) در [[مناقب آل ابی‌طالب]]، پیامبر در هنگام ازدواج فاطمه و علی(ع) بر منبر رفت و خطبه‌ای خواند و گفت: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و من نیز اگر علی(ع) راضی باشد، فاطمه را با مهریه ۴۰۰ مثقال نقره به عقد او درمی‌آورم. سپس امام علی(ع) رضایت خود را اعلام کرد.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۰.</ref>


بنابر برخی روایات، تا زمانی که حضرت فاطمه زنده بوده، خداوند ازدواج با زنان دیگر را بر امام علی(ع) [[حرام]] کرده بود.<ref> شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref> امام علی(ع) نیز در دوران زندگی فاطمه(س) همسر دیگری نداشت.
بنابر برخی روایات، تا زمانی که حضرت فاطمه زنده بوده، خداوند ازدواج با زنان دیگر را بر امام علی(ع) [[حرام]] کرده بود.<ref> شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref> امام علی(ع) نیز در دوران زندگی با فاطمه(س) همسر دیگری نداشت.
==تاریخ ازدواج==
==تاریخ ازدواج==
درباره تاریخ ازدواج علی(ع) و فاطمه اختلاف‌نظر وجود دارد:
درباره تاریخ ازدواج علی(ع) و فاطمه اختلاف‌نظر وجود دارد:
خط ۲۴: خط ۲۴:
*عقد در اول ذی‌الحجه و ازدواج در ششم ذی‌الحجه سال دوم قمری.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۷.</ref> به گفته [[محمدهادی یوسفی غروی]] (متولد ۱۳۲۷ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، فاصله زمان عقد تا ازدواج فاطمه و علی(ع) تقریبا ده ماه بوده است او احتمال داده که تسریع پیامبر در اجرای [[صیغه عقد ازدواج|صیغه عقد]] برای این بوده که خواستگاران قبلیِ فاطمه پاسخ روشنی دریافت کنند. همچنین تأخیر در برپایی مراسم عروسی برای این بوده که فاطمه از نظر جسمی رشد کند و به حد زنان دیگر برسد.<ref> یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۰.</ref> در کتاب [[المصباح کفعمی]] ۱ ذی‌الحجة به عنوان روز ازدواج علی(ع) با فاطمه ذکر شده است.<ref> کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۱۴.</ref> در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز اول ذی‌الحجه به روز ازدواج نامگذاری شده است.
*عقد در اول ذی‌الحجه و ازدواج در ششم ذی‌الحجه سال دوم قمری.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۷.</ref> به گفته [[محمدهادی یوسفی غروی]] (متولد ۱۳۲۷ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، فاصله زمان عقد تا ازدواج فاطمه و علی(ع) تقریبا ده ماه بوده است او احتمال داده که تسریع پیامبر در اجرای [[صیغه عقد ازدواج|صیغه عقد]] برای این بوده که خواستگاران قبلیِ فاطمه پاسخ روشنی دریافت کنند. همچنین تأخیر در برپایی مراسم عروسی برای این بوده که فاطمه از نظر جسمی رشد کند و به حد زنان دیگر برسد.<ref> یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۰.</ref> در کتاب [[المصباح کفعمی]] ۱ ذی‌الحجة به عنوان روز ازدواج علی(ع) با فاطمه ذکر شده است.<ref> کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۱۴.</ref> در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز اول ذی‌الحجه به روز ازدواج نامگذاری شده است.
== سن فاطمه هنگام ازدواج==
== سن فاطمه هنگام ازدواج==
درباره سن فاطمه به هنگام ازدواج اختلاف‌نظر وجود دارد به گفته [[سید محسن امین]]، این اختلاف به اختلاف‌نظر درباره تاریخ تولد و نیز تاریخ ازدواج وی برمی‌گردد. از آنجا که بنا بر نظر مشهور، فاطمه در سال پنجم بعثت به دنیا آمده و اختلاف درباره ازدواج او در سال اول، دوم و سوم قمری است سن او نه، ده و یا یازده سال بوده است.<ref> امین، اعیان الشیعه، ج۱، ص۳۰۸.</ref>
درباره سن فاطمه به هنگام ازدواج اختلاف‌نظر وجود دارد به گفته [[سید محسن امین]]، این اختلاف به اختلاف‌نظر درباره تاریخ تولد و نیز تاریخ ازدواج وی برمی‌گردد. از آنجا که بنا بر نظر مشهور، فاطمه در سال پنجم بعثت به دنیا آمده و اختلاف درباره ازدواج او در سال اول، دوم و سوم قمری است سن او به هنگام ازدواج نُه، ده و یا یازده سال ذکر شده است.<ref> امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۳۱۳.</ref>
*پانزده سال و پنج ماه
*پانزده سال و پنج ماه
* ۱۸ سال<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref>
* ۱۸ سال<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref>
خط ۶۲: خط ۶۲:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*امین، سید محسن، الاعیان الشیعه، تحقیق سید حسن امین، بیروت، دارالتعاف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق.
*ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
*ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
*ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق.
*ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق.