۱۶٬۵۸۸
ویرایش
ازدواج علی(ع) و فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آذر]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۴۰۰]]|کاربر=Shamsoddin }} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آذر]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۴۰۰]]|کاربر=Shamsoddin }} | ||
'''ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)'''، به ازدواج [[حضرت علی(ع) | '''ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)'''، به ازدواج [[حضرت علی(ع)]] با [[حضرت فاطمه(س)]] دختر [[پیامبر(ص)]] اشاره دارد. [[صیغه ازدواج|خطبه عقد]] آنان را پیامبر(ص) خواند. بر اساس منابع روایی، پیش از امام علی(ع)، افراد دیگری از فاطمه(س) [[خواستگاری]] کرده بودند. | ||
[[مهریه]] حضرت زهرا(س) | [[مهریه]] حضرت زهرا(س) بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده که این مبلغ، [[مهر السنه|مَهر السُّنة]] خوانده می‌شود. امام علی(ع)، بر اساس آنچه در روایات نقل شده، برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت و پیامبر(ص) با پول آن [[جهیزیه حضرت فاطمه(س)]] را تهیه کرد. در شب ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، مردم [[مدینه]] به دعوت پیامبر(ص) [[ولیمه|اطعام]] شدند. | ||
==خواستگاری | ==خواستگاری از فاطمه== | ||
بنابر گزارش اعلام الوری، هنگامی که علی بن ابی‌طالب(ع) فاطمه(س) را از پیامبر(ص) خواستگاری کرد. پیامبر(ص) از او پرسید: «آیا چیزی داری؟» علی(ع) در پاسخ گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر(ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیه قرار داد و زره علی(ع) را به او برگرداند.<ref> طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref> | |||
بر اساس منابع، قبل از خواستگاری حضرت علی(ع)، چند تن از [[صحابه]] مانند [[ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب]] از فاطمه خواستگاری کرده بودند. پیامبر(ص) در پاسخ آنها، ازدواج فاطمه را به دست خدا می‌دانست.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶؛ شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۰؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref> همچنین پس از ازدواج حضرت علی با فاطمه برخی از مهاجرانی که پیشتر از فاطمه خواستگاری کرده بودند، از پیامبر گلایه کردند و پیامبر(ص) در پاسخ آنها ازدواج علی و فاطمه را به دستور خدا دانسته بود.<ref> یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۱.</ref> | |||
==خطبه عقد== | ==خطبه عقد== | ||
بنابر نقل [[ | بنابر نقل [[ابن شهرآشوب]] در [[مناقب آل ابی‌طالب]]، پیامبر در هنگام ازدواج فاطمه و علی(ع) بر منبر رفت و خطبه‌ای خواند و گفت: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و من نیز اگر علی راضی باشد، فاطمه را با مهریه ۴۰۰ مثقال نقره به عقد ازدواج او درمی‌آورم. سپس امام علی(ع) رضایت خود را اعلام کرد.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۰.</ref> | ||
بنابر برخی روایات، تا زمانی که حضرت فاطمه زنده بوده، خداوند دیگر زنان را بر امام علی(ع) [[حرام]] کرده بود.<ref> شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref> امام | بنابر برخی روایات، تا زمانی که حضرت فاطمه زنده بوده، خداوند دیگر زنان را بر امام علی(ع) [[حرام]] کرده بود.<ref> شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref> امام علی(ع) نیز در دوران زندگی فاطمه(س) همسر دیگری نداشت. | ||
==تاریخ ازدواج== | ==تاریخ ازدواج== | ||
بنابر روایتی که در [[الکافی]] از [[امام سجاد(ع)]] نقل شده، پیامبر | درباره تاریخ ازدواج علی(ع) و فاطمه اختلاف‌نظر وجود دارد: | ||
* یکسال پس از هجرت: بنابر روایتی که در [[الکافی]] از [[امام سجاد(ع)]] نقل شده، پیامبر(ص) یکسال پس از [[هجرت به مدینه]]، حضرت فاطمه(س) را به همسری حضرت علی(ع) درآورد.<ref> کلینی، الروضة من الکافی، ۱۳۶۴ش، ج۲، ص۱۸۰-۱۸۱.</ref> | |||
*اواخر ماه صفر سال دوم قمری: در [[تاریخ طبری (کتاب)|تاریخ طبری]] از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل شده که [[امام علی(ع)]] چند شب پیش از پایان [[ماه صفر]] در سال دوم هجری، با حضرت فاطمه (س) ازدواج کرد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۴۱۰.</ref> | |||
*ماه رجب و پس از جنگ بدر: طبری در نقلی ازدواج آن دو را در [[ماه رجب]] و پس از [[غزوه بدر]] دانسته است.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> | |||
*۲۱ محرم سال سوم: [[سید ابن طاوس]] به شیخ مفید نسبت داده که حضرت فاطمه در ۲۱ محرم سال سوم هجری به خانه علی(ع) رفته است.<ref>ابن‌طاوس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۸۴.</ref> | |||
*اول ذی‌الحجه سال دوم قمری: بنا به روایتی که در مناقب ابن شهر آشوب نقل شده صیغه عقد حضرت علی با فاطمه در ۱ ذی‌الحجة و ازدواج آنها در ۶ ذی الحجه سال دوم قمری بوده است.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۷.</ref> به گفته [[محمدهادی یوسفی غروی]] (متولد ۱۳۲۷ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، فاصله زمان عقد تا ازدواج فاطمه و علی(ع) تقریبا ده ماه بوده است او احتمال داده که تسریع پیامبر در اجرای [[صیغه عقد ازدواج|صیغه عقد]] برای این بوده که خواستگاران قبلی فاطمه پاسخ روشنی دریافت کنند. همچنین تأخیر او در برپایی مراسم عروسی برای این بوده که فاطمه از نظر جسمی رشد کند و به حد زنان دیگر برسد.<ref> یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۰.</ref> در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز اول ذی‌الحجه به روز ازدواج نامگذاری شده است. | |||
== سن فاطمه هنگام ازدواج== | |||
درباره سن فاطمه به هنگام ازدواج اختلاف‌نظر وجود دارد که به اختلاف‌نظر درباره تاریخ تولد و نیز تاریخ ازدواج وی برمی‌گردد: | |||
*پانزده سال و پنج ماه: | |||
* ۱۸ سال<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> | |||
* نُه سال: با استناد به تولد فاطمه پنج سال پس از [[بعثت]] پیامبر.<ref>حسنی، سیرة الائمة الاثنی عشر، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۸۱.</ref> | |||
==مهریه و جهیزیه== | ==مهریه و جهیزیه== | ||
{{اصلی|مهریه حضرت فاطمه(س)|جهیزیه حضرت فاطمه(س)}} | {همچنین در کتاب [[المصباح کفعمی]] ۱ ذی‌الحجة به عنوان روز ازدواج علی(ع) با فاطمه ذکر شده است.<ref> کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۱۴.</ref> | ||
{اصلی|مهریه حضرت فاطمه(س)|جهیزیه حضرت فاطمه(س)}} | |||
منابع تاریخی میزان مهریه حضرت زهرا(س) را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر کرده‌اند.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۰-۳۵۱؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۶۸۰.</ref> در دوران پیامبر، هر ده درهم نقره، معادل یک دینار طلا بوده است و بر این اساس، مهریه حضرت زهرا (س)، معادل ۱۷۰ تا ۲۲۳ گرم طلا تخمین زده می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۱۷۴-۱۷۹؛ توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۱۲۹.</ref> | منابع تاریخی میزان مهریه حضرت زهرا(س) را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر کرده‌اند.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۰-۳۵۱؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۶۸۰.</ref> در دوران پیامبر، هر ده درهم نقره، معادل یک دینار طلا بوده است و بر این اساس، مهریه حضرت زهرا (س)، معادل ۱۷۰ تا ۲۲۳ گرم طلا تخمین زده می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۱۷۴-۱۷۹؛ توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۱۲۹.</ref> | ||
بنابر گزارش شیخ طوسی در کتاب [[امالی (شیخ طوسی)|امالی]]، امام علی (ع) برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت<ref>شیخ طوسی، | بنابر گزارش شیخ طوسی در کتاب [[امالی (شیخ طوسی)|امالی]]، امام علی (ع) برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref> پس از آنکه مهریه به دست پیامبر(ص) رسید، اندکی از پول را به [[بلال]] داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref> پیامبر(ص) سپس باقیمانده پول را برای تهیه وسائل موردنیاز زندگی، به [[عمار یاسر]] و چند تن از یاران داد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref>{{یادداشت|شیخ طوسی فهرست جهاز حضرت فاطمه را در کتاب امالی ذکر کرده است؛ این موارد عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|3}} | {{ستون-شروع|3}} | ||
* پیراهنی به بهای هفت درهم | * پیراهنی به بهای هفت درهم | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۶: | ||
== نقل‌مکان به همسایگی پیامبر == | == نقل‌مکان به همسایگی پیامبر == | ||
بر اساس منابع تاریخی، خانه امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، چند روز پس از ازدواج به همسایگی پیامبر منتقل شد؛ چراکه دوری فاطمه برای پیامبر دشوار بوده است. پیامبر ابتدا به دنبال آن بوده که آن دو را در خانه خود جای دهد، اما [[حارثة بن نعمان]] از صحابه، خانه خود را که در همسایگی پیامبر بود، در اختیار او گذاشت تا خانه علی و فاطمه باشد.<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۸.</ref> | بر اساس منابع تاریخی، خانه امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، چند روز پس از ازدواج به همسایگی پیامبر(ص) منتقل شد؛ چراکه دوری فاطمه برای پیامبر دشوار بوده است. پیامبر ابتدا به دنبال آن بوده که آن دو را در خانه خود جای دهد، اما [[حارثة بن نعمان]] از صحابه، خانه خود را که در همسایگی پیامبر بود، در اختیار او گذاشت تا خانه علی و فاطمه باشد.<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۸.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۸: | ||
*شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین، إحقاق الحق وإزهاق الباطل، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق. | *شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین، إحقاق الحق وإزهاق الباطل، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق. | ||
*شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، تصحیح مؤسسة البعثة، قم، دارالثقافه، ۱۴۱۴ق. | *شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، تصحیح مؤسسة البعثة، قم، دارالثقافه، ۱۴۱۴ق. | ||
*طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوریٰ باعلام الهدیٰ، قم، | *طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوریٰ باعلام الهدیٰ، قم، آل‌البیت، ۱۴۱۷ق. | ||
*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م. | *طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، الطبعة الثانیة، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م. | ||
*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، اسلامیه، دوم، ۱۳۶۲ش. | *کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، اسلامیه، دوم، ۱۳۶۲ش. | ||