۱۶٬۷۵۶
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)'''، از مناسبتهای شیعیان است که به | '''ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)'''، از مناسبتهای شیعیان است که به ازدواج [[حضرت علی(ع)]] نخستین امام [[شیعیان]] با [[حضرت فاطمه(س)]] دختر [[پیامبر(ص)]] اشاره دارد. این [[ازدواج]] در [[۱ ذیالحجه]] [[سال دوم هجری]] رخ داد. [[صیغه ازدواج|خطبه عقد]] آنان را پیامبر(ص) خواند. بر اساس منابع روایی، پیش از امام علی(ع)، کسان دیگری از [[مهاجران]] و [[انصار]]، تمایل خود برای ازدواج با حضرت فاطمه(س) به پیامبر(ص) اعلام کردند اما با مخالفت وی روبرو شدند. | ||
[[مهریه]] حضرت زهرا(س) در منابع مختلف بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده که این مبلغ، [[مَهر السُّنة]] خوانده میشود. امام علی(ع)، بر اساس آنچه در روایات نقل شده، برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت و پیامبر با پول آن [[جهیزیه حضرت فاطمه(س)]] را تهیه کرد. در شب ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، مردم [[مدینه]] به دعوت پیامبر(ص) [[ولیمه|اطعام]] شدند. | [[مهریه]] حضرت زهرا(س) در منابع مختلف بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده که این مبلغ، [[مَهر السُّنة]] خوانده میشود. امام علی(ع)، بر اساس آنچه در روایات نقل شده، برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت و پیامبر(ص) با پول آن [[جهیزیه حضرت فاطمه(س)]] را تهیه کرد. در شب ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، مردم [[مدینه]] به دعوت پیامبر(ص) [[ولیمه|اطعام]] شدند. | ||
پیامبر(ص) دست حضرت فاطمه(س) را در دست امام علی(ع) گذاشت و پس از حضور در خانه آن دو برایشان [[دعا]] کرد که خداوند دلهایشان را به هم نزدیک و نسلشان را مبارک گرداند. | پیامبر(ص) دست حضرت فاطمه(س) را در دست امام علی(ع) گذاشت و پس از حضور در خانه آن دو برایشان [[دعا]] کرد که خداوند دلهایشان را به هم نزدیک و نسلشان را مبارک گرداند. | ||
==خواستگاری امام علی(ع)== | ==خواستگاری امام علی(ع)== | ||
ماجرای خواستگاری از حضرت فاطمه(س)، با تفاوتهایی در منابع [[شیعه]] و [[سنی]] نقل شده است. بنابر این منابع، چند تن از [[صحابه]] در [[مدینه]] مانند [[ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب]] و [[عبدالرحمن بن عوف]] به خواستگاری فاطمه (س) رفتند. پیامبر (ص) در پاسخ به این درخواستها، ازدواج فاطمه را موکول به خواست | ماجرای خواستگاری از حضرت فاطمه(س)، با تفاوتهایی در منابع [[شیعه]] و [[سنی]] نقل شده است. بنابر این منابع، چند تن از [[صحابه]] در [[مدینه]] مانند [[ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب]] و [[عبدالرحمن بن عوف]] به خواستگاری فاطمه(س) رفتند. پیامبر(ص) در پاسخ به این درخواستها، ازدواج فاطمه را موکول به خواست الهی میکرده و تاکید کرده است که ازدواج او به دست خداست.<ref>ابن سعد، طبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۶؛ قزوینی، فاطمة الزهراء از ولادت تا شهادت، ۱۳۸۶ش، ص۱۹۲.</ref> | ||
بنابر منابع، علی بن ابیطالب(ع) در پاسخ به برخی مهاجران که از او پرسیدهاند چرا از فاطمه خواستگاری نمیکند، تاکید کرده است: «به خدا قسم چیزی ندارم.» سرانجام علی(ع) نزد رسول خدا(ص) رفت ولی از روی شرم نتوانست درخواست خود را بگوید. در مرتبه سوم، از پیامبر درخواست ازدواج با فاطمه کرد و پیامبر فرمود: «آیا چیزی داری؟» امام علی(ع) در پاسخ به پیامبر(ص) گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر(ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیۀ طلا قرار داد و زره علی(ع) را به او برگرداند.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱؛ یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۱.</ref> بنابر برخی نقلها، پیامبر در برابر گلایه برخی مهاجران، بر الهی بودن ازدواج امام علی و فاطمه تأکید کرده است.<ref>یعقوبی، تاريخ يعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۱.</ref> | بنابر منابع، علی بن ابیطالب(ع) در پاسخ به برخی مهاجران که از او پرسیدهاند چرا از فاطمه خواستگاری نمیکند، تاکید کرده است: «به خدا قسم چیزی ندارم.» سرانجام علی(ع) نزد رسول خدا(ص) رفت ولی از روی شرم نتوانست درخواست خود را بگوید. در مرتبه سوم، از پیامبر درخواست ازدواج با فاطمه کرد و پیامبر فرمود: «آیا چیزی داری؟» امام علی(ع) در پاسخ به پیامبر(ص) گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر(ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیۀ طلا قرار داد و زره علی(ع) را به او برگرداند.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱؛ یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۱.</ref> بنابر برخی نقلها، پیامبر در برابر گلایه برخی مهاجران، بر الهی بودن ازدواج امام علی و فاطمه تأکید کرده است.<ref>یعقوبی، تاريخ يعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۱.</ref> | ||
==خطبه عقد== | ==خطبه عقد== | ||
بنابر نقل [[ابن شهر آشوب]] در [[مناقب آل ابیطالب]]، پیامبر در هنگام ازدواج فاطمه و علی(ع) بر منبر رفت و خطبهای خواند و سپس گفت: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و من نیز اگر علی راضی باشد، فاطمه را با مهریه ۴۰۰ مثقال نقره به عقد ازدواج علی درمیآورم. سپس امام علی(ع) رضایت خود را اعلام کرد.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل | بنابر نقل [[ابن شهر آشوب]] در [[مناقب آل ابیطالب]]، پیامبر در هنگام ازدواج فاطمه و علی(ع) بر منبر رفت و خطبهای خواند و سپس گفت: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و من نیز اگر علی راضی باشد، فاطمه را با مهریه ۴۰۰ مثقال نقره به عقد ازدواج علی درمیآورم. سپس امام علی(ع) رضایت خود را اعلام کرد.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابیطالب، نشر علامه، ج۳، ص۳۵۰.</ref> | ||
بنابر برخی روایات، تا زمانی که حضرت فاطمه زنده بوده، خداوند دیگر زنان را بر امام علی(ع) [[حرام]] کرده و به همین دلیل، امام اول شیعیان در دوران زندگی فاطمه(س) با زن دیگری ازدواج نکرد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۰۱؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۵۳، ح۱۱.</ref> | بنابر برخی روایات، تا زمانی که حضرت فاطمه زنده بوده، خداوند دیگر زنان را بر امام علی(ع) [[حرام]] کرده و به همین دلیل، امام اول شیعیان در دوران زندگی فاطمه(س) با زن دیگری ازدواج نکرد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۰۱؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۵۳، ح۱۱.</ref> | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
طبری در نقل دیگری ازدواج را در [[ماه رجب]] دانسته و گفته است علی(ع) «بعد از بازگشت از [[غزوه بدر]] بر فاطمه (س) وارد شد.»<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> در این نقل، سن فاطمه زهرا (س) هجده سال ذکر شده است<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> ولی برخی منابع شیعه با توجه به روایت کلینی که تولد فاطمه را پنج سال پس از [[بعثت]] پیامبر ذکر کرده،<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۵۷.</ref> سن او را در هنگام ازدواج، نُه سال دانستهاند.<ref>الحسنی، سيرة الأئمة الاثني عشر، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۸۱.</ref> | طبری در نقل دیگری ازدواج را در [[ماه رجب]] دانسته و گفته است علی(ع) «بعد از بازگشت از [[غزوه بدر]] بر فاطمه (س) وارد شد.»<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> در این نقل، سن فاطمه زهرا (س) هجده سال ذکر شده است<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref> ولی برخی منابع شیعه با توجه به روایت کلینی که تولد فاطمه را پنج سال پس از [[بعثت]] پیامبر ذکر کرده،<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۵۷.</ref> سن او را در هنگام ازدواج، نُه سال دانستهاند.<ref>الحسنی، سيرة الأئمة الاثني عشر، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۸۱.</ref> | ||
از آنجا که پیامبر (ص) حضرت فاطمه(س) را [[۱ ذیالحجه]] [[سال دوم هجری]]، به خانۀ امام علی (ع) فرستاد،<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۹۲.</ref> به گفته محمدهادی یوسفی غروی (متولد ۱۳۲۷ش) پژوهشگر تاریخ | از آنجا که پیامبر (ص) حضرت فاطمه(س) را [[۱ ذیالحجه]] [[سال دوم هجری]]، به خانۀ امام علی (ع) فرستاد،<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۹۲.</ref> به گفته [[محمدهادی یوسفی غروی]] (متولد ۱۳۲۷ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، فاصله زمان عقد تا ازدواج فاطمه و علی(ع) تقریبا ده ماه بوده است او احتمال داده که عجله پیامبر در اجرای [[صیغه عقد ازدواج|صیغه عقد]] برای این بوده که خواستگاران قبلی فاطمه پاسخ روشنی دریافت کنند. همچنین تأخیر او در برپایی مراسم عروسی برای این بوده که فاطمه از نظر جسمی رشد کند و به حد زنان دیگر برسد.<ref> یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۰.</ref> | ||
در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز اول ذیالحجه به روز ازدواج نامگذاری شده است. | در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز اول ذیالحجه به روز ازدواج نامگذاری شده است. | ||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
منابع تاریخی میزان مهریه حضرت زهرا(س) را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر کردهاند.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، موسسه انتشارات علامه، ج۳، ص۳۵۰-۳۵۱؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۶۸۰.</ref> در دوران پیامبر، هر ده درهم نقره، معادل یک دینار طلا بوده است و بر این اساس، مهریه حضرت زهرا (س)، معادل ۱۷۰ تا ۲۲۳ گرم طلا تخمین زده میشود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۱۷۴-۱۷۹؛ توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۱۲۹.</ref> | منابع تاریخی میزان مهریه حضرت زهرا(س) را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر کردهاند.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، موسسه انتشارات علامه، ج۳، ص۳۵۰-۳۵۱؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۶۸۰.</ref> در دوران پیامبر، هر ده درهم نقره، معادل یک دینار طلا بوده است و بر این اساس، مهریه حضرت زهرا (س)، معادل ۱۷۰ تا ۲۲۳ گرم طلا تخمین زده میشود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۱۷۴-۱۷۹؛ توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۱۲۹.</ref> | ||
بنابر گزارش شیخ طوسی در کتاب | بنابر گزارش شیخ طوسی در کتاب [[امالی (شیخ طوسی)|امالی]]، امام علی (ع) برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> پس از آنکه مهریه به دست پیامبر رسید، بی آنکه آن را بشمارد، اندکی از پول را به [[بلال]] داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref> پیامبر(ص) سپس باقیمانده پول را برای تهیه وسائل موردنیاز زندگی، به [[ابوبکر]] داد و [[عمار یاسر]] و چند تن از یاران خود را با او همراه ساخت.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.</ref>{{یادداشت| | ||
شیخ طوسی فهرست جهاز حضرت فاطمه را در کتاب | شیخ طوسی فهرست جهاز حضرت فاطمه را در کتاب امالی ذکر کرده است؛ این موارد عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|3}} | {{ستون-شروع|3}} | ||
* پیراهنی به بهای هفت درهم | * پیراهنی به بهای هفت درهم | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
* دو کوزه سفالی | * دو کوزه سفالی | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
(شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.)}} ازجمله موارد جهیزیه حضرت فاطمه، پیراهنی بود که حضرت زهرا شب عروسی خود در پی تقاضای زنی مستمند، به او بخشید و خود به لباسی مستعمل اکتفا کرد.<ref>شوشتری، شرح إحقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۰۱.</ref>بیشتر ظروف جهیزیه از سفال بود | (شیخ طوسی، الأمالی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۹۳.)}} ازجمله موارد جهیزیه حضرت فاطمه، پیراهنی بود که حضرت زهرا شب عروسی خود در پی تقاضای زنی مستمند، به او بخشید و خود به لباسی مستعمل اکتفا کرد.<ref>شوشتری، شرح إحقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۰، ص۴۰۱.</ref>بیشتر ظروف جهیزیه از سفال بود و پیامبر با دیدن آنها برای علی(ع) و فاطمه(س) دعا کرد.{{مدرک}} | ||
==ولیمه شب عروسی== | ==ولیمه شب عروسی== | ||
بر اساس منابع روایی، [[پیامبر | بر اساس منابع روایی، [[پیامبر(ص)]]، [[بلال حبشی]] را فراخوانده و از او خواست که یک گوسفند و پنج مُد جو تهیه کند تا مهاجران را دعوت کند و برای ازدواج امام علی و فاطمه(س) ولیمه بدهد. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده که در این دیدار به [[بلال حبشی|بلال]] فرمود: «دوست دارم از سنتهای امت من این باشد که در ازدواج، ولیمه داده شود.» پس از آنکه بلال، ولیمه را آماده ساخت، مردان به دعوت پیامبر (ص) در مسجد حضور یافته و از آن غذا خوردند و پس از آن، باقیمانده غذا به دستور پیامبر به بلال داده شد تا برای زنان و کودکان برده شود.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامي، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۴.</ref> | ||
==دعای پیامبر(ص)== | ==دعای پیامبر(ص)== | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | * ابنسعد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق. | ||
* | * ابنشهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابیطالب، تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی و محمدحسین آشتیانی، قم، مؤسسه انتشارات علامه، [بیتا]. | ||
* ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق احمد صقر، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۹ق. | * ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق احمد صقر، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۹ق. | ||
* توضیح المسائل مراجع، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۲۴ق. | * توضیح المسائل مراجع، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۲۴ق. | ||
* | *حسنی، هاشم معروف، سيرة الأئمة الاثني عشر، نجف، المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۲ق. | ||
* شوشتری، نورالله بن شریفالدین، إحقاق الحق وإزهاق الباطل، قم، کتابخانه عمومی آیتالله مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق. | * شوشتری، نورالله بن شریفالدین، إحقاق الحق وإزهاق الباطل، قم، کتابخانه عمومی آیتالله مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ق. | ||
* شهیدی، جعفر، زندگانی فاطمه زهرا، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۹ش. | * شهیدی، جعفر، زندگانی فاطمه زهرا، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۹ش. | ||
خط ۷۸: | خط ۷۷: | ||
* یوسفی غروی، محمدهادی، تاریخ تحقیق اسلام: موسوعة التاریخ الاسلام، ترجمه حسینعلی عربی، قم، انتشارات مؤسسه امام خمینی، ۱۳۸۳ش. | * یوسفی غروی، محمدهادی، تاریخ تحقیق اسلام: موسوعة التاریخ الاسلام، ترجمه حسینعلی عربی، قم، انتشارات مؤسسه امام خمینی، ۱۳۸۳ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{حضرت فاطمه(س)}} | {{حضرت فاطمه(س)}} | ||
{{فضائل امام علی}} | {{فضائل امام علی}} |
ویرایش