پرش به محتوا

خرابه شام: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۵ ژانویهٔ ۲۰۱۹
جز
ويرايش ضماير و حرف اضافه
imported>Nabavi
جز (اصلاح فعل)
imported>Nabavi
جز (ويرايش ضماير و حرف اضافه)
خط ۴: خط ۴:


== توصیف در روایات==
== توصیف در روایات==
در برخی روایات توصیفاتی برای خرابه شام آمده است. از جمله اینکه خانه‌ای که سقف نداشته و دیوارهای آن سست بوده است.<ref> قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۵۳؛ ابن شهر آشوب، مناقب ، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref> همچنین برپایه گفتگویی که [[سید نعمت الله جزایری]] از [[منهال بن عمرو]] با [[امام سجاد(ع)]] نقل کرده خانه سایبان نداشته و آفتاب به داخل آن می‌تابیده<ref> جزایری، انوار النعمانیة، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۱۷۶؛ قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص ۱۰۰۱.</ref> و اسیران را از سرما و گرما حفظ نمی‌کرده است.<ref> شیخ صدوق، امالی، ص۱۶۷-۱۶۸، مجلس ۳۱، ح۴؛ ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸؛ مجلسی بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۴۰.</ref> برخی از اسیران می‌گفتند یزید ما را در این خرابه فرستاده تا آن بر سر ما خراب شود<ref> قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۵۳؛ ابن شهر آشوب، مناقب ، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref> و ما کشته شویم.<ref>بحرانی، مدینة معاجز الائمة، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۲۶۴.</ref>
در برخی روایات توصیفاتی برای خرابه شام آمده است. از جمله اینکه خانه‌ای که سقف نداشته و دیوارهایش سست بوده است.<ref> قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۵۳؛ ابن شهر آشوب، مناقب ، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref> همچنین برپایه گفتگویی که [[سید نعمت الله جزایری]] از [[منهال بن عمرو]] با [[امام سجاد(ع)]] نقل کرده خانه سایبان نداشته و آفتاب به داخلش می‌تابیده<ref> جزایری، انوار النعمانیة، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۱۷۶؛ قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص ۱۰۰۱.</ref> و اسیران را از سرما و گرما حفظ نمی‌کرده است.<ref> شیخ صدوق، امالی، ص۱۶۷-۱۶۸، مجلس ۳۱، ح۴؛ ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸؛ مجلسی بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۴۰.</ref> برخی از اسیران می‌گفتند یزید ما را در این خرابه فرستاده تا بر سر ما خراب شود<ref> قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۵۳؛ ابن شهر آشوب، مناقب ، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref> و ما کشته شویم.<ref>بحرانی، مدینة معاجز الائمة، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۲۶۴.</ref>


== اسیران کربلا در خرابه==
== اسیران کربلا در خرابه==
از برخی روایات برمی‎آید که [[اسیران کربلا]] در خرابه وضعیت مناسبی نداشته‌اند. آفتاب آنها را اذیت می‌کرده<ref> جزایری، انوار النعمانیة، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۱۷۶؛ قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص ۱۰۰۱.</ref> و بر اثر آن، صورت‌هایشان پوست انداخته بود<ref>ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸.</ref> آنان در خرابه برای [[امام حسین(ع)]] نوحه‌سرایی و [[گریه]] می‌کردند.<ref> ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸.</ref> همچنین در برخی از روایات آمده است یزید بر خرابه نگهبانانی گمارده بود که زبان عربی را نمی‌دانستند.<ref>بحرانی، مدینة معاجز الائمة، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۲۶۴.</ref>
از برخی روایات برمی‎آید که [[اسیران کربلا]] در خرابه وضعیت مناسبی نداشته‌اند. آفتاب آنها را اذیت می‌کرده<ref> جزایری، انوار النعمانیة، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۱۷۶؛ قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص ۱۰۰۱.</ref> و بر اثر آن، صورت‌هایشان پوست انداخته بود<ref>ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸.</ref> آنان در خرابه برای [[امام حسین(ع)]] نوحه‌سرایی و [[گریه]] می‌کردند.<ref> ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸.</ref> همچنین در برخی از روایات آمده است یزید بر خرابه نگهبانانی گمارده بود که زبان عربی نمی‌دانستند.<ref>بحرانی، مدینة معاجز الائمة، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۲۶۴.</ref>


درباره مدت اقامت [[اسیران کربلا]] در خرابه شام، اختلاف است. در برخی منابع آمده است آنان را در آنجا نگه داشتند تا اینکه صورت‌هایشان پوست انداخته بود.<ref> شیخ صدوق، امالی، ص۱۶۷-۱۶۸، مجلس ۳۱، ح۴؛ ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸؛ مجلسی بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۴۰.</ref> برخی از نویسندگان، توقف کاروان اسرا در خرابۀ شام، را حدود یک هفته تخمین زده‌اند.<ref>هاشمی نوربخش، با کاروان شام، ۱۳۸۹ش، ص۹۸.</ref>
درباره مدت اقامت [[اسیران کربلا]] در خرابه شام، اختلاف است. در برخی منابع آمده است آنان را در آنجا نگه داشتند تا اینکه صورت‌هایشان پوست انداخته بود.<ref> شیخ صدوق، امالی، ص۱۶۷-۱۶۸، مجلس ۳۱، ح۴؛ ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸؛ مجلسی بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۴۰.</ref> برخی از نویسندگان، توقف کاروان اسرا در خرابۀ شام، را حدود یک هفته تخمین زده‌اند.<ref>هاشمی نوربخش، با کاروان شام، ۱۳۸۹ش، ص۹۸.</ref>
خط ۱۷: خط ۱۷:
بر طبق برخی از منابع، دختر خردسالی از امام حسین(ع) در خرابه شام از دنیا رفته است. به گزارش منابع، این دختر بهانه پدرش را گرفت. یزید دستور داد سر امام حسین را نزد او بردند او سر پدر را در دامن گرفت و آن قدر گریه کرد تا از دنیا رفت.<ref>طبری، کامل بهائی، ۱۳۸۳ش، ص۵۲۳.</ref> برخی از منابع بعدی نام این دختر را [[رقیه بنت الحسین|رقیه]] گفته‌اند.<ref> شاه عبدالعظیمی، الإیقاد، بی‌تا، ص۱۷۹.</ref> مشهور است [[حرم حضرت رقیه|حرم منسوب به حضرت رقیه]] در همین مکان ساخته شده است.
بر طبق برخی از منابع، دختر خردسالی از امام حسین(ع) در خرابه شام از دنیا رفته است. به گزارش منابع، این دختر بهانه پدرش را گرفت. یزید دستور داد سر امام حسین را نزد او بردند او سر پدر را در دامن گرفت و آن قدر گریه کرد تا از دنیا رفت.<ref>طبری، کامل بهائی، ۱۳۸۳ش، ص۵۲۳.</ref> برخی از منابع بعدی نام این دختر را [[رقیه بنت الحسین|رقیه]] گفته‌اند.<ref> شاه عبدالعظیمی، الإیقاد، بی‌تا، ص۱۷۹.</ref> مشهور است [[حرم حضرت رقیه|حرم منسوب به حضرت رقیه]] در همین مکان ساخته شده است.
=== خواب سکینه===
=== خواب سکینه===
برخی منابع، خوابی از [[حضرت سکینه]] در روز چهارمی که در [[دمشق]] بوده نقل کرده‌اند.<ref>قمی، منتهی الآمال، ج۲، ص۱۰۰۵-۱۰۰۶؛ ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸-۱۸۹.</ref> به گفته [[ابن نما حلی]]، سکینه خواب دیده بود که [[پیامبر اسلام]]، [[حضرت آدم]]، [[حضرت ابراهیم]]، [[حضرت موسی]] و [[حضرت عیسی]] برای [[زیارت امام حسین]] به [[کربلا]] می‌روند در حالی‌که پیامبر اسلام محاسنش را به دست گرفته، گاهی به زمین می‌افتاد و گاهی از زمین بلند می‌شد. همچنین [[حضرت فاطمه]]، [[حوا]]، [[آسیه]]، [[مریم]] و [[خدیجه]] نیز آمده بودند در حالی‌که حضرت زهرا دست بر سر گذاشته بود و گاهی به زمین می‌افتاد و گاهی برمی‌خیزید. او خود را به [[حضرت زهرا]] رساند و شروع کرد به گریه کردن حضرت زهرا به او گفت. سکینه جان بس است که ناله‌ات جگرم را آتش زد و بندهای قلبم را قطع کرد. این پیراهن آغتشه به خون پدرت حسین است که از آن را خود جدا نمی‌کنم تا خدا را ملاقات کنم.<ref>ابن نما حلی، مثیر الاحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۵-۱۰۶.</ref>
برخی منابع، خوابی از [[حضرت سکینه]] در روز چهارمی که در [[دمشق]] بوده نقل کرده‌اند.<ref>قمی، منتهی الآمال، ج۲، ص۱۰۰۵-۱۰۰۶؛ ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸-۱۸۹.</ref> به گفته [[ابن نما حلی]]، سکینه خواب دیده بود که [[پیامبر اسلام]]، [[حضرت آدم]]، [[حضرت ابراهیم]]، [[حضرت موسی]] و [[حضرت عیسی]] برای [[زیارت امام حسین]] به [[کربلا]] می‌روند در حالی‌که پیامبر اسلام محاسنش را به دست گرفته، گاهی به زمین می‌افتاد و گاهی از زمین بلند می‌شد. همچنین [[حضرت فاطمه]]، [[حوا]]، [[آسیه]]، [[مریم]] و [[خدیجه]] نیز آمده بودند در حالی‌که حضرت زهرا دست بر سر گذاشته بود و گاهی به زمین می‌افتاد و گاهی برمی‌خیزید. او خود را به [[حضرت زهرا]] رساند و شروع کرد به گریه کردن حضرت زهرا به او گفت. سکینه جان بس است که ناله‌ات جگرم را آتش زد و بندهای قلبم را قطع کرد. این پیراهن آغتشه به خون پدرت حسین است که آن را از خود جدا نمی‌کنم تا خدا را ملاقات کنم.<ref>ابن نما حلی، مثیر الاحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۵-۱۰۶.</ref>


== تردید در وجود خرابه==
== تردید در وجود خرابه==
خط ۲۳: خط ۲۳:


== در ادبیات و فرهنگ ==
== در ادبیات و فرهنگ ==
خرابه شام در [[ادبیات عاشورایی]] به ویژه مرثیه‌سرایی، [[نوحه‌خوانی]] و [[روضه‌خوانی]] مورد توجه است. معمولاً روضه‌ حضرت رقیه و ذکر اقامت کاروان اسیران در شام با نام خرابه شام همراه است. در این روضه‌ها به خرابه بودن محل اقامت اسیران و تابیدن آفتاب بر آنان اشاره می‌گردد.
خرابه شام در [[ادبیات عاشورایی]] به ویژه مرثیه‌سرایی، [[نوحه‌خوانی]] و [[روضه‌خوانی]] مورد توجه است. معمولاً روضه‌ حضرت رقیه و ذکر اقامت کاروان اسیران در شام با نام خرابه شام همراه است. در این روضه‌ها به خرابه بودن محل اقامت اسیران و تابیدن آفتاب بر آنان اشاره می‌شود.
{{شعر۲
{{شعر۲
|صبا به پیر خرابات از خرابه شام |ببر ز کودک زار این جگر گداز پیام
|صبا به پیر خرابات از خرابه شام |ببر ز کودک زار این جگر گداز پیام
کاربر ناشناس