|
|
| خط ۲۲: |
خط ۲۲: |
|
| |
|
| در مقابل [[محقق اصفهانی]] معتقد است [[پیامبران]] و [[امامان شیعه|امامان]]، ولایت تکوینی بر همه امور عالم دارند و واسطه فیض خدا در هستی‌اند.<ref>محقق اصفهانی، حاشیةالمکاسب، ۱۴۱۸ق ج۲، ص۳۷۸-۳۸۰.</ref> | | در مقابل [[محقق اصفهانی]] معتقد است [[پیامبران]] و [[امامان شیعه|امامان]]، ولایت تکوینی بر همه امور عالم دارند و واسطه فیض خدا در هستی‌اند.<ref>محقق اصفهانی، حاشیةالمکاسب، ۱۴۱۸ق ج۲، ص۳۷۸-۳۸۰.</ref> |
|
| |
| ==ابعاد ==
| |
| ابعاد ولایت تکوینی امامان، گوناگون است که صدور معجزات یکی از آن ابعاد است که در لسان متکلمین از آنها به کرامت تعبیر می‌کنند.<ref>علایی،</ref> این [[کرامات]] و تصرفات ناشی از ولایت تکوینی دارای ابعاد زیر است:
| |
|
| |
| ۱. معجزه و کرامت
| |
|
| |
| [[معجزه]] از [[پیامبر]] صادر می‌گردد. خارق عادتی را که بدون ادعای نبوت به دست اولیاء انجام یابد، [[کرامت]] می‌نامند.<ref>جرجانی، التعریفات، ناصر خسرو، ص۷۹؛ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۶۳ش، ج۴، ص۱۵.</ref>
| |
| تفاوت اصلی معجزه و کرامت این است که معجزه برخلاف کرامت همراه با ادعای [[نبوت]] و [[تحدی]] است.<ref>قدردان قراملکی، معجزه در قلمرو عقل و دین، ۱۳۸۱ش، ص۷۶.</ref>
| |
| فرق دیگر میان معجزه و کرامت این است که [[انبیا(ع)]] به اظهار معجزات خود مأمورند؛ ولی باید کرامت خود را پنهان دارند و کرامات اولیا جز تأدیب نفوس و تهذیب آنها نیست»<ref>سعیدی، فرهنگ اصطلاحات عرفانی ابن عربی۱۳۸۳ش، ص۳۷۴</ref>
| |
|
| |
| ۲. تاثیر بر دلها
| |
|
| |
| جنبه دیگر از ولایت تکوینی، هدایت معنوی است که صاحب ولایت با استفاده از قدرت خود به این نوع از هدایت دست می‌زند. به تعبیر دیگر هدایت باطنی است که استعدادهای عالیه انسانی شکوفا شده، نیروهای خفته بیدار گشته و از طریق افاضات معنوی و جنبه‌های باطنی، هر فردی از انسان‌ها به کمال مطلوب خود نائل می‌گردد. «بر حسب آنچه بعضی از بزرگان فرموده‌اند، تعبیر «هدایت به امر» که در آیاتی از [[قرآن کریم]] آمده است، اشاره به این مقام دارد».<ref>علایی، رشد، مقاله امام هادی،ص۲</ref>
| |
|
| |
| ۳. اخبارغیبی
| |
|
| |
| صاحب ولایت تکوینی به اخبار غیبی که از دسترس حواس دور است، آگاه است و به اذن الهی علم اول و آخر را می‌داند. هر چند این بخش از دانش غیبی مانند ابعاد دیگر ولایت تکوینی از درجات و مراتبی برخوردار است.
| |
|
| |
| ۴. آگاهی از حقیقت اشیاء
| |
| ولایت تکوینی ابعاد دیگری نیز دارد که ا ز آن جمله آگاهی به حقایق اشیاء، رویت [[ملکوت]] آسمان‌ها و زمین، شاهد بر اعمال انسان‌ها، عرصه اعمال انسان‌ها در [[شب قدر]]، وساطت در فیض رسانی و غایت خلقت و دارا بودن علم الکتاب است. (همان) {{یادداشت| «ولاء تصرف یا ولایت تکوینی بالاترین مراحل ولایت است که مربوط به تصرفاتی است که در عالم طبیعت و نفوس انسانی صورت می‌گیرد و دارای ابعادی چون ظهور معجزات و کارهای خارق العاده، تاثیر بر دلها، اطلاع از اخبار غیبی و... می‌باشد» شهید مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۶۸ش،ج ۳،ص ۲۸.
| |
| «انسان وقتی قدم در راه ولایت می‌گذارد، مقاماتی را به ترتیب طی می‌کند: مقام تجلی حق تعالی در قلب انسان» (امام خمینی، مصباح الهدایه،۱۳۶۳ش، ص۲۳۹)، «مقام قرب نوافل و فرایض» (آشتیانی، جلال الدین، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم،۱۳۷۰ش. ص۹)، «مقام واسطۀ فیض شدن» (آشتیانی، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، ۱۳۷۰ش،ص۹)و «مقام احاطه بر موجودات دیگر»(آشتیانی، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم،۱۳۷۰ش،ص۱۷۹)، «رسیدن به مقام کن» (ترمذی،ختم الاولیاء۱۹۶۵ م،ص۱۱۳) ولایت دارای درجات تلوین، تمکین و تکوین است(ترمذی،ختم الاولیاء۱۹۶۵ م،ص۴۷۳). }}
| |
|
| |
|
| == کتاب‌شناسی== | | == کتاب‌شناسی== |
