بهلول: تفاوت میان نسخه‌ها

==بهلول در آثار قرن چهاردهم==

==موضوع پندهای بهلول==

بیشتر پندهای بهلول، دربارۀ [[آخرت]] است: به فرجام خویش بیندیش که جهان گذراست؛ حال آنکه جهان دیگر، سخت زیباست. این اندیشه به پیدایش قطعه‌ای زیبا و صوفیانه در وصف جهان آخرت انجامیده است.<ref>آبی، نثر الدر فی المحاضرات، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۵، نیز قس: ۱۰۶ </ref> یک مناظره نیز در باب بخشندگی،<ref> آبی، نثر الدر فی المحاضرات، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۳ </ref> بوی تصوف دارد. برخی داستان‌ها، زیرکی و هوشمندی او را در امر دنیا نشان می‌دهد. در باب [[ارث|میراث]] خود با قاضی حیله می‌ورزد،<ref> آبی، نثر الدر فی المحاضرات، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۴ </ref> یکی را از غم می‌رهاند و دیگری را از خیانت باز می‌دارد،<ref> آبی، نثر الدر فی المحاضرات، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۶ </ref> یا میراث مردی را که هیچ ندارد، تقسیم می‌کند.<ref> آبی، نثر الدر فی المحاضرات، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۹.</ref> سه نامه نیز خطاب به خلیفه، وزیر و صاحب شُرطه نقل شده که حال و هوای اندرزنامه‌های کهن، یا حتیٰ [[نهج البلاغه]] بر آن‌ها غالب است.<ref> آبی، نثر الدر فی المحاضرات، ۱۴۲۴ق، ۱۰۷-۱۰۸.</ref> در یک روایت نیز از [[ابوبکر]] و [[عمر]] ستایش شده است<ref> آبی، نثر الدر فی المحاضرات، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۳.</ref> که باید در واکنش به تشیع او ساخته شده باشد. مجموعه اشعاری که در [[عقلاءالمجانین]] نیشابوری گرد آمده، ۳۹ بیت (در ۱۳قطعه کوتاه) است که مضمون بیشتر آن‌ها دربارۀ آخرت و [[قناعت]] در این جهان می‌گردد؛ اما ۳ دو بیتی نیز نقل شده<ref>آبی، نثر الدر فی المحاضرات، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۸.</ref> که مضمونی ظریف و عاشقانه دارد. این اشعار بسیار ساده، بی‌تکلف و گاه خالی از لطف است؛ و یکی از آن ها<ref>آبی، نثر الدر فی المحاضرات، ۱۴۲۴ق، ص۱۰۹، رائیه </ref> ظاهراً قافیه درستی هم ندارد (مگر آنکه همه را به وقف بخوانیم که پسندیده نیست).

* حبله رودی، محمد، جامع التمثیل، بمبئی، ۱۳۲۹ق.

* حسینی موسوی مکی، عباس، نزهةالجلیس، نجف، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.

* راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد، محاضرات الأدباء و محاورات الشعراء و البلغاء، بیروت، شرکه دار الأرقم بن أبيالأرقم، ۱۴۲۰ق.

* شمس تبریزی، محمدبن علی، مقالات شمس تبریزی، محقق: محمدعلی موحد، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، ۱۳۸۵ش.