بهلول: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح منبع و پانویس ابن عبدربه
(اصلاح منبع و پانویس‌های جاحظ) |
(اصلاح منبع و پانویس ابن عبدربه) |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==بهلول در آثار قرن چهارم== | ==بهلول در آثار قرن چهارم== | ||
در آغاز سدۀ ۴ق/۱۰م، دو [[حدیث|روایت]] دیگر از همان نوع بر روایات [[جاحظ]] افزوده می‌شود که باز بر بی‌پروایی او در تشیع دلالت دارد.<ref> ابن عبدربه، ج۱، ص۱۵۱ </ref> این خود نشان می‌دهد در آن زمان حکایات متعددی دربارۀ او نقل شده است، به خصوص که در پایان همین قرن، [[حسن نیشابوری|نیشابوری]] (د۴۰۶ق/۱۰۱۵م) کتابی با عنوان ''عُقلاءالمَجانین'' نگاشت و در آن بابی را<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۹ </ref> به بهلول اختصاص داد، در این باب ۲۰ روایت ـ که گاه با شعر همراه هست ـ و نیز ۸۰ قطعه شعر مستقل آمده‌است: | در آغاز سدۀ ۴ق/۱۰م، دو [[حدیث|روایت]] دیگر از همان نوع بر روایات [[جاحظ]] افزوده می‌شود که باز بر بی‌پروایی او در تشیع دلالت دارد.<ref> ابن عبدربه، العقد الفريد، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۵۱.</ref> این خود نشان می‌دهد در آن زمان حکایات متعددی دربارۀ او نقل شده است، به خصوص که در پایان همین قرن، [[حسن نیشابوری|نیشابوری]] (د۴۰۶ق/۱۰۱۵م) کتابی با عنوان ''عُقلاءالمَجانین'' نگاشت و در آن بابی را<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۹ </ref> به بهلول اختصاص داد، در این باب ۲۰ روایت ـ که گاه با شعر همراه هست ـ و نیز ۸۰ قطعه شعر مستقل آمده‌است: | ||
در این روایات، وی گاه دیوانه سرگردانی است (ظاهراً همیشه در [[کوفه]]) که کودکان کوی و برزن به آزارش می‌پردازند؛<ref> نیشابوری، ص۱۰۲، ۱۰۳، ۱۰۷ </ref> در ۴ روایت، با خلیفه [[هارون الرشید|هارون]] برخورد می‌کند،<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۲ </ref> و در عین دیوانگی (بر چوبی سوار است) او را چنان پندهایی می‌دهد که بغض گلوی خلیفه را می‌گیرد.<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۱ </ref> در اینجا، مضمونِ تقریباً جهانی «بیزاری فیلسوف از پادشاه» دوباره تکرار شده است و یک بار نیز<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۱ </ref> اندرز او را حدیثی نبوی (با ذکر اسناد) کمال می‌بخشد. | در این روایات، وی گاه دیوانه سرگردانی است (ظاهراً همیشه در [[کوفه]]) که کودکان کوی و برزن به آزارش می‌پردازند؛<ref> نیشابوری، ص۱۰۲، ۱۰۳، ۱۰۷ </ref> در ۴ روایت، با خلیفه [[هارون الرشید|هارون]] برخورد می‌کند،<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۲ </ref> و در عین دیوانگی (بر چوبی سوار است) او را چنان پندهایی می‌دهد که بغض گلوی خلیفه را می‌گیرد.<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۱ </ref> در اینجا، مضمونِ تقریباً جهانی «بیزاری فیلسوف از پادشاه» دوباره تکرار شده است و یک بار نیز<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۱ </ref> اندرز او را حدیثی نبوی (با ذکر اسناد) کمال می‌بخشد. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
* ابن دمیاطی، احمد، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، به کوشش قیصر ابوفرح، بیروت، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۸م. | * ابن دمیاطی، احمد، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، به کوشش قیصر ابوفرح، بیروت، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۸م. | ||
* ابن شاکر کتبی، محمد، فوات الوفیات و الذيل عليها، محقق: احسان عباس، بیروت، دارصادر، ۱۹۷۴م. | * ابن شاکر کتبی، محمد، فوات الوفیات و الذيل عليها، محقق: احسان عباس، بیروت، دارصادر، ۱۹۷۴م. | ||
* ابن عبدربه، | * ابن عبدربه، احمد‌بن محمد، العقد الفرید، محقق: عبدالمجید ترحینی، بیروت، دار الکتب العلميه، ۱۴۰۷ق. | ||
* ابن عربی، محی الدین، الفتوحات المکیة، قاهره، ۱۳۲۹ق. | * ابن عربی، محی الدین، الفتوحات المکیة، قاهره، ۱۳۲۹ق. | ||
* امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعه، محقق: حسن امین، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق. | * امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعه، محقق: حسن امین، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق. | ||