پرش به محتوا

بهلول: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ مارس ۲۰۲۳
جز
imported>Elyas-salehi
imported>Elyas-salehi
خط ۸: خط ۸:


==بهلول در آثار قرن چهارم==
==بهلول در آثار قرن چهارم==
در آغاز سدۀ ۴ق/۱۰م، دو روایت دیگر از همان نوع بر روایات جاحظ افزوده می‌شود که باز بر بی‌پروایی او در تشیع دلالت دارد.<ref> ابن عبدربه، ج۱، ص۱۵۱ </ref> این خود نشان می‌دهد که در آن زمان حکایات متعددی دربارۀ او نقل شده است، به خصوص که در پایان همین قرن، [[حسن نیشابوری|نیشابوری]] (د۴۰۶ق/۱۰۱۵م) کتابی با عنوان ''عُقلاءالمَجانین'' نگاشت و در آن بابی را<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۹ </ref> به بهلول اختصاص داد. در این باب ۲۰ روایت ـ که گاه با شعر همراهند ـ و نیز ۸۰ قطعه شعر مستقل آمده‌است:
در آغاز سدۀ ۴ق/۱۰م، دو [[حدیث|روایت]] دیگر از همان نوع بر روایات [[جاحظ]] افزوده می‌شود که باز بر بی‌پروایی او در تشیع دلالت دارد.<ref> ابن عبدربه، ج۱، ص۱۵۱ </ref> این خود نشان می‌دهد در آن زمان حکایات متعددی دربارۀ او نقل شده است، به خصوص که در پایان همین قرن، [[حسن نیشابوری|نیشابوری]] (د۴۰۶ق/۱۰۱۵م) کتابی با عنوان ''عُقلاءالمَجانین'' نگاشت و در آن بابی را<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۹ </ref> به بهلول اختصاص داد، در این باب ۲۰ روایت ـ که گاه با شعر همراه هست ـ و نیز ۸۰ قطعه شعر مستقل آمده‌است:


در این روایات، وی گاه دیوانه سرگردانی است (ظاهراً همیشه در [[کوفه]]) که کودکان کوی و برزن به آزارش می‌پردازند؛<ref> نیشابوری، ص۱۰۲، ۱۰۳، ۱۰۷ </ref> در ۴ روایت، با خلیفه [[هارون الرشید|هارون]] برخورد می‌کند<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۲ </ref> و در عین دیوانگی (بر چوبی سوار است) او را چنان پندهایی می‌دهد که بغض گلوی خلیفه را می‌گیرد.<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۱ </ref> در اینجا، مضمونِ تقریباً جهانی «بیزاری فیلسوف از پادشاه» دوباره تکرار شده است و یک بار نیز<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۱ </ref> اندرز او را حدیثی نبوی (با ذکر اسناد) کمال می‌بخشد.
در این روایات، وی گاه دیوانه سرگردانی است (ظاهراً همیشه در [[کوفه]]) که کودکان کوی و برزن به آزارش می‌پردازند؛<ref> نیشابوری، ص۱۰۲، ۱۰۳، ۱۰۷ </ref> در ۴ روایت، با خلیفه [[هارون الرشید|هارون]] برخورد می‌کند،<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۲ </ref> و در عین دیوانگی (بر چوبی سوار است) او را چنان پندهایی می‌دهد که بغض گلوی خلیفه را می‌گیرد.<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۱ </ref> در اینجا، مضمونِ تقریباً جهانی «بیزاری فیلسوف از پادشاه» دوباره تکرار شده است و یک بار نیز<ref> نیشابوری، ص۱۰۰-۱۰۱ </ref> اندرز او را حدیثی نبوی (با ذکر اسناد) کمال می‌بخشد.


اندک مدتی پس از نیشابوری، [[منصور بن حسین آبی|آبی]] (د ۴۲۱ق/۱۰۳۰م) در کتاب نَثرُ الدُّرَر، روایاتی دربارۀ بهلول نقل می‌کند<ref> نک : آبی، ص۲۵۹-۲۷۴ </ref> که ۹ تای آن‌ها ـ با اندکی اختلاف ـ در عقلاءالمجانین نیز آمده است. اما روایت آبی فضای زاهدانه و گاه صوفیانه را از دست داده و به داستان‌های مضحک و گاه مبتذل تبدیل شده است.
اندک مدتی پس از نیشابوری، [[منصور بن حسین آبی|آبی]] (د ۴۲۱ق/۱۰۳۰م) در کتاب نَثرُ الدُّرَر، روایاتی دربارۀ بهلول نقل می‌کند<ref> نک: آبی، ص۲۵۹-۲۷۴ </ref> که ۹ تای آن‌ها ـ با اندکی اختلاف ـ در عقلاءالمجانین نیز آمده است. اما روایت آبی فضای [[زهد|زاهدانه]] و گاه صوفیانه را از دست داده و به داستان‌های مضحک و گاه مبتذل تبدیل شده است.


==بهلول در آثار قرن پنجم==
==بهلول در آثار قرن پنجم==
کاربر ناشناس