امامزاده: تفاوت میان نسخه‌ها

'''امام‌زاده''' به فرزند یا نواده [[امام معصوم]] و گاهی به مدفن و مزار او گفته می‌شود. کاربرد این واژه در این اصطلاح، از قرن ششم [[هجری قمری]] و حتی قبل از آن وجود داشته ولی از قرن نهم به بعد رایج شده‌است. ساخت مقبره بر مزار این امام‌زادگان نیز از قرن اول ثبت شده و در [[روایات]] برای سازنده آن اجرهای معنوی در نظر گرفته شده است. بعضی از این امام‌زادگان شهرت جهانی و بعضی نیز شهرت منطقه‌ای دارند.  [[بقعه|بقاع]] امام‌زادگان در [[ایران]] و کشوهای دیگر اسلامی دیده می‌شوند. بقاع و امام‌زادگان مدفون در آنها در فرهنگ مردم تاثیر داشته‌اند به گونه‌ای که گاه نام شهر یا روستا برگرفته از نام امام‌زاده‌ها است.

اصطلاح امام‌زاده برای اشاره به فرزند یکی از [[امامان شیعه|امامان دوازده گانه]] و نیز نوادگان آنان به کار می‌رود. [[دهخدا]] در معنای واژه امامزاده کسی را که بلافاصله یا به فاصله کم از نسل امام باشد، امامزاده دانسته است. به گفته او مقبره و محل دفن امام‌زاده نیز در فرهنگ عامیانه امام‌زاده خوانده می‌شود.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۳۰۸.</ref> بعضی معتقدند که در این اصطلاح، منظور اصلی محلی است که آن شخص در آنجا مدفون است و به اصطلاح، از باب ذکر حال و اراده محل است.<ref>دایرة المعارف تشیع، ج۲، ص۳۹۲.</ref> شیخ عباس قمی صاحب مفاتیح الجنان معتقد است که دونکته در باره امام زاده‌  پیش اززیارت باید در نظر گرفته بشود نخست اینکه جلالت قدر وعظمت شان او(افزون بر شرافت نسب) از کتب تاریخ واحادیث معلوم شود و دوم انکه نسبت قبر به امام‌زاده معلوم باشد.<ref>قمی ، مفاتیح الجنان  ،آیین دانش ،۱۳۹۰ ش ،ص ۹۱۶  </ref>

درباره زمان دقیق کاربرد واژه امام‌زاده در فرهنگ [[تشیع]] خبر قطعی در درست نیست، اما از آنجا که [[عبدالجلیل قزوینی رازی|قزوینی]] در [[النقض (کتاب)|النقض]] این واژه را به کار برده<ref> النقض، ص۱۹۸.</ref> می‌توان گفت کاربرد واژه امامزاده در قرن ششم معمول بوده است و شاید به دوران قبل از ان هم بازگردد، چون در همین کتاب حتی ضرب‌المثل برای امامزاده ذکر شده است<ref> النقض، ص۵۶۹.</ref> و این حکایت از استعمال رایج لفظ امامزاده در آن دوران و حتی قبل از آن دارد.

معنای اولیه ترکیب (امام+زاده) این است که امام‌زاده، فرزند بدون واسطه [[امام]] است، ولی در فرهنگ عامیانه، به فرزندان [[ائمه]] با چند واسطه ـ کم یا بسیارـ  نیز امام‌زاده گفته می‌شود. در [[روایات]] و [[دعا|دعاها]] تمامی امامان دوازده‌گانه، ابن [[رسول‌الله]] خطاب می‌شوند و [[امام موسی کاظم(ع)]] در بحث با [[هارون الرشید]] از این موضوع دفاع می‌کند.<ref>ابن جوزی، المنتظم، ج۹، ص۸۸؛ طبری، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص ۲۵؛کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۵۳.</ref> به [[امام جواد(ع)]]،<ref> التحاف، ص ۳۵؛ عاملی، اثبات الهدی، ج۴، ص ۳۹۲.</ref> [[امام هادی(ع)]]،<ref>عاملی، اثبات الهدی، ج۴، ص ۴۳۴: مسعودی، اثبات الوصیه، ص۲۳۷؛ شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص ۳۰۷.</ref> و [[امام حسن عسکری(ع)]]،<ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۳۲۱؛ سیره معصومان، ج۶، ص۲۴۸؛ رساله فی تواریخ والآل، ص۸۷.</ref> نیز [[ابن الرضا|ابن‌الرضا(ع)]] گفته می‌شود.