پرش به محتوا

ربیبه: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۴ اوت ۲۰۱۷
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
'''رَبِیبَه''' به دختر همسر گفته می‌شود. در [[قرآن]] و منابع [[فقه|فقهی]] اسلامی ربیبه از [[محارم]] ناپدری بوده و [[ازدواج]] با او [[حرام]] است. بر اساس نظر [[مجتهد|فقها]] نوه پسری و دختری همسر نیز ربیبه شوهر به شمار می‌آید.
'''رَبِیبَه''' دختر زن از شوهر دیگر. در [[قرآن]] و منابع [[فقه|فقهی]] اسلامی ربیبه از [[محارم]] ناپدری بوده و [[ازدواج]] با او [[حرام]] است. بر اساس نظر [[مجتهد|فقها]] نوه پسری و دختری همسر نیز ربیبه شوهر به شمار می‌آید.


فقها [[حرمت ابدی]] ازدواج ربیبه با شوهرزن را مشروط به [[آمیزش]] با مادر ربیبه دانسته‌اند. ربیبه و شوهرزن از یکدیگر [[ارث]] نمی‌برند.
فقها [[حرمت ابدی]] ازدواج ربیبه با شوهرزن را مشروط به [[آمیزش]] با مادر ربیبه دانسته‌اند. ربیبه و شوهرزن از یکدیگر [[ارث]] نمی‌برند.
خط ۶: خط ۶:


==معنا==
==معنا==
ربیبه در لغت به معنای دختر تربیت شده است و به دلیل آنکه دختر در دامان شوهر مادر خود تربیت می‌یابد ربیبه می‌گویند.<ref>قرشی‌بنایی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۴۵؛ طوسی، التبیان، داراحیاءالتراث العربی، ج۳، ص۱۵۷ و ۱۵۸.</ref>
ربیبه در لغت به معنای دختر تربیت شده است. ربیبه در اصطلاح [[فقه|فقهی]] به دختری گفته می‌شود که از شوهر دیگر زن باشد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۹، ص۳۴۹.</ref> به دلیل آن که دختر در دامان شوهر مادرِ خود تربیت می‌یابد او را ربیبه می‌گویند.<ref>قرشی‌بنایی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۴۵؛ طوسی، التبیان، داراحیاءالتراث العربی، ج۳، ص۱۵۷ و ۱۵۸.</ref> ربیبه تنها به دختر زن گفته نمی‌شود بلکه اگر نوه آن زن یا دختر [[رضاع|رضاعی]] او نیز باشد ربیبه است. همچنین نیاز نیست دختر از شوهر قبلی زن باشد بلکه می‌تواند آن دختر از شوهر بعدی آن زن باشد. در این صورت آن دختر برای شوهر قبلی‌ زن حکم ربیبه دارد.<ref>علامه حلی، تذكرة الفقهاء، تهران، المكتبة المرتضویة لاحیاء الآثار، بی‌تا، ج۲، ص۶۳۰.</ref>
ربیبه در اصطلاح [[فقه|فقهی]] به دختری که از شوهر دیگر زن باشد گفته می‌شود.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۹، ص۳۴۹.</ref> در [[قرآن]] واژه ربیبه به صورت جمع (ربائب) در [[سوره نساء]] آمده است. در این [[آیه]] [[خدا|خداوند]] در کنار ربیبه کسانی که [[ازدواج]] با آنها [[حرام]] است را ذکر کرده است.<ref>سوره نساء، آیه ۲۳.</ref>  
 
ربیبه تنها به دختر زن گفته نمی‌شود بلکه اگر نوه آن زن یا دختر [[رضاع|رضاعی]] او نیز باشد ربیبه اطلاق می‌شود. همچنین نیاز نیست دختر از شوهر قبلی زن باشد بلکه می‌تواند آن دختر از شوهر بعدی آن زن باشد. در این صورت آن دختر برای شوهر قبلی‌ زن حکم ربیبه دارد.<ref>علامه حلی، تذكرة الفقهاء، تهران، المكتبة المرتضویة لاحیاء الآثار، بی‌تا، ج۲، ص۶۳۰.</ref>


در [[قرآن]] واژه ربیبه به صورت جمع (ربائب) در [[سوره نساء]] آمده است. در این [[آیه]] [[خدا|خداوند]] در کنار ربیبه کسانی که [[ازدواج]] با آنها [[حرام]] است را ذکر کرده است.<ref>سوره نساء، آیه ۲۳.</ref>
==حرمت ازدواج با ربیبه==
==حرمت ازدواج با ربیبه==
از اصطلاح [[فقه|فقهی]] ربیبه در باب [[نکاح]] سخن گفته شده است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۵۸.</ref> در منابع فقهی ربییه [[محارم|محرم]] شوهر زن است و شوهر حق ازدواج با دختر زن را ندارد. [[مجتهد|فقها]] [[حرمت ابدی ازدواج]] با ربیبه را به [[آمیزش|همبستر شدن]] شوهر با مادر ربیبه مشروط کرده‌اند. تفاوتی در نوع [[ازدواج]] شوهر با مادر ربیبه نیست می‌تواند ازدواج دائم باشد یا [[ازدواج موقت]]. بر همین اساس ناپدری ربیبه در صورتی محرم ربیبه است که با مادر ربیبه  
از اصطلاح [[فقه|فقهی]] ربیبه در باب [[نکاح]] سخن گفته شده است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۵۸.</ref> در منابع فقهی ربییه [[محارم|محرم]] شوهر زن است و شوهر حق ازدواج با دختر زن را ندارد. [[مجتهد|فقها]] [[حرمت ابدی ازدواج]] با ربیبه را به [[آمیزش|همبستر شدن]] شوهر با مادر ربیبه مشروط کرده‌اند. تفاوتی در نوع [[ازدواج]] شوهر با مادر ربیبه نیست می‌تواند ازدواج دائم باشد یا [[ازدواج موقت]]. بر همین اساس ناپدری ربیبه در صورتی محرم ربیبه است که با مادر ربیبه ارتباط جنسی داشته باشد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۹، ص۳۴۹؛ رساله توضیح المسائل مراجع، بخش نکاح، مسئله۲۳۸۷.</ref>
ارتباط جنسی داشته باشد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۹، ص۳۴۹؛ رساله توضیح المسائل مراجع، بخش نکاح، مسئله۲۳۸۷.</ref>


برخی از فقها در محرمیت ناپدری با ربیبه علاوه بر همبستر شدن با مادر ربیبه، شرط تربیت شدن ربیبه نزد ناپدری را نیز ذکر کرده‌اند.<ref>شریعتی‌نسب، «محرمیت در فرزندخواندگی»، ۱۳۹۳ش، ص۲۳۷.</ref>
برخی از فقها در محرمیت ناپدری با ربیبه علاوه بر همبستر شدن با مادر ربیبه، شرط تربیت شدن ربیبه نزد ناپدری را نیز ذکر کرده‌اند.<ref>شریعتی‌نسب، «محرمیت در فرزندخواندگی»، ۱۳۹۳ش، ص۲۳۷.</ref>
===شرط ازدواج با ربییه===
===شرط ازدواج با ربییه===
اگر ناپدری با مادر ربیبه همبستر نشود در صورتی که از او طلاق بگیرد یا زن فوت کند ناپدری می‌تواند با ربیبه ازدواج کند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۹، ص۳۴۹.</ref>
اگر ناپدری با مادر ربیبه همبستر نشود در صورتی که از او [[طلاق]] بگیرد یا زن بمیرد ناپدری می‌تواند با ربیبه ازدواج کند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۹، ص۳۴۹.</ref>


==ارث ربیبه==
==ارث ربیبه==
خط ۲۹: خط ۲۶:
این مصوبه که در تبصره ماده ۲۶ قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست جای گرفت مخالفت‌های زیادی را از سوی جامعه‌شناسان، حقوق‌دانان و فعالان حقوق کودکان به دنبال داشت.<ref> [https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/01/06/321964/ازدواج-فرزند-خوانده-با-سرپرست-ماده-ای-جنجالی-و-مخالفت-های-فراوان «ازدواج فرزند خوانده با سرپرست؛ ماده‌ای جنجالی و مخالفت‌های فراوان»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار: ۰۶-۰۱-۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: تاریخ بازدید: ۱۸-۰۵-۱۳۹۶ش.]</ref> در سال ۱۳۹۶ش مقامات دولتی از طرح حذف این تبصره و بازگشت به قانون گذشته که در آن مسئله ازدواج سرپرست با فرزندخوانده مسکوت بود، خبر دادند.<ref>[http://www.salamatnews.com/news/216204/رفع-ایراد-ازدواج-فرزندخوانده-با-سرپرست «رفع ایراد ازدواج فرزندخوانده با سرپرست»، پایگاه خبری سلامت‌نیوز.]</ref>   
این مصوبه که در تبصره ماده ۲۶ قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست جای گرفت مخالفت‌های زیادی را از سوی جامعه‌شناسان، حقوق‌دانان و فعالان حقوق کودکان به دنبال داشت.<ref> [https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/01/06/321964/ازدواج-فرزند-خوانده-با-سرپرست-ماده-ای-جنجالی-و-مخالفت-های-فراوان «ازدواج فرزند خوانده با سرپرست؛ ماده‌ای جنجالی و مخالفت‌های فراوان»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار: ۰۶-۰۱-۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید: تاریخ بازدید: ۱۸-۰۵-۱۳۹۶ش.]</ref> در سال ۱۳۹۶ش مقامات دولتی از طرح حذف این تبصره و بازگشت به قانون گذشته که در آن مسئله ازدواج سرپرست با فرزندخوانده مسکوت بود، خبر دادند.<ref>[http://www.salamatnews.com/news/216204/رفع-ایراد-ازدواج-فرزندخوانده-با-سرپرست «رفع ایراد ازدواج فرزندخوانده با سرپرست»، پایگاه خبری سلامت‌نیوز.]</ref>   


از سوی دیگر برخی از [[مجتهد|فقهای]] معاصر ازدواج با فرزندخوانده را به سبب آنکه بیشتر اوقات به مصلحت فرزندخوانده نیست جایز ندانستند.<ref>[http://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=976&mid=249984 مکارم شیرازی، استفتائات-«حکم ازدواج فرزند خوانده با سرپرست».]</ref> همچنین یکی از [[قرآن‌پژوه|قرآن‌پژوهان]] معاصر با استناد به [[آیه محارم]] و توسعه مفهومی دلیل حرمت ازدواج با ربیبه، یعنی تربیت در دامن شوهر زن، ازدواج با فرزندخوانده را [[حرام]] دانست.<ref>میرداماد نجف‌آبادی/ جواهری، «بررسی مشروعت ازدواج فرزندپذیر با فرزندخوانده با نگاه به آیات قرآن کریم»، ص۱۴.</ref>
از سوی دیگر برخی از [[مجتهد|فقها]] مانند [[آیت الله مکارم]] ازدواج با فرزندخوانده را به سبب آنکه بیشتر اوقات به مصلحت فرزندخوانده نیست جایز ندانسته‌اند.<ref>[http://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=976&mid=249984 مکارم شیرازی، استفتائات-«حکم ازدواج فرزند خوانده با سرپرست».]</ref> همچنین برخی با استناد به [[آیه محارم]] و توسعه مفهومی دلیل حرمت ازدواج با ربیبه(تربیت در دامن شوهر زن) ازدواج با فرزندخوانده را [[حرام]] دانسته‌اند.<ref>میرداماد نجف‌آبادی/ جواهری، «بررسی مشروعت ازدواج فرزندپذیر با فرزندخوانده با نگاه به آیات قرآن کریم»، ص۱۴.</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}