کاربر ناشناس
هدایت تشریعی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی) |
imported>H.S بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''هدایت تشریعی''' هدایتی که [[خداوند]] | '''هدایت تشریعی''' هدایتی است که [[خداوند]] بهوسیله [[پیامبران]]، [[کتب آسمانی]] و [[امامان]]، انسان را به مسیر کمال راهنمایی میکند؛ زیرا [[هدایت تکوینی]] بهتنهایی نمیتواند انسان را به تكامل برساند. این هدایت، اختیاری و دارای اقسامی است و با هدایت تکوینی تفاوت دارد. | ||
== چیستی هدایت تشریعی== | == چیستی هدایت تشریعی== | ||
[[خداوند]] | [[خداوند]] افزونبر [[هدایت تکوینی]] که در [[فطرت]] انسان قرار داده، عهدهدار هدایت بهوسیله پیامبران و [[وحی]] است. در این هدایت، راهنمایى از طریق تعلیم و تربیت، وضع قوانین، پند و اندرز و موعظه صورت میگیرد.<ref>جوادی آملی، هدایت در قرآن، ۱۳۸۵ش، ص۴۲،۴۷،۴۹۰.</ref> آیاتی در [[قرآن]] به این حقیقت اشاره دارد؛ همچون آیه: «إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَإِمَّا کَفُورًا»؛<ref>سوره إنسان، آیه ۳.</ref> «ما راه را به او نشان دادیم، خواه شاکر باشد یا ناسپاس.» و آیه «وَهَدَیْنَاهُ النَّجْدَیْنِ»؛<ref>سوره بلد، آیه ۱۰.</ref> «و او را به راه خیر و شرّ هدایت کردیم.» | ||
==ویژگیها== | |||
== ویژگیها== | |||
هدایت تشریعی دارای ویژگیهای خاصی است که مهمترین آن عبارت است از: | هدایت تشریعی دارای ویژگیهای خاصی است که مهمترین آن عبارت است از: | ||
#توسّط [[پیامبران]] به همگان ابلاغ میشود. | # توسّط [[پیامبران]] به همگان ابلاغ میشود. | ||
#مخصوص | #مخصوص انسانها و طایفه [[جن]] است. | ||
#این | #این هدایت، [[اختیار|اختیاری]] و تخلّفپذیر است؛ برخی در برابر آن، راه تسلیم پیش میگیرند و برخی به سرپیچی و طغیان میپردازند؛ دقیقاً از همینجاست که مرحله بعد و اقسام دیگری از هدایت مطرح میشود.<ref>جوادی آملی، هدایت در قرآن، ۱۳۸۵ش، ص۴۲.</ref> | ||
==اقسام هدایت تشریعی== | ==اقسام هدایت تشریعی== | ||
مرحوم [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] هدایت تشریعی را از حیث | مرحوم [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] هدایت تشریعی را از حیث اطاعتپذیری و دریافت پاداش الهی به اقسام زیر تقسیم کرده است:<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۱۶۸.</ref> | ||
۱.هدایت اولیه و نخستین: این نوع هدایت در واقع همان هدایت تشریعی است و شامل همۀ انسانها اعم از مؤمن و [[کافر]] میشود. | |||
۲. هدایت ثانویه یا «پاداشی»: وقتی انسانها راه هدایت را برگزینند، خداوند بهعنوان پاداش آنها را مشمول هدایت خاصه خود قرار میدهد: «وَ الَّذینَ اهْتَدَوْا زادَهُمْ هُدیً وَ آتاهُمْ تَقْواهُمْ»؛<ref name=":0">سوره محمد، آیه۱۷.</ref> «کسانی که هدایت یافتهاند، خداوند بر هدایتشان میافزاید و روح تقوا به آنان میبخشد.» | |||
البته [[هدایت]] یک امر استمراری و یک امر وجودی مانند رشد درختان بیان شده که همواره باید وجود داشته باشد و از [[گناه]] پرهیز شود. انسان اگر بعد از هدایت گناه نماید، به ضلالت و گمراهی میافتد؛ این گونه نیست که اگر کسی هدایت شد دیگر به ضلالت دچار نشود. | |||
این هدایت، رسیدن به هدف و واقع | ۳. هدایت به مفهوم رسیدن به واقع: این هدایت، رسیدن به هدف و واقع است که مخصوص مؤمنین است؛ چنانچه [[قرآن]] میفرماید: «إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ یَهْدیهِمْ رَبُّهُمْ بِإیمانِهِمْ تَجْری مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ فی جَنَّاتِ النَّعیمِ»؛ «کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، پروردگارشان آنها را در پرتو ایمانشان هدایت میکند، از زیر (قصرهای) آنها در باغهای بهشت ، نهرهایی جاری است. | ||
۴.هدایت به مفهوم حکم و [[اراده خدا]]؛ | ۴.هدایت به مفهوم حکم و [[اراده خدا]]؛ | ||
خط ۴۴: | خط ۳۴: | ||
اگر شناخت پیامبر و اطاعت از او بر مردم واجب نبود، آمدن پیامبر برای آنان حاصلی نداشت و مشكلی را حلّ نمیكرد و فرستادن او كاری بیهوده و بی فایده بود و این كار از موجود حكیمی كه همه چیز را با حساب و كتاب و متقن آفریده، به دور است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۵۳.</ref> | اگر شناخت پیامبر و اطاعت از او بر مردم واجب نبود، آمدن پیامبر برای آنان حاصلی نداشت و مشكلی را حلّ نمیكرد و فرستادن او كاری بیهوده و بی فایده بود و این كار از موجود حكیمی كه همه چیز را با حساب و كتاب و متقن آفریده، به دور است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۲۵۳.</ref> | ||
==هدایتگران راه تشریع== | ==هدایتگران راه تشریع == | ||
هدایت تشریعی به وسیله [[کتب آسمانی]] ، [[پیامبران]]، [[ائمه]] انجام مىشود و در [[قرآن]] آیاتی به آن اختصاص یافته است. | هدایت تشریعی به وسیله [[کتب آسمانی]] ، [[پیامبران]]، [[ائمه]] انجام مىشود و در [[قرآن]] آیاتی به آن اختصاص یافته است. | ||
خط ۶۸: | خط ۵۸: | ||
۳. هدایت تکوینی را خدا با آفرینش و خلق موجودات و خصوصیّاتی که در خلقت آنها قرار داده انجام میدهد، امّا هدایت تشریعی از طریق [[وحی]] و فرستادن کتابهای آسمانی و بعثت [[انبیا]] اعمال گشته و تحقّق مییابد و مهم ترین فلسفه بعثت انبیا و شرایع وحیانی ابلاغ [[هدایت تشریعی]] خدا به انسان میباشد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳ش، ج۲۶، ص۴۰۰.</ref> | ۳. هدایت تکوینی را خدا با آفرینش و خلق موجودات و خصوصیّاتی که در خلقت آنها قرار داده انجام میدهد، امّا هدایت تشریعی از طریق [[وحی]] و فرستادن کتابهای آسمانی و بعثت [[انبیا]] اعمال گشته و تحقّق مییابد و مهم ترین فلسفه بعثت انبیا و شرایع وحیانی ابلاغ [[هدایت تشریعی]] خدا به انسان میباشد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳ش، ج۲۶، ص۴۰۰.</ref> | ||
== جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[هدایت تکوینی]] | *[[هدایت تکوینی]] | ||
* [[هدایت عامه]] | *[[هدایت عامه]] | ||
* [[هدایت]] | * [[هدایت]] | ||
==پانویس== | ==پانویس == | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||