پرش به محتوا

صدیق (لقب): تفاوت میان نسخه‌ها

۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۶ آوریل ۲۰۲۱
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
'''صِدّیق'''، به معنای بسیار [[راستگویی|راستگو]]، به کسی می‌گویند که همیشه راست می‌گوید و از او [[دروغ]] سر نمی‌زند. در [[قرآن]] از برخی [[انبیا]] و مؤمنان با این لقب یاد شده است.
'''صِدّیق'''، به معنای بسیار [[راستگویی|راستگو]]، به کسی می‌گویند که همیشه راست می‌گوید و از او [[دروغ]] سر نمی‌زند. در [[قرآن]] از برخی [[انبیا]] و مؤمنان با این لقب یاد شده است.


صدیق اکبر، لقب اختصاصی [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] است؛ [[رسول خدا(ص)]] او را به صدیق اکبر و [[فاروق]] ملقب کرده است، صِدِّیقه و صدیقه کبری نیز لقب [[حضرت زهرا(س)]] است.
صدیق اکبر، لقب اختصاصی [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] است؛ [[رسول خدا(ص)]] او را به صدیق اکبر و [[فاروق]] ملقب کرده است، صِدِّیقه و صِدِّیقه کبری نیز لقب [[حضرت زهرا(س)]] است.
== در لغت و قرآن==
== در لغت و قرآن==
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر(ص)]]: | نقل‌قول = صدّیقان سه نفرند: حبیب بن مری نجار ([[مؤمن آل یاسین]])، و حزقیل (مؤمن آل فرعون]])، و [[علی بن ابی‌طالب]] که سومین آنها و برترینشان است.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>ابن حنبل، فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع)، صص۲۳۸،۲۷۸.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر(ص)]]: | نقل‌قول = صدّیقان سه نفرند: حبیب بن مری نجار ([[مؤمن آل یاسین]])، و حزقیل (مؤمن آل فرعون]])، و [[علی بن ابی‌طالب]] که سومین آنها و برترینشان است.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>ابن حنبل، فضائل امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب(ع)، صص۲۳۸،۲۷۸.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =[[امام علی(ع)]]:| نقل‌قول = {{حدیث|انا عبدالله و اخو رسوله و انا الصدّیق الاکبر لا یقولها بعدی الا کاذب مفتر|ترجمه= من بنده خدا، برادر رسول خدا و صدیق اکبر هستم، هیچ‌کس پس از من چنین سخن نگوید، جز آن‌که دروغ‌گو باشد.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> نسائی، سنن نسایی، ج۵، ص۱۰۷؛ مثقی هندی، کنزالعمال، ج۱۳، ص۱۲۲؛ حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۱۲</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =[[امام علی(ع)]]:| نقل‌قول = {{حدیث|انا عبدالله و اخو رسوله و انا الصدّیق الاکبر لا یقولها بعدی الا کاذب مفتر|ترجمه= من بنده خدا، برادر رسول خدا و صدیق اکبر هستم، هیچ‌کس پس از من چنین سخن نگوید، جز آن‌که دروغ‌گو باشد.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> نسائی، سنن نسایی، ج۵، ص۱۰۷؛ مثقی هندی، کنزالعمال، ج۱۳، ص۱۲۲؛ حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۱۲.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


صدّیق صیغه مبالغه از صدق، به معنای کسی که ملازم راستی باشد، یا کسی که رفتارش گفته‌هایش را تصدیق کند و یا به قولی کسی را گویند که [[دروغ]] از او سر نزند.<ref>ابن منظور، لسان‌العرب، ج۱۰، ص۱۹۳-۱۹۴.</ref>
صدّیق صیغه مبالغه از صدق، به معنای کسی که ملازم راستی باشد، یا کسی که رفتارش گفته‌هایش را تصدیق کند و یا به قولی کسی را گویند که [[دروغ]] از او سر نزند.<ref>ابن منظور، لسان‌العرب، ج۱۰، ص۱۹۳-۱۹۴.</ref>
خط ۲۰: خط ۲۰:
در روایتی رسول اکرم، [[علی بن ابی‌طالب]]، [[مومن آل فرعون]] و [[حبیب نجار]] را به‌عنوان صدیقان معرفی کرده و حضرت علی(ع) را برترین آنان دانسته است.<ref> ابن مغازلی، مناقب علی بن أبی‌طالب (ع)، ۱۴۲۶ق، ص۲۰۰؛ متقی هندی، کنزالعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱۱، ص۶۰۱.</ref>
در روایتی رسول اکرم، [[علی بن ابی‌طالب]]، [[مومن آل فرعون]] و [[حبیب نجار]] را به‌عنوان صدیقان معرفی کرده و حضرت علی(ع) را برترین آنان دانسته است.<ref> ابن مغازلی، مناقب علی بن أبی‌طالب (ع)، ۱۴۲۶ق، ص۲۰۰؛ متقی هندی، کنزالعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱۱، ص۶۰۱.</ref>
===در بیان حضرت علی(ع)===
===در بیان حضرت علی(ع)===
حضرت علی(ع) در هنگام [[خلافت]] و بر منبر [[بصره]]<ref> عاملی، الصحیح من سیرة النبی، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۲۶۳-۲۷۰؛ امینی، الغدیر، ج۲، ص۳۱۲-۳۱۴</ref> خود را صدیق اکبر نامیده و فرموده هیچ کس بعد از من این ادعا را نمی‌کند مگر آن کسی که کَذّاب (بسیار دروغگو) است.<ref>ابن‌ماجه، سنن ابن ماجة، دار إحياء الكتب العربية٬ ج۱، ص۴۴؛ حاكم النيسابوري، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۲۰ ؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۱۰؛ نسائی، خصائص امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب، ۱۴۰۶ق، ص۲۱-۲۲؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۶۹؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق٬ ج۳، ص۲۶؛ جوینی، فرائد السمطین، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۱۴۰، ص۲۴۸؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۲، ص۱۴۶؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱۳، ص۲۲۸؛ سیوطی، الجامع الصغیر، ۱۳۷۳ق، ج۲، ص۵۰.</ref>
حضرت علی(ع) در هنگام [[خلافت]] و بر منبر [[بصره]]<ref> عاملی، الصحیح من سیرة النبی، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۲۶۳-۲۷۰؛ امینی، الغدیر، ج۲، ص۳۱۲-۳۱۴</ref> خود را صدیق اکبر نامیده و فرموده هیچ کس بعد از من این ادعا را نمی‌کند مگر آن کسی که کَذّاب (بسیار دروغگو) است.<ref>ابن‌ماجه، سنن ابن ماجة، دار إحياء الكتب العربية، ج۱، ص۴۴؛ حاكم نيشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۲۰؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۱۰؛ نسائی، خصائص امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب، ۱۴۰۶ق، ص۲۱-۲۲؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۶۹؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق٬ ج۳، ص۲۶؛ جوینی، فرائد السمطین، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۱۴۰، ص۲۴۸؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۵۹م، ج۲، ص۱۴۶؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱۳، ص۲۲۸؛ سیوطی، الجامع الصغیر، ۱۳۷۳ق، ج۲، ص۵۰.</ref>
===در منابع اهل سنت===
===در منابع اهل سنت===
برخی از منابع [[اهل سنت]]، بر اساس خبری درباره [[معراج پیامبر]]، لقب صدیق را به [[ابوبکر]] منتسب دانسته‌اند.<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۶۷؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۲۸۶ق، ج۳، ص۲۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۳، ص۱۷۰.</ref> با این حال بسیاری از محدثین اهل سنت سند این خبر را صحیح نمی‌دانند و آن را جزو موضوعات ([[حدیث جعلی|احادیث جعلی]]) شمرده‌اند.<ref>ابن جوزی، الموضوعات، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۳۲۷؛ متقی هندی، کنزالعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱۳، ص۲۳۶؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۵۴۰؛ ابن حبان البستی، المجروحین، دارالباز، ج۲، ص۱۱۶.</ref>
برخی از منابع [[اهل سنت]]، بر اساس خبری درباره [[معراج پیامبر]]، لقب صدیق را به [[ابوبکر]] منتسب دانسته‌اند.<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۶۷؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۲۸۶ق، ج۳، ص۲۰۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۳، ص۱۷۰.</ref> با این حال بسیاری از محدثین اهل سنت سند این خبر را صحیح نمی‌دانند و آن را جزو موضوعات ([[حدیث جعلی|احادیث جعلی]]) شمرده‌اند.<ref>ابن جوزی، الموضوعات، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۳۲۷؛ متقی هندی، کنزالعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱۳، ص۲۳۶؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ۱۳۸۲ق، ج۱، ص۵۴۰؛ ابن حبان البستی، المجروحین، دارالباز، ج۲، ص۱۱۶.</ref>