پرش به محتوا

عباس بن عبدالمطلب: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۰۸۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ سپتامبر ۲۰۱۷
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۳: خط ۲۳:
}}
}}


'''عَبّاس بن عَبدُالمُطَّلِب''' (۵۶ قبل از هجرت - [[سال ۳۲ هجری قمری |۳۲ هجری]]) عموی [[پیامبر اکرم]](ص) و جد [[خلفای عباسی]]. وی در کودکی و نوجوانی هم‌بازی پیامبر(ص) بود و با اینکه درباره زمان [[اسلام]] آوردن وی اختلاف است، پیش از [[مسلمان]] شدن نیز سعی داشت که از پیامبر(ص) حمایت کند. مشهور آن است که وی پس از [[هجرت به مدینه|هجرت]]، [[اسلام]] آورد، اما در [[پیمان عقبه]] که قبل از هجرت بود، از پیامبر(ص) حمایت کرد. وی در دوران [[خلافت]] [[عثمان بن عفان]] از دنیا رفت و در [[بقیع]] دفن شد.
'''عَبّاس بن عَبدُالمُطَّلِب''' (۵۶ قبل از هجرت - [[سال ۳۲ هجری قمری|۳۲ هجری]]) عموی [[پیامبر اکرم]](ص) و جد [[خلفای عباسی]]. وی در کودکی و نوجوانی هم‌بازی پیامبر(ص) بود و با اینکه درباره زمان [[اسلام]] آوردن وی اختلاف است، پیش از [[مسلمان]] شدن نیز سعی داشت که از پیامبر(ص) حمایت کند. مشهور آن است که وی پس از [[هجرت به مدینه|هجرت]]، [[اسلام]] آورد، اما در [[پیمان عقبه]] که قبل از هجرت بود، از پیامبر(ص) حمایت کرد. وی در دوران [[خلافت]] [[عثمان بن عفان]] از دنیا رفت و در [[بقیع]] دفن شد.


==نسب و فرزندان==
==نسب و فرزندان==
خط ۷۶: خط ۷۶:


==وفات==
==وفات==
[[پرونده:قبرستان بقیع5.jpg|بندانگشتی|default|قبر عباس بن عبدالمطلب در کنار مرقد امامان شیعه پس از [[تخریب بقیع|تخریب]]]]
[[پرونده:قبرستان بقیع۵.jpg|بندانگشتی|default|قبر عباس بن عبدالمطلب در کنار مرقد امامان شیعه پس از [[تخریب بقیع|تخریب]]]]
عباس بن عبدالمطلب در [[جمعه (روز)|روز جمعه]] [[۱۴ رجب]] [[سال ۳۲ هجری قمری|سال ۳۲ق]] عهد [[عثمان بن عفان|عثمان]] در سن ۸۸ یا ۸۹ سالگی چشم از جهان فرو بست.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج ۳، ص۱، ۲۲.</ref> [[علی(ع)]] و فرزندان عباس، او را غسل دادند و خلیفه سوم با اجازه آنان در مراسم حضور یافت. افزون بر پیک [[بنی هاشم]]، فرستاده‌های عثمان نیز به روستاها و قبایل رفته و مردم را برای شرکت در تشییع جنازه وی فراخواندند و چنان جمعیتی گرد آمد که تا آن زمان برای هیچ کس گرد نیامده بود و محل ویژه [[نماز میت|نماز]] خواندن بر جنازه‌ها گنجایش آن را نداشت از این رو در [[بقیع]] به امامت عثمان بر جنازه وی نماز خوانده شد. مردم برای دیدن جنازه وی چنان هجوم آوردند که کار دفن مشکل شد و بر اثر ازدحام جمعیت پارچه روی جنازه او پاره شد؛ از این رو خلیفه شرطه خود را فرستاد تا مردم را دور کنند و بنی هاشم عهده‌دار دفن وی شوند. به هر حال پیکر او با شکوهی کم نظیر تشییع و در بقیع به خاک سپرده شد.<ref>ابن سعد، طبقات ج ۴، ص۲۳ – ۲۲.</ref>
عباس بن عبدالمطلب در [[جمعه (روز)|روز جمعه]] [[۱۴ رجب]] [[سال ۳۲ هجری قمری|سال ۳۲ق]] عهد [[عثمان بن عفان|عثمان]] در سن ۸۸ یا ۸۹ سالگی چشم از جهان فرو بست.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج ۳، ص۱، ۲۲.</ref> [[علی(ع)]] و فرزندان عباس، او را غسل دادند و خلیفه سوم با اجازه آنان در مراسم حضور یافت. افزون بر پیک [[بنی هاشم]]، فرستاده‌های عثمان نیز به روستاها و قبایل رفته و مردم را برای شرکت در تشییع جنازه وی فراخواندند و چنان جمعیتی گرد آمد که تا آن زمان برای هیچ کس گرد نیامده بود و محل ویژه [[نماز میت|نماز]] خواندن بر جنازه‌ها گنجایش آن را نداشت از این رو در [[بقیع]] به امامت عثمان بر جنازه وی نماز خوانده شد. مردم برای دیدن جنازه وی چنان هجوم آوردند که کار دفن مشکل شد و بر اثر ازدحام جمعیت پارچه روی جنازه او پاره شد؛ از این رو خلیفه شرطه خود را فرستاد تا مردم را دور کنند و بنی هاشم عهده‌دار دفن وی شوند. به هر حال پیکر او با شکوهی کم نظیر تشییع و در بقیع به خاک سپرده شد.<ref>ابن سعد، طبقات ج ۴، ص۲۳ – ۲۲.</ref>


در مراسم دفن عباس، حضرت علی(ع)، [[امام حسن (ع)]] و [[امام حسین(ع)]] حضور داشتند و [[عبدالله بن عباس|عبدالله]] و [[عبیدالله بن عباس|عبیدالله]] و [[قثم بن عباس|قُثَم]] (فرزندان وی) وارد قبر شدند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج ۳، ص۲۲.</ref> چرا که تنی تناور و اندامی درشت داشت.
در مراسم دفن عباس، حضرت علی(ع)، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] حضور داشتند و [[عبدالله بن عباس|عبدالله]] و [[عبیدالله بن عباس|عبیدالله]] و [[قثم بن عباس|قُثَم]] (فرزندان وی) وارد قبر شدند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج ۳، ص۲۲.</ref> چرا که تنی تناور و اندامی درشت داشت.


بعدها حضرت امام حسن(ع) و [[امام سجاد(ع)]] و [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] در [[قبرستان بقیع]] و نزدیکی قبر وی به خاک سپرده شدند و بر قبر آنان گنبد بارگاه باشکوهی برافراشته شد که تا زمان تسلط [[وهابیت|وهابیان]] بر [[حجاز]] پا برجا بود؛ و وهابیان آن را ویران کردند.<ref>آغا بزرگ، الذریعه، ج ۱۸، ص۹، سید محسن امین، کشف الارتیاب، ص۳۲ – ۳۳.</ref>
بعدها حضرت امام حسن(ع) و [[امام سجاد(ع)]] و [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] در [[قبرستان بقیع]] و نزدیکی قبر وی به خاک سپرده شدند و بر قبر آنان گنبد بارگاه باشکوهی برافراشته شد که تا زمان تسلط [[وهابیت|وهابیان]] بر [[حجاز]] پا برجا بود؛ و وهابیان آن را ویران کردند.<ref>آغا بزرگ، الذریعه، ج ۱۸، ص۹، سید محسن امین، کشف الارتیاب، ص۳۲ – ۳۳.</ref>


==انتقادها==
==انتقادها==
در مقابل مطالبی که در کتب تاریخیِ عصر عباسیان درباره عباس بن عبدالمطلب وجود دارد، برخی بیان ‌می‌دارند خلفای عباسی به جهت اینکه مشروعیت خویش را به عباس مستند می‌کردند، می‌کوشیدند تا چهره تاریخی عباس و برخی فرزندان و نوادگان او را با برنامه سیاسی خود هماهنگ کنند؛ به ویژه اینکه از سوابق رقبای خود یعنی [[طالبیان]] و [[علویان]] در عصر پیامبر بهره‌ای نداشتند. آنان نخست سعی کردند از جنبهٔ منفی حضور عباس در برخی حوادث صدر اسلام در مخالفت با پیامبر بکاهند؛ سپس برخی فضایل را به او نسبت دهند. به همین جهت، عباسیان کوشیده‌اند که القا کنند حضور عباس در [[جنگ بدر]]<ref>بلاذری، جمل...، ج ۳، ص ۹</ref> در صف مشرکان برنامه‌ای از سر ضرورت بوده<ref>طبری، ج ۲، ص ۴۲۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص ۱۵۵</ref> و به همین سبب پس از اسارت او<ref>ابن سعد، ج ۴، ص ۱۲؛ طبری، ج ۲، ۴۲۶</ref>، پیامبر دستور داد تا او را نکشند. <ref>نک: ابن هشام، ج ۲، ص ۲۶۹؛ ابن سعد، ج ۴، ص ۱۰-۱۱</ref> یا گفتند که عباس پنهانی با پیامبر تماس داشته و اخبار مشرکان را به او می‌رسانده است.<ref>واقدی، ج ۱، ص ۲۰۴؛ بلاذری، جمل...، ج ۳، ص ۹</ref> <ref>در این باره ر.ک به: [http://www.khabaronline.ir/detail/361463/weblog/jafarian قدسیت عباس و مشروعیت عباسیان ]</ref>
در مقابل مطالبی که در کتب تاریخی عصر عباسیان درباره عباس بن عبدالمطلب وجود دارد، برخی بیان ‌می‌دارند خلفای عباسی به جهت اینکه مشروعیت خویش را به عباس مستند می‌کردند، می‌کوشیدند تا چهره تاریخی عباس و برخی فرزندان و نوادگان او را با برنامه سیاسی خود هماهنگ کنند؛ به ویژه اینکه از سوابق رقبای خود یعنی [[طالبیان]] و [[علویان]] در عصر پیامبر بهره‌ای نداشتند. آنان نخست سعی کردند از جنبهٔ منفی حضور عباس در برخی حوادث صدر اسلام در مخالفت با پیامبر بکاهند؛ سپس برخی فضایل را به او نسبت دهند. به همین جهت، عباسیان کوشیده‌اند که القا کنند حضور عباس در [[جنگ بدر]]<ref>بلاذری، جمل...، ج ۳، ص۹</ref> در صف مشرکان برنامه‌ای از سر ضرورت بوده<ref>طبری، ج ۲، ص۴۲۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۵۵</ref> و به همین سبب پس از اسارت او<ref>ابن سعد، ج ۴، ص۱۲؛ طبری، ج ۲، ۴۲۶</ref>، پیامبر دستور داد تا او را نکشند.<ref>نک: ابن هشام، ج ۲، ص۲۶۹؛ ابن سعد، ج ۴، ص۱۰-۱۱</ref> یا گفتند که عباس پنهانی با پیامبر تماس داشته و اخبار مشرکان را به او می‌رسانده است.<ref>واقدی، ج ۱، ص۲۰۴؛ بلاذری، جمل...، ج ۳، ص۹</ref><ref>در این باره ر.ک به: [http://www.khabaronline.ir/detail/361463/weblog/jafarian قدسیت عباس و مشروعیت عباسیان ]</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2|۲}}
{{پانویس۲|۲}}


==منبع==
==منبع==
خط ۹۲: خط ۹۲:
* ابن اثیر، اسدالغابه، انتشارات اسماعیلیان، تهران.
* ابن اثیر، اسدالغابه، انتشارات اسماعیلیان، تهران.
* ابن اسحاق، سیره، تحقیق سهیل زکار، چاپ اول، دارالفکر، بیروت، ۱۹۷۸ م، و انتشارات اسماعیلیان قم، ۱۴۱۰.
* ابن اسحاق، سیره، تحقیق سهیل زکار، چاپ اول، دارالفکر، بیروت، ۱۹۷۸ م، و انتشارات اسماعیلیان قم، ۱۴۱۰.
* ابن حبیب، ابو جعفر محمد بن حبيب بن امية الهاشمى البغدادي، المحبر، تحقيق ايلزة ليختن شتيتر، بيروت، دار الآفاق الجديدة، بى تا
* ابن حبیب، ابو جعفر محمد بن حبیب بن امیة الهاشمی البغدادی، المحبر، تحقیق ایلزة لیختن شتیتر، بیروت،‌دار الآفاق الجدیدة، بی‌تا
* ابن سعد، طبقات، ‌دار صادر و‌دار احیاء التراث العربی، بیروت ۱۴۰۵ ق.
* ابن سعد، طبقات،‌دار صادر و‌دار احیاء التراث العربی، بیروت ۱۴۰۵ ق.
* ابن عساکر، تهذیب، تحقیق عبدالقادر بدران.
* ابن عساکر، تهذیب، تحقیق عبدالقادر بدران.
* ابن قتیبه، أبو محمد عبد الله بن مسلم ابن قتيبة، المعارف، تحقيق ثروت عكاشة، القاهرة، الهيئة المصرية العامة للكتاب، ط الثانية، 1992م
* ابن قتیبه، أبو محمد عبد الله بن مسلم ابن قتیبة، المعارف، تحقیق ثروت عکاشة، القاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، ط الثانیة، ۱۹۹۲م
* ابن هشام، سیره، تحقیق مصطفی السقاء و ابراهیم الابیاری و عبد الحفیظ شبلی چاپ دوم، انتشارات قم مصطفوی، قم ۱۳۶۸.
* ابن هشام، سیره، تحقیق مصطفی السقاء و ابراهیم الابیاری و عبد الحفیظ شبلی چاپ دوم، انتشارات قم مصطفوی، قم ۱۳۶۸.
* امین، سید محسن، کشف الارتیاب،
* امین، سید محسن، کشف الارتیاب،
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
* بلاذری، انساب الاشراف، تحقیق عبدالعزیز الدوری، چاپ اول،‌دار النشر، بیروت، ۱۳۹۸ ق.
* بلاذری، انساب الاشراف، تحقیق عبدالعزیز الدوری، چاپ اول،‌دار النشر، بیروت، ۱۳۹۸ ق.
* ذهبی، سیر اعلام النبلاء، تحقیق شعیب الارنوط، چاپ نهم، موسسه قاهره، ۱۹۶۰ م.
* ذهبی، سیر اعلام النبلاء، تحقیق شعیب الارنوط، چاپ نهم، موسسه قاهره، ۱۹۶۰ م.
* مسعودی، أبو الحسن على بن الحسين، مروج الذهب، ترجمه ابو القاسم پاينده، تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، چ پنجم، 1374ش
* مسعودی، أبو الحسن علی بن الحسین، مروج الذهب، ترجمه ابو القاسم پاینده، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چ پنجم، ۱۳۷۴ش
* مفید، ارشاد،
* مفید، ارشاد،
* ابو الفرج اصفهانی، على بن الحسين، مقاتل الطالبین، تحقيق سيد احمد صقر، بيروت، دار المعرفة، بى تا
* ابو الفرج اصفهانی، علی بن الحسین، مقاتل الطالبین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت،‌دار المعرفة، بی‌تا
* یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ، منشورات الشریف الرضی، قم، ۱۴۱۴.
* یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ، منشورات الشریف الرضی، قم، ۱۴۱۴.
{{پایان}}
{{پایان}}
خط ۱۱۰: خط ۱۱۰:
* منبع: [http://www.pajoohe.com/25513/index.php?Page=definition&UID=30885 مقاله عباس بن عبدالمطلب در سایت پژوهه]
* منبع: [http://www.pajoohe.com/25513/index.php?Page=definition&UID=30885 مقاله عباس بن عبدالمطلب در سایت پژوهه]
{{صحابه}}
{{صحابه}}
{{بقیع}}
{{بقیع}}
[[ar:العباس بن عبدالمطلب]]
[[ar:العباس بن عبدالمطلب]]
خط ۱۱۵: خط ۱۱۶:
[[ur:عباس بن عبد المطلب]]
[[ur:عباس بن عبد المطلب]]
[[id:Abbas bin Abdul Muththalib]]
[[id:Abbas bin Abdul Muththalib]]
<onlyinclude>{{درجه‌بندی
| پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
| ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->از منبع مردود
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
| رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
| جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
| زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| توضیحات =
}}</onlyinclude>


[[رده:بنی‌هاشم]]
[[رده:بنی‌هاشم]]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش