مدرسه علمیه حجتیه (قم): تفاوت میان نسخه‌ها

'''مَدرسه عِلمیه حُجَّتیه''' (تأسیس [[سال ۱۳۲۴ هجری شمسی|۱۳۲۴ش]]) از مدارس بزرگ علوم دینی در [[قم]] که توسط [[سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای]] تأسیس شده و در نزدیکی [[حرم حضرت معصومه]] قرار دارد. مدرسه مذکور، بیش از ۱۰۰ اتاق برای سکونت طلاب و همچنین مسجد و کتابخانه دارد. کتابخانه مدرسه حجتیه، ۹۰ هزار کتاب چاپی و بیش از هزار عنوان نسخه خطی دارد.

مدرسه حجتیه، محل تدریس برخی از چهره‌های حوزوی مانند [[سید محمدکاظم شریعتمداری]] و [[سید محمدحسین طباطبایی]] بوده و همچنین عالمانی مانند [[سید علی خامنه‌ای]]، [[عبدالله جوادی آملی]] و [[محمدتقی مصباح یزدی]] در آن ساکن بوده‌اند.  

مدرسه مذکور در سال [[۱۳۵۸ش]]، به طلاب غیرایرانی اختصاص یافت و هم‌اکنون از مراکز آموزشی وابسته به [[جامعة المصطفی العالمیة]] است.  

مدرسه علمیه حجتیه که تا پیش از ۱۳۶۴ق (۱۳۲۴ش)، ملک شخصی کامران میرزا، پسر [[ناصرالدین شاه قاجار]] بود، توسط [[سید محمد حجت کوه‌کمری]] خریداری شد و در مراسم جشنی به مناسبت میلاد حضرت زهرا(س)، در ۲۰ جمادی الثانی، در اختیار طلاب [[حوزه علمیه قم]] قرار گرفت.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۱.</ref> آیت الله حجت، سپس با اضافه کردن زمین‌هایی از اطراف مدرسه مذکور، در سال ۱۳۶۶ق، آغاز به ساخت شش ساختمان دوطبقه کرد که جمعا شامل ۱۲۶ اتاق بود.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۲.</ref> ساختمان‌های دیگری هم پس از درگذشت سید محمد حجت در آن بنا شده<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۲-۴۱۳.</ref> و مساحت این مدرسه هم‌اکنون ۱۵ هزار متر مربع است.<ref>محمودی، منبع شناخت، ۱۳۹۶ش، ج۲، ص۶۹۹.</ref>

این مدرسه، به واسطه نام سازنده آن (سید محمد حجت) به مدرسه حجتیه معروف شده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۱.</ref> [[سید محمد حجت]]، در همین مدرسه دفن شده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۲.</ref> مدرسه حجتیه، در ابتدای ساخت تا مدت‌ها بزرگترین مدرسه علمیه در قم بوده، و با ساخته شدن مدارس علمیه بزرگ دیگر، همچنان یکی از مدارس علمیه بزرگ در قم شناخته می‌شود<ref>موحد ابطحی، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعه در طول تاریخ، ۱۳۶۵ش، ص۳۳۳.</ref> که مرکز شهر قم و در نزدیکی حرم حضرت معصومه قرار دارد و از سال ۱۳۸۶ش، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.<ref>[http://www.chtn.ir/news/ID/124914/ «مدرسه حجتیه قم تعیین حریم شد»]، سایت میراث آریا.</ref>

بنابه گفته [[محمدحسین ناصرالشریعه]]، نویسنده کتاب تاریخ قم، سقوط [[رضاشاه پهلوی]] در سال ۱۳۲۰ش و در پی آن، رونق بیشتر حوزه علمیه قم و همچنین ورود [[آیت الله بروجردی]] به قم، موجب شد مدارس موجود، گنجایش لازم برای طلاب را نداشته باشند و از همین رو، سید محمد حجت، از بزرگان حوزه، اقدام به خرید ساختمان و توسعه آن برای اسکان طلاب کرده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۱.</ref> محدود شدن ارتباط [[ایران]] با [[عراق]] نیز از دلایل افزایش تعداد طلاب در [[قم]] بیان شده است.<ref>«حجره‌های طلبگی»، ص۲۲.</ref>

بنابر فهرست‌نویسی [[رضا استادی]] در سال [[۱۳۵۴ش]]، ۷۲۰ نسخه خطی در کتابخانه مدرسه حجتیه موجود بوده است.<ref>طالعی، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم...»، ص۸۳.</ref> بنابر اطلاعات مربوط به سال ۱۳۹۶ش، کتابخانه مذکور حاوی ۹۰ هزار کتاب چاپی، ۳۵۰۰ کتاب چاپ سنگی و ۱۰۴۰ عنوان نسخه خطی بوده است.<ref>طالعی، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم...»، ص۸۳-۸۴.</ref> کتابی حاوی فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه، در دو جلد، منتشر شده است.<ref>طالعی، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم...»، ص۸۳-۸۴.</ref>

مدرسه حجتیه، در جریان تظاهرات در ۱۹ دی ۱۳۵۶ش، در اعتراض به مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات درباره [[امام خمینی]]،<ref>شیرخانی، «جایگاه قیام ۱۹ دی در روند پیروزی انقلاب اسلامی»، ص۱۶۱.</ref> یکی از محل‌های درگیری مأموران رژیم پهلوی با طلاب حوزه علمیه قم بوده است که طی آن بنابر گزارش‌ها، بیشتر درگیری‌ها میان نیروهای نظامی و انتظامی و طلاب، در اطراف مدرسه حجتیه و [[مدرسه خان]] بوده و منجر به کشته و مجروح شدن تعدادی از طلاب نیز شده است.<ref>شیرخانی، «جایگاه قیام ۱۹ دی در روند پیروزی انقلاب اسلامی»، ص۱۷۹.</ref>

برخی از چهره‌های حوزوی که در مدرسه حجتیه ساکن بوده‌اند، عبارتند از: [[سید علی خامنه‌ای]]، [[عبدالله جوادی آملی]]، [[محمدرضا مهدوی کنی]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] و [[سید هادی خسروشاهی]]،<ref>خسروشاهی، «چه باید کرد؟ دخالتی در معقولات»، ص۶.</ref> [[محمدتقی مصباح یزدی]]<ref>شیروانی، برنامه سلوک در نامه‌های سالکان، ۱۳۸۶ش، ص۳۹۵.</ref> و [[سید محمد حسینی بهشتی]].<ref>نوائیان رودسری، «الگوی تحزب و مدارا»، ص۱۰.</ref>