پرش به محتوا

علم الیقین: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ اوت ۲۰۱۷
تغییر ساختار و اضافه منبع
جز (اعراب گذاری)
imported>Movahhed
(تغییر ساختار و اضافه منبع)
خط ۱: خط ۱:
'''عِلْمُ الْیَقین'''، یقینی كه با دانش به دست می‌آید و اولین مرتبه از مراتب سه‌گانه یقین در [[عرفان|عرفان اسلامی]] است.  
'''عِلْمُ الْیَقین'''، اولین مرتبه از مراتب سه‌گانه یقین در [[عرفان|عرفان اسلامی]] و به معنای یقینی كه با دانش و از راه دلیل به دست می‌آید.  
== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
يقين در لغت به معنای علمی است که شک و تردیدی در آن نیست.<ref>فراهيدى، كتاب العين، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۲۰.</ref>  در اصطلاح عرفان اسلامی، به معنای علم و دانشی است  که از راه دلیل و استدلال، به دست می‌آید و هیچ گونه شبهه‌ای در آن نیست.<ref>انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۵.</ref>  
يقين در لغت به معنای علمی است که شک و تردیدی در آن نیست.<ref>فراهيدى، كتاب العين، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۲۰.</ref>  در اصطلاح عرفان اسلامی، به معنای علم و دانشی است  که از راه دلیل و استدلال، به دست می‌آید و هیچ گونه شبهه‌ای در آن نیست.<ref>انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۵.</ref>  
== در قرآن==
 
قرآن کریم در آیات چهارم و پنجم [[سوره تکاثر|سوره تكاثر]] به «علم اليقين»، تصریح کرده است: كلاََّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ، لَترََوُنَّ الجَْحِيمَ (ترجمه: چنان نيست كه شما خيال می‌كنيد اگر شما علم اليقين (به آخرت) داشتيد، قطعاً جهنّم را خواهيد ديد!).<ref>سوره تکاثر، آیه ۵و۶.</ref> [[مفسران]] با استناد به این آیات می‌گویند اگر انسان «علم الیقین» داشته باشد، می‌تواند واقعیت‌ها را در همین دنیا مشاهده کند و سپس به مراحل بالاتر یقین دست پیدا کند.<ref>طباطبایی، الميزان، ۱۳۹۴ق، ج۲۰، ص۳۵۲.</ref>
قرآن کریم در آیات چهارم و پنجم [[سوره تکاثر|سوره تكاثر]] به «علم اليقين»، تصریح کرده است: كلاََّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ، لَترََوُنَّ الجَْحِيمَ (ترجمه: چنان نيست كه شما خيال می‌كنيد اگر شما علم اليقين (به آخرت) داشتيد، قطعاً جهنّم را خواهيد ديد!).<ref>سوره تکاثر، آیه ۵و۶.</ref> [[مفسران]] با استناد به این آیات می‌گویند اگر انسان «علم الیقین» داشته باشد، می‌تواند واقعیت‌ها را در همین دنیا مشاهده کند و سپس به مراحل بالاتر یقین دست پیدا کند.<ref>طباطبایی، الميزان، ۱۳۹۴ق، ج۲۰، ص۳۵۲.</ref>


== در عرفان==
== مراتب یقین==
در [[عرفان اسلامی]] یقین را دارای سه مرتبه علم الیقین، [[عین الیقین]]، [[عین الیقین]] می‌دانند؛ اولین و پایین‌ترین مرتبه آن، «علم الیقین» است.<ref>انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۵.</ref> همچنین در عرفان اسلامی، کاربرد مرتبه علم الیقین محدودتر از دیگر مراتب یقین است.<ref>رضایی، «هویت‌شناسی یقین»، ص۴۱.</ref> [[ابن عربی]] معتقد است شناخت انسان از خداوند، اگر از راه عقل و دلیل باشد، «علم الیقین» و اگر از راه دل به ست آید «عین الیقین» و اگر با کشف و شهود به دست آید «حق الیقین» نام دارد.<ref>رضایی، «هویت شناسی یقین»، ص۴۱.</ref> وی می‌گوید: از راه عقل و با علم الیقین، تنها می‌توان خداوند را اثبات کرد، ولی با دو مرحله بالاتر یقین، می‌توان به خدا رسید.<ref>رضایی، «هویت شناسی یقین»، ص۴۱.</ref>
در [[عرفان اسلامی]] و بر اساس آیات قرآن کریم ، یقین دارای سه درجه و مرتبه است که عبارتند از؛ علم الیقین، [[عین الیقین]] و [[حق الیقین]]. اولین و پایین‌ترین مرتبه آنها، «علم الیقین» است که محدودتر از دیگر مراتب یقین است.<ref>انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵.</ref>  
 
[[ابن عربی]] معتقد است شناخت انسان از خداوند، اگر از راه عقل و دلیل باشد، «علم الیقین» و اگر از راه دل به ست آید «عین الیقین» و اگر با کشف و شهود به دست آید «حق الیقین» نام دارد.<ref>ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت شناسی یقین»، ص۴۱.</ref> وی می‌گوید از راه عقل و با علم الیقین، تنها می‌توان خداوند را اثبات کرد، ولی با دو مرحله بالاتر یقین، می‌توان به خداوند رسید.<ref>ابن عربی، فتوحات مکیه، ج۱، ص۳۱ به نقل از رضایی، «هویت شناسی یقین»، ص۴۱.</ref>




خط ۱۳: خط ۱۵:
==منابع==
==منابع==
*قرآن کریم.
*قرآن کریم.
*ابن عربی، محیی الدین، فتوحات مکیه، بیروت، دار احیاءالتراث، بی‌تا.
*انصاریان، حسین، عرفان اسلامی، قم، دارالعرفان، ۱۳۸۶ش.
*انصاریان، حسین، عرفان اسلامی، قم، دارالعرفان، ۱۳۸۶ش.
*رضایی، «هویت شناسی یقین»، در مجله معرفت فلسفی، شماره ۲، زمستان ۱۳۸۳ش.
*رضایی، «هویت شناسی یقین»، در مجله معرفت فلسفی، شماره ۲، زمستان ۱۳۸۳ش.
کاربر ناشناس