پرش به محتوا

سال هجری قمری: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۶۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۱ اوت ۲۰۲۰
جز
افزایش جزیی
جز (تمیزکاری)
جز (افزایش جزیی)
خط ۷: خط ۷:
ماه‌های سال قمری به ترتیب عبارتند از: [[محرم الحرام|محرم]]، [[صفر]]، [[ربیع الاول]]، [[ربیع‌الثانی|ربیع الثانی]]، [[جمادی الاولی]]، [[جمادی‌الثانی|جمادی الثانی]]، [[شعبان]]، [[رجب]]، [[رمضان]]، [[شوال]]، [[ذی‌القعده]] و [[ذی‌الحجه]].
ماه‌های سال قمری به ترتیب عبارتند از: [[محرم الحرام|محرم]]، [[صفر]]، [[ربیع الاول]]، [[ربیع‌الثانی|ربیع الثانی]]، [[جمادی الاولی]]، [[جمادی‌الثانی|جمادی الثانی]]، [[شعبان]]، [[رجب]]، [[رمضان]]، [[شوال]]، [[ذی‌القعده]] و [[ذی‌الحجه]].
== جایگاه و اهمیت==
== جایگاه و اهمیت==
سال قمری، سال‌شماری که بر اساس چرخش قمر (ماه) محاسبه می‌شود، چون مبدا آن، هجرت پیامبر(ص) در سال ۶۲۲م بوده، سال هجری قمری نامیده شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/63835 «پیدایش سال هجری قمری».]</ref> مسلمانان اعمال دینی خود را بر اساس سال هجری قمری انجام می‌دهند، از این رو تقویم هجری قمری، تقویم اسلامی هم نامیده می‌شود.<ref>نگاه کنید به: فریمن گرنویل، «تقویم‌های اسلامی و مسیحی و جدول‌های تبدیل آنها به یکدیگر»، ص۷۳.</ref> همچنین تقویم رسمی برخی از کشورهای اسلامی بر اساس آن تنظیم شده است.{{مدرک}}
سال قمری، سال‌شماری که بر اساس چرخش قمر (ماه) محاسبه می‌شود، چون مبدا آن، هجرت پیامبر(ص) در سال ۶۲۲م بوده، سال هجری قمری نامیده شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/63835 «پیدایش سال هجری قمری».]</ref> مسلمانان اعمال دینی خود را بر اساس سال هجری قمری انجام می‌دهند، از این رو تقویم هجری قمری، تقویم اسلامی هم نامیده می‌شود.<ref>نگاه کنید به: فریمن گرنویل، «تقویم‌های اسلامی و مسیحی و جدول‌های تبدیل آنها به یکدیگر»، ص۷۳.</ref>


قبل از رسمی شدن استفاده از سال‌نمای میلادی در برخی کشورهای اسلامی{{مدرک}} و نیز رسمی شدن [[سال هجری شمسی|گاه‌شمار خورشیدی]] در  سال ۱۳۰۱ش در [[افغانستان]]<ref>قاسملو، ص۹۸.</ref> و در سال ۱۳۰۴ش در ایران، سال هجری قمری مبنای سال‌نمای رسمی کشورهای اسلامی بوده و وقایع و رویدادها بر اساس آن ثبت می‌شده است. در ایران در ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ش در دوره پهلوی قانون تبدیل بروج به ماه‌های فارسی مصوب شد و به صورت رسمی تاریخ شمسی جایگزین تاریخ قمری گردید.<ref> حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷، پانویس۱.</ref>  
پیش از جنگ جهانی اول (۱۹۱۴ـ۱۹۱۸م) سال‌شمار هجری قمری، مبنای تاریخ اصلی کشورهای اسلامی بود و وقایع و روایدها بر اساس آن ثبت می‌شد.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%B1%D8%B3%D9%85%D9%8A-%D9%83%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A/13076 «تاریخ رسمی کشورهای اسلامی»]</ref> در ایران در ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ش در دوره پهلوی قانون تبدیل بروج به ماه‌های فارسی مصوب شد و به صورت رسمی تاریخ شمسی جایگزین تاریخ قمری گردید.<ref> حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷، پانویس۱.</ref> همچنین در [[افغانستان]] در سال ۱۳۰۱ش، تاریخ شمسی جای تاریخ قمری را گرفت.<ref>قاسملو، «مقایسه روش‌ها و معادلات مختلف برای اعمال کبیسه‌های گاهشماری هجری خورشیدی در منابع مختلف»، ص۹۸.</ref> در عربستان سعودی از سال ۱۴۳۹ق تاریخ میلادی جایگزین تاریخ قمری گردید.<ref>[http://hajj.ir/fa/63730 «تغییر تقویم قمری به میلادی در عربستان»]</ref>


== مبدأ تاریخ هجری قمری==
== مبدأ تاریخ هجری قمری==
بنا بر گزارش‌های تاریخی مبدأ تاریخ هجری و قمری، سال هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه است. اما درباره اینکه در چه دوره‌ای این تصمیم گرفته شده، گزارش‌ها متفاوت است. طبق برخی از گزارش‌ها، تعیین هجرت پیامبر به مدینه به عنوان مبدأ تاریخ اسلام، در دوره خلافت [[عمر بن خطاب]] در سال ۱۷ یا ۱۸ قمری  انجام شده است.<ref>مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۱۳.</ref> [[ابوموسی اشعری]] در نامه‌ای به عمر بن خطاب از نبود تاریخ منسجمی گلایه کرد. چرا که نامه‌هایی از خلیفه دوم به دستش می‌رسید و به دلیل ذکر نشدن تاریخ در تقدم و تأخر آنها دچار مشکل می‌شد.<ref> مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۱۳؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> از این رو عمر بن خطاب شورایی برای تعیین تاریخ اسلامی تشکیل داد.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة،‌ ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۰۷.</ref> در این شورا [[مبعث]]، رحلت و هجرت پیامبر(ع) به عنوان مبدأ تاریخ اسلامی مطرح شد.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۹.</ref> و پیشنهاد علی(ع) ([[هجرت پیامبر(ص)]] از [[مکه]] به [[مدینه]])، مورد پذیرش واقع شد و مبدأ سال‌شمار تاریخ اسلام قرار گرفت.<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۴۵؛ مسعودی، مروج‌الذهب،‌ ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۰.</ref>  
بنا بر گزارش‌های تاریخی مبدأ تاریخ هجری و قمری، سال هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه است. اما درباره اینکه در چه دوره‌ای این تصمیم گرفته شده، گزارش‌ها متفاوت است. طبق برخی از گزارش‌ها، تعیین هجرت پیامبر به مدینه به عنوان مبدأ تاریخ اسلام، در دوره خلافت [[عمر بن خطاب]] در سال ۱۷ یا ۱۸ قمری  انجام شده است.<ref>مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۱۳.</ref> [[ابوموسی اشعری]] در نامه‌ای به عمر بن خطاب از نبود تاریخ منسجمی گلایه کرد. چرا که نامه‌هایی از خلیفه دوم به دستش می‌رسید و به دلیل ذکر نشدن تاریخ در تقدم و تأخر آنها دچار مشکل می‌شد.<ref> مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۱۳؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> از این رو عمر بن خطاب شورایی برای تعیین تاریخ اسلامی تشکیل داد.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة،‌ ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۰۷.</ref> در این شورا [[مبعث]]، رحلت و هجرت پیامبر(ص) به عنوان مبدأ تاریخ اسلامی مطرح شد.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۹.</ref> و پیشنهاد علی(ع) ([[هجرت پیامبر(ص)]] از [[مکه]] به [[مدینه]])، مورد پذیرش واقع شد و مبدأ سال‌شمار تاریخ اسلام قرار گرفت.<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۴۵؛ مسعودی، مروج‌الذهب،‌ ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۰.</ref>  


بر اساس گزارش های دیگر، پس از [[هجرت به مدینه]] به دستور پیامبر(ص)، هجرت مبدأ تاریخ اسلامی قرار گرفت.<ref> نگاه کنید به:‌ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> به گفته [[جعفر سبحانی]] از [[مراجع تقلید]] مکاتبه‌هایی از زمان پیامبر(ص) با تاریخ سال قمری وجود دارد. از جمله آنها صلح‌نامه بین پیامبر(ص) و نصارای [[نجران]] با تاریخ [[سال پنجم هجری قمری]]<ref>سبحانی، مؤسسة النشر الاسلامی، جامعه مدرسین، ج۱، ص۶۱۰.</ref> و وصیت پیامبر(ص) به [[سلمان فارسی]] با املای حضرت علی(ع) با تاریخ [[سال نهم هجری قمری|سال نهم هجری]] است.<ref> سبحانی، سید المرسلین، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۶۰۹.</ref>
بر اساس گزارش‌های دیگر، پس از [[هجرت به مدینه]] به دستور پیامبر(ص)، هجرت مبدأ تاریخ اسلامی قرار گرفت.<ref> نگاه کنید به:‌ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> به گفته [[جعفر سبحانی]] از [[مراجع تقلید]] مکاتبه‌هایی از زمان پیامبر(ص) با تاریخ سال قمری وجود دارد. از جمله آنها صلح‌نامه بین پیامبر(ص) و نصارای [[نجران]] با تاریخ [[سال پنجم هجری قمری]]<ref>سبحانی، مؤسسة النشر الاسلامی، جامعه مدرسین، ج۱، ص۶۱۰.</ref> و وصیت پیامبر(ص) به [[سلمان فارسی]] با املای حضرت علی(ع) با تاریخ [[سال نهم هجری قمری|سال نهم هجری]] است.<ref> سبحانی، سید المرسلین، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۶۰۹.</ref>


== ماه آغازین سال قمری==
== ماه آغازین سال قمری==
خط ۵۰: خط ۵۰:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*[https://hawzah.net/fa/Question/View/63835 «پیدایش سال هجری قمری»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، انتشار ۶ مهر ۱۳۹۱ش، مشاهده ۱۰ شهریور ۱۳۹۹ش.
*ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۹ق.
*ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۹ق.
*ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة،‌ بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.
*ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة،‌ بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق.
*ابن مسکویه، احمد بن محمد، تجارب الأمم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، انتشارات سروش، ۱۳۷۹ش.
*ابن مسکویه، احمد بن محمد، تجارب الأمم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، انتشارات سروش، ۱۳۷۹ش.
*[https://hawzah.net/fa/Question/View/63835 «پیدایش سال هجری قمری»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، انتشار ۶ مهر ۱۳۹۱ش، مشاهده ۱۰ شهریور ۱۳۹۹ش.
*[https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%B1%D8%B3%D9%85%D9%8A-%D9%83%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A/13076 «تاریخ رسمی کشورهای اسلامی»]، پرسمان، انتشار ۱۰ دی ۱۳۹۰ش، مشاهده ۱۰ شهریور ۱۳۹۹ش.
*[http://hajj.ir/fa/63730 «تغییر تقویم قمری به میلادی در عربستان»]، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، انتشار ۱۱ مهر ۱۳۹۵ش، مشاهده ۱۰ شهریور ۱۳۹۹ش.
*ج. س. پ؛ فریمن گرنویل، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/408015 تقویم‌های اسلامی و مسیحی و جدول‌های تبدیل آنها به یکدیگر]»، مترجم فریدون بدره‌ای، تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، شماره۲، اسفند ۱۳۷۴ش.
*ج. س. پ؛ فریمن گرنویل، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/408015 تقویم‌های اسلامی و مسیحی و جدول‌های تبدیل آنها به یکدیگر]»، مترجم فریدون بدره‌ای، تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، شماره۲، اسفند ۱۳۷۴ش.
*حائری، علی، روزشمار شمسی، قم، دفتر عقل، ۱۳۸۶ش.
*حائری، علی، روزشمار شمسی، قم، دفتر عقل، ۱۳۸۶ش.
خط ۸۳: خط ۸۵:
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | شناسه= <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | شناسه= <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد