طی الارض: تفاوت میان نسخه‌ها

'''طی‌الارض''' نوعی [[کرامت]] و به معنای پیمودن مسافت زیاد در مدت بسیار کم است. در [[عرفان]] به نوعی دورنوردی گفته می‌شود که در آن فرد به اراده خویش بدون حرکت، در مکان منتقل می‌شود. در [[آیه]] نخست [[سوره اسراء]]، از سیر شبانه [[پیامبر(ص)]] از [[مسجد الحرام]] به [[مسجد الاقصی]]) سخن به میان آمده است که مسلمانان آن را طی الأرض پیامبر می‌دانند؛ [[سوره نمل]] نیز از انتقال تخت ملکه سبا از سرزمین سبا به [[فلسطین]] در کمتر از چشم‌به‌هم‌زدن سخن گفته است.

در منابع [[روايت|روایی]] شیعه مانند [[بحار الانوار]] و [[اصول کافی]] روایاتی در باب طی الارض [[امامان شیعه]] به ویژه [[امام علی]](ع) و [[امام مهدی]](عج)آمده است. ابن عربی بر این باور است که در طی الأرض، فرد خود را در مکان مبدأ معدوم و در مکان دلخواه ایجاد می‌کند.

راغب اصفهانی «طی» را گذر لحظه‌ای، دفعه‌ای و كوتاه معنا کرده است.<ref>راغب اصفهانی، مفردات قرآن، ص۵۳۳.</ref>در لغت‌نامه دهخدا طی الارض نوعی کرامت تعریف شده که در آن به جای گام‌برداشتن، زمین در زیر پای شخص به تندی پیچیده می‌شود و او در مدت کوتاهی به مقصد خویش هر چند دور باشد، می‌رسد.<ref>لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه طی‌الارض.</ref> برخی نیز گفته‌اند که طی الأرض نوعی دورنوردی که در آن فاعل با اتکا به اراده خویش بدون حرکت، در مکان منتقل می‌شود.<ref>نک حسینی طهرانی، مهرتابان، ۱۴۲۶ق، قسمت پانزدهم، ص۸۳.</ref>

در [[قرآن]] واژه طی الارض در معنایی که امروزه میان [[مسلمانان]] شهرت دارد، به کار نرفته است؛ اما در آن به مفهوم حرکت سریع از مکانی به مکان دیگر، اشاراتی آمده است؛ از جمله در [[آیه]] نخست [[سوره اسراء]]، از سیر شبانه [[پیامبر(ص)]] از [[مسجد الحرام]] به [[مسجد الاقصی]]) سخن به میان آمده است که مسلمانان معتقدند که این سیر و همچنین بازگشت از آن، بیش از یک شب طول نکشیده است؛<ref>نک طبرسی، مجمع‌البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۲؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۱۸، ص۲۸۹.</ref> به‌گونه‌ای که از [[امام صادق (ع)]] [[روایت]] شده است که پیامبر(ص) [[نماز عشاء]] و [[نماز صبح]] را در [[مکه]] خواند.<ref> عیاشی، التفسیر، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۳۴.</ref>

[[سوره نمل]]، از انتقال تخت ملکه سبا از سرزمین سبا به [[فلسطین]] در کمتر از چشم‌به‌هم‌زدن سخن گفته است: «اى سران [كشور] كدام يک از شما تخت او را -پيش از آنكه مطيعانه نزد من آيند- براى من مى‌آورد؟» عفريتى از [[جن]] گفت: «من آن را پيش از آنكه از مجلس خود برخيزى براى تو مى‌آورم و بر اين [كار] سخت توانا و مورد اعتمادم.» كسى كه نزد او دانشى از كتاب [الهى‌] بود، گفت: «من آن را پيش از آنكه چشم خود را بر هم زنى برايت مى‌آورم.» <ref>قرآن، سوره نمل، آیات ۳۸-۴۰.</ref>

در منابع [[روايت|روایی]] شیعه مانند [[بحار الانوار]] و [[اصول کافی]] روایاتی در باب طی الارض [[امامان شیعه]] به ویژه [[امام علی]](ع) و [[امام مهدی]] (عج)آمده است.<ref>نک مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۵، ص۲۲۱؛ کلینی، اصول کافی، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۴۱۳؛ مجلسی، مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ج۶، ص۱۱۸.</ref>

از [[امام صادق]](ع) نقل کرده‌اند که: «چگونه مردم سخن امیرالمومنین(ع) را انکار می‌کنند که گفت: "من اگر بخواهم با همین پایم به سینه [[معاویه]] که در [[شام]] است می‌کوبم و او را از تختش سرنگون می‌کنم"، اما کار آصف بن برخیا را که تخت بلقیس را برای [[حضرت سلیمان|سلیمان]] آورد، انکار نمی‌کنند؟ آیا پیامبر ما برتر از تمام پیامبران نیست؟ آیا وصی او برترین اوصیاء نیست؟ پس چرا امیرالمؤمنین را به قدر آصف نیز باور ندارند؟ خداوند بین ما و بین آنان که حق ما را انکار می‌کنند و برتری ما را قبول ندارند، داوری کند. <ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ق، ج۲۷، ص۲۵، ۲۸.</ref>

ابن عربی درباره چیستی و چگونگی طی‌الارض، نظریه‌ "اِعدام و ایجاد" (نیست‌کردن و ایجادکردن) را ارائه داده است. طبق این نظریه، در طی الأرض، شخص خود را در مکان مبدأ نیست و در مکان دلخواه ایجاد می‌کند.<ref>غزالی، عرفان و تصوف، ص۱۴۵و۱۴۶.</ref>

{{پانویس2}}