شجره ملعونه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''شَجَره مَلْعونه''' به معنای درخت لعنت‌شده که یک بار در [[قرآن]]  آمده است. مفسران خدا این درخت را  به [[حضرت محمد(ص)|پیامبر(ص)]] نشان داده و آن را مایه فتنه، آزمایش و تهدید مردم قرار داده است. مفسران، مصادیق مختلفی مانند [[زقوم]]، [[بنی‌امیه]]، [[یهود]] و [[طاغوت]] برای آن گفته‌اند. در روایات شیعی نیز بنی امیه مصداق آن معرفی شده‌اند.

اصطلاح شجره ملعونه  در آیه ۶۰ [[سوره اسرا]] به کار رفته است. {{عربی|وَ إِذْ قُلْنا لَک إِنَّ رَبَّک أَحاطَ بِالنَّاسِ وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْیا الَّتِی أَرَیناک إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی الْقُرْآنِ وَ نُخَوِّفُهُمْ فَما یزِیدُهُمْ إِلَّا طُغْیاناً کبِیراً؛ و (به یادآور) آنگاه که به تو گفتیم: همانا پروردگارت بر مردم احاطه دارد و آن رؤیایی را که نشانت دادیم و آن درخت نفرین‌شده در قرآن را، جز برای آزمایش مردم قرار ندادیم. و ما مردم را بیم می‌دهیم، ولی (هشدار ما) جز طغیان و سرکشی بزرگ، چیزی بر آنان نمی‌افزاید.}} <ref>سوره اسراء، آیه۶۰.</ref>  

طبرسی هدف از شجره ملعونه را، آزمایش الهی در برابر فتنه دانسته است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۵-۶، ص۶۵۴.</ref> همچنین علامه طباطبایی معتقد است در این آیه معنای تهدید  نیز نهفته است. یعنی: «''ما به وسیله شجره ملعونه مردم را می‌ترسانیم''.»<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۳، ص۱۳۹.</ref>

برخی از مفسران شیعه مراد از شجره ملعونه، را [[بنی‌امیه]] دانسته‌اند.<ref>برای نمونه: ر. ک. طوسی، التبیان، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۴۹۴؛ طبرسی جوامع الجامع، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۸۱.</ref> [[علامه طباطبایی]] گفته است منظور از رؤیا، خوابی است که [[پیامبر اکرم|پیامبر اکرم]] درباره بنی‌امیه دید و خدا برخی از اعمال آنها را به او نشان داد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۳، ص۱۳۹-۱۴۰.</ref>  

برخی از مفسران اهل‌سنت با استناد به روایتی که بنی‌امیه را مصداق شجره ملعونه معرفی می‌کند گفته‌اند منظور از شجره ملعونه افرادی معین از بنی‌امیه نیست آن گونه که شیعه می‌پندارد بلکه منظور از آن، مطلق بنی‌امیه است.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۰۵ق، ج۱۵، ص۱۰۷.</ref> البته برخی از آنها  روایتی که شجره ملعونه را بنی‌امیه معرفی می‌کند، ضعیف می‌شمارند.<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۲.</ref>