پرش به محتوا

سوره انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ ژوئن ۲۰۲۲
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی)
خط ۲: خط ۲:
'''سوره انسان''' یا '''هَلْ أَتَیٰ''' یا '''دَهْر''' هفتاد و ششمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مدنی قرآن]] است که در [[جزء (قرآن)|جزء]] ۲۹ جای دارد. سوره انسان درباره خلقت و هدایت انسان، اوصاف ابرار (نیکوکاران) و نعمت‌هایی که خداوند به آنان می‌دهد و همچنین اهمیت قرآن و [[مشیت]] پروردگار سخن می‌گوید.
'''سوره انسان''' یا '''هَلْ أَتَیٰ''' یا '''دَهْر''' هفتاد و ششمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مدنی قرآن]] است که در [[جزء (قرآن)|جزء]] ۲۹ جای دارد. سوره انسان درباره خلقت و هدایت انسان، اوصاف ابرار (نیکوکاران) و نعمت‌هایی که خداوند به آنان می‌دهد و همچنین اهمیت قرآن و [[مشیت]] پروردگار سخن می‌گوید.


بنابر نظر مفسران شیعه و برخی از [[اهل سنت]]، [[آیه]] هشتم این سوره معروف به [[آیه اطعام]]، در شأن [[حضرت علی(ع)]]، [[فاطمه زهرا(س)]]، [[حسنین(ع)]] و خادم آنان [[فضه]] نازل شده است. ایشان سه روز پیاپی به [[نذر|نذرشان]] بر [[روزه|روزه‌گرفتن]] این روزها وفا کردند و با اینکه خود گرسنه بودند، [[افطار|افطاری‌شان]] را به [[مسکین]] و [[یتیم]] و [[اسیر]] بخشیدند.  
بنابر نظر مفسران [[شیعه]] و برخی از [[اهل سنت]]، [[آیه]] هشتم این سوره معروف به [[آیه اطعام]]، در شأن [[حضرت علی(ع)]]، [[فاطمه زهرا(س)]]، [[حسنین(ع)]] و خادم آنان [[فضه]] نازل شده است. ایشان سه روز پیاپی به [[نذر|نذرشان]] بر [[روزه|روزه‌گرفتن]] این روزها وفا کردند و با اینکه خود گرسنه بودند، [[افطار|افطاری‌شان]] را به [[مسکین]] و [[یتیم]] و [[اسیر]] بخشیدند.  


از جمله پاداش‌هایی که برای [[تلاوت]] این سوره بیان شده، همنشینی با [[پیامبر(ص)]] در [[آخرت]] است.
از جمله پاداش‌هایی که برای [[تلاوت]] این سوره بیان شده، همنشینی با [[پیامبر(ص)]] در [[آخرت]] است.
خط ۱۳: خط ۱۳:
سوره انسان در [[ترتیب نزول]] نود و هشتمین سوره‌ای است که بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف]] هفتاد و ششمین [[سوره]] است<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۸.</ref> و در [[جزء (قرآن)|جزء]] ۲۹ قرار دارد.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۰.</ref>
سوره انسان در [[ترتیب نزول]] نود و هشتمین سوره‌ای است که بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف]] هفتاد و ششمین [[سوره]] است<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۸.</ref> و در [[جزء (قرآن)|جزء]] ۲۹ قرار دارد.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۰.</ref>


در [[مکی و مدنی|مکی یا مدنی]] بودن این سوره اختلاف وجود دارد. به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]]، از [[مفسران]] معاصر [[شیعه]]، مفسران شیعه [[اتفاق نظر]] دارند که تمام این سوره یا دست کم آیاتی که درباره مقام ابرار و اعمال صالح آنهاست، در [[مدینه]] نازل شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۳۲۸.</ref> قرطبی، از مفسران [[اهل سنت]] در قرن هفتم قمری، نیز بر آن است که مشهور علمای اهل سنت این سوره را مدنی دانسته‌اند.<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۹، ص۱۱۷.</ref> با این حال برخی از مفسران اهل سنت، آن را مکی<ref>ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۱۰، ص۹۲؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳۰،‌ ص۷۳۹.</ref> و بعضی آیات نخستین سوره را مکی و از آیه هشتم تا آخر را مدنی دانسته‌اند.<ref>طبرانی، التفسیر الکبیر؛‌ تفسیر القرآن العظیم، ۲۰۰۸م، ج۶، ص۳۹۸.</ref>
در [[مکی و مدنی|مکی یا مدنی]] بودن این سوره اختلاف وجود دارد. به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]]، از [[مفسران]] [[شیعه]]، مفسران شیعه [[اتفاق نظر]] دارند که تمام این سوره یا دست کم آیاتی که درباره مقام ابرار و اعمال صالح آنهاست، در [[مدینه]] نازل شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۳۲۸.</ref> قرطبی، از مفسران [[اهل سنت]] در قرن هفتم قمری، نیز بر آن است که مشهور علمای اهل سنت این سوره را مدنی دانسته‌اند.<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۹، ص۱۱۷.</ref> با این حال برخی از مفسران اهل سنت، آن را مکی<ref>ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۱۰، ص۹۲؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۳۰،‌ ص۷۳۹.</ref> و بعضی آیات نخستین سوره را مکی و از آیه هشتم تا آخر را مدنی دانسته‌اند.<ref>طبرانی، التفسیر الکبیر؛‌ تفسیر القرآن العظیم، ۲۰۰۸م، ج۶، ص۳۹۸.</ref>


*'''تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها'''
*'''تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها'''
خط ۲۵: خط ۲۵:
* چهارم: اهمیت [[قرآن]]، طریق اجرای احکام آن و راه پرفراز و نشیب خودسازی؛
* چهارم: اهمیت [[قرآن]]، طریق اجرای احکام آن و راه پرفراز و نشیب خودسازی؛
* پنجم: حاکمیت مشیت و خواست الهی.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۳۲۷.</ref>
* پنجم: حاکمیت مشیت و خواست الهی.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۵، ص۳۲۷.</ref>
* ششم: نعمت های بهشتی، آلوسی مفسر اهل سنت به نقل ازدیگران{{مدرک}}  گفته است: چون این سوره در شان وفضیلت پنج تن از آل پیامبر  نازل شده که حضرت فاطمه (س) نیز از آنان است از زنان بهشتی (حور العین) به احترام او نامی به میان نیامده است. (رَعايَةً لِحُرْمَةِ البَتُول وَ قُرَّةِ عَينِ الرَّسُول) <ref>الآلوسي، شهاب الدين، تفسير روح المعاني، ج15، ص170-174</ref>
* ششم: نعمت های بهشتی، آلوسی مفسر [[اهل سنت]] به نقل ازدیگران{{مدرک}}  گفته است: چون این سوره در شان وفضیلت [[پنج تن]] از آل پیامبر  نازل شده که [[حضرت فاطمه (س)]] نیز از آنان است از زنان بهشتی (حور العین) به احترام او نامی به میان نیامده است. (رَعايَةً لِحُرْمَةِ البَتُول وَ قُرَّةِ عَينِ الرَّسُول) <ref>الآلوسي، شهاب الدين، تفسير روح المعاني، ج15، ص170-174</ref>


{{سوره انسان}}
{{سوره انسان}}
خط ۷۸: خط ۷۸:
* ایروانی، باقر، دروس تمهیدیه فی تفسیر آیات الاحکام، قم، دار الفقه، ۱۴۲۳ق.
* ایروانی، باقر، دروس تمهیدیه فی تفسیر آیات الاحکام، قم، دار الفقه، ۱۴۲۳ق.
* انصاری، محمدعلی (خلیفه شوشتری)، اهل البیت علیهم السلام: امامتهم حیاتهم، قم، مجمع الفکر الاسلامی، بی‌تا.
* انصاری، محمدعلی (خلیفه شوشتری)، اهل البیت علیهم السلام: امامتهم حیاتهم، قم، مجمع الفکر الاسلامی، بی‌تا.
* بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة قم،  تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
* بحرانی، سیدهاشم، [[البرهان فی تفسیر القرآن]]، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة قم،  تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
* بشوی، محمد یعقوب، «جایگاه اهل بیت(ع) در سوره دهر از منظر فریقین»، مجله پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، شماره ۱۹، پاییز ۱۳۸۵ش.
* بشوی، محمد یعقوب، «جایگاه اهل بیت(ع) در سوره دهر از منظر فریقین»، مجله پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، شماره ۱۹، پاییز ۱۳۸۵ش.
* ثعلبی، احمد بن محمد، الکشف و البیان(تفسیر الثعلبی)، بیروت، دار احیاء‌التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
* ثعلبی، احمد بن محمد، الکشف و البیان(تفسیر الثعلبی)، بیروت، دار احیاء‌التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
خط ۸۶: خط ۸۶:
* روحانی نیا، عبدالرحیم، فروغ غدیر، قم مشهور، ۱۳۸۶ش.
* روحانی نیا، عبدالرحیم، فروغ غدیر، قم مشهور، ۱۳۸۶ش.
* زمخشری، جارالله، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، قم: نشر البلاغه، ۱۴۱۵ق.
* زمخشری، جارالله، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، قم: نشر البلاغه، ۱۴۱۵ق.
* شیخ صدوق، محمد بن‌علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، دار الشریف الرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.
* شیخ صدوق، محمد بن‌علی، [[ثواب الاعمال و عقاب الاعمال]]، قم، دار الشریف الرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.
* شیخ صدوق، محمد بن‌علی، من لایحضره الفقیه، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ دوم، بی‌تا.
* شیخ صدوق، محمد بن‌علی، [[من لایحضره الفقیه]]، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ دوم، بی‌تا.
* طبرانی، سلیمان بن احمد، التفسیر الکبیر؛‌ تفسیر القرآن العظیم، اردن-اربد، دار الکتاب الثقافی،‌ چاپ اول، ۲۰۰۸م.
* طبرانی، سلیمان بن احمد، التفسیر الکبیر؛‌ تفسیر القرآن العظیم، اردن-اربد، دار الکتاب الثقافی،‌ چاپ اول، ۲۰۰۸م.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق و مقدمه محمد جواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو،  چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
* طبرسی، فضل بن حسن، [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن]]، تحقیق و مقدمه محمد جواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو،  چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
* فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب)، بیروت، دار احیاء‌التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
* فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب)، بیروت، دار احیاء‌التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
* قرطبی، محمد بن محمد، الجامع لاحکام القرآن، تهران، ناصر خسرو، چاپ اول، ۱۳۶۴ش.
* قرطبی، محمد بن محمد، الجامع لاحکام القرآن، تهران، ناصر خسرو، چاپ اول، ۱۳۶۴ش.
* مظاهری، حسین، زندگانی چهارده معصوم علیهم السلام، با تعلیقه ولی فاطمی، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۸ش.
* مظاهری، حسین، زندگانی چهارده معصوم علیهم السلام، با تعلیقه ولی فاطمی، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۸ش.
* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، قم، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، قم، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش.
* [[مکارم شیرازی]]، ناصر، [[تفسیر نمونه]]، تهران، [[دار الکتب الاسلامیه]]، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش.
{{پایان}}
{{پایان}}


۹٬۴۴۹

ویرایش