confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹
ویرایش
(پیوند میان ویکی در ویکی داده و حذف آن از مبدا ویرایش) |
جز (ویکی سازی) |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
'''سوره مُطَفِّفین''' هشتاد و سومین [[سوره]] [[قرآن کریم]] و آخرین سوره از [[سورههای مکی]] است که در [[جزء قرآن|جزء]] سیام قرآن جای گرفته است. مطففین یعنی کمفروشان. [[خداوند]] در این سوره، کمفروشان را مذمت میکند و میگوید آنان گمان میکنند [[آخرت|آخرتی]] وجود ندارد. توصیف اتفاقات [[قیامت]] و بیان اوصاف ابرار (نیکوکاران) و فاجران (گناهکاران) محتوای این سوره را تشکیل میدهد. در کتابهای [[تفسیر|تفسیری]] آمده است آیه سیام این سوره در شأن مخالفین [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین]] [[علی(ع)]] نازل شده است. | '''سوره مُطَفِّفین''' هشتاد و سومین [[سوره]] [[قرآن کریم]] و آخرین سوره از [[سورههای مکی]] است که در [[جزء قرآن|جزء]] سیام قرآن جای گرفته است. مطففین یعنی کمفروشان. [[خداوند]] در این سوره، کمفروشان را مذمت میکند و میگوید آنان گمان میکنند [[آخرت|آخرتی]] وجود ندارد. توصیف اتفاقات [[قیامت]] و بیان اوصاف ابرار (نیکوکاران) و فاجران (گناهکاران) محتوای این سوره را تشکیل میدهد. در کتابهای [[تفسیر|تفسیری]] آمده است آیه سیام این سوره در شأن مخالفین [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین]] [[علی(ع)]] نازل شده است. | ||
درباره فضیلت [[تلاوت]] این سوره، در [[روایات]] آمده است هر کس این سوره را بخواند، خدا در روز قیامت او را از نوشیدنی پاک و خالصی که دست کسی به آن نرسیده سیراب میکند. همچنین نقل شده است هر کس آن را در [[نماز|نمازهایش]] بخواند، از آتش [[دوزخ]] در امان خواهد. آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن میکند، از جمله آیاتی است که بر [[حرم حضرت عباس|ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است. | درباره فضیلت [[تلاوت]] این سوره، در [[روایات]] آمده است هر کس این سوره را بخواند، خدا در روز [[قیامت]] او را از نوشیدنی پاک و خالصی که دست کسی به آن نرسیده سیراب میکند. همچنین نقل شده است هر کس آن را در [[نماز|نمازهایش]] بخواند، از آتش [[دوزخ]] در امان خواهد. آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن میکند، از جمله آیاتی است که بر [[حرم حضرت عباس|ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است. | ||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
[[پرونده:بخشی از سوره مطففین به خط ریحان اثر عبدالله هروی.jpg|بندانگشتی|آیات ابتدایی سوره مطففین، بخشی از یک قرآن به خط ریحان در کتابخانه آستان قدس | [[پرونده:بخشی از سوره مطففین به خط ریحان اثر عبدالله هروی.jpg|بندانگشتی|آیات ابتدایی سوره مطففین، بخشی از یک [[قرآن]] به خط ریحان در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]]، ۸۴۵ق]] | ||
* '''نامگذاری''' | * '''نامگذاری''' | ||
این سوره را '''مُطَفِّفین''' نامیدهاند؛ زیرا این کلمه در آغاز آن آمده است.<ref> دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲</ref> مطففین به معنای کمفروشان است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، ج۱، ص۵۲۱.</ref> این سوره را «تطفیف» نیز مینامند که مصدر «مطففین» است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۵؛ دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref> | این سوره را '''مُطَفِّفین''' نامیدهاند؛ زیرا این کلمه در آغاز آن آمده است.<ref> دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲</ref> مطففین به معنای کمفروشان است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، ج۱، ص۵۲۱.</ref> این سوره را «تطفیف» نیز مینامند که مصدر «مطففین» است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۵؛ دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref> | ||
* '''محل و ترتیب نزول''' | * '''محل و ترتیب نزول''' | ||
سوره مطففین آخرین سوره از [[سورههای مکی]] و در [[ترتیب نزول]] هشتاد و ششمین سورهای است که بر [[پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف|مُصحَف]]، هشتاد و سومین سوره است و در [[جزء قرآن|جزء]] سیام قرآن جای دارد.<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۷.</ref> | سوره مطففین آخرین [[سوره]] از [[سورههای مکی]] و در [[ترتیب نزول]] هشتاد و ششمین سورهای است که بر [[پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف|مُصحَف]]، هشتاد و سومین سوره است و در [[جزء قرآن|جزء]] سیام قرآن جای دارد.<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۷.</ref> | ||
* '''تعداد آیات و دیگر ویژگیها''' | * '''تعداد آیات و دیگر ویژگیها''' | ||
سوره مطففین ۳۶ | سوره مطففین ۳۶ [[آیه]]، ۱۶۹ کلمه و ۷۵۱ حرف دارد. این سوره جزو [[مفصلات|سورههای مُفصَّلات]] (دارای آیات کوتاه) است.<ref> دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref> | ||
آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن میکند، از جمله آیاتی است که بر [[حرم حضرت عباس|ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است.<ref>[http://www.farsnews.com/13950201000098 «امشب قرص قمر در کربلا طعنه به خورشید میزند»، خبرگزاری فارس.]</ref> | آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن میکند، از جمله آیاتی است که بر [[حرم حضرت عباس|ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است.<ref>[http://www.farsnews.com/13950201000098 «امشب قرص قمر در کربلا طعنه به خورشید میزند»، خبرگزاری فارس.]</ref> | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
آیات اول تا سوم این سوره، [[احکام|حکم فقهی]] کمفروشی و ندادن حقوق مردم در معاملات را بیان میکند و میگوید این کار، [[حرام]] و از [[گناهان کبیره|گناهان بزرگ]] است. این سوره با توصیف [[معاد]] و اوضاع رستاخیز و جهان [[آخرت]] و با معرفی دو گروه یعنی گروه ابرار و مُقَربان و گروه فاجران و مجرمان به لبخندهای تمسخرآمیز [[کفر|کافران]] به [[ایمان|مؤمنان]] در این جهان اشاره میکند و میگوید در روز | آیات اول تا سوم این سوره، [[احکام|حکم فقهی]] کمفروشی و ندادن حقوق مردم در معاملات را بیان میکند و میگوید این کار، [[حرام]] و از [[گناهان کبیره|گناهان بزرگ]] است. این سوره با توصیف [[معاد]] و اوضاع رستاخیز و جهان [[آخرت]] و با معرفی دو گروه یعنی گروه ابرار و مُقَربان و گروه فاجران و مجرمان به لبخندهای تمسخرآمیز [[کفر|کافران]] به [[ایمان|مؤمنان]] در این جهان اشاره میکند و میگوید در روز [[قیامت]]، [[مؤمنان]] به [[کافران]] میخندند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref> | ||
{{سوره مطففین}} | {{سوره مطففین}} | ||
==شأن نزول: کمفروشان مدینه== | ==شأن نزول: کمفروشان مدینه== | ||
درباره [[شأن نزول]] سوره مطففین در کتاب [[تفسیر نمونه]] آمده است: [[ابن عباس]] میگوید هنگامی که [[پیامبر(ص)]] وارد مدینه شد، بسیاری از مردم سخت به کمفروشی گرفتار بودند. خداوند این آیات را نازل کرد و آنان پذیرفتند و کمفروشی را ترک کردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۴۴.</ref> در کتاب [[مجمع البیان]] نیز آمده است مردی به نام ابوجهینه در [[مدینه]] زندگی میکرد که دو پیمانه داشت: یکی کوچک و دیگری بزرگ. به هنگام خریدن از پیمانه بزرگ استفاده میکرد و به هنگام فروش از پیمانه کوچک.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۷.</ref> | درباره [[شأن نزول]] سوره مطففین در کتاب [[تفسیر نمونه]] آمده است: [[ابن عباس]] میگوید هنگامی که [[پیامبر(ص)]] وارد [[مدینه]] شد، بسیاری از مردم سخت به کمفروشی گرفتار بودند. خداوند این آیات را نازل کرد و آنان پذیرفتند و کمفروشی را ترک کردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۴۴.</ref> در کتاب [[مجمع البیان]] نیز آمده است مردی به نام ابوجهینه در [[مدینه]] زندگی میکرد که دو پیمانه داشت: یکی کوچک و دیگری بزرگ. به هنگام خریدن از پیمانه بزرگ استفاده میکرد و به هنگام فروش از پیمانه کوچک.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۷.</ref> | ||
===شأن نزول آیه ۳۰=== | ===شأن نزول آیه ۳۰=== | ||
[[علامه طباطبایی]] به نقل از [[تفسیر مجمع البیان]] مینویسد بعضی گفتهاند آیه «وَ إِذا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغامَزُونَ» در شأن مخالفین [[امام علی(ع)]] نازل شده است. نقل شده است روزی امیرالمؤمنین(ع) با چند نفر از [[مسلمانان]] نزد [[رسول خدا(ص)]] میآمدند. [[منافق|منافقان]] ایشان را مسخره کردند و خندیدند؛ سپس نزد همفکرانشان برگشتند و گفتند: ما امروز اَصلَع (کسی که جلو سرش مو ندارد. منظورشان امام علی بود) را دیدیم و به او خندیدیم. به دنبال این جریان بود که این آیه نازل شد. علامه طباطبایی مینویسد این روایت را [[زمخشری]] (مفسر [[اهل سنت]]) نیز نقل کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۴۰.</ref> | [[علامه طباطبایی]] به نقل از [[تفسیر مجمع البیان]] مینویسد بعضی گفتهاند آیه «وَ إِذا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغامَزُونَ» در شأن مخالفین [[امام علی(ع)]] نازل شده است. نقل شده است روزی امیرالمؤمنین(ع) با چند نفر از [[مسلمانان]] نزد [[رسول خدا(ص)]] میآمدند. [[منافق|منافقان]] ایشان را مسخره کردند و خندیدند؛ سپس نزد همفکرانشان برگشتند و گفتند: ما امروز اَصلَع (کسی که جلو سرش مو ندارد. منظورشان امام علی بود) را دیدیم و به او خندیدیم. به دنبال این جریان بود که این آیه نازل شد. علامه طباطبایی مینویسد این روایت را [[زمخشری]] (مفسر [[اهل سنت]]) نیز نقل کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۴۰.</ref> | ||
==انکار قیامت، نتیجهٔ گناه بسیار== | ==انکار قیامت، نتیجهٔ گناه بسیار== | ||
در آیه ۱۲ آمده است جز آدم تجاوزپيشه و گناهكار، [[قیامت]] را [[دروغ]] نمیپندارد. [[علامه طباطبایی]] در [[المیزان]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] مینویسد: معلوم میشود یگانه مانعی که انسان را از گناه باز میدارد، ایمان به برانگیخته شدن در روز قیامت است و کسی که در شهوات فرو رفته و دلش گناهدوست شده، حاضر نیست هیچ مانعی را در کارش بپذیرد؛ در نتیجه گناه بسیار، او را به این نقطه میکشاند که منکر قیامت شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۳۳.</ref> | در [[آیه]] ۱۲ آمده است جز آدم تجاوزپيشه و گناهكار، [[قیامت]] را [[دروغ]] نمیپندارد. [[علامه طباطبایی]] در [[المیزان]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] مینویسد: معلوم میشود یگانه مانعی که انسان را از گناه باز میدارد، ایمان به برانگیخته شدن در روز [[قیامت]] است و کسی که در شهوات فرو رفته و دلش گناهدوست شده، حاضر نیست هیچ مانعی را در کارش بپذیرد؛ در نتیجه گناه بسیار، او را به این نقطه میکشاند که منکر قیامت شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۳۳.</ref> | ||
از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است هیچ چیز قلب آدمی را به اندازه [[گناه]]، فاسد نمیکند. قلب وقتی با گناه آشنا شود، روز به روز بیشتر به آن متمایل میشود، تا جایی که گناه بر آن چیره میشود. آن وقت است که قلب زیر و رو و بالا و پایین میشود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۳۶-۲۳۷.</ref> | از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است هیچ چیز قلب آدمی را به اندازه [[گناه]]، فاسد نمیکند. قلب وقتی با گناه آشنا شود، روز به روز بیشتر به آن متمایل میشود، تا جایی که گناه بر آن چیره میشود. آن وقت است که قلب زیر و رو و بالا و پایین میشود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۳۶-۲۳۷.</ref> | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==فضیلت و خواص== | ==فضیلت و خواص== | ||
{{اصلی|فضائل سور}} | {{اصلی|فضائل سور}} | ||
در تفسیر [[مجمع البیان]] درباره فضیلت [[تلاوت]] سوره مطففین از [[پیامبر(ص)]] نقل شده است، هر کس این سوره را بخواند، [[خدا]] در روز [[قیامت]] او را از نوشیدنی پاک و خالصی که دست کسی به آن نرسیده سیراب میکند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۵.</ref> همچنین در [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق(ع)]] آمده است هر کس در [[نماز|نمازهای]] واجب سوره مطففین را بخواند، خداوند امنیت از [[عذاب]] [[دوزخ]] را در قیامت به او عطا میکند، نه آتش دوزخ او را میبیند و نه او آتش دوزخ را.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۴۱.</ref> در [[تفسیر البرهان]] نیز از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است سوره مطففین را بر هر چیزی بخوانند از شر و آفت حشرات روی زمین در امان خواهند بود.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۰۳.</ref> | در [[تفسیر]] [[مجمع البیان]] درباره فضیلت [[تلاوت]] سوره مطففین از [[پیامبر(ص)]] نقل شده است، هر کس این سوره را بخواند، [[خدا]] در روز [[قیامت]] او را از نوشیدنی پاک و خالصی که دست کسی به آن نرسیده سیراب میکند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۵.</ref> همچنین در [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق(ع)]] آمده است هر کس در [[نماز|نمازهای]] واجب سوره مطففین را بخواند، خداوند امنیت از [[عذاب]] [[دوزخ]] را در قیامت به او عطا میکند، نه آتش [[دوزخ]] او را میبیند و نه او آتش دوزخ را.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۴۱.</ref> در [[تفسیر البرهان]] نیز از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است سوره مطففین را بر هر چیزی بخوانند از شر و آفت حشرات روی زمین در امان خواهند بود.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۰۳.</ref> | ||
==متن و ترجمه== | ==متن و ترجمه== | ||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* قرآن | * [[قرآن کریم]]، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش. | ||
* بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر | * بحرانی، سیدهاشم، [[البرهان فی تفسیر القرآن]]، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة قم، چ۱، تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۱۶ق. | ||
* دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش. | * دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش. | ||
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م. | * طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م. | ||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر | * طبرسی، فضل بن حسن، [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن]]، با مقدمه [[محمدجواد بلاغی]]، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش. | ||
* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بیجا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش. | * معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بیجا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش. | ||
* مکارم | * [[مکارم شیرازی]]، ناصر و جمعی از نویسندگان، [[تفسیر نمونه]]، تهران، [[دار الکتب الاسلامیه]]، ۱۳۷۴ش. | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== |