پرش به محتوا

سوره مطففین: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ مارس ۲۰۲۲
جز
ویکی سازی
(پیوند میان ویکی در ویکی داده و حذف آن از مبدا ویرایش)
جز (ویکی سازی)
خط ۲: خط ۲:
'''سوره مُطَفِّفین''' هشتاد و سومین [[سوره]] [[قرآن کریم]] و آخرین سوره از [[سوره‌های مکی]] است که در [[جزء قرآن|جزء]] سی‌ام قرآن جای گرفته است. مطففین یعنی کم‌فروشان. [[خداوند]] در این سوره، کم‌فروشان را مذمت می‌کند و می‌گوید آنان گمان می‌کنند [[آخرت|آخرتی]] وجود ندارد. توصیف اتفاقات [[قیامت]] و بیان اوصاف ابرار (نیکوکاران) و فاجران (گناهکاران) محتوای این سوره را تشکیل می‌دهد. در کتاب‌های [[تفسیر|تفسیری]] آمده است آیه سی‌ام این سوره در شأن مخالفین [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین]] [[علی(ع)]] نازل شده است.
'''سوره مُطَفِّفین''' هشتاد و سومین [[سوره]] [[قرآن کریم]] و آخرین سوره از [[سوره‌های مکی]] است که در [[جزء قرآن|جزء]] سی‌ام قرآن جای گرفته است. مطففین یعنی کم‌فروشان. [[خداوند]] در این سوره، کم‌فروشان را مذمت می‌کند و می‌گوید آنان گمان می‌کنند [[آخرت|آخرتی]] وجود ندارد. توصیف اتفاقات [[قیامت]] و بیان اوصاف ابرار (نیکوکاران) و فاجران (گناهکاران) محتوای این سوره را تشکیل می‌دهد. در کتاب‌های [[تفسیر|تفسیری]] آمده است آیه سی‌ام این سوره در شأن مخالفین [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین]] [[علی(ع)]] نازل شده است.


درباره فضیلت [[تلاوت]] این سوره، در [[روایات]] آمده است هر کس این سوره را بخواند، خدا در روز قیامت او را از نوشیدنی پاک و خالصی که دست کسی به آن نرسیده سیراب می‌کند. همچنین نقل شده است هر کس آن را در [[نماز|نمازهایش]] بخواند، از آتش [[دوزخ]] در امان خواهد. آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن می‌کند، از جمله آیاتی است که بر [[حرم حضرت عباس|ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است.
درباره فضیلت [[تلاوت]] این سوره، در [[روایات]] آمده است هر کس این سوره را بخواند، خدا در روز [[قیامت]] او را از نوشیدنی پاک و خالصی که دست کسی به آن نرسیده سیراب می‌کند. همچنین نقل شده است هر کس آن را در [[نماز|نمازهایش]] بخواند، از آتش [[دوزخ]] در امان خواهد. آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن می‌کند، از جمله آیاتی است که بر [[حرم حضرت عباس|ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است.


==معرفی==
==معرفی==
[[پرونده:بخشی از سوره مطففین به خط ریحان اثر عبدالله هروی.jpg|بندانگشتی|آیات ابتدایی سوره مطففین، بخشی از یک قرآن به خط ریحان در کتابخانه آستان قدس رضوی، ۸۴۵ق]]
[[پرونده:بخشی از سوره مطففین به خط ریحان اثر عبدالله هروی.jpg|بندانگشتی|آیات ابتدایی سوره مطففین، بخشی از یک [[قرآن]] به خط ریحان در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]]، ۸۴۵ق]]
* '''نامگذاری'''
* '''نامگذاری'''
این سوره را '''مُطَفِّفین‌''' نامیده‌اند؛ زیرا این کلمه در آغاز آن آمده است.<ref> دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲</ref> مطففین‌ به معنای کم‌فروشان است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، ج۱، ص۵۲۱.</ref> این سوره را «‌تطفیف‌» نیز می‌نامند که مصدر «مطففین» است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۵؛ دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref>  
این سوره را '''مُطَفِّفین‌''' نامیده‌اند؛ زیرا این کلمه در آغاز آن آمده است.<ref> دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲</ref> مطففین‌ به معنای کم‌فروشان است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، ج۱، ص۵۲۱.</ref> این سوره را «‌تطفیف‌» نیز می‌نامند که مصدر «مطففین» است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۵؛ دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref>  


* '''محل و ترتیب نزول'''
* '''محل و ترتیب نزول'''
سوره مطففین آخرین سوره از [[سوره‌های مکی]] و در [[ترتیب نزول]] هشتاد و ششمین سوره‌ای است که بر [[پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف|مُصحَف]]، هشتاد و سومین سوره است و در [[جزء قرآن|جزء]] سی‌ام قرآن جای دارد.<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۷.</ref>
سوره مطففین آخرین [[سوره]] از [[سوره‌های مکی]] و در [[ترتیب نزول]] هشتاد و ششمین سوره‌ای است که بر [[پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در [[چینش کنونی قرآن|چینش کنونی]] [[مصحف|مُصحَف]]، هشتاد و سومین سوره است و در [[جزء قرآن|جزء]] سی‌ام قرآن جای دارد.<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۷.</ref>


* '''تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها'''
* '''تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها'''
سوره مطففین ۳۶ آیه، ۱۶۹ کلمه و ۷۵۱ حرف دارد. این سوره جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفصَّلات]] (دارای آیات کوتاه) است.<ref> دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref>
سوره مطففین ۳۶ [[آیه]]، ۱۶۹ کلمه و ۷۵۱ حرف دارد. این سوره جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفصَّلات]] (دارای آیات کوتاه) است.<ref> دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref>


آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن می‌کند، از جمله آیاتی است که بر [[حرم حضرت عباس|ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است.<ref>[http://www.farsnews.com/13950201000098 «امشب قرص قمر در کربلا طعنه به خورشید می‌زند»، خبرگزاری فارس.]</ref>
آیات پایانی سوره مطففین که درباره ابرار (نیکوکاران) سخن می‌کند، از جمله آیاتی است که بر [[حرم حضرت عباس|ضریح حضرت عباس]] نقش بسته است.<ref>[http://www.farsnews.com/13950201000098 «امشب قرص قمر در کربلا طعنه به خورشید می‌زند»، خبرگزاری فارس.]</ref>


==محتوا==
==محتوا==
آیات اول تا سوم این سوره، [[احکام|حکم فقهی]] کم‌فروشی و ندادن حقوق مردم در معاملات را بیان می‌کند و می‌گوید این کار، [[حرام]] و از [[گناهان کبیره|گناهان بزرگ]] است. این سوره با توصیف [[معاد]] و اوضاع رستاخیز و جهان [[آخرت]] و با معرفی دو گروه یعنی گروه ابرار و مُقَربان و گروه فاجران و مجرمان به لبخندهای تمسخرآمیز [[کفر|کافران]] به [[ایمان|مؤمنان]] در این جهان اشاره می‌کند و می‌گوید در روز قیامت، مؤمنان به کافران می‌خندند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref>
آیات اول تا سوم این سوره، [[احکام|حکم فقهی]] کم‌فروشی و ندادن حقوق مردم در معاملات را بیان می‌کند و می‌گوید این کار، [[حرام]] و از [[گناهان کبیره|گناهان بزرگ]] است. این سوره با توصیف [[معاد]] و اوضاع رستاخیز و جهان [[آخرت]] و با معرفی دو گروه یعنی گروه ابرار و مُقَربان و گروه فاجران و مجرمان به لبخندهای تمسخرآمیز [[کفر|کافران]] به [[ایمان|مؤمنان]] در این جهان اشاره می‌کند و می‌گوید در روز [[قیامت]]، [[مؤمنان]] به [[کافران]] می‌خندند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۲.</ref>


{{سوره مطففین}}
{{سوره مطففین}}


==شأن نزول: کم‌فروشان مدینه==
==شأن نزول: کم‌فروشان مدینه==
درباره [[شأن نزول]] سوره مطففین در کتاب [[تفسیر نمونه]] آمده است: [[ابن عباس]] می‌گوید هنگامی که [[پیامبر(ص)]] وارد مدینه شد، بسیاری از مردم سخت به کم‌فروشی گرفتار بودند. خداوند این آیات را نازل کرد و آنان پذیرفتند و کم‌فروشی را ترک کردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۴۴.</ref> در کتاب [[مجمع البیان]] نیز آمده است مردی به نام ابوجهینه در [[مدینه]] زندگی می‌کرد که دو پیمانه داشت: یکی کوچک و دیگری بزرگ. به هنگام خریدن از پیمانه بزرگ استفاده می‌کرد و به هنگام فروش از پیمانه کوچک.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۷.</ref>
درباره [[شأن نزول]] سوره مطففین در کتاب [[تفسیر نمونه]] آمده است: [[ابن عباس]] می‌گوید هنگامی که [[پیامبر(ص)]] وارد [[مدینه]] شد، بسیاری از مردم سخت به کم‌فروشی گرفتار بودند. خداوند این آیات را نازل کرد و آنان پذیرفتند و کم‌فروشی را ترک کردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۴۴.</ref> در کتاب [[مجمع البیان]] نیز آمده است مردی به نام ابوجهینه در [[مدینه]] زندگی می‌کرد که دو پیمانه داشت: یکی کوچک و دیگری بزرگ. به هنگام خریدن از پیمانه بزرگ استفاده می‌کرد و به هنگام فروش از پیمانه کوچک.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۷.</ref>


===شأن نزول آیه ۳۰===
===شأن نزول آیه ۳۰===
[[علامه طباطبایی]] به نقل از [[تفسیر مجمع البیان]] می‌نویسد بعضی گفته‌اند آیه «وَ إِذا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغامَزُونَ» در شأن مخالفین [[امام علی(ع)]] نازل شده است. نقل شده است روزی امیرالمؤمنین(ع) با چند نفر از [[مسلمانان]] نزد [[رسول خدا(ص)]] می‌آمدند. [[منافق|منافقان]] ایشان را مسخره کردند و خندیدند؛ سپس نزد همفکرانشان برگشتند و گفتند: ما امروز اَصلَع (کسی که جلو سرش مو ندارد. منظورشان امام علی بود) را دیدیم و به او خندیدیم. به دنبال این جریان بود که این آیه نازل شد. علامه طباطبایی می‌نویسد این روایت را [[زمخشری]] (مفسر [[اهل سنت]]) نیز نقل کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۴۰.</ref>
[[علامه طباطبایی]] به نقل از [[تفسیر مجمع البیان]] می‌نویسد بعضی گفته‌اند آیه «وَ إِذا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغامَزُونَ» در شأن مخالفین [[امام علی(ع)]] نازل شده است. نقل شده است روزی امیرالمؤمنین(ع) با چند نفر از [[مسلمانان]] نزد [[رسول خدا(ص)]] می‌آمدند. [[منافق|منافقان]] ایشان را مسخره کردند و خندیدند؛ سپس نزد همفکرانشان برگشتند و گفتند: ما امروز اَصلَع (کسی که جلو سرش مو ندارد. منظورشان امام علی بود) را دیدیم و به او خندیدیم. به دنبال این جریان بود که این آیه نازل شد. علامه طباطبایی می‌نویسد این روایت را [[زمخشری]] (مفسر [[اهل سنت]]) نیز نقل کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۴۰.</ref>
==انکار قیامت، نتیجهٔ گناه بسیار==
==انکار قیامت، نتیجهٔ گناه بسیار==
در آیه ۱۲ آمده است جز آدم تجاوزپيشه و گناهكار، [[قیامت]] را [[دروغ]] نمی‌پندارد. [[علامه طباطبایی]] در [[المیزان]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] می‌نویسد: معلوم می‌شود یگانه مانعی که انسان را از گناه باز می‌دارد، ایمان به برانگیخته شدن در روز قیامت است و کسی که در شهوات فرو رفته و دلش گناه‌دوست شده، حاضر نیست هیچ مانعی را در کارش بپذیرد؛ در نتیجه گناه بسیار، او را به این نقطه می‌کشاند که منکر قیامت شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۳۳.</ref>
در [[آیه]] ۱۲ آمده است جز آدم تجاوزپيشه و گناهكار، [[قیامت]] را [[دروغ]] نمی‌پندارد. [[علامه طباطبایی]] در [[المیزان]] در [[تفسیر]] این [[آیه]] می‌نویسد: معلوم می‌شود یگانه مانعی که انسان را از گناه باز می‌دارد، ایمان به برانگیخته شدن در روز [[قیامت]] است و کسی که در شهوات فرو رفته و دلش گناه‌دوست شده، حاضر نیست هیچ مانعی را در کارش بپذیرد؛ در نتیجه گناه بسیار، او را به این نقطه می‌کشاند که منکر قیامت شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۳۳.</ref>


از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است هیچ چیز قلب آدمی را به اندازه [[گناه]]، فاسد نمی‌کند. قلب وقتی با گناه آشنا شود، روز به روز بیشتر به آن متمایل می‌شود، تا جایی که گناه بر آن چیره می‌شود. آن وقت است که قلب زیر و رو و بالا و پایین می‌شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۳۶-۲۳۷.</ref>
از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است هیچ چیز قلب آدمی را به اندازه [[گناه]]، فاسد نمی‌کند. قلب وقتی با گناه آشنا شود، روز به روز بیشتر به آن متمایل می‌شود، تا جایی که گناه بر آن چیره می‌شود. آن وقت است که قلب زیر و رو و بالا و پایین می‌شود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۳۶-۲۳۷.</ref>
خط ۳۴: خط ۳۴:
==فضیلت و خواص==
==فضیلت و خواص==
{{اصلی|فضائل سور}}
{{اصلی|فضائل سور}}
در تفسیر [[مجمع البیان]] درباره فضیلت [[تلاوت]] سوره مطففین از [[پیامبر(ص)]] نقل شده است، هر کس این سوره را بخواند، [[خدا]] در روز [[قیامت]] او را از نوشیدنی پاک و خالصی که دست کسی به آن نرسیده سیراب می‌کند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۵.</ref> همچنین در [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق(ع)]] آمده است هر کس در [[نماز|نمازهای]] واجب سوره مطففین را بخواند، خداوند امنیت از [[عذاب]] [[دوزخ]] را در قیامت به او عطا می‌کند، نه آتش دوزخ او را می‌بیند و نه او آتش دوزخ را.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۴۱‍.</ref> در [[تفسیر البرهان]] نیز از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است سوره مطففین را بر هر چیزی بخوانند از شر و آفت حشرات روی زمین در امان خواهند بود.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۰۳.</ref>
در [[تفسیر]] [[مجمع البیان]] درباره فضیلت [[تلاوت]] سوره مطففین از [[پیامبر(ص)]] نقل شده است، هر کس این سوره را بخواند، [[خدا]] در روز [[قیامت]] او را از نوشیدنی پاک و خالصی که دست کسی به آن نرسیده سیراب می‌کند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۸۵.</ref> همچنین در [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق(ع)]] آمده است هر کس در [[نماز|نمازهای]] واجب سوره مطففین را بخواند، خداوند امنیت از [[عذاب]] [[دوزخ]] را در قیامت به او عطا می‌کند، نه آتش [[دوزخ]] او را می‌بیند و نه او آتش دوزخ را.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۲۴۱‍.</ref> در [[تفسیر البرهان]] نیز از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است سوره مطففین را بر هر چیزی بخوانند از شر و آفت حشرات روی زمین در امان خواهند بود.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۰۳.</ref>


==متن و ترجمه==
==متن و ترجمه==
خط ۴۶: خط ۴۶:


==منابع==
==منابع==
* قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
* [[قرآن کریم]]، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
* بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة قم، چ۱، تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۱۶ق.
* بحرانی، سیدهاشم، [[البرهان فی تفسیر القرآن]]، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة قم، چ۱، تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۱۶ق.
* دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
* دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چچاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
* طبرسی، فضل بن حسن، [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن]]، با مقدمه [[محمدجواد بلاغی]]، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
* مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.
* [[مکارم شیرازی]]، ناصر و جمعی از نویسندگان، [[تفسیر نمونه]]، تهران، [[دار الکتب الاسلامیه]]، ۱۳۷۴ش.


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹

ویرایش