نشوز: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نُشوز''' سرپیچی هر یک از زن و شوهر از انجام وظایفی که [[دین اسلام]] نسبت به دیگری بر عهده او گذاشته است. بر اساس دیدگاه فقها، [[تمکین]] نکردن و ترش‌رویی بدون دلیل از نشانه‌های نشوز در زنان است. همچنین نپرداختن [[نفقه]] و نداشتن برخورد نیکو با زن نیز از نشانه‌های نشوز در مردان است.

در صورت نشوز زن، پرداخت نفقه بر عهده شوهر واجب نیست. اما بنا بر نظر فقیهان شوهر باید ابتدا زن ناشزه را نصیحت کند و اگر سودمند واقع نشد، بسترش را از او جدا کند و اگر همچنان فایده‌ای نبخشید او را [[تنبیه بدنی زن|تنبیه]] کند. اگر نشوز از طرف مرد باشد، زن بایستی او را موعظه کرده و حقوقش را مطالبه نماید و در صورتی که اثر نداشته باشد به [[حاکم شرع]] رجوع کند و حاکم شرع مرد ناشز را به انجام وظایفش ملزم می‌کند و اگر سودمند واقع نشود او را [[تعزیر]] کرده و یا نفقه زن را از اموال مرد پرداخت می‌کند.

نشوز اصطلاحی در [[فقه]] و [[حقوق]] و به معنای سرپیچی کردن یکی از زوجین (زن و مرد) از برآورده‌سازی<ref>محقق حلی، مختصرالنافع، ۱۴۱۰ق، ص۱۹۱.</ref> وظایفی است که رعایت کردن آنها، برای هریک از زوجین نسبت به یکدیگر، از طرف [[شریعت اسلام|شرع]] واجب شده است.<ref>شهیدثانی، الروضة البهیة، ۱۳۸۶ق، ج۵، ص۴۲۷.</ref> مانند: پاسخ دادن زن به خواسته‌های مشروع جنسی همسر<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۳۸۶ق، ج۵، ص۴۲۷.</ref> یا وجوب پرداخت [[نفقه]] برای مرد.<ref>خویی، منهاج الصالحین، مؤسسة الخوئی الإسلامية، ج۲، ص۲۸۹.</ref> نشوز در لغت به معنای زمین مرتفع و بلند است؛ به همین دلیل نشوز زن را به معنای بغض و سرکشی او نسبت به شوهر و سرباز زدن از حقوق شرعی او دانسته‌اند.<ref> راغب اصفهانی، المفردات، ذیل واژه «نشز».</ref>  

به زنی که از انجام وظایف زناشویی نسبت به شوهرش، خوداری کند «ناشزة» و به مردی که از ایفای وظایف زناشویی نسبت به همسر خویش، خوداری کند «ناشز» گفته می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، احکام خانواده، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۲۱۹.</ref> اگر هر دوی زن و شوهر به انجام وظایفشان نسبت به همدیگر بی‌اعتنا باشند به این مورد [[شقاق]] گفته می‌شود.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۱، ص۲۰۹. </ref>

 

از نشوز و احکام آن در باب [[نکاح]] از [[ابواب فقه]] بحث می‌شود.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۳۸۶ق، ج۵، ص۴۲۷.</ref> بنا به گفته برخی محققان، در حقوق موضوعه در کشور ایران، تعریف واضح و صریحی از «نشوز» ارائه نشده است و کلمه «نشوز» فقط در ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی و فقط درباره زن به‌کار رفته است.<ref>سیدی بنایی، ندایی، «مطالعه تطبیقی نشوز زوجه و نشوز زوج در مبحث حقوقی و فقهی»، ص۴۴.</ref>

===نشانه‌های نشوز زن===

*تمکین نکردن؛ پاسخ ندادن زن به خواسته‌های مشروع جنسی شوهر.<ref>فاضل هندی، کشف‌اللثام، ۱۴۱۶ق، ج۷، ص۵۲۴؛ صافی گلپایگانی، هدایةالعباد، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref>

*برطرف نکردن چیزهایی که موجب تنفر بوده و با تمتع و لذت بردن از او ناسازگار باشد. مثلاً شوهرش از او رعایت نظافت و آراستگی ظاهری بخواهد و او نسبت به خواسته شوهر بی‌اعتنا باشد.<ref>امام خینی، تحریر‌الوسیله، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۰۵.</ref>

*رفت و آمدها و تلفن‌های دیگران به منزل را كه در غیاب شوهر انجام شده، از او پنهان کند.<ref>مکارم شیرازی، احکام خانواده، ۱۳۸۹ش، ص۲۱۷.</ref>

بنا به نظر فقها، خوداری زن از انجام کارهایی که بر او واجب نیست، مانند: پخت‌وپز، خیاطی و نظافت خانه از نشانه‌های نشوز به شمار نمی‌رود.<ref>امام خمینی، تحریرالوسیلة، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۳۰۵.</ref>

===نشانه‌های نشوز مرد===