علویان (سوریه): تفاوت میان نسخه‌ها

پس از سیف الدوله، [[تشیع]] در قلمرو حمدانیان رنگ جدی تری به خود گرفت؛ سعدالدوله و سعیدالدوله جانشینان سیف الدوله از قضات متعدد شیعه برای اداره امور قضایی استفاده کردند.<ref>عباس برومند اعلم، جامعه علویان سوریه، ص۷۱ـ۷۳.</ref>

تشکیل حکومت [[سلجوقیان]] [[شام]] در [[سال ۴۸۷ هجری قمری |سال ۴۸۷ق]] اگرچه مقاومتی جدی در برابر حملات [[صلیبیان]] به شمار می‎رفت اما از سویی نخستین اقدامات ضد [[شیعی]] نیز در این دوره در مناطق شمالی شام اتفاق افتاد. سلاجقه که از ترکان [[سنی]] متعصب بودند نگاه به شدت منفی به [[تشیع]] و [[فرق شیعه]] در شام یعنی [[اسماعیلیان]] و [[علویان]] داشتند.<ref>ابن العدیم حلبی، زبدة الحلب من تاریخ حلب، ص۲۵۹ و ۲۶۰.</ref>

[[واقعه رأس ماسین]] که در آن شمار زیادی از علویان و مشایخ آنان به دست ترکان سلجوقی کشته شدند به عنوان یکی از مصیبت‎های بزرگ علویان در این دوره به شمار می‎رود.<ref>محمد امین غالب الطویل، تاریخ العلویین، ص۳۷۵.</ref>در کنار این اقدامات خشونت آمیز، فعالیت‎های فرهنگی ضد شیعیان نیز صورت می‎گرفت. سلاجقه نه تنها مانع فعالیت‎های فرهنگی علویان می‎شدند بلکه با تأسیس مدارس [[اهل سنت]] تلاش زیادی برای گسترش فضای ضد شیعی می‎کردند.<ref>عبدالله ناصری طاهری، بعلبک شهر آفتاب و حلب شهر ستارگان، ص۹۱.</ref> فشارهای سلجوقیان شام علیه علویان تا [[سال ۵۲۱ هجری قمری|سال ۵۲۱ق]] یعنی تا سقوط این حکومت به دست عمادالدین زنگی ادامه داشت.

پس از شکست دولت سلجوقیان [[شام]] به دست عمادالدین زنگی در ۵۲۱ق در حلب، سلسله زنگیان بر شام و شمال [[عراق]] حکومت کردند. این تغییر حکومت نه تنها از فشار بر علویان کاسته نشد بلکه تا حدودی اقدامات ضد شیعی نیز تشدید شد. نورالدین محمود زنگی که پس از پدرش عمادالدین، به حکومت رسید به عنوان یکی از متعصب‎ترین حاکم ضدشیعی حلب و شمال شام تا این دوره دانسته شده است.<ref>عباس برومند اعلم، جامعه علویان سوریه، ص۸۹ و ۹۰.</ref>

او از [[سال ۵۴۱ هجری قمری|سال ۵۴۱ق]] با شعائر شیعی به شدت مبارزه کرد. به عنوان نمونه گفتن [[حی علی خیر العمل]] را در [[اذان]] ممنوع اعلام کرد و دستور داد مؤذنان متخلف را از [[مناره]] به زیر بیافکنند. این اقدامات واکنش شیعیان را که علی رغم سیاست حذف تشیع در حلب، ترک کردن اجباری شعائر خود را تا حد ممکن بر نمی‎تافتند در پی ‎داشت تا آنجا که آنان در برخی مواقع با گروه‎های سنی درگیر می‎شدند.<ref>ابن العدیم حلبی، زبده الحلب من تاریخ حلب، ص۳۳۱ـ۳۳۲.</ref><ref>هاشم عثمان، تاریخ الشیعة فی سواحل بلاد الشام الشمالی، ص۱۰۹.</ref><ref>رسول جعفریان، مقالات تاریخی، ج7 (تشیع در حلب)، ص۱۱۰ و ۱۱۱.</ref>

اقدامات متعصبانه زنگیان منجر به بروز نزاع‎های فرقه‎ای و استمرار سیاست آوارگی علویان شد. حاکمان زنگی در برخی مواقع برای تضعیف شیعیان فتنه‎ای میان شیعه و سنی ایجاد می‎کردند که در یک مورد شمار زیادی از شیعیان از دم تیغ گذرانده شدند.<ref>عباس برومند اعلم، جامعه علوبان سوریه، ص۹۰.</ref>