پرش به محتوا

سوره فجر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ فوریهٔ ۲۰۱۹
جز
افزایش مطلب و منبع
جز (افزایش مطلب)
جز (افزایش مطلب و منبع)
خط ۳۸: خط ۳۸:
ترجمه: اى نفس مطمئنّه، خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت بازگرد.
ترجمه: اى نفس مطمئنّه، خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت بازگرد.


این دو آیه و آیات ۲۹ و ۳۰ که آیات پایانی سوره فجرند که بر اساس روایات، مراد از نَفْس مطمئنه در آنها، امام حسین(ع) است و به همین دلیل سوره فجر، سوره امام حسین(ع) نام گرفته است.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۹۳.</ref> همچنین در روایات آمده است نفس مطمئنه نفسی است که به پیامبر(ص) و اهل بیتش ایمان دارد و نیز گفته شده این سوره درباره [[امیرالمؤمنین علی(ع)|امیرالمؤمنین]] است و مراد از نفس مطمئنه نفسی است که به [[ولایت]] او اطمینان دارد.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۵۷ـ۶۵۸.</ref> آیات پایانی سوره فجر معمولاً در آغاز اطلاعیه‌های درگذشت عالمان شیعه می‌آید.<ref> برای نمونه: [http://www.fardanews.com/fa/news/239626  اطلاعیه فوت آیت‌الله طاهری اصفهانی].</ref> همچنین از قرائت‌های مشهور این آیات، قرائت قاری مصری عبدالباسط است که در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ در مراسم‌های ختم اموات در ایران بسیار رواج داشت.{{مدرک}}
این دو آیه و آیات ۲۹ و ۳۰ که آیات پایانی سوره فجرند که بر اساس روایات، مراد از نَفْس مطمئنه در آنها، امام حسین(ع) است و به همین دلیل سوره فجر، سوره امام حسین(ع) نام گرفته است.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۹۳.</ref> همچنین در روایات آمده است نفس مطمئنه نفسی است که به پیامبر(ص) و اهل بیتش ایمان دارد و نیز گفته شده این سوره درباره [[امیرالمؤمنین علی(ع)|امیرالمؤمنین]] است و مراد از نفس مطمئنه نفسی است که به [[ولایت]] او اطمینان دارد.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۵۷ـ۶۵۸.</ref> آیات پایانی سوره فجر معمولاً در آغاز اطلاعیه‌های درگذشت عالمان شیعه می‌آید.<ref> برای نمونه: [http://www.fardanews.com/fa/news/239626  اطلاعیه فوت آیت‌الله طاهری اصفهانی].</ref> همچنین از قرائت‌های مشهور این آیات، قرائت قاری مصری عبدالباسط است که در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ در مراسم‌های ختم اموات در ایران رواج داشت.{{مدرک}}


همچنین [[عرفان|عُرفا]] با استناد به آیه مذکور، یکی از مرتبه‌های نَفس را «[[نفس مطمئنه]]» دانسته‌اند.<ref>ر.ک: ملاصدرا، ۱۳۶۰ش، اسرار الآیات، ص۹۳؛ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۱۹ـ۱۲۴.</ref>
همچنین [[عرفان|عُرفا]] با استناد به آیه مذکور، یکی از مرتبه‌های نَفس را «[[نفس مطمئنه]]» دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به: ملاصدرا، اسرار الآیات، ۱۳۶۰ش، ص۹۳؛ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۱۹ـ۱۲۴.</ref>
== نکات تفسیری==
== نکات تفسیری==
خداوند در آیه دوم سوره فجر به لَيَالٍ عَشْرٍ (شب‌های ده‌گانه) سوگند یاد می‌کند، درباره تفسیر لیال عشر چندین احتمال مطرح است: ده شب اول [[ذی‌الحجه|ماه ذی‌الحجه]]، ده شب آغازین [[محرم (ماه)|ماه محرم]] و ده شب پایانی [[رمضان|ماه رمضان]] از جمله این احتمالات است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۷۹؛ فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۱، ص۱۴۹.</ref>
خداوند در آیه دوم سوره فجر به لَيَالٍ عَشْرٍ (شب‌های ده‌گانه) سوگند یاد می‌کند، درباره تفسیر لیال عشر چندین احتمال مطرح است: ده شب اول [[ذی‌الحجه|ماه ذی‌الحجه]]، ده شب آغازین [[محرم (ماه)|ماه محرم]]، ده شب پایانی [[رمضان|ماه رمضان]] و ده شب اول ماه رمضان از جمله این احتمالات است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۷۹؛ میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۴۷۹.</ref>


به گفته فخر رازی سوگند به شبهای ده‌گانه دلالت بر عظمت و فضیلت آنها دارد و وجود [[روز عاشورا]] در [[دهه محرم|دهه اول محرم]]، [[لیلة القدر]] در دهه آخر رمضان و اشتغال به عبادت در دهه اول ذی الحجه دلیل بر فضیلت آنها است.<ref>فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۱، ص۱۴۹.</ref> [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر المیزان]]، ضمن اشاره به احتمالات مذکور، منظور از لیال عشر را ده شب اول ذی‌الحجه دانسته و احتمال ده شب اول ماه رمضان را نیز به احتمالات فوق افزوده است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۷۹.</ref> بر پایه روایتی که [[جابر بن یزید جعفی]] از امام محمدباقر نقل کرده، لیال عشر به ده تن از [[امامان معصوم]] اشاره دارد. همچنین در این روایت، فجر به پیامبر، شفع به امام علی و وتر به امام مهدی تفسیر شده است.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۲۸۱.</ref>
به گفته فخر رازی سوگند به شبهای ده‌گانه دلالت بر عظمت و فضیلت آنها دارد و وجود [[روز عاشورا]] در [[دهه محرم|دهه اول محرم]]، [[لیلة القدر]] در دهه آخر رمضان و اشتغال به عبادت در دهه اول ذی الحجه دلیل بر فضیلت آنها است.<ref>فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۱، ص۱۴۹.</ref> [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر المیزان]]، ضمن اشاره به احتمالات مذکور، منظور از لیال عشر را ده شب اول ذی‌الحجه دانسته است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۷۹.</ref>  


برخی از مفسران معتقدند که منظور از شب‌های ده‌گانه، فقط شب‌ها نیست و روزها را نیز شامل می‌شود.{{مدرک}}
بر پایه روایتی که [[جابر بن یزید جعفی]] از امام محمدباقر نقل کرده، لیال عشر به ده تن از [[امامان معصوم]] اشاره دارد. همچنین در این روایت، فجر به پیامبر، شفع به امام علی و وتر به امام مهدی تفسیر شده است.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۲۸۱.</ref>
 
برخی از مفسران معتقدند که منظور از شب‌های ده‌گانه، فقط شب‌ها نیست و روزها را نیز شامل می‌شود.<ref>میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۴۷۹. </ref>


==فضیلت و خواص==
==فضیلت و خواص==
خط ۸۰: خط ۸۲:
* مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.
* مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.
* ملاصدرا، اسرار الآیات، به تصحیح محمد خواجوی، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه، ۱۳۶۰ش.
* ملاصدرا، اسرار الآیات، به تصحیح محمد خواجوی، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه، ۱۳۶۰ش.
* میبدی، احمد بن ابی‌سعد، کشف الاسرار و عدة الابرار، تحقیق: علی‌اصغر حکمت، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۱ش.
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [http://tanzil.ir/#89:1 تلاوت سوره فجر]
* [http://tanzil.ir/#89:1 تلاوت سوره فجر]