پرش به محتوا

غسل توبه: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۵۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۱
جز
حذف منابع زائد
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (حذف منابع زائد)
خط ۴: خط ۴:


== جایگاه ==
== جایگاه ==
غسل توبه از [[توبه|آداب توبه]] شمرده شده‌است.<ref>جمعی از پژوهشگران، موسوعة الفقه الإسلامی، ۱۴۲۳ق، ج۳۳، ص۶۷.</ref> از این غسل در کتاب‌های [[فقه|فقهی]]، در باب [[طهارت]]، در بخش [[غسل]] و در قسمت اقسام غسل مستحبی سخن گفته شده‌است.<ref>بحرالعلوم، مصابیح الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۰۷.</ref> در برخی از کتاب‌های [[اخلاق|اخلاقی]]<ref>مدنی، ریاض السالکین، ج۴، ص۳۸۲.</ref> و [[عرفان عملی]]<ref>بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک منسوب، ۱۴۱۸ق، ص۲۱۳؛ حسینی تهرانی، لب اللباب، ۱۴۱۹ق، ص۹۲،</ref> نیز، به غسل توبه اشاره شده‌است.
غسل توبه از [[توبه|آداب توبه]] شمرده شده‌است.<ref>جمعی از پژوهشگران، موسوعة الفقه الإسلامی طبقا لمذهب أهل البیت (ع)، ۱۴۲۳ق، ج۳۳، ص۶۷.</ref> از این غسل در کتاب‌های [[فقه|فقهی]]، در باب [[طهارت]]، در بخش [[غسل]] و در قسمت اقسام غسل مستحبی سخن گفته شده‌است.<ref>بحرالعلوم، مصابیح الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۰۷.</ref> در برخی از کتاب‌های [[اخلاق|اخلاقی]]<ref>مدنی، ریاض السالکین، ج۴، ص۳۸۲.</ref> و [[عرفان عملی]]<ref>بحرالعلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۱۸ق، ص۲۱۳؛ حسینی تهرانی، لب الباب در سیر و سلوک، ۱۴۱۹ق، ص۹۲،</ref> نیز، به غسل توبه اشاره شده‌است.


به گفته [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]]، نویسنده کتاب [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]]، گروهی از فقیهان غسل توبه را مانند غسلِ [[طواف]] جزء غسل‌هایی دانسته‌اند که پیش از فعلی خاص [[مستحب]] است و گروهی آن را جزء غسل‌هایی مانند غسلِ قضا کردنِ [[نماز آیات|نماز کسوف]]، شمرده‌اند که پس از انجام فعلی خاص، مستحب است.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۵۶ و ۱۵۷.</ref>
به گفته [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]]، نویسنده کتاب [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]]، گروهی از فقیهان غسل توبه را مانند غسلِ [[طواف]] جزء غسل‌هایی دانسته‌اند که پیش از فعلی خاص [[مستحب]] است و گروهی آن را جزء غسل‌هایی مانند غسلِ قضا کردنِ [[نماز آیات|نماز کسوف]]، شمرده‌اند که پس از انجام فعلی خاص، مستحب است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۵۶ و ۱۵۷.</ref>


== استحباب ==
== استحباب ==
خط ۱۴: خط ۱۴:
به گفته [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] (درگذشت [[سال ۱۲۶۶ هجری قمری|۱۲۶۶ق]])، همه فقیهان شیعه، [[فتوا]] داده‌اند غسل توبه از [[کفر]]، چه [[کفر|کفر اصلی]] یا [[ارتداد|کفر ارتدادی]]، مستحب است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۷.</ref> مستند این حکم [[اجماع]] و [[روایت|روایات]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۸.</ref> بر اساس روایتی، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر (ص)]] به دو نفر از کافرانِ تازه‌مسلمان دستور داد غسل کنند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۸.</ref>
به گفته [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] (درگذشت [[سال ۱۲۶۶ هجری قمری|۱۲۶۶ق]])، همه فقیهان شیعه، [[فتوا]] داده‌اند غسل توبه از [[کفر]]، چه [[کفر|کفر اصلی]] یا [[ارتداد|کفر ارتدادی]]، مستحب است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۷.</ref> مستند این حکم [[اجماع]] و [[روایت|روایات]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۸.</ref> بر اساس روایتی، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر (ص)]] به دو نفر از کافرانِ تازه‌مسلمان دستور داد غسل کنند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۶۸.</ref>


به گفته شهید ثانی، فقیه شیعه [[قرن دهم هجری قمری|قرن دهم قمری]]، برخی از اهل سنت غسل توبه از کفر را واجب دانسته‌اند.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۷.</ref> در منابع اهل سنت از این غسل به «غُسل الاِسلام» تعبیر شده‌است.<ref>الحجاوی المقدسی، الإقناع فی فقه الإمام أحمد بن حنبل، دار المعرفة، ج۱، ص۴۵؛ ابن تیمیه، شرح العمدة فی الفقه، ۱۴۱۲ق، ص۳۵۰.</ref> در مسیحیت نیز، فرد با غسل تعمید به جامعه مسیحیت وارد می‌شود.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۹۴ش، ج۱، ص۱۹۵.</ref>
به گفته شهید ثانی، فقیه شیعه [[قرن دهم هجری قمری|قرن دهم قمری]]، برخی از اهل سنت غسل توبه از کفر را واجب دانسته‌اند.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۷.</ref> در منابع اهل سنت از این غسل به «غُسل الاِسلام» تعبیر شده‌است.<ref>حجاوی مقدسی، الإقناع فی فقه الإمام أحمد بن حنبل، دار المعرفة، ج۱، ص۴۵؛ ابن تیمیه، شرح العمدة فی الفقه، ۱۴۱۲ق، ص۳۵۰.</ref> در مسیحیت نیز، فرد با غسل تعمید به جامعه مسیحیت وارد می‌شود.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۹۴ش، ج۱، ص۱۹۵.</ref>


=== غسل توبه از فسق ===
=== غسل توبه از فسق ===
خط ۲۲: خط ۲۲:


=== غسل توبه از گناه صغیره ===
=== غسل توبه از گناه صغیره ===
در استحباب غسل توبه از گناه صغیره، بین فقیهان اختلاف نظر است.<ref>بحرالعلوم، مصابیح الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۰۸.</ref> به گفته [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] (درگذشت [[سال ۱۲۱۲ هجری قمری|۱۲۱۲ق]])، بیشتر فقیهان غسل توبه از گناه صغیره را مستحب دانسته‌اند.<ref>بحرالعلوم، مصابیح الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۰۸.</ref> در برابر، برخی فقیهان مانند [[شیخ مفید]] (درگذشت [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]]) و [[ابوالصلاح حلبی]] (درگذشت [[سال ۴۴۷ هجری قمری|۴۴۷ق]])، استحباب غسل توبه را منحصر به توبه از گناهان کبیره شمرده‌اند.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۱؛ ابوالصلاح حلبی، الکافی فی الفقه، مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین، ص۱۳۵؛ ابن زهره، غنیة النزوع، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۶۲.</ref>
در استحباب غسل توبه از گناه صغیره، بین فقیهان اختلاف نظر است.<ref>بحرالعلوم، مصابیح الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۰۸.</ref> به گفته [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] (درگذشت [[سال ۱۲۱۲ هجری قمری|۱۲۱۲ق]])، بیشتر فقیهان غسل توبه از گناه صغیره را مستحب دانسته‌اند.<ref>بحرالعلوم، مصابیح الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۰۸.</ref> در برابر، برخی فقیهان مانند [[شیخ مفید]] (درگذشت [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]]) و [[ابوالصلاح حلبی]] (درگذشت [[سال ۴۴۷ هجری قمری|۴۴۷ق]])، استحباب غسل توبه را منحصر به توبه از گناهان کبیره شمرده‌اند.<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۱؛ ابوالصلاح حلبی، الکافی فی الفقه، مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین علی(ع) العامه، ص۱۳۵؛ ابن زهره، غنیة النزوع، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۶۲.</ref>


== فلسفه ==
== فلسفه ==
[[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]] (درگذشت [[سال ۱۳۳۷ هجری قمری|۱۳۳۷ق]])، نویسنده کتاب [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]]، فلسفه غسل توبه را کامل شدن توبه و سریع‌تر پذیرفته شدن آن دانسته‌است.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۵۶ و ۱۵۷.</ref>
[[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]] (درگذشت [[سال ۱۳۳۷ هجری قمری|۱۳۳۷ق]])، نویسنده کتاب [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]]، فلسفه غسل توبه را کامل شدن توبه و سریع‌تر پذیرفته شدن آن دانسته‌است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۵۶ و ۱۵۷.</ref>


به باور [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] مرجع تقلید در [[قرن سیزدهم هجری قمری|قرن سیزدهم قمری]]، غسل کردن که پاکیزگی ظاهری است، نوعی خوش‌بینی به پاکی معنوی است که با توبه به دست آمده‌است؛ زیرا ظاهر نشانه باطن است.<ref>بحرالعلوم، مصابیح الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۸.</ref>
به باور [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] مرجع تقلید در [[قرن سیزدهم هجری قمری|قرن سیزدهم قمری]]، غسل کردن که پاکیزگی ظاهری است، نوعی خوش‌بینی به پاکی معنوی است که با توبه به دست آمده‌است؛ زیرا ظاهر نشانه باطن است.<ref>بحرالعلوم، مصابیح الاحکام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۸.</ref>
خط ۳۴: خط ۳۴:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن تیمیة الحرانی، أحمد بن عبد الحلیم، شرح العمدة فی الفقه، به تحقیق سعود بن صالح العطیشان، ریاض، مکتبة العبیکان، ۱۴۱۲ق.
* ابن تیمیة حرانی، احمد بن عبد الحلیم، شرح العمدة فی الفقه، به تحقیق سعود بن صالح العطیشان، ریاض، مکتبة العبیکان، ۱۴۱۲ق.
* ابن‌زهره، حمزه بن علی، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، به تحقیق ابراهیم بهادری، قم، مؤسسة الإمام الصادق (ع)، ۱۴۱۷ق.
* ابن‌زهره، حمزه بن علی، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، به تحقیق ابراهیم بهادری، قم، مؤسسة الإمام الصادق (ع)، ۱۴۱۷ق.
* ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم، الکافی فی الفقه، تهران، اصفهان، مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین علی (ع) العامه، بی‌تا.
* ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم، الکافی فی الفقه، تهران، اصفهان، مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین علی (ع) العامه، بی‌تا.
* انصاری، محمدعلی (خلیفه شوشتری)، الموسوعة الفقهیة المیسرة، قم، مجمع الفکر الإسلامی، ۱۴۱۵ق.
* بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی، رساله سیر و سلوک منسوب به بحر العلوم، به شرح محمدحسین حسینی طهرانی، مشهد، علامه طباطبایی، ۱۴۱۸ق.
* بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی، رساله سیر و سلوک منسوب به بحر العلوم، به شرح محمدحسین حسینی طهرانی، مشهد، علامه طباطبایی، ۱۴۱۸ق.
* بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی، مصابیح الاحکام، به تحقیق مهدی طباطبایی، فخرالدین صانعی، قم، میثم التمار، ۱۳۸۵ش.
* بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی، مصابیح الاحکام، به تحقیق مهدی طباطبایی، فخرالدین صانعی، قم، میثم التمار، ۱۳۸۵ش.
* بنی هاشمی خمینی، سید محمدحسن و دیگران، توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۵ش.
* توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران، کتاب طه (وابسته به مؤسسه فرهنگی طه)، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، سمت، ۱۳۹۴ش.
* توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران، کتاب طه (وابسته به مؤسسه فرهنگی طه)، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، سمت، ۱۳۹۴ش.
* حسین تهرانی‏، سید محمد، لب اللباب در سیر و سلوک‏، مشهد، انتشارات علامه طباطبایی‏، ۱۴۱۹ق.
* الحجاوی المقدسی، موسی بن أحمد و شرف الدین الصالحی، الإقناع فی فقه الإمام أحمد بن حنبل، به تحقیق عبد اللطیف محمد موسی السبکی، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا.
* جمعی از پژوهشگران، موسوعة الفقه الإسلامی طبقا لمذهب أهل البیت (ع)، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (ع)، ۱۴۲۳ق.
* جمعی از پژوهشگران، موسوعة الفقه الإسلامی طبقا لمذهب أهل البیت (ع)، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (ع)، ۱۴۲۳ق.
* حجاوی مقدسی، موسی بن احمد و شرف‌الدین صالحی، الإقناع فی فقه الإمام أحمد بن حنبل، به تحقیق عبد اللطیف محمد موسی السبکی، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا.
* حسینی تهرانی‏، سید محمد، لب اللباب در سیر و سلوک‏، مشهد، انتشارات علامه طباطبایی‏، ۱۴۱۹ق.
* شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۳ق.
* شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۳ق.
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، به تحقیق و گردآوری محمدتقی کشفی، به تحقیق محمدباقر بهبودی، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، ۱۳۸۷ق.
* شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعة، به تحقیق مؤسسة النشر الإسلامی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم، ۱۴۱۰ق.
* شیخ مفید، المقنعة، به تحقیق مؤسسة النشر الإسلامی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم، ۱۴۱۰ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب‏، الکافی، به تحقیق و تصحیح دارالحدیث‏، قم، دار الحدیث‏، ۱۴۲۹ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، موسسة آل البیت (َع) لإحیاء التراث، ۱۴۱۴ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، موسسة آل البیت (َع) لإحیاء التراث، ۱۴۱۴ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، با مقدمه، محمود بستانی و صفاءالدین بصری، به تحقیق مجمع البحوث الاسلامیه، قسم الفقه، مشهد، آستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الإسلامیه، ۱۴۱۲ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، با مقدمه، محمود بستانی و صفاءالدین بصری، به تحقیق مجمع البحوث الاسلامیه، قسم الفقه، مشهد، آستانة الرضویة المقدسة، مجمع البحوث الإسلامیه، ۱۴۱۲ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب‏، الکافی، به تحقیق و تصحیح دارالحدیث‏، قم، دار الحدیث‏، ۱۴۲۹ق.
* محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، به تحقیق و تصحیح عبد الحسین محمد علی بقال، قم، مؤسسه اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق.
* محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، به تحقیق و تصحیح عبد الحسین محمد علی بقال، قم، مؤسسه اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق.
* محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، به تحقیق مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ۱۴۱۴ق.
* محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، به تحقیق مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث، مؤسسة آل البیت (ع) لإحیاء التراث، ۱۴۱۴ق.
* مدنی، علیخان بن احمد، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین، به تحقیق محسن حسینی امینی، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۹ق.
* مدنی، علی‌خان بن احمد، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین، به تحقیق محسن حسینی امینی، قم، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۹ق.
* نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام، با مقدمه محمود هاشمی شاهرودی، به تحقیق مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (ع)، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (ع)، ۱۴۲۱ق.
* نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام، با مقدمه محمود هاشمی شاهرودی، به تحقیق مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (ع)، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (ع)، ۱۴۲۱ق.
* وحید بهبهانی، [http://lib.eshia.ir/10438 مصابیح الظلام فی شرح مفاتیح الشرایع]، به تحقیق مؤسسة العلامة المجدّد الوحید البهبهانی، بی‌جا، مؤسسة العلامة المجدّد الوحید البهبهانی، بی‌تا.
* وحید بهبهانی، [http://lib.eshia.ir/10438 مصابیح الظلام فی شرح مفاتیح الشرایع]، به تحقیق مؤسسة العلامة المجدّد الوحید البهبهانی، بی‌جا، مؤسسة العلامة المجدّد الوحید البهبهانی، بی‌تا.
* یزدی، سید محمد کاظم طباطبایی، العروة الوثقی فیما تعم به البلوی (المحشّٰی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۹ق.
* یزدی طباطبایی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی فیما تعم به البلوی (المحشّٰی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۹ق.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{احکام طهارت}}
{{احکام طهارت}}