۱۷٬۸۲۳
ویرایش
اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
آماده‌سازی برای ترجمه
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (آماده‌سازی برای ترجمه) |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف''' یا '''اَلمَلْهوف عَلی قَتْلَی الطُّفوف''' مشهور به '''لُهوف'''، از [[مقتل|مقتل‌نگاری‌های]] مشهور [[شیعیان]] در بیان مصائب [[واقعه کربلا]] و شهادت [[امام حسین(ع)]]، نوشتۀ [[سید ابن طاووس]] (متوفای ۶۶۴ق). نویسنده، کتاب را برای مسافران [[عتبات]] و زائران حرم امام حسین(ع) و به‌صورت مختصر نوشته و به همین سبب، سلسله [[سند حدیث|اسناد روایات]] را حذف کرده و تنها آخرین راوی یا منبع [[حدیث|روایت]] را ذکر نموده است. | '''أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف''' یا '''اَلمَلْهوف عَلی قَتْلَی الطُّفوف''' مشهور به '''لُهوف'''، از [[مقتل|مقتل‌نگاری‌های]] مشهور [[شیعیان]] در بیان مصائب [[واقعه کربلا]] و شهادت [[امام حسین(ع)]]، نوشتۀ [[سید ابن طاووس]] (متوفای ۶۶۴ق). نویسنده، کتاب را برای مسافران [[عتبات]] و زائران [[حرم امام حسین(ع)]] و به‌صورت مختصر نوشته و به همین سبب، سلسله [[سند حدیث|اسناد روایات]] را حذف کرده و تنها آخرین راوی یا منبع [[حدیث|روایت]] را ذکر نموده است. | ||
کتاب لهوف وقایع مرتبط با امام حسین(ع) را از قبل از تولد وی تا رویدادهای پس از [[واقعه عاشورا]] در بر می‌گیرد. به‌گفته [[محمد اسفندیاری]] | کتاب لهوف وقایع مرتبط با امام حسین(ع) را از قبل از تولد وی تا رویدادهای پس از [[واقعه عاشورا]] در بر می‌گیرد. به‌گفته [[محمد اسفندیاری]] عاشوراپژوه (زاده ۱۳۳۸ش)، ابن‌طاووس اولین کسی است که [[قیام امام حسین(ع)]] را بر اساس شهادت عرفانی تبیین کرده است. با این حال نویسنده از ذکر مطالب اغراق‌آمیز خودداری کرده است. همچنین [[محدث نوری]] بر آن است که چون سند روایات در کتاب ذکر نشده، چندان معتبر نیست. از همین منظر، پذیرفته شدن کتاب لهوف ناشی از جایگاه معنوی [[سید ابن طاووس]] دانسته شده است. | ||
چند ترجمه فارسی از کتاب لُهوف منتشر شده است؛ از جمله ترجمه [[سید احمد فهری]] با نام «آهی سوزان بر مزار شهیدان» و برگردان [[محمدمحمدی اشتهاردی]] با نام «غم‌نامه کربلا». | چند ترجمه فارسی از کتاب لُهوف منتشر شده است؛ از جمله ترجمه [[سید احمد فهری]] با نام «آهی سوزان بر مزار شهیدان» و برگردان [[محمدمحمدی اشتهاردی]] با نام «غم‌نامه کربلا». | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
=== ویژگی‌های محتوایی=== | === ویژگی‌های محتوایی=== | ||
عاشوراپژوهان و محققان کتاب‌های تاریخی ویژگی‌هایی را برای کتاب لهوف شمرده‌اند. | عاشوراپژوهان و محققان کتاب‌های تاریخی ویژگی‌هایی را برای کتاب لهوف شمرده‌اند. | ||
* به گفته [[محمد اسفندیاری]]، | * به گفته [[محمد اسفندیاری]]، عاشوراپژوه (زاده ۱۳۳۸ش)، سید ابن‌طاووس نخستین کسی است که [[قیام امام حسین(ع)]] را بر اساس شهادت عرفانی تبیین کرده است.<ref>اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۷۰.</ref> ابن طاووس بر آن است که اگر توصیه ائمه به عزاداری و پوشیدن لباس سیاه نبود، شایسته بود که مردم برای نعمت شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورا شادی کنند.<ref>سيد ابن طاووس، الملهوف على قتلى الطّفوف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۸۲؛ ابن‌طاووس، الملهوف، ۱۳۷۵ش، ص۸۳.</ref> بدین ترتیب گزارش او از واقعه عاشورا صوفیانه تلقی شده و مورد انتقاد قرار گرفته است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ۲۲۷-۲۲۸.</ref> | ||
* حذف اَسناد و شکل داستانی لهوف از ضعف‌های علمی آن دانسته شده است. نویسنده در این کتاب همچنین از نقل مطالب اغراق‌آمیز که در کتب دیگر وجود داشته خودداری کرده است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵.</ref> | * حذف اَسناد و شکل داستانی لهوف از ضعف‌های علمی آن دانسته شده است. نویسنده در این کتاب همچنین از نقل مطالب اغراق‌آمیز که در کتب دیگر وجود داشته خودداری کرده است.<ref> حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵.</ref> | ||
* یکی از نقاط قوتِ لهوف، نقل کامل خطبه‌های امام سجاد(ع) در [[خطبه امام سجاد در شام|شام]] و [[خطبه امام سجاد در کوفه|کوفه]]، خطبه‌های حضرت زینب(س) در [[خطبه حضرت زینب در شام|شام]] و [[خطبه حضرت زینب در کوفه|کوفه]] و نیز [[خطبه فاطمه صغری در کوفه|فاطمه دختر امام حسین(ع)]] دانسته شده است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵.</ref> | * یکی از نقاط قوتِ لهوف، نقل کامل خطبه‌های امام سجاد(ع) در [[خطبه امام سجاد در شام|شام]] و [[خطبه امام سجاد در کوفه|کوفه]]، خطبه‌های حضرت زینب(س) در [[خطبه حضرت زینب در شام|شام]] و [[خطبه حضرت زینب در کوفه|کوفه]] و نیز [[خطبه فاطمه صغری در کوفه|فاطمه دختر امام حسین(ع)]] دانسته شده است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵.</ref> | ||
* کتاب لهوف همچنین مطالبی دارد که پیشتر در مقاتل نیامده است؛ مانند نامه امام حسین(ع) به [[بنی‌هاشم]]، خبر دادن از شهادتش با جمله «ان الله شاء أن یرانی قتیلاً»، و بازگشت [[اسیران کربلا|اسیران]] به کربلا در روز [[اربعین حسینی|اربعین]].<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۱۵-۲۲۸.</ref> گفته شده که شاید شهرت عمومی این مطالب در آن دوره به اضافه باورهای شیعی همچون [[علم غیب امامان|علم غیب امام]] سبب شده تا ابن‌طاووس این گزارش‌ها را تاریخی تلقی کرده و در کتاب خود ذکر کند.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۲۹.</ref> [[محدث نوری]] وجود مطالب اشتباه در کتاب را ناشی از جوانی نویسنده دانسته است.<ref>نوری، لؤلؤ و مرجان، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵.</ref> | * کتاب لهوف همچنین مطالبی دارد که پیشتر در مقاتل نیامده است؛ مانند نامه امام حسین(ع) به [[بنی‌هاشم]]، خبر دادن از شهادتش با جمله «ان الله شاء أن یرانی قتیلاً»، و بازگشت [[اسیران کربلا|اسیران]] به کربلا در روز [[اربعین حسینی|اربعین]].<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۱۵-۲۲۸.</ref> گفته شده که شاید شهرت عمومی این مطالب در آن دوره به اضافه باورهای شیعی همچون [[علم غیب امامان|علم غیب امام]] سبب شده تا ابن‌طاووس این گزارش‌ها را تاریخی تلقی کرده و در کتاب خود ذکر کند.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۲۹.</ref> [[محدث نوری]] وجود مطالب اشتباه در کتاب را ناشی از جوانی نویسنده دانسته است.<ref>نوری، لؤلؤ و مرجان، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵.</ref> | ||
* | *سید ابن طاووس در لابه‌لای گزارش مقتل در کتاب لهوف به مناسبت، برخی از تحلیل‌ها و نقطه‌نظرات خودش را نیز ارائه کرده است. به عنوان نمونه درباره همراه ساختن خانوداه در سفر کربلا می‌نویسد: ممکن است دلیل کار امام این باشد که اگر آنها را در حجاز یا شهرهای دیگر می‌گذاشت، یزید آنها را دستگیر می‌کرد و با شکنجه و آزار و اذیت مانع از اهداف (جهاد و شهادت و دستیابی به سعادت) امام می‌شد.<ref>سيد ابن طاووس، الملهوف على قتلى الطّفوف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۴۲.</ref> | ||
==منابع اصلی و نسخه‌های لهوف== | ==منابع اصلی و نسخه‌های لهوف== | ||
[[محمدهادی یوسفی غروی]]، تاریخ‌پژوه (زاده ۱۳۲۷ش)، لهوف را همان کتاب [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین خوارزمی]] دانسته که علاوه بر آن مطلب جدیدی ندارد و معتقد است که بسیاری از گزارش‌های مقتل الحسین را از [[الفتوح (کتاب)|کتاب الفتوح ابن‌اعثم]] گرفته است، در حالی که در کتاب الفتوح اشتباه وجود دارد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/322894 «اعتبارسنجی و نقد منابع و مقاتل عاشورایی»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> با این حال نویسنده کتاب معرفی و نقد منابع عاشورا این سخن را نپذیرفته است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۶.</ref> [[مصطفی صادقی کاشانی]] پژوهشگر تاریخ نیز معتقد است لهوف و [[مثیر الاحزان و منیر سبل الاشجان (کتاب)|مثیر الاحزان]] که متنی نزدیک به هم دارند هر دو برگرفته از منبع سومی هستند که آن منبع برای ما شناخته نیست؛<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۵۰-۵۱.</ref> گرچه به‌دلیل استفاده زیاد از الفتوح و مقتل‌الحسین خوارزمی که یکی رویکرد داستانی و دیگری وجوه خطابی دارد، این دو ویژگی در لهوف نیز خود را نشان می‌دهد.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۷۹.</ref> | [[محمدهادی یوسفی غروی]]، تاریخ‌پژوه (زاده ۱۳۲۷ش)، لهوف را همان کتاب [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین خوارزمی]] دانسته که علاوه بر آن مطلب جدیدی ندارد و معتقد است که بسیاری از گزارش‌های مقتل الحسین را از [[الفتوح (کتاب)|کتاب الفتوح ابن‌اعثم]] گرفته است، در حالی که در کتاب الفتوح اشتباه وجود دارد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/322894 «اعتبارسنجی و نقد منابع و مقاتل عاشورایی»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> با این حال نویسنده کتاب معرفی و نقد منابع عاشورا این سخن را نپذیرفته است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۶.</ref> [[مصطفی صادقی کاشانی]] پژوهشگر تاریخ نیز معتقد است لهوف و [[مثیر الاحزان و منیر سبل الاشجان (کتاب)|مثیر الاحزان]] که متنی نزدیک به هم دارند هر دو برگرفته از منبع سومی هستند که آن منبع برای ما شناخته نیست؛<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۵۰-۵۱.</ref> گرچه به‌دلیل استفاده زیاد از الفتوح و مقتل‌الحسین خوارزمی که یکی رویکرد داستانی و دیگری وجوه خطابی دارد، این دو ویژگی در لهوف نیز خود را نشان می‌دهد.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۷۹.</ref> | ||