۱۷٬۰۳۵
ویرایش
توقیعات امام مهدی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←تعداد و اعتبار) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
{{اصلی|توقیع}} | {{اصلی|توقیع}} | ||
توقیع‌های امام مهدی، نامه‌ها و نوشته‌های [[امام مهدی(عج)]] امام دوازدهم شیعیان است.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۱۵.</ref> این واژه درباره احادیث غیرمکتوب او نیز به‌کار رفته است.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۷۷.</ref> چنانکه [[شیخ صدوق]] برخی از سخنان امام مهدی(ع) را در بخش توقیع‌ها آورده است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۰۵.</ref> | توقیع‌های امام مهدی، نامه‌ها و نوشته‌های [[امام مهدی(عج)]] امام دوازدهم شیعیان است.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۱۵.</ref> این واژه درباره احادیث غیرمکتوب او نیز به‌کار رفته است.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۷۷.</ref> چنانکه [[شیخ صدوق]] برخی از سخنان امام مهدی(ع) را در بخش توقیع‌ها آورده است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۰۵.</ref> | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۵: | ||
== تعداد و اعتبار== | == تعداد و اعتبار== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = آخرین توقیع امام مهدی(عج) به [[علی بن محمد سمری|نایب چهارم]]:|«تو تا شش روز دیگر وفات خواهی کرد پس خود را آماده ساز و به کسی برای جانشینی پس از خودت وصیت نکن چراکه [[غیبت کبرا|غیبت دوم (کامل)]] آغاز گردیده است و مرا ظهوری نخواهد بود، مگر به اذن خداوند. ظهور، پس از گذشت زمانی دراز و سخت شدن دلها و پر شدن زمین از جور و ستم خواهد بود. بزودی کسانی از شیعیانم می‌آیند و ادعای دیدنِ مرا می‌کنند. آگاه باشید که هر کس پیش از [[خروج سفیانی]] و [[صیحه آسمانی|صیحه]]، ادعای دیدن مرا کند، دروغگو و افترا زننده است.»|تاریخ بایگانی|| منبع = صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۱۶.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | |||
در منابع حدیثی حدود ۱۰۰ توقیع از امام مهدی موجود است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۱۷.</ref> بیشتر آنها مربوط به دوره غیبت صغری است و در کتاب‌های کمال‌الدین شیخ صدوق و الغیبه شیخ طوسی نقل شده است. در کتاب کمال‌الدین در باب مربوط به توقیع‌ها، ۴۹ توقیع و یک [[دعا]] نقل شده است. همچنین در کتاب الغیبة نیز ۴۳ توقیع و [[روایت]] نقل شده که ۱۲ عدد آنها از کمال‌الدین شیخ صدوق نقل شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۱۷، پانویس۲.</ref> | در منابع حدیثی حدود ۱۰۰ توقیع از امام مهدی موجود است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۱۷.</ref> بیشتر آنها مربوط به دوره غیبت صغری است و در کتاب‌های کمال‌الدین شیخ صدوق و الغیبه شیخ طوسی نقل شده است. در کتاب کمال‌الدین در باب مربوط به توقیع‌ها، ۴۹ توقیع و یک [[دعا]] نقل شده است. همچنین در کتاب الغیبة نیز ۴۳ توقیع و [[روایت]] نقل شده که ۱۲ عدد آنها از کمال‌الدین شیخ صدوق نقل شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۱۷، پانویس۲.</ref> | ||
| خط ۳۰: | خط ۲۹: | ||
==موضوع توقیع‌ها== | ==موضوع توقیع‌ها== | ||
توقیع‌هایی که از سوی امام مهدی صادر شده است در موضوعات مختلفی همچون اعتقادی، فقهی، عزل و نصب وکیلان، دریافت [[وجوهات]]، تکذیب مدعیان دروغین نیابت و پاسخ به درخواست‌های شخصی شیعیان بوده است:<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۲.</ref> در دانشنامه امام مهدی توقیعات در چهار قسم کلی معارف اعتقادی، احکام فقهی، کرامت‌ها و دعاها و نیز موضوعات پراکنده دسته‌بندی شده‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۱۷-۱۲۰.</ref> برخی از عناوین آنها عبارتند از: | توقیع‌هایی که از سوی امام مهدی صادر شده است در موضوعات مختلفی همچون اعتقادی، فقهی، عزل و نصب وکیلان، دریافت [[وجوهات]]، تکذیب مدعیان دروغین نیابت و پاسخ به درخواست‌های شخصی شیعیان بوده است:<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۲.</ref> در دانشنامه امام مهدی توقیعات در چهار قسم کلی معارف اعتقادی، احکام فقهی، کرامت‌ها و دعاها و نیز موضوعات پراکنده دسته‌بندی شده‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۱۷-۱۲۰.</ref> برخی از عناوین آنها عبارتند از: | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = | {{جعبه نقل قول| عنوان = قسمتی از توقیع امام مهدی(عج){{سخ}} خطاب به اسحاق بن یعقوب:|: «وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم؛{{سخ}} در حوادثی که برایتان پیش می‌آید به راویان حدیث ما مراجعه کنید زیرا آنان حجت من بر شما و من حجت خدا بر آنان هستم» تاریخ بایگانی|| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = توقیع [[امام مهدی(عج)]] در لعن [[شلمغانی]] به [[حسین بن روح نوبختی|حسین بن روح]]:|:«به مردم اعلام کن که ما از شلمغانی پرهیز می‌کنیم؛ چنانکه پیش از او نیز از کسانی نظیر او همچون شریعی، نمیری، هلالی و بلالی پرهیز داشته‌ایم.»|تاریخ بایگانی|| منبع = طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۲۹۰.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | |||
===اعتقادی === | ===اعتقادی === | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==ردو بدل توقیع‌ها== | ==ردو بدل توقیع‌ها== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = | {{جعبه نقل قول| عنوان = نامه امام در تأیید [[حسین بن روح]]|: «ما او (حسین بن روح) را می‌شناسیم، خداوند تمام خوبی‌ها و خوشنودی‌های خویش را به وی بشناساند و او را با عنایت خود خرسند گرداند. از نامه او آگاه شدیم و به وی اطمینان داریم. او نزد ما دارای مقامی است که موجب شادی وی خواهد شد. خداوند احسان خود را نسبت به وی زیاد گرداند.»|تاریخ بایگانی|| منبع =طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۷۲.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
در دوره [[غیبت صغری]]، نامه‌های شیعیان به امام مهدی(عج) و پاسخ‌های او توسط نواب اربعه ردوبدل می‌شد.<ref>نگاه کنید طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۶. </ref> نواب اربعه نیز از طریق وکیلان خود با شیعیان در مناطق مختلف در ارتباط بودند.<ref> جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۵۸۸.</ref> توقیع‌ها پس از صدور، توسط پیکی مخصوص، با ارائه نشانه، فرستاده می‌شد.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref> هویت این پیک‌ها در گزارش‌های موجود ذکر نشده و با تعابیری همچون امرأة، غلام، غلام اسود، الرسول من عند الحسین بن روح و رسول الخلف از آنان یاد شده است.<ref>صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۸۷ و ۴۹۱ و ۴۹۵ و ۴۹۷ و ۵۰۵.</ref> دلیل این رعایت ملاحظات امنیتی و جهات تقیه‌آمیز دانسته شده است.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref> | در دوره [[غیبت صغری]]، نامه‌های شیعیان به امام مهدی(عج) و پاسخ‌های او توسط نواب اربعه ردوبدل می‌شد.<ref>نگاه کنید طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۶. </ref> نواب اربعه نیز از طریق وکیلان خود با شیعیان در مناطق مختلف در ارتباط بودند.<ref> جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۵۸۸.</ref> توقیع‌ها پس از صدور، توسط پیکی مخصوص، با ارائه نشانه، فرستاده می‌شد.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref> هویت این پیک‌ها در گزارش‌های موجود ذکر نشده و با تعابیری همچون امرأة، غلام، غلام اسود، الرسول من عند الحسین بن روح و رسول الخلف از آنان یاد شده است.<ref>صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۸۷ و ۴۹۱ و ۴۹۵ و ۴۹۷ و ۵۰۵.</ref> دلیل این رعایت ملاحظات امنیتی و جهات تقیه‌آمیز دانسته شده است.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref> | ||