مقتل الحسین (ابومخنف): تفاوت میان نسخه‌ها

| پیش از =

}}

'''مَقْتَل‌ُ الْحُسَین''' نخستین مَقتل دربارهٔ [[واقعه عاشورا|واقعۀ عاشورا]] و [[شهادت]] [[امام حسین|امام‌حسین]]، نوشتهٔ [[لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف|ابو مِخنف]]. این کتاب دو نسل پس از واقعه عاشورا نگاشته شده و به جهت شهرت گردآورندۀ آن، به «مقتل‌ ابی‌مِخنف»، شهرت یافته است. مقتل ابومخنف تا حدود قرن چهارم، موجود بوده، اما بعدها مانند دیگر آثار ابومخنف، از میان رفته است.<br />

کتابی که امروزه با نام «مقتل ابومخنف» شهرت دارد، کتابی مجعول است. محمدهادی یوسفی غروی در کتاب «وقعة الطف لأبی‌مخنف» تلاش کرده است با گردآوری و تدوین نقل‌قول‌های موجود در کتاب «تاریخ طبری»، مقتل واقعی ابو مخنف را بازسازی کند. جواد سلیمانی این کتاب را با عنوان «نخستین گزارش مستند از نهضت عاشورا»، به فارسی ترجمه کرده است.

# در صفحۀ دوازده کتاب آمده است: «روی الکلینی فی حدیث...» درحالی‌که [[کلینی]] نزدیک به صد سال پس از مرگ ابومخنف، به دنیا آمده است.

# در صفحۀ ۱۱۳ کتاب آمده است [[طرماح بن عدی|طِرِمّاح بن عَدی]] پس از آنکه هفتاد نفر را از لشکر [[عمر سعد]] کشت، خود نیز کشته شد؛ حال آنکه طبری در تاریخش از ابومخنف نقل می‌کند که طِرِمّاح بن عَدی در کربلا نبوده است.<ref>اسفندیاری، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱ش، ص۴۳؛ نیز بنگرید:الأزدی الغامدی الکوفی أبی مخنف، وقعة الطف، ۱۳۶۷ش، ص۲۴-۲۶.</ref>

[[میرزا حسین نوری]] (محدث نوری) در کتاب [[لؤلؤ و مرجان]]، دربارۀ مقتل منسوب به ابومخنف می‌نویسد:

:«ابومخنف لوط بن یحیی از بزرگان محدثین و معتمد ارباب سیر و تواریخ است و مقتل او در نهایت اعتبار.... و لکن افسوس که اصل مقتل بی‌عیب او در دست نیست و این مقتل موجود که به او نسبت می‌دهند، مشتمل است بر بعضی مطالب مُنکَرۀ مخالفِ اصول مذهب و البته آن را اَعادی و جُهّال به جهت پاره‌ای از اغراض فاسده، در آن کتاب داخل کردند و از این جهت از حداعتبار و اعتماد افتاده، بر منفردات آن هیچ وثوقی نیست».<ref>اسفندیاری، محمد، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱ش، ص۴۳.</ref>

== بازسازی اثر==

در دوران معاصر، برخی از پژوهشگران تلاش کرده‌اند از طریق گردآوری و تدوین نقل‌قول‌هایی که طبری در تاریخش از کتاب ابومخنف داشته است، مقتل ابو مخنف را بازسازی کنند. از آن جمله است:‌

* مقتل الحسین ابی‌مخنف، تصحیح و ترجمهٔ حجت الله جودکی(قم: انتشارات خیمه، ۱۳۹۳).<ref>ابومخنف، مقتل الحسین ابی‌مخنف، تصحیح و ترجمهٔ حجت‌الله جودکی، ۱۳۹۳.</ref>