پرش به محتوا

حسد: تفاوت میان نسخه‌ها

۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ نوامبر ۲۰۱۷
جز
ویرایش مفهوم حسد
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویرایش مفهوم حسد)
خط ۱۱: خط ۱۱:
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = [[امام صادق(ع)]]: {{حدیث|بَيْنَما مُوسَى بْنُ عِمْرانَ يُناجِى رَبَّهُ وَ يُكَلِّمُهُ اذْ رَأى‏ رَجُلًا تَحْتَ ظِلِّ عَرْشِ اللَّهِ، فَقالَ: يا رَبِّ مَنْ هذا الَّذى قَدْ أظَلَّهُ عَرْشُكَ؟ فَقالَ: يا مُوسى، هذا مِمَّنْ لَمْ يَحْسُدِ النّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مُنْ فَضْلِهِ.|ترجمه=موسى بن عمران در مناجات و سخن گفتن با حضرت حق بود، ناگهان مردى را در سايه عرش خدا ديد، عرضه داشت: خدایا! اين كيست كه در سايه عرش توست؟ خطاب رسيد: اى موسى! اين كسى است كه بر عنايات من بر مردم حسد نورزيده است.}} |تاریخ بایگانی | منبع = <small>[[بحارالانوار]]، ج‏۷۰، ص: ۲۴۵</small> | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px | اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = [[امام صادق(ع)]]: {{حدیث|بَيْنَما مُوسَى بْنُ عِمْرانَ يُناجِى رَبَّهُ وَ يُكَلِّمُهُ اذْ رَأى‏ رَجُلًا تَحْتَ ظِلِّ عَرْشِ اللَّهِ، فَقالَ: يا رَبِّ مَنْ هذا الَّذى قَدْ أظَلَّهُ عَرْشُكَ؟ فَقالَ: يا مُوسى، هذا مِمَّنْ لَمْ يَحْسُدِ النّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مُنْ فَضْلِهِ.|ترجمه=موسى بن عمران در مناجات و سخن گفتن با حضرت حق بود، ناگهان مردى را در سايه عرش خدا ديد، عرضه داشت: خدایا! اين كيست كه در سايه عرش توست؟ خطاب رسيد: اى موسى! اين كسى است كه بر عنايات من بر مردم حسد نورزيده است.}} |تاریخ بایگانی | منبع = <small>[[بحارالانوار]]، ج‏۷۰، ص: ۲۴۵</small> | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px | اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
واژه حسد در بسیاری از [[احادیث]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در بیان نکوهش حسد، انگیزه‌ها و نشانه‌هاى آن وارد شده است. در حدیثى، تأثیر این خوى ناپسند در تباه ساختن حسنات آدمى، به تأثیر آتش بر هیزم تشبیه شده است.<ref>ابن‌ماجه،  سنن ابن ماه، ۱۳۷۳ق، ج۲، ص۱۴۰۸؛ ابوداوود،  سنن ابوداوود، ج۴، ص ۲۷۶.</ref> بنابر حدیثى [[نبوت|نبوى]]، حسد از خوی‌هاى ناپسندى است که هیچ کس از آن در امان نیست.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۳۳۹.</ref> در نقلی دیگر از [[امام صادق (ع)]] حسد یکى از سه امرى است که هیچ پیامبر و افراد فرو‌تر از آن در امان نیستند، اما [[مؤمن]] هیچگاه رفتار ناشى از حسد ندارد و حسادت را به عرصه عمل راه نمی‌دهد.<ref>کلینى، اصول کافی، ج۸، ص۱۰۸.</ref> در حدیثى دیگر، حسد نخستین گناه است که در آسمان‌ها [[شیطان|ابلیس]] و در زمین [[قابیل]] مرتکب شد.<ref>ماوردی، ادب الدنیا والدین، ۱۴۰۷، ج۱، ص۲۶۱.</ref>
واژه حسد در بسیاری از [[احادیث]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در بیان نکوهش حسد، انگیزه‌ها و نشانه‌هاى آن وارد شده است. در حدیثى، تأثیر این خوى ناپسند در تباه ساختن حسنات آدمى، به تأثیر آتش بر هیزم تشبیه شده است.<ref>ابن‌ماجه،  سنن ابن ماه، ۱۳۷۳ق، ج۲، ص۱۴۰۸؛ ابوداوود،  سنن ابوداوود، ج۴، ص ۲۷۶.</ref> بنابر حدیثى [[نبوت|نبوى]]، حسد از خوی‌هاى ناپسندى است که هیچ کس از آن در امان نیست.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۳۳۹.</ref> در نقلی دیگر از [[امام صادق (ع)]] حسد یکى از سه امرى است که هیچ پیامبر و افراد فرو‌تر از آن در امان نیستند، اما [[مؤمن]] هیچگاه رفتار ناشى از حسد ندارد و حسادت را به عرصه عمل راه نمی‌دهد.<ref>کلینى، اصول کافی، ج۸، ص۱۰۸.</ref> در حدیثى دیگر، حسد نخستین گناه است که در آسمان‌ها [[شیطان|ابلیس]] و در زمین [[قابیل]] مرتکب شد.<ref>ماوردی، ادب الدنیا والدین، ۱۴۰۷، ج۱، ص۲۶۱.</ref>
===برداشته شدن حکم حسد از مؤمنان===
بنابر [[حدیث رفع|حدیثِ رفع]] یکى از الطاف خدا در حق مؤمنان نادیده انگاشتن گناه حسد آنان است.{{مدرک}} در شرح این حدیث، به‌ویژه با توجه به نکوهش شدید حسد در فرهنگ اسلامی، گفته‌اند مراد از حسد در اینجا، حسد در مرتبه قلب است که بروز خارجى نیافته و [[کیفر]] ندارد.{{مدرک}}
===تفاوت غبطه با حسد===
===تفاوت غبطه با حسد===
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = [[امام صادق(ع)]]: {{حدیث|إنَّ الْمُؤْمِنَ يَغْبِطُ وَ لا يَحْسُدُ، وَ الْمُنافِقُ يَحْسُدُ وَ لا يَغْبِطُ.|ترجمه=مؤمن غِبطه می‌خورد ولى حسد نمی‌ورزد و منافق حسد می‌ورزد و غبطه ندارد.}} |تاریخ بایگانی | منبع = <small>[[کافی]]، ج‏۲، ص: ۳۰۷</small> | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px | اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = [[امام صادق(ع)]]: {{حدیث|إنَّ الْمُؤْمِنَ يَغْبِطُ وَ لا يَحْسُدُ، وَ الْمُنافِقُ يَحْسُدُ وَ لا يَغْبِطُ.|ترجمه=مؤمن غِبطه می‌خورد ولى حسد نمی‌ورزد و منافق حسد می‌ورزد و غبطه ندارد.}} |تاریخ بایگانی | منبع = <small>[[کافی]]، ج‏۲، ص: ۳۰۷</small> | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px | اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
مفهوم [[غبطه]] (منافسه) با حسد در ارتباط است. <ref>غزالى، احیاء علوم الدین، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۰۲و۲۰۳.</ref> تفاوت آن‌ها در این است که آدمى در غبطه آرزوى زوال نعمت دیگران را ندارد، بلکه فقط می‌خواهد او نیز از آن نعمت بهره مند شود.<ref>نراقى،  جامع السعادات، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۲۰۲و۲۰۳.</ref> غبطه، به عکس حسد، صفتى پسندیده است،<ref>ماوردى، ادب الدنیا والدین، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۲.</ref> به‌ ویژه آنکه در روایتى، به صراحت غبطه از صفات [[ایمان|مؤمن]] و حسد از خصلت هاى [[نفاق|منافق]] دانسته شده است.<ref>مجلسى، بحارالانوار، ج۷۰، ص۲۵۰.</ref>
مفهوم [[غبطه]] (منافسه) با وجود تفاوت در ارتباط حسد است. <ref>غزالى، احیاء علوم الدین، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۰۲و۲۰۳.</ref> غبطه زمانی رخ می‌دهد که آدمى آرزوى زوال نعمت دیگران را ندارد، بلکه فقط می‌خواهد او نیز از آن نعمت بهره‌مند شود.<ref>نراقى،  جامع السعادات، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۲۰۲و۲۰۳.</ref> غبطه، به عکس حسد، صفتى پسندیده است،<ref>ماوردى، ادب الدنیا والدین، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۲.</ref> به‌ ویژه آنکه در روایتى، به صراحت غبطه از صفات [[ایمان|مؤمن]] و حسد از خصلت هاى [[نفاق|منافق]] دانسته شده است.<ref>مجلسى، بحارالانوار، ج۷۰، ص۲۵۰.</ref>
===پیوند چشم زخم با حسد===
===پیوند چشم زخم با حسد===
موضوع [[چشم زخم]] با حسد پیوند تنگاتنگ دارد. در برخى روایات به این ارتباط اشاره شده<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۷۰، ص۲۵۳.</ref> و [[مفسران]]، آیه ۵ [[سوره فلق]] را، که در آن از حسادتِ حسودان یاد شده است، در این‌باره می‌دانند.<ref>فخررازی، تفسیرکبیر، ۱۴۲۱ق، ذیل آیه ۵ سوره فلق.</ref>
موضوع [[چشم زخم]] با حسد پیوند تنگاتنگ دارد. در برخى روایات به این ارتباط اشاره شده<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۷۰، ص۲۵۳.</ref> و [[مفسران]]، آیه ۵ [[سوره فلق]] را، که در آن از حسادتِ حسودان یاد شده است، در این‌باره می‌دانند.<ref>فخررازی، تفسیرکبیر، ۱۴۲۱ق، ذیل آیه ۵ سوره فلق.</ref>
==حسد در دیدگاه صاحب‌نظران==
 
==حسد از دیدگاه صاحب‌نظران==
:::::::'''ابن عربی''':
:::::::'''ابن عربی''':
ابن عربی، حسد را خویى ذاتى می‌داند که نابود شدن آن امکان ندارد.<ref> نیز رجوع کنید به گوهرین، ج ۴، ص ۲۱۳.</ref>
ابن عربی، حسد را خویى ذاتى می‌داند که نابود شدن آن امکان ندارد.<ref> نیز رجوع کنید به گوهرین، ج ۴، ص ۲۱۳.</ref>
خط ۸۴: خط ۸۳:
==حکم فقهی حسد==
==حکم فقهی حسد==
مطابق آنچه که در کتاب [[جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|جواهر]] آمده، حسد در صورتی که در گفتار یا کردار بروز کند، [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] به شمار رفته و [[حرام]] است و صرف خطور آن در قلب، بدون ترتب اثری بر آن، حرام نمی‌باشد.<ref>صاحب جواهر، جواهرالکلام، ۱۴۲۱ق، ج۴۱، ص۵۲و۵۳.</ref> [[ملا محسن فیض کاشانی]] حسد را از موانع قبولی [[نماز]] شمرده، و تظاهر به آن را موجب ازبین رفتن [[عدالت]] می‌داند و معتقد است شهادت شخص حسود پذیرفته نیست.<ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرائع، ج۲، ص۲۵.</ref>
مطابق آنچه که در کتاب [[جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|جواهر]] آمده، حسد در صورتی که در گفتار یا کردار بروز کند، [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] به شمار رفته و [[حرام]] است و صرف خطور آن در قلب، بدون ترتب اثری بر آن، حرام نمی‌باشد.<ref>صاحب جواهر، جواهرالکلام، ۱۴۲۱ق، ج۴۱، ص۵۲و۵۳.</ref> [[ملا محسن فیض کاشانی]] حسد را از موانع قبولی [[نماز]] شمرده، و تظاهر به آن را موجب ازبین رفتن [[عدالت]] می‌داند و معتقد است شهادت شخص حسود پذیرفته نیست.<ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرائع، ج۲، ص۲۵.</ref>
===برداشته شدن حکم حسد از مؤمنان===
بنابر [[حدیث رفع|حدیثِ رفع]] یکى از الطاف خدا در حق مؤمنان نادیده انگاشتن گناه حسد آنان است.{{مدرک}} در شرح این حدیث، به‌ویژه با توجه به نکوهش شدید حسد در فرهنگ اسلامی، گفته‌اند مراد از حسد در اینجا، حسد در مرتبه قلب است که بروز خارجى نیافته و [[کیفر]] ندارد.{{مدرک}}


==تک‌نگاری==
==تک‌نگاری==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۳۳

ویرایش