پرش به محتوا

همسران امام حسن(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
'''همسران امام حسن(ع)''' زنانی که در منابع از آنها به عنوان همسر [[امام حسن(ع)]] یاد شده است.  
'''همسران امام حسن(ع)''' زنانی که در منابع از آنها به عنوان همسر [[امام حسن(ع)]] یاد شده است.  


هرچند در منابع از حدود ۱۸ زن برای امام حسن(ع) یاد شده است اما درباره تعداد همسران او گزارش‌های مختلفی وجود دارد. در برخی از منابع با نسبت دادن ازدواج‌ها و طلاق‌های زیاد به امام حسن(ع)، او را مِطْلاق(زیاد طلاق‌دهنده) خوانده‌اند. [[باقر شریف قرشی]] محقق و نویسنده شیعه، مطلاق را اتهامی به امام حسن(ع) دانسته دانسته که [[عباسیان]] برای مقابله با [[سادات حسنی]] مطرح کرده‌اند و اگر چنین چیزی صحت داشت [[معاویة بن ابی‌سفیان]] آن را دستاویزی علیه او قرار می‌داد. همچنین نقل‌کننده گزارش‌های مذکور از نظر رجالیان، قابل اعتماد نیستند.
هرچند در منابع از حدود ۱۸ زن برای امام حسن(ع) یاد شده است اما درباره تعداد همسران او گزارش‌های مختلفی وجود دارد. در برخی از منابع با نسبت دادن ازدواج‌ها و طلاق‌های زیاد به امام حسن(ع)، او را مِطْلاق(زیاد طلاق‌دهنده) خوانده‌اند. [[باقر شریف قرشی]] محقق و نویسنده شیعه، مطلاق را اتهامی به امام حسن(ع) دانسته دانسته که [[عباسیان]] برای مقابله با [[سادات حسنی]] مطرح کرده‌اند و اگر چنین چیزی صحت داشت [[معاویة بن ابی‌سفیان]] آن را دستاویزی علیه او قرار می‌داد. همچنین نقل‌کننده‌های اصلی گزارش‌های مذکور از نظر رجالیان شیعه و اهل سنت قابل اعتماد نیستند.


==نام همسران==
==نام همسران==
خط ۲۸: خط ۲۸:
برخی منابع با نسبت دادن ازدواج‌ها و طلاق‌های زیاد به امام حسن(ع)، او را «مِطلاق» (بسیار طلاق‌دهنده) خوانده‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبرى، ۱۴۱۴ق، الطبقة الخامسه۱، ص۲۹۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۲۵.</ref> در این منابع تعداد همسران وی ۷۰،<ref> ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۸.</ref>۹۰ <ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۲۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، دارالفکر، ج۱۳، ص۲۴۹.</ref>۲۰۰<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۵، ص۷۴.</ref>و ۲۵۰<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۰.</ref> مورد ذکر شده است. بر پایه گزارش‌های این منابع، امام علی(ع) از ازدواج‌ها و طلاق‌های‌ مکرّر‌ امام‌ حسن(ع)، اظهار نگرانی کرده<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۲۵.</ref> و به همین علت از مردم [[کوفه]] خواست که به او‌ زن ندهند.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، دارالفکر، ج۱۳، ص۲۴۹.</ref>  
برخی منابع با نسبت دادن ازدواج‌ها و طلاق‌های زیاد به امام حسن(ع)، او را «مِطلاق» (بسیار طلاق‌دهنده) خوانده‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبرى، ۱۴۱۴ق، الطبقة الخامسه۱، ص۲۹۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۲۵.</ref> در این منابع تعداد همسران وی ۷۰،<ref> ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۸.</ref>۹۰ <ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۲۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، دارالفکر، ج۱۳، ص۲۴۹.</ref>۲۰۰<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۵، ص۷۴.</ref>و ۲۵۰<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۰.</ref> مورد ذکر شده است. بر پایه گزارش‌های این منابع، امام علی(ع) از ازدواج‌ها و طلاق‌های‌ مکرّر‌ امام‌ حسن(ع)، اظهار نگرانی کرده<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۲۵.</ref> و به همین علت از مردم [[کوفه]] خواست که به او‌ زن ندهند.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، دارالفکر، ج۱۳، ص۲۴۹.</ref>  


[[باقر شریف قرشی]] محقق شیعه، این اخبار را برساخته [[عباسیان]] با هدف مقابله با [[سادات حسنی]] دانسته است.<ref>قرشی‏، حیاة الامام الحسن بن على، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۵۳-۴۵۴.</ref> و به گفته محمود تقی زاده داوری نخستین بار [[منصور عباسی]] برای تحقیر سادات حسنی این اتهام را مطرح کرده است.<ref>تقی‌زاده داوری، تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام(ترجمه و نقد)، ۱۳۸۵ش، ص۱۳۳.</ref> همچنین به گفته برخی از نویسندگان روای اصلی گزارش‌های مذکور، ابوالحسن مدائنی، ابوعبدالله واقدی، ابوطالب مکی و... از مورخان اهل سنت در [[عباسیان|دوره عباسیان]] هستند که این گزارش‌ها را از روی دشمنی یا خوش‌باوری نقل کرده‌اند و از طریق آنها به منابع شیعه<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۵۶.</ref> نیز راه یافت با اینکه به گفته عالمان اهل سنت این افراد به نقل [[حدیث ضعیف|احادیث ضعیف]] متهم‌اند.<ref> واردی، پاسخ به شبهه مطلاق بودن امام حسن، ج۳، ص۴۲۴-۴۳۱.</ref>
[[باقر شریف قرشی]] محقق شیعه، این اخبار را برساخته [[عباسیان]] با هدف مقابله با [[سادات حسنی]] دانسته است.<ref>قرشی‏، حیاة الامام الحسن بن على، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۵۳-۴۵۴.</ref> و به گفته محمود تقی‌زاده داوری نخستین‌بار [[منصور عباسی]] برای تحقیر سادات حسنی این اتهام را مطرح کرده است.<ref>تقی‌زاده داوری، تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام(ترجمه و نقد)، ۱۳۸۵ش، ص۱۳۳.</ref> و اگر این گزارش‌ها صحیح بود [[معاویة بن ابی‌سفیان]] علیه امام حسن(ع) از آنها استفاده می‌کرد.{{مدرک}}
 
همچنین به گفته برخی از نویسندگان راوی اصلی گزارش‌های مذکور، ابوالحسن مدائنی، ابوعبدالله واقدی، ابوطالب مکی و... از مورخان اهل سنت در [[عباسیان|دوره عباسیان]] هستند که این گزارش‌ها را از روی دشمنی یا خوش‌باوری نقل کرده‌اند و از طریق آنها به منابع شیعه<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۵۶.</ref> نیز راه یافته است با اینکه به گفته عالمان اهل سنت این افراد به نقل [[حدیث ضعیف|احادیث ضعیف]] متهم‌اند.<ref> واردی، پاسخ به شبهه مطلاق بودن امام حسن، ج۳، ص۴۲۴-۴۳۱.</ref>


به گفته [[مادلونگ]] نخستین کسی که شایع کرد امام حسن(ع) ۹۰ همسر داشته، «محمد بن کلبی» بوده و این عدد را «مدائنی» (درگذشته ۲۲۵ق) ساخته است. با این حال کلبی تنها از یازده زن نام برده که ازدواج پنج تن از آنان با امام حسن(ع) مشکوک است.<ref>مادلونگ، جانشینى محمد، ۱۳۷۷ش، ص۵۱۴-۵۱۵.</ref>  
به گفته [[مادلونگ]] نخستین کسی که شایع کرد امام حسن(ع) ۹۰ همسر داشته، «محمد بن کلبی» بوده و این عدد را «مدائنی» (درگذشته ۲۲۵ق) ساخته است. با این حال کلبی تنها از یازده زن نام برده که ازدواج پنج تن از آنان با امام حسن(ع) مشکوک است.<ref>مادلونگ، جانشینى محمد، ۱۳۷۷ش، ص۵۱۴-۵۱۵.</ref>  


همچنین از نظر محتوایی نیز اشکالاتی بر این گزارش‌ها وارد شده است از جمله: متناسب نبودن تعداد همسران و تعداد فرزندان امام حسن(ع) {{یادداشت|مورخان برای امام حسن(ع)، از هفت تا ۳۱ فرزند نقل کرده‌اند(نگاه کنید به: مقدسی، البدء و التاریخ، ج۵، ص۷۴؛ تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۲۸.)}} و اشتغال امام حسن(ع) به فعالیت‌های اجتماعی و امور دینی از جمله آنها است که با کثرت ازدواج‌های او نمی‌سازد.<ref>واردی، پاسخ به شبهه مطلاق بودن امام حسن، ج۳، ص۴۳۹-۴۴۰.</ref> و اگر این گزارش ها صحیح بود معاویه بن ابی سفیان در راستای تخریب امام حسن از آنها استفاده میکرد.{{مدرک}}
همچنین ذکر نشدن اسامی همسران امام حسن(ع)، متناسب نبودن تعداد همسران و تعداد فرزندان او، اشتغال امام حسن به فعالیت‌های اجتماعی و امور دینی با کثرت ازدواج‌های او نمی‌سازد.<ref>واردی، پاسخ به شبهه مطلاق بودن امام حسن، ج۳، ص۴۳۹-۴۴۰.</ref>  


==پانویس==
==پانویس==