همسران امام حسن(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

برخی منابع با اشاره به کثرت ازدواج و [[طلاق]] وی، او را «مِطلاق» (بسیار طلاق‌دهنده) خوانده‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبرى، ۱۴۱۷ق، ج۱۰، ص۲۹۰ و ۳۰۲؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۵؛ کلینی، الکافى، ۱۳۶۲ش، ج۶، ص۵۶.</ref> بر پایه برخی از روایات امام علی(ع) از ازدواج‌ها و طلاق‌های‌ مکرّر‌ امام‌ حسن، اظهار نگرانی کرده<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۵، به نقل از حقایق پنهان، ص۳۵۰</ref> و به علت مطلاق بودن امام حسن از ازدواج با او نهی کرده است<ref>برقی، المحاسن، ج۲، ص۶۰۱، به نقل از حقایق پنهان، ص۳۴۳</ref> همچنین از مردم [[کوفه]] خواست که به او‌ زن ندهند.<ref>کلینی، الکافی، ج۶، ص۵۶، به نقل از حقایق پنهان، ص۳۴۲</ref>

بحث مطلاق بودن امام حسن(ع) در برخی منابع کهن و معاصر مورد نقد تاریخی، سندی و محتوایی قرار گرفته است.<ref>مهدوی دامغانی، «حسن بن علی، امام»، ص۳۰۹.</ref> به گفته [[مادلونگ]] نخستین کسی که شایع کرد امام حسن(ع) ۹۰ همسر داشته، «محمد بن کلبی» بوده و این عدد را «مدائنی» (درگذشته ۲۲۵ق) ساخته است. در عین حال کلبی تنها از یازده زن نام برده که ازدواج پنج تن از آنان با امام حسن(ع) مشکوک است.<ref>مادلونگ، جانشینى محمد، ۱۳۷۷ش، ص۵۱۴-۵۱۵.</ref> قرشی این اخبار را برساخته [[عباسیان]] با هدف مقابله با [[سادات حسنی]] دانسته است.<ref>قرشی‏، حیاة الامام الحسن بن على، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۵۳-۴۵۴.</ref>

*'''واقدی (متوفای ۲۰۷ق.):''' او از نخستین مورخان [[عباسیان|خلافت عباسی]] بود که کثرت ازدواج و طلاق امام حسن را بر سر زبان‌ها انداخت. نه تنها علمای [[شیعه]]، بلکه بسیاری از علمای [[رجال]]‌ اهل سنت نیز او را توثیق نکرده و در نقل حدیث، ضعیف دانسته‌اند. گفته‌اند سختی معیشت او را بر آن داشت که وارد دربار [[هارون الرشید]] شود و از عطایای دستگاه خلافت برخوردار شود.<ref>مجموعه مقالات همایش سبط‌ النبی، ج۳، ص۴۲۵-۴۲۶</ref>

*'''مدائنی (متوفای ۲۲۵ق.):''' او در [[بصره]] رشد کرد و گرایش عثمانی داشت. او را در نقل حدیث ضعیف دانسته‌اند<ref>ابن عدی، الکامل، ج۵، ص۲۱۳، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> برای روایات مدائنی دو ویژگی برشمرده‌اند: غالبا [[مرسل]] و بدون سند است<ref>الکامل فی الضعفاء، ج۵، ص۲۱۳، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> و اکثر روایات او از [[عوانه بن حکم]] است که به حدیث‌سازی برای [[امویان]] مشهور است.<ref>یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۶، ص۱۳۷، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> مدائنی با وجود آنکه همسران امام حسن را هفتاد نفر دانسته، تنها ده زن برای ایشان نام برده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۱، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۵</ref>

*'''ابوطالب مکی (متوفای ۳۸۰ق.):''' معاصران او تصریح کرده‌اند که او به بیماری اختلال حواس مبتلا بوده و وقتی به [[بغداد]] رفت و علمای این شهر از بیماری او آگاه شدند، از او کناره گرفتند.<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۸۹، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۷</ref>

همچنین برخی از کسانی که در سلسله راویان این اخبار قرار دارند، ضعیف یا مجهول‌اند. روایت کتاب [[المحاسن|محاسن]] برقی نیز  [[کلینی]] و [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]]، با وجود دسترسی به این کتاب، از این روایت اعراض کرده‌اند.<ref>مجموعه مقالات همایش سبط‌ النبی، ج۳، ص۴۰۹-۴۱۵</ref>