پرش به محتوا

بنی‌اسد: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ سپتامبر ۲۰۱۴
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Smnazem
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Smnazem
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:


در آغاز ظهور اسلام، کسانی از این قبیله، به ویژه آنها که ساکن شهر [[مکه]] بودند، در میان مسلمانان اولیه دیده می‌شدند؛ مانند قیس بن عبدالله اسدی از مهاجران به [[حبشه]] .<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ج۴، ص۶؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۴، ص۲۲۱.</ref> در میان اصحاب مشهور حضرت [[پیامبر(ص)|رسول(ص)]] نیز کسانی از این قبیله مانند [[عبدالله بن جحش]] و عکاشة بن محصن را می‌توان نام برد.<ref>ابن قدامه، التبیین فی انساب القریش، ص۵۰۶.</ref> و باید گفت که ازدواج پیامبر(ص) با زینب دختر جحش، در حدود سال۵ق موجب تفاخر بنی اسد بوده است.<ref>ابن حبیب، المحبر، ص۸۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۰۱.</ref>
در آغاز ظهور اسلام، کسانی از این قبیله، به ویژه آنها که ساکن شهر [[مکه]] بودند، در میان مسلمانان اولیه دیده می‌شدند؛ مانند قیس بن عبدالله اسدی از مهاجران به [[حبشه]] .<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ج۴، ص۶؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۴، ص۲۲۱.</ref> در میان اصحاب مشهور حضرت [[پیامبر(ص)|رسول(ص)]] نیز کسانی از این قبیله مانند [[عبدالله بن جحش]] و عکاشة بن محصن را می‌توان نام برد.<ref>ابن قدامه، التبیین فی انساب القریش، ص۵۰۶.</ref> و باید گفت که ازدواج پیامبر(ص) با زینب دختر جحش، در حدود سال۵ق موجب تفاخر بنی اسد بوده است.<ref>ابن حبیب، المحبر، ص۸۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۰۱.</ref>


==حضور در کوفه==
==حضور در کوفه==
خط ۲۲: خط ۲۳:


کثرت بنی اسد در کوفه چنان بود که در همان سال‌های نخست، دومین قبیلۀ ساکن شهر، پس از هَمدان، شمرده می‌شد.<ref>نصر، وقعة صفین، ص۳۱۱.</ref> در حدود سال ۵۰ق/۶۷۰م با توجه به شرایط جدیدی که خلافت [[معاویه]] پدید آورده بود، زیاد، حاکم عراق، در ساختار قبیله‌ای کوفه تغییراتی داد و «‌اسباع‌» را به «‌ارباع‌» تبدیل کرد و اسد و مِذحَج رادر ربع چهارم جای گرفتند.<ref>طبری، تاریخ، ج۴، ص۴۸؛ نیز نکـ: ماسینیون، خِطَط الکوفه، صص۱۵-۱۶؛ خلیف، حیاة الشعر فی الکوفه، ص۳۱.</ref> این نظام جدید تا سال‌ها همچنان پا بر جا بود.<ref>نکـ: طبری، تاریخ، ج۷، ص۱۷۲.</ref>
کثرت بنی اسد در کوفه چنان بود که در همان سال‌های نخست، دومین قبیلۀ ساکن شهر، پس از هَمدان، شمرده می‌شد.<ref>نصر، وقعة صفین، ص۳۱۱.</ref> در حدود سال ۵۰ق/۶۷۰م با توجه به شرایط جدیدی که خلافت [[معاویه]] پدید آورده بود، زیاد، حاکم عراق، در ساختار قبیله‌ای کوفه تغییراتی داد و «‌اسباع‌» را به «‌ارباع‌» تبدیل کرد و اسد و مِذحَج رادر ربع چهارم جای گرفتند.<ref>طبری، تاریخ، ج۴، ص۴۸؛ نیز نکـ: ماسینیون، خِطَط الکوفه، صص۱۵-۱۶؛ خلیف، حیاة الشعر فی الکوفه، ص۳۱.</ref> این نظام جدید تا سال‌ها همچنان پا بر جا بود.<ref>نکـ: طبری، تاریخ، ج۷، ص۱۷۲.</ref>


==رسیدن به امارت==
==رسیدن به امارت==


در حدود سدۀ۳ق، گروه بزرگی از قبیلۀ بنی اسد در شهر [[حلب]] و اطراف آن ساکن شدند.<ref>نکـ: ابن عدیم، بغیة الطلب، ج۱، ص۵۳۴.</ref> اما منطقه [[بین النهرین]] همچنان زیستگاه اصلی آنان بود، هرچند به عشیره‌های دیگری تقسیم شدند و برخی به [[ایران]] نیز آمدند. مهم‌ترین [[عشیره|عشیرۀ]] بنی اسد که بیش از یک قرن در نقاطی از [[خوزستان]] و جنوب عراق، امارت موروثی یافتند، [[مزیدیان]] هستند. بنی مزید در حکومت [[آل بویه]] بر دیگر عشیره‌های بنی اسد قدرت یافتند و به خصوص پیوند ایشان با کردان منطقه بر قدرتشان افزود، چنان که در [[حلّه]] و نواحی اطراف تا [[اهواز]] و [[حویزه|هویزه]] امارتی بنیان نهادند و بعدها نیز در حوادث مربوط به روابط میان [[برکیارق]] و سلطان محمد، فرزندان ملک شاه، نقشی به سزا ایفا کردند.<ref>نکـ: کرکوش، تاریخ الحله، صص۱۳-۲۰.</ref> در روزگار معاصر، بنی اسد در عراق، مجموعه‌ای از عشایر را تشکیل می‌دهند که به آنها «‌اهل الجزائر‌» هم گفته می‌شود. آنها غالباً در جنوب نهر [[فرات]] و اطراف [[کربلا]] سکنا دارند.<ref>طاهر، العشائر العراقیة، صص۱۰۰-۱۰۱؛ برای نقش ایشان در حوادث معاصر، نکـ: بستانی، دائرة المعارف، ج۳، صص۴۷۳-۴۷۴.</ref>
در حدود سدۀ۳ق، گروه بزرگی از قبیلۀ بنی اسد در شهر [[حلب]] و اطراف آن ساکن شدند.<ref>نکـ: ابن عدیم، بغیة الطلب، ج۱، ص۵۳۴.</ref> اما منطقه [[بین النهرین]] همچنان زیستگاه اصلی آنان بود، هرچند به عشیره‌های دیگری تقسیم شدند و برخی به [[ایران]] نیز آمدند. مهم‌ترین [[عشیره|عشیرۀ]] بنی اسد که بیش از یک قرن در نقاطی از [[خوزستان]] و جنوب عراق، امارت موروثی یافتند، [[مزیدیان]] هستند. بنی مزید در حکومت [[آل بویه]] بر دیگر عشیره‌های بنی اسد قدرت یافتند و به خصوص پیوند ایشان با کردان منطقه بر قدرتشان افزود، چنان که در [[حلّه]] و نواحی اطراف تا [[اهواز]] و [[حویزه|هویزه]] امارتی بنیان نهادند و بعدها نیز در حوادث مربوط به روابط میان [[برکیارق]] و سلطان محمد، فرزندان ملک شاه، نقشی به سزا ایفا کردند.<ref>نکـ: کرکوش، تاریخ الحله، صص۱۳-۲۰.</ref> در روزگار معاصر، بنی اسد در عراق، مجموعه‌ای از عشایر را تشکیل می‌دهند که به آنها «‌اهل الجزائر‌» هم گفته می‌شود. آنها غالباً در جنوب نهر [[فرات]] و اطراف [[کربلا]] سکنا دارند.<ref>طاهر، العشائر العراقیة، صص۱۰۰-۱۰۱؛ برای نقش ایشان در حوادث معاصر، نکـ: بستانی، دائرة المعارف، ج۳، صص۴۷۳-۴۷۴.</ref>


==تشیع==
==تشیع==
خط ۳۶: خط ۳۹:


پاره‌ای از روایات مربوط به [[واقعه کربلا|واقعۀ کربلا]]، حکایت از شرکت چند تن از افراد بنی اسد در لشکر کوفه دارد <ref>بلاذری، ج۳، ص۲۰۵. طبری، تاریخ، ج۵، صص۴۴۸، ۴۶۸؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۹۱.</ref>، اما گروهی دیگر از ایشان که احتمالاً اهل شهر کوفه بودند و در آبادی‌های اطراف شهر سکنا داشتند، پیکر شهدای اهل بیت(ع) را دفن کردند. <ref>بلاذری، فتوح البلدان، ج۳، ص۲۰۵؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۵۵؛ شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۱۴؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۸۰.</ref> این موضوع چندان شهرت یافته است که در نمایش سنتی [[تعزیه]]، نمایش ویژه‌ای به تدفین شهدا به دست افراد بنی اسد اختصاص دارد. <ref>همایونی، تعزیه و نمایش در ایران، ص۱۰۰؛ شهریاری، کتاب نمایش، ج۱، صص۱۱۸، ۲۶۸-۲۶۹.</ref> همچنین گروهی از [[:رده:راویان|راویان]] و اصحاب [[ائمه(ع)]] از بنی اسد یا موالی ایشان بوده‌اند.<ref>مثلا نکـ: نجاشی، رجال، صص۱۴، ۲۰، ۲۲، ۲۷، ۱۲۷.</ref> از مشهورترین دانشمندان شیعی از این قبیله، می‌توان به [[نجاشی|ابوالعباس نجاشی اسدی کوفی]]، رجال شناس بزرگ سدۀ پنجم هجری، اشاره کرد.
پاره‌ای از روایات مربوط به [[واقعه کربلا|واقعۀ کربلا]]، حکایت از شرکت چند تن از افراد بنی اسد در لشکر کوفه دارد <ref>بلاذری، ج۳، ص۲۰۵. طبری، تاریخ، ج۵، صص۴۴۸، ۴۶۸؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۹۱.</ref>، اما گروهی دیگر از ایشان که احتمالاً اهل شهر کوفه بودند و در آبادی‌های اطراف شهر سکنا داشتند، پیکر شهدای اهل بیت(ع) را دفن کردند. <ref>بلاذری، فتوح البلدان، ج۳، ص۲۰۵؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۵۵؛ شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۱۱۴؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۸۰.</ref> این موضوع چندان شهرت یافته است که در نمایش سنتی [[تعزیه]]، نمایش ویژه‌ای به تدفین شهدا به دست افراد بنی اسد اختصاص دارد. <ref>همایونی، تعزیه و نمایش در ایران، ص۱۰۰؛ شهریاری، کتاب نمایش، ج۱، صص۱۱۸، ۲۶۸-۲۶۹.</ref> همچنین گروهی از [[:رده:راویان|راویان]] و اصحاب [[ائمه(ع)]] از بنی اسد یا موالی ایشان بوده‌اند.<ref>مثلا نکـ: نجاشی، رجال، صص۱۴، ۲۰، ۲۲، ۲۷، ۱۲۷.</ref> از مشهورترین دانشمندان شیعی از این قبیله، می‌توان به [[نجاشی|ابوالعباس نجاشی اسدی کوفی]]، رجال شناس بزرگ سدۀ پنجم هجری، اشاره کرد.


==اهل لغت==
==اهل لغت==


قبیلۀ بنی اسد به سبب صحرانشینی، مورد توجه دانشمندان لغت شناس و ادیب نیز بوده، و گفته‌اند که این قبیله یکی از منابع ادبی در قرن های نخستین هجری به شمار می‌آمده است.<ref>نکـ: سیوطی، المزهر، ج۱، ص۲۱۱.</ref>
قبیلۀ بنی اسد به سبب صحرانشینی، مورد توجه دانشمندان لغت شناس و ادیب نیز بوده، و گفته‌اند که این قبیله یکی از منابع ادبی در قرن های نخستین هجری به شمار می‌آمده است.<ref>نکـ: سیوطی، المزهر، ج۱، ص۲۱۱.</ref>


==شاعران قبیله==
==شاعران قبیله==
خط ۴۶: خط ۵۱:


اخبار و آثار بنی اسد را محمد بن عبدالملک فقعسی-که تا پس از روزگار [[منصور دوانیقی|منصور عباسی]] حیات داشت- در کتابی با عنوان مآثر بنی اسد و اشعارها گرد آورده بود<ref>ابن ندیم، الفهرست، ص۵۵.</ref> که اینک نشانی از آن در دست نیست.
اخبار و آثار بنی اسد را محمد بن عبدالملک فقعسی-که تا پس از روزگار [[منصور دوانیقی|منصور عباسی]] حیات داشت- در کتابی با عنوان مآثر بنی اسد و اشعارها گرد آورده بود<ref>ابن ندیم، الفهرست، ص۵۵.</ref> که اینک نشانی از آن در دست نیست.


==پانویس==
==پانویس==
خط ۵۱: خط ۵۷:
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{پایان}}
{{پایان}}


==منابع==
==منابع==
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
# ابن اثیر، علی، '''اسدالغابة'''، قاهره، ۲۸۰ق.
# ابن اثیر، علی، '''اسدالغابة'''، قاهره، ۲۸۰ق.
# ابن اثیر، '''الکامل'''.
# ابن اثیر، '''الکامل'''.
کاربر ناشناس