پرش به محتوا

طرماح بن عدی طائی: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۴۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۱۶
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات یار امام (ع)
{{جعبه اطلاعات یار امام (ع)
| عنوان             = طرِمَّاح بن عدی بن جبلة بن عدی
| عنوان = طرِمَّاح بن عدی بن جبلة بن عدی
| تصویر             =
| تصویر =
| اندازه تصویر       =
| اندازه تصویر =
|توضیح تصویر         =
|توضیح تصویر =
| نام کامل           = طرِمَّاح بن عدی بن جبلة بن عدی
| نام کامل = طرِمَّاح بن عدی بن جبلة بن عدی
| لقب               =
| لقب =
| نسب               =
| نسب =
| خویشاوندان سرشناس = [[حجر بن عدی]]
| خویشاوندان سرشناس = [[حجر بن عدی]]
| تاریخ تولد         =
| تاریخ تولد =
| شهر تولد           =
| شهر تولد =
| کشور تولد         =
| کشور تولد =
| محل زندگی           = [[کوفه]]
| محل زندگی = [[کوفه]]
| تاریخ وفات/شهادت   =(زنده در ۶۰ق.)
| تاریخ وفات/شهادت =(زنده در [[سال ۶۰ قمری|۶۰ق.]])
| شهر وفات/شهادت     =
| شهر وفات/شهادت =
| نحوه وفات/شهادت     =
| نحوه وفات/شهادت =
| مدفن               =
| مدفن =
| از یاران           = [[امام علی(ع)]] • [[امام حسین(ع)]]
| از یاران = [[امام علی(ع)]] • [[امام حسین(ع)]]
| فعالیت‌های اجتماعی = شاعر • نامه رسان امام علی(ع) به [[معاویه]]
| فعالیت‌های اجتماعی = شاعر • نامه رسان امام علی(ع) به [[معاویه]]
| مشایخ             =
| مشایخ =
| شاگردان           =
| شاگردان =
| آثار             =دیوان
| آثار =دیوان
}}
}}
'''طِرِمّاح بن عَدِیّ بن جَبَلَة بن عَدِیّ'''<small>(زنده در [[سال ۶۰ قمری|۶۰ق]].)</small> از یاران [[امام علی(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] و از شاعران [[شیعه]]. او نامه امام علی(ع) را به معاویه رساند، میان او و [[معاویه]] گفت‌و‌گویی صورت گرفت. طرماح از کوفیانی بود که در [[عذیب الهجانات]] با امام حسین(ع) دیدار کرد، وی ضمن رساندن خبر شهادت [[قیس بن مسهر]]، و آگاه کردن امام از احوال کوفیان، پیشنهاداتی نیز به آن حضرت داد که مورد پذیرش او قرار نگرفت. طرماح سپس با اجازه امام به سوی عیال و قبیله خود رفت، اما هنگامی که برگشت در همین منزلگاه خبر [[شهادت]] امام را شنید.
'''طِرِمّاح بن عَدِی بن جَبَلَة بن عَدِی'''<small>(زنده در [[سال ۶۰ قمری|۶۰ق]].)</small> از یاران [[امام علی(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] و از شاعران [[شیعه]]. او نامه امام علی(ع) را به معاویه رساند، میان او و [[معاویه]] گفت‌و‌گویی صورت گرفت. طرماح از کوفیانی بود که در [[عذیب الهجانات]] با امام حسین(ع) دیدار کرد، وی ضمن رساندن خبر شهادت [[قیس بن مسهر]]، و آگاه کردن امام از احوال کوفیان، پیشنهاداتی نیز به آن حضرت داد که مورد پذیرش او قرار نگرفت. طرماح سپس با اجازه امام به سوی عیال و قبیله خود رفت، اما هنگامی که برگشت در همین منزلگاه خبر [[شهادت]] امام را شنید.


==قبیله==
==قبیله==
طرماح از قبیله طی و برادر [[حجر بن عدی]] است. از او چندین بیت شعر نیز نقل شده است. ابن کثیر دمشقی از او با «الطرماح بن عدی الشاعر» یاد می‌کند.<ref> البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۵</ref><ref> استیعاب، ج۳، ص۲۸۴</ref>
طرماح از قبیله طی و برادر [[حجر بن عدی]] است. او مردی قد بلند و سخنور بوده است.<ref> مفد، اختصاص، ص۱۳۸.</ref>


[[شیخ طوسی]] از او در شمار یاران امام علی وامام حسین یاد می‌کند.<ref> طوسی، رجال، ص۷۰، ۱۰۲</ref>
==دوران امام علی==
[[شیخ طوسی]] از طرماح، در شمار یاران امام علی(ع) وامام حسین(ع) یاد می‌کند.<ref> طوسی، رجال، ص۷۰، ۱۰۲.</ref> پس از [[جنگ جمل]] امام علی(ع)، در پاسخ نامه‌ۀ معاویه، نامه‌ای نگاشت، طرماح آن نامه را به [[شام]] و نزد معاویه برد.<ref> مفید، اختصاص، ص۱۳۸.</ref> او وقتی که بر معاویه وارد شد گفت: السلام علیک ایها الملک؛ سلام بر تو‌ای پادشاه. معاویه گفت: چرا مرا [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین]] خطاب نکردی؟ طرماح در پاسخ گفت، مؤمنین ما هستیم، چه کسی تو را بر ما امارت داده که تو را امیر بخوانم؟<ref> مفید، اختصاص، ص۱۳۹-۱۴۰.</ref>
 
او در مناظره با معاویه با فصاحت و بلاغت سخن گفت.<ref> نمازی، مستدركات ، ج۴، ص۲۹۴.</ref> [[آقا بزرگ]] از مناظره او با معاویه یاد کرده است.<ref> آقابزرگ،الذریعة، ج۲۲، ص۱۵۴.</ref>
 
==دوران امام حسین(ع)==
در منزلگاه عذیب الهجانات، چهار سوار از [[کوفه]] به امام حسین(ع) پیوستند که طرماح راهنما و یکی از آنان بود. [[حر بن یزید ریاحی|حرّ]] خواست مانع پیوستن آنها به امام شود، ولی امام آنها را یاران خود خواند و از آن‌ها محافظت کرد. در مسیر آمدن سوی امام، طرماح این اشعار را خواند.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۴۹؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۲؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۷۳.</ref>


==دوران امام علی==
{{شعر۲|سبک نگارش=|عرض=۴۰|تراز=راست|رنگ بالا=EAF4FF|رنگ پایین=EAF4FF|شکل بندی اشعار=line-height:140%;|خط اول=طرماح:
پس از [[جنگ جمل]] امام علی، در پاسخ به نامه‌ معاویه، نامه‌ای به او نگاشت، طرماح آن نامه را به [[شام]] و نزد معاویه برد.<ref> اختصاص، ص۱۳۸؛ بحارالانوار، ج۳۳، ص۲۸۹</ref> او وقتی که بر معاویه وارد شد گفت: السلام علیک ایها الملک؛ سلام بر تو ای پادشاه. معاویه گفت: چرا مرا امیرالمومنین خطاب نکردی؟ طرماح در پاسخ گفت مومنین ما هستیم، چه کسی تو را بر ما امارت داده که تو را امیر بخوانم؟<ref> اختصاص، ص۱۳۸</ref>
|یا ناقتی لا تذعری من زجری
|و شمری قبل طلوع الفجر<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۲.</ref>
}}
{{شعر۲|سبک نگارش=|عرض=۵۸|تراز=چپ|رنگ بالا=FFEDED|رنگ پایین=FFEDED|شکل بندی اشعار=line-height:140%;|خط اول=ترجمه:
|ای شتر من! از زجر ضربه‌هایم ناراحت مباش
| مرا قبل از سپیده صبح به مقصد برسان
}}
{{پاک کن}}
طرماح، خبر شهادت [[قیس بن مسهر]] را به امام رساند.<ref> ابومخنف، وقعة الطف، ص۱۷۴.</ref> او راهنمای کاروان امام حسین(ع)، از بیراهه به سمت کوفه بود و ضمن حرکت، اشعاری را در منزلت کاروانیان و مذمت [[بنی‌امیه]] و دشمنان امام حسین(ع) زمزمه می‌کرد.<ref> ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۷۹-۸۰.</ref>
 
==پیشنهاد به امام==
طرماح به امام گفت: با شما یارانِ اندکی میبینم و همین لشکریان حرّ در مبارزه با شما پیروزند و من یک روز پیش از آمدن از [[کوفه]]، مردم انبوهی را دیدم که آماده جنگ با شما میشدند و من تاکنون چنین لشکر عظیمی ندیده بودم، تو را به خدا سوگند! اگر می‌توانی یک وجب جلو نروی، نرو.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۳، طبری، تاریخ، ۵، ص۴۰۶.</ref>
 
طرماح به امام پیشنهاد داد، به سوی قبیله من بیا، چرا که در آن‌جا کسانی هستند که تو را یاری کنند، او گفت بیست هزار طائی را برای جنگ خدمت امام می‌آورد. امام فرمود: خداوند تو و قبیله‌ات را جزای خیر دهد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۳؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۷۴.</ref> ما و این گروه پیمانی بسته‌ایم که نمی‌توانم از آن باز گردم.<ref> طبری، تاریخ، ج۵، ص۴۰۶؛ ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰.</ref>


او در مناظره با معاویه با فصاحت و بلاغت سخن گفت.<ref> نمازی، ج۴، ص۲۹۴.</ref> [[آقا بزرگ]] از مناظره او با معاویه یاد کرده است.<ref> الذریعة، ج۲۲، ص۱۵۴</ref>
سپس از امام اجازه خواست تا طعامی به خانوادهاش برساند و بازگردد؛ ولی او در راه بازگشت، زمانی که به [[عذیب هجانات]] رسید، خبر [[شهادت]] امام حسین را شنید.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰.</ref>


ظاهراً یک محقق آلمانی دیوان [[ابوطفیل]] را همراه با دیوان طرماح به طبع رسانیده و كرنكو هر دو را به انگلیسی ترجمه كرده است.<ref> الذریعه، ج۹ قسم۱، ص۴۴</ref>
== شخصیت ادبی ==
چندین بیت شعر از طرماح نقل شده است. ابن کثیر از او با نام «الطرماح بن عدی الشاعر» یاد کرده است.<ref> ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۹، ص۲۶۵.</ref>


==دوران امام حسین(ع)==
محققی آلمانی دیوان [[ابوطفیل]] را همراه با دیوانی به نام دیوان طرماح به طبع رسانده و کرنکو هر دو را به انگلیسی ترجمه کرده است.<ref> آقابزرگ، الذریعه، ج۹ قسم۱، ص۴۴.</ref> احتمال دارد مراد طرماح بن عدی باشد.
در منزلگاه عذیب الهجانات، چهار سوار از [[کوفه]] به امام حسین(ع) پیوستند که طرماح راهنما و یکی از آنان بود. [[حر بن یزید ریاحی|حرّ]] خواست مانع پیوستن آنها به امام شود، ولی امام آنها را یاران خود خواند و از آن‌ها محافظت کرد. در مسیر آمدن سوی امام، طرماح این اشعار را خواند.<ref> الکامل، ج۴، ص۴۹؛ انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۲؛البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۷۳ </ref>


{{شعر۲|سبک نگارش=|عرض=40|تراز=راست|رنگ بالا=EAF4FF|رنگ پایین=EAF4FF|شکل بندی اشعار=line-height:140%;|خط اول=طرماح:
{{شعر۲|سبک نگارش=|عرض=۴۰|تراز=راست|رنگ بالا=EAF4FF|رنگ پایین=EAF4FF|شکل بندی اشعار=line-height:140%;|خط اول=طرماح:
|یا ناقتی لا تذعری من زجری
|یا ناقتی لا تذعری من زجری
|و شمری قبل طلوع الفجر
|و شمری قبل طلوع الفجر
|بخیر ركبان و خیر سفری
|بخیر رکبان و خیر سفری
| حتی تجلی بكریم النجر
| حتی تجلی بکریم النجر
|أتی به الله بخیر أمری
|أتی به الله بخیر أمری
| ثمت أبقاه بقاء الدهر<ref> بلاذری، ج۳، ص۱۷۲</ref>
| ثمت أبقاه بقاء الدهر<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۲.</ref>
}}
}}
{{شعر۲|سبک نگارش=|عرض=58|تراز=چپ|رنگ بالا=FFEDED|رنگ پایین=FFEDED|شکل بندی اشعار=line-height:140%;|خط اول=ترجمه:
{{شعر۲|سبک نگارش=|عرض=۵۸|تراز=چپ|رنگ بالا=FFEDED|رنگ پایین=FFEDED|شکل بندی اشعار=line-height:140%;|خط اول=ترجمه:
|ای شتر من! از زجر ضربه‌هایم ناراحت مباش
|ای شتر من! از زجر ضربه‌هایم ناراحت مباش
| مرا قبل از سپیده صبح به مقصد برسان
| مرا قبل از سپیده صبح به مقصد برسان
| با بهترین سواران و در بهترین سفرها
| با بهترین سواران و در بهترین سفرها
|تا مرا به مردی برسانی كه كرامت، در سرشتش است
|تا مرا به مردی برسانی که کرامت، در سرشتش است
| خدا او را برای انجام بهترین امور بدین جا آورده
| خدا او را برای انجام بهترین امور بدین جا آورده
| خدایا تا آخر دنیا نگاهدارش باش.
| خدایا تا آخر دنیا نگاهدارش باش.
}}
}}
{{پاک کن}}
{{پاک کن}}
طرماح، خبر شهادت [[قیس بن مسهر]] را به امام رساند.<ref> ابومخنف، وقعة الطف، ص۱۷۴.</ref>
طرماح راهنمای کاروان امام حسین، از بیراهه به سمت کوفه بود او ضمن حرکت، اشعاری را در منزلت کاروانیان و مذمت [[بنی‌امیه]] و دشمنان امام ‏حسین زمزمه می‌کرد.<ref> ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۷۹-۸۰.</ref>
==پیشنهاد به امام==
طرماح به امام گفت: با شما یارانِ اندکی می‎بینم و همین لشکریان حرّ در مبارزه با شما پیروزند و من یک روز پیش از آمدن از [[کوفه]]، مردم انبوهی را دیدم که آماده جنگ با شما می‏‌شدند و من تاکنون چنین لشکر عظیمی ندیده بودم، تو را به خدا سوگند! تا می‏توانی به آنان نزدیک مشو.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۳.</ref>
طرماح به امام پیشنهاد داد، به سوی قبیله من بیا، چرا که در آن‌جا کسانی هستند که تو را یاری کنند، او گفت بیست هزار طائی را برای جنگ خدمت امام می‌آورد. امام فرمود: خداوند تو و قبیله‌ات را جزای خیر دهد.<ref>انساب الاشراف، ج۳، ص۱۷۳؛ البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۷۴.</ref> ما و این گروه (اصحاب حرّ) پیمانی بسته‌‏ایم که نمی‌توانم از آن باز گردم.<ref> الکامل، ج۴، ص۵۰</ref>
سپس از امام اجازه خواست تا طعامی به خانواده‏‌اش برساند و بازگردد؛ ولی او در راه بازگشت، زمانی که به [[عذیب هجانات]] رسید، خبر [[شهادت]] امام حسین را شنید.<ref> ابن اثیر، الکامل، ج۴، ص۵۰.</ref>
==جستارهای وابسته==
*[[واقعه عاشورا]]


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس}}


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابومخنف کوفی، وقعة الطف، جامعه مدرسین، قم،۱۴۱۷ق.
*ابن اثیر، علی بن محمد،الكامل فی التاریخ، دارصادر، بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
* ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، كتاب الفتوح، تحقیق علی شیری، دارالأضواء، ط الأولی، بیروت، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
*ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفكر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
* آقا بزرگ طهرانی، الذریعه، دارالأضواء، بیروت.
* بلاذری، احمد بن یحیی، كتاب جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زكار و ریاض زركلی، بیروت، دارالفكر، ط الأولی، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
* بلاذری، احمد بن یحیی، كتاب جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زكار و ریاض زركلی، بیروت، دارالفكر، ط الأولی، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
*ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفكر، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۶م.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، دارالتراث، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
*شیخ طوسی، رجال الطوسی‏، جامعه مدرسین‏، قم‏، ۱۴۱۵ق‏.
* طوسی، رجال الطوسی‏، جامعه مدرسین‏، قم‏، ۱۴۱۵ق‏.
*کوفی، احمد بن اعثم، كتاب الفتوح، تحقیق علی شیری، دارالأضواء، ط الأولی، بیروت، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م.
*ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ط الأولی، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
*ابن اثیر، علی بن محمد،الكامل فی التاریخ، دارصادر، بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
* شیخ مفید، الاختصاص،‏ كنگره شیخ مفید، قم،‏ ۱۴۱۳ق.‏
* نمازی، علی، مستدركات علم رجال الحدیث، ابن المؤلف، طهران، ۱۴۱۴ق.
* نمازی، علی، مستدركات علم رجال الحدیث، ابن المؤلف، طهران، ۱۴۱۴ق.
* آقا بزرگ طهرانی، الذریعه، دارالأضواء، بیروت.
* مفید، الاختصاص،‏ كنگره شیخ مفید، قم،‏ ۱۴۱۳ق.
* ابومخنف کوفی، وقعة الطف، جامعه مدرسین، قم،۱۴۱۷ق.
{{پایان}}
{{پایان}}