پرش به محتوا

عدل الهی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۶: خط ۴۶:
===شاخه‌های عدل===
===شاخه‌های عدل===
به گفته متکلمانی مثل جعفر سبحانی می‌توان عدل الهی را در سه شاخه عدل تکوینی، عدل تشریعی و عدل جزائی دسته‌بندی کرد.<ref>سبحانی، محاضرات فی الإلهیات، چاپ یازدهم، ص۱۶۰.</ref> ولی مطهری عدل را در چهار گونه تکوینی، تشریعی، اخلاقی و اجتماعی  دسته‌بندی کرده است. <ref>مطهری، عدل الهی، چاپ پنجم، ص۳۵.</ref> مصباح یزدی نیز تقسیم عدل به عدل تکوینی و تشریعی را در کتاب آموزش عقاید خود ذکر کرده<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۷۷ش، ص۱۶۲.</ref> و سپس عدل تشریعی را در سه مرحله عدالت در مقام تکلیف، عدالت در مقام قضاوت، و عدالت در مقام پاداش و عذاب تصویر کرده است.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۷۷ش، ص۱۶۵.</ref>
به گفته متکلمانی مثل جعفر سبحانی می‌توان عدل الهی را در سه شاخه عدل تکوینی، عدل تشریعی و عدل جزائی دسته‌بندی کرد.<ref>سبحانی، محاضرات فی الإلهیات، چاپ یازدهم، ص۱۶۰.</ref> ولی مطهری عدل را در چهار گونه تکوینی، تشریعی، اخلاقی و اجتماعی  دسته‌بندی کرده است. <ref>مطهری، عدل الهی، چاپ پنجم، ص۳۵.</ref> مصباح یزدی نیز تقسیم عدل به عدل تکوینی و تشریعی را در کتاب آموزش عقاید خود ذکر کرده<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۷۷ش، ص۱۶۲.</ref> و سپس عدل تشریعی را در سه مرحله عدالت در مقام تکلیف، عدالت در مقام قضاوت، و عدالت در مقام پاداش و عذاب تصویر کرده است.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۷۷ش، ص۱۶۵.</ref>
== عدل از نگاه مذاهب مختلف ==
صفت عدل در [[قرآن]]<ref>برای نمونه سوره آل عمران، آیه۱۸.</ref> به خداوند اطلاق شده است.<ref>ربانى گلپایگانى‏، القواعد الكلامیة، ۱۴۱۸ق، ص:۱۴۲.</ref> به همین جهت همه مسلمانان به عدل الهی اعتقاد دارند.<ref name=":2" /> اما تفسیر آنان از عدل متفاوت است؛ [[اشاعره]] معتقدند دلیل بر عدل خداوند، [[ادله شرعی]] است. به همین جهت هرآنچه از خداوند صادر شود، نیکو است حتی اگر [[ظلم]] باشد. به تعبیر دیگر عمل خداوند ملاک عدل بودن است.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۵، ص۱۲۷.</ref>


در مقابل گروه‌های دیگری وجود دارند که حسن و قبح اشیاء را عقلی می‌دانند و معتقدند خداوند عادل است به این معنا است که براساس خوب بودن اشیاء عمل می‌کند، ظلم را به جهت قبیح بودن آن انجام نمی‌دهد.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۳۲.</ref> بنابر این عدل خداوند به این معنا فرع اثبات [[حسن و قبح عقلی]] است.<ref>سبحانی، رسالة فی التحسین و التقبیح العقلیین، ۱۴۲۰ق، ص۸۷.</ref> ظهور مسئله عدل و طرح عنوان آن در کتاب‌های کلامی به نام معتزله ثبت شده است.<ref>نوروزی، «تاریخچه بحث عدل»، ص۱۳.</ref>
== دلایل عدل الهی ==
== دلایل عدل الهی ==
===دلایل عقلی===
===دلایل عقلی===
خط ۵۸: خط ۶۱:
در منابع حدیثی نیز روایات متعددی برای اثبات و تبیین عدل الهی گردآوری شده است. کتاب [[دانشنامه عقاید اسلامی (کتاب)|دانشنامه عقاید اسلامی]] ۱۱ حدیث را در فصل دلایل عدل الهی جمع‌آوری کرده است.<ref>ری‌شهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۸۶-۹۳.</ref>
در منابع حدیثی نیز روایات متعددی برای اثبات و تبیین عدل الهی گردآوری شده است. کتاب [[دانشنامه عقاید اسلامی (کتاب)|دانشنامه عقاید اسلامی]] ۱۱ حدیث را در فصل دلایل عدل الهی جمع‌آوری کرده است.<ref>ری‌شهری، دانشنامه عقاید اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۸۶-۹۳.</ref>


== عدل از نگاه مذاهب مختلف ==
صفت عدل در [[قرآن]]<ref>برای نمونه سوره آل عمران، آیه۱۸.</ref> به خداوند اطلاق شده است.<ref>ربانى گلپایگانى‏، القواعد الكلامیة، ۱۴۱۸ق، ص:۱۴۲.</ref> به همین جهت همه مسلمانان به عدل الهی اعتقاد دارند.<ref name=":2" /> اما تفسیر آنان از عدل متفاوت است؛ [[اشاعره]] معتقدند دلیل بر عدل خداوند، [[ادله شرعی]] است. به همین جهت هرآنچه از خداوند صادر شود، نیکو است حتی اگر [[ظلم]] باشد. به تعبیر دیگر عمل خداوند ملاک عدل بودن است.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۵، ص۱۲۷.</ref>
در مقابل گروه‌های دیگری وجود دارند که حسن و قبح اشیاء را عقلی می‌دانند و معتقدند خداوند عادل است به این معنا است که براساس خوب بودن اشیاء عمل می‌کند، ظلم را به جهت قبیح بودن آن انجام نمی‌دهد.<ref>سبحانی، رسائل و مقالات، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۳۲.</ref> بنابر این عدل خداوند به این معنا فرع اثبات [[حسن و قبح عقلی]] است.<ref>سبحانی، رسالة فی التحسین و التقبیح العقلیین، ۱۴۲۰ق، ص۸۷.</ref> ظهور مسئله عدل و طرح عنوان آن در کتاب‌های کلامی به نام معتزله ثبت شده است.<ref>نوروزی، «تاریخچه بحث عدل»، ص۱۳.</ref>
==مهم‌ترین بحث‌های عدل الهی==
==مهم‌ترین بحث‌های عدل الهی==
اعتقاد به عدل الهی پرسش‌ها و بحث‌هایی را برانگیخته است؛ مثل رابطه عدل الهی و وجود شرور و رنج‌ها،<ref>سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۶۰.</ref> عدالت در تشریع،<ref>مطهری، عدل‌ الهی، چاپ پنجم، ص۳۶.</ref> نظام احسن در خلقت،<ref>مطهری، عدل الهی، چاپ پنجم، ص۶۳.</ref> و تناسب عدل با خلود در عذاب<ref>سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۲ق، ص۲۶۲.</ref> که تحت عنوان عدل جزائی می‌توان از آن بحث کرد.  
اعتقاد به عدل الهی پرسش‌ها و بحث‌هایی را برانگیخته است؛ مثل رابطه عدل الهی و وجود شرور و رنج‌ها،<ref>سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۶۰.</ref> عدالت در تشریع،<ref>مطهری، عدل‌ الهی، چاپ پنجم، ص۳۶.</ref> نظام احسن در خلقت،<ref>مطهری، عدل الهی، چاپ پنجم، ص۶۳.</ref> و تناسب عدل با خلود در عذاب<ref>سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۲ق، ص۲۶۲.</ref> که تحت عنوان عدل جزائی می‌توان از آن بحث کرد.  
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۴۷۰

ویرایش