Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۵۲
ویرایش
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←منابع: افزودن منبع) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (بازنویسی شناسه و برداشتن الگوی ویرایش) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''سَنگْسار''' یا '''رَجْم'''، مجازاتی که | '''سَنگْسار''' یا '''رَجْم'''، مجازاتی است که در آن، محکوم تا کمر یا سینه در زمین قرار میدهند و سپس به او سنگ میزنند تا بمیرد. سنگسار از [[حدود]] به شمار میرود و مجازات [[زنای محصنه]]، یعنی زنای مرد یا زن شوهردار، و همچنین در صورت تشخیص حاکم شرع مجازات [[لواط]] است. اثبات و اجرای سنگسار شرایطی دارد؛ ازجمله داشتن همسر دائم و امکان آمیزش زناکار با همسر خود در زمان زنا. | ||
برخی از [[مراجع تقلید]]، بهسبب آنکه امروزه اجرای سنگسار به مصلحت اسلام نیست، به اجرای مجازات جایگزین آن [[فتوا]] دادهاند. | |||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
سنگسار در فقه اسلامی از مجازاتها و | سنگسار در [[فقه]] اسلامی از مجازاتها و جزو [[حدود]] است و به جرایمی مانند [[زنا]] با شرایطی خاص تعلق میگیرد.<ref>محقق حلی، شرایعالاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۱و۱۴۲.</ref> در سنگسار مجرم را تا کمر یا تا سینه، در گودالی قرار میدهند و به او سنگ میزنند تا کشته شود.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۷۱.</ref> | ||
==جرایمی که مجازات سنگسار دارند== | ==جرایمی که مجازات سنگسار دارند== | ||
برپایه فتواهای فقیهان، سنگسار مجازات [[زنای محصنه|زنای مُحصَنه]] است؛<ref>برای نمونه نگاه کنید به محقق حلی، شرایعالاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۱و۱۴۲؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۳۸۱.</ref> یعنی مجازات مرد زناکاری است که همسر یا کنیز دارد؛ همچنین زن زناکاری که همسر دارد. سنگسار در لواط هم مطرح میشود، اما مجازات قطعی آن نیست و حاکم میتواند بین آن و روشهای دیگر کشتن یکی را انتخاب کند.<ref>محقق حلی، شرایعالاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۳۸۱.</ref> | برپایه [[فتوا|فتواهای]] فقیهان، سنگسار مجازات [[زنای محصنه|زنای مُحصَنه]] است؛<ref>برای نمونه نگاه کنید به محقق حلی، شرایعالاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۱و۱۴۲؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۳۸۱.</ref> یعنی مجازات مرد زناکاری است که همسر یا کنیز دارد؛ همچنین زن زناکاری که همسر دارد. سنگسار در [[لواط]] هم مطرح میشود، اما مجازات قطعی آن نیست و [[حاکم شرع]] میتواند بین آن و روشهای دیگر کشتن یکی را انتخاب کند.<ref>محقق حلی، شرایعالاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۳۸۱.</ref> | ||
==شرایط تحقق== | ==شرایط تحقق== | ||
از منظر فقیهان شرط تحقق سنگسار داشتن [[احصان]] است؛ یعنی کسی که سنگسار | از منظر [[فقیه|فقیهان]] شرط تحقق سنگسار داشتن [[احصان|اِحصان]] است؛ یعنی کسی که سنگسار میشود، باید ویژگیهای زیر را داشته باشد: | ||
* داشتن همسر دائم یا داشتن کنیز (درخصوص مرد) و آمیزش با او | * داشتن همسر دائم یا داشتن کنیز (درخصوص مرد) و آمیزش با او | ||
* | * مقدوربودن [[آمیزش]] با همسر یا کنیز | ||
* غلام یا کنیز نبودن مجرم | * غلام یا کنیز نبودن مجرم | ||
* [[بلوغ]] | * [[بلوغ]] | ||
* عاقلبودن.<ref> شهید ثانی، الروضة البهیه، ۱۴۱۲ق، ج۲، | * عاقلبودن.<ref> شهید ثانی، الروضة البهیه، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۵۲و۳۵۳؛ محقق حلی، شرایعالاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۳۷و۱۳۸.</ref> | ||
==شیوه اجرای سنگسار== | ==شیوه اجرای سنگسار== | ||
بهگفته [[محقق حلی]]، در | بهگفته [[محقق حلی]]، در سنگسار، مرد تا کمر و زن تا سینه در زمین دفن میشوند. اگر جرم با شهادت [[بینه|شهود]] اثبات شده است، [[واجب]] است شهود سنگزدن را شروع کنند و اگر با اقرار مجرم اثبات شده است، باید [[حاکم شرع]] سنگزدن را آغاز کند.<ref>محقق حلی، شرایعالاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۳و۱۴۴.</ref> | ||
چنانچه مجرم حین سنگسار فرار کند، اگر جرم او با اقرار خودش اثبات شده است، بخشیده میشود و دوباره سنگسار نمیشود؛ اما اگر با شهادت شهود اثبات شده باشد، دوباره سنگسار میشود.<ref>محقق حلی، شرایعالاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۴.</ref> | |||
==سنگسار و حقوق بشر== | ==سنگسار و حقوق بشر== | ||
انتقاداتی به حکم سنگسار شده است؛ ازجمله گفتهاند سنگسار حکمی غیرعقلانی و مخالف حقوق بشر است.<ref>کدخدایی و باقرزاده، «بررسی حکم سنگسار از منظر فقه و حقوق بشر»، ۱۳۹۰ش، ص۴۱.</ref> همچنین در آن میان جرم و مجازات، تناسب وجود ندارد؛ زیرا این مجازات برای کسی که لحظهای بر اثر فشار نیروی جنسی، لغزش میکند، بسیار | انتقاداتی به حکم سنگسار شده است؛ ازجمله گفتهاند سنگسار حکمی غیرعقلانی و مخالف حقوق بشر است.<ref>کدخدایی و باقرزاده، «بررسی حکم سنگسار از منظر فقه و حقوق بشر»، ۱۳۹۰ش، ص۴۱.</ref> همچنین در آن میان جرم و مجازات، تناسب وجود ندارد؛ زیرا این مجازات برای کسی که لحظهای بر اثر فشار نیروی جنسی، لغزش میکند، بسیار سختگیرانه است؛ چراکه عمل او مَفسدهای ندارد و به دیگران هم آسیبی نمیرساند.<ref>کدخدایی و باقرزاده، «بررسی حکم سنگسار از منظر فقه و حقوق بشر»، ۱۳۹۰ش، ص۶۰.</ref> | ||
در پاسخ به این اشکال گفتهاند اسلام هم در مرحله اثبات جرم و هم در مرحله اجرای سنگسار بسیار سختگیری کرده است؛ تا جایی که این حکم بیشتر یک تهدید | در پاسخ به این اشکال نخست، گفتهاند اسلام هم در مرحله اثبات جرم و هم در مرحله اجرای سنگسار بسیار سختگیری کرده است؛ تا جایی که این حکم بیشتر یک تهدید است و بهندرت انجام میشود.<ref>کدخدایی و باقرزاده، «بررسی حکم سنگسار از منظر فقه و حقوق بشر»، ۱۳۹۰ش، ص۶۲.</ref> به اشکال دوم نیز چنین پاسخ دادهاند که وجود چنین مجازاتی بهسبب آثار زیانآور دنیایی و آخرتی فراوان زنا همچون بیدینی، بیعفتی، بیماریهای مقاربتی، بحران کودکان بیهویت و ناامنی روانی خانواده است. بنابراین در آن جرم و مجازات تناسب دارند.<ref>کدخدایی و باقرزاده، «بررسی حکم سنگسار از منظر فقه و حقوق بشر»، ۱۳۹۰ش، ص۶۲و۶۳.</ref> | ||
==تغییر حکم سنگسار== | ==تغییر حکم سنگسار== |