دفن: تفاوت میان نسخه‌ها

==جایگاه==

دَفن میت قراردادن میت در قبر است.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۴۳۶.</ref> از آن در بخش احکام اموات یا کتاب الجنائز کتاب‌های فقهی و باب احکام الجنائز کتاب‌های حدیثی بحث می‌شود.<ref> برای نمونه  کلینی، الکافی، ج۳، ص۱۱؛ طوسی، ۱۳۸۷، ج۱، ص۱۷۴.</ref> دفن اموات از [[واجبات کفایی]] است و نیاز به [[قصد قربت]] ندارند.<ref> طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۳۷۶.</ref>

[[وجوب]] خاک‌سپاری میت، مستند به آیات [[قرآن]]،<ref> نگاه کنید به سوره مائده: آیه ۳۱؛ سوره مرسلات، آيات ۲۵-۲۶؛ سوره عبس، آيه ۲۱ </ref> [[سنت|سنّت]] [[ائمه(ع)|معصومان(ع)]]، سیره مسلمانان و [[اجماع]] فقهاست.<ref> رجوع کنید به نجفی، ج۴، ص۲۸۹-۲۹۰.</ref>

به فتوای فقهای امامیه، [[غسل میت|غسل]]، [[حنوط|تحنیط]] (مالیدن کافور بر [[اعضای سجده|مواضع سجود]]) ، [[کفن]] کردن و خواندن نماز بر میت از مقدمات دفن میت مسلمان است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به نجفی، ج۴، ص۱۱۸-۲۶۳.</ref>  

در احادیث، حکمت خاکسپاری، اموری چون رعایت حرمت جنازه، در امان بودن جسد از آزار دشمنان، جلوگیری از اندوه دوستان و پیشگیری از آزردگی مردم به سبب انتشار بوی جسد یا فساد آن، بیان شده است.<ref> برای نمونه رجوع کنید به حرعاملی، ج۳، ص۱۴۱.</ref>

*واجب است میت در قبر بر پهلوی راست و رو به [[قبله]] قرار داده شود.<ref> رجوع کنید به علامه حلّی، ج۱، ص۲۳۲.</ref>  

*در منابع فقهی برای آدابی ذکر شده است، از جمله خواندن [[نماز وحشت]]، برپا داشتن مجلس ترحیم برای متوفی، ابراز همدردی با بازماندگان او و دلداری دادن به آنان.<ref> رجوع کنید به نراقی، ج۳، ص۲۶۸-۲۸۳، ۲۹۴-۳۱۴؛ نجفی، ج ۴، ص ۲۹۹-۳۵۲.</ref>  

فقهای [[امامیه]] انتقال دادن میت را قبل از دفن به [[مشاهد مشرفه|مشاهِد مُشَرّفه]] مستحب دانسته‌اند، اما درباره جایز بودن انتقال پس از دفن آرای یکسانی ندارند؛ هر چند بیشتر آنان حکم به جواز و حتی استحباب انتقال داده‌اند. بر این اساس، نبش قبر برای انتقال میت به مشاهد مشرّفه جایز است و در عمل نیز بسیار رایج بوده است.<ref> رجوع کنید به غروی تبریزی، ج۹، ص۳۳۱-۳۴۱.</ref> در فرض امانت گذاشتن جسد، رعایت شرایط معتبر در دفن لازم است و گفته شده برای جلوگیری از هتک حرمت میت در هنگام این انتقال، بهتر است وی با تابوت در قبر نهاده شود.<ref> رجوع کنید به غروی تبریزی، ج ۹، ص ۳۶۳؛ امام خمینی، ج ۱، ص ۸۳؛ سیستانی، ج ۱، ص ۱۱۵ </ref>

* ابن قدامه، المغنی، بیروت، دارالکتاب‌العربی، بی‌تا.

* امام خمینی، سید روح‌الله، تحریرالوسیلة، قم ۱۳۶۳ش.

* بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی احکام العترةالطاهرة، قم ۱۳۶۳-۱۳۶۷ش.

* سیستانی، سید علی، منهاج‌الصالحین، قم ۱۴۱۴-۱۴۱۶ق.

* طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروةالوثقی، بیروت ۱۴۰۴ق/۱۹۸۴م.

* طوسی، المبسوط فی فقه الامامیة، چاپ محمدتقی کشفی، تهران ۱۳۸۷.

* طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران، ۱۳۷۶ش.

* علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعدالاحکام، قم، ۱۴۱۳-۱۴۱۹ق.

* غروی تبریزی، علی، التنقیح فی شرح‌العروة الوثقی: الطهارة، تقریرات درس آیت اللّه خویی، در موسوعة الامام الخوئی، ج ۹، قم: مؤسسة احیاء آثار الامام الخوئی، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۵م.

* نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج۴، چاپ عباس قوچانی، بیروت ۱۹۸۱م.

* نراقی، احمدبن محمدمهدی، مستند الشیعة فی احکام الشریعة، ج ۳، قم ۱۴۱۵ق.