کاربر ناشناس
عید غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←پیوند به بیرون) |
imported>H.S بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{درباره۲|عید غدیر |اطلاع از ماجرای غدیر|واقعه غدیر|مطالعه متن خطبه|خطبه غدیر}} | {{درباره۲|عید غدیر |اطلاع از ماجرای غدیر|واقعه غدیر|مطالعه متن خطبه|خطبه غدیر}} | ||
'''عید غدیر''' روز [[۱۸ ذی‌الحجه]] و از | '''عید غدیر''' روز [[۱۸ ذی‌الحجه]] و از بزرگترین اعیاد شیعیان است که در آن [[امام علی علیه‌السلام| امام علی(ع)]] به [[جانشینی پیامبر(ص)]] منصوب شده است. روایاتی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان(ع)]] در فضیلت این روز نقل شده است؛ همچنین اعمالی مانند روزه‌گرفتن، قرائت [[زیارت غدیریه]]، خواندن نماز غدیر و اطعام مؤمنان در این روز سفارش شده است. | ||
شیعیان این روز را جشن می‌گیرند. روز عید غدیر در [[ایران]] تعطیل رسمی است. در ایران رسم است که شیعیان در این روز به دیدار [[سادات]] می‌روند و سادات نیز عیدی می‌دهند. | شیعیان این روز را جشن می‌گیرند. روز عید غدیر در [[ایران]] تعطیل رسمی است. در ایران رسم است که شیعیان در این روز به دیدار [[سادات]] می‌روند و سادات نیز عیدی می‌دهند. | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
{{اصلی|واقعه غدیر|خطبه غدیر}} | {{اصلی|واقعه غدیر|خطبه غدیر}} | ||
[[پرونده:غدیر خم فرشچیان.jpeg|بندانگشتی|تابلوی غدیر اثر [[محمود فرشچیان|فرشچیان]]]] | [[پرونده:غدیر خم فرشچیان.jpeg|بندانگشتی|تابلوی غدیر اثر [[محمود فرشچیان|فرشچیان]]]] | ||
پیامبر(ص) در [[ذی‌القعده]] [[سال ۱۰ هجری قمری|سال ۱۰ق]] همراه هزاران نفر برای انجام [[مناسک حج]] از [[مدینه]] به طرف [[مکه]] حرکت کرد.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۴۷۴؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۱۴۸.</ref> از آنجا که این سفر، آخرین حج پیامبر(ص) بود به [[حجة الوداع]] مشهور شد.<ref> زرقانی، شرح الزرقانی، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۱۴۱؛ تاری، «تأملی در تاریخ وفات پیامبر»، ص۳.</ref> پیامبر(ص)، پس از پایان اعمال حج | پیامبر(ص) در [[ذی‌القعده]] [[سال ۱۰ هجری قمری|سال ۱۰ق]] همراه هزاران نفر برای انجام [[مناسک حج]] از [[مدینه]] به طرف [[مکه]] حرکت کرد.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۴۷۴؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۱۴۸.</ref> از آنجا که این سفر، آخرین حج پیامبر(ص) بود به [[حجة الوداع]] مشهور شد.<ref> زرقانی، شرح الزرقانی، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۱۴۱؛ تاری، «تأملی در تاریخ وفات پیامبر»، ص۳.</ref> پیامبر(ص)، پس از پایان اعمال حج به‌همراه مسلمانان به طرف مدینه حرکت کرد و در [[۱۸ ذی‌الحجه]] به [[غدیر خم]] رسیدند،<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۱۱۲.</ref> [[جبرئیل]] بر پیامبر(ص) نازل شد و از جانب [[خدا|خداوند]]، به رسول خدا(ص) امر کرد تا علی(ع) را به‌عنوان جانشین خود، به مردم معرفی کند.<ref> أیازی، تفسیر قرآن المجید، ۱۴۲۲ق، ص۱۸۴؛ عیاشی، تفسیر عیاشی، مکتبه علمیه اسلامیه، ج۱، ص۳۳۲.</ref> رسول خدا(ص) نیز حاجیان را گرد آورد و علی(ع) را به‌عنوان جانشین خود معرفی کرد.<ref>ابن‌اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۶۰۵؛ کلینی، الکافی،۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۹۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۱۰-۱۱۱؛ ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۴۹.</ref> | ||
==فضیلت روز غدیر == | ==فضیلت روز غدیر == | ||
درباره فضلیت عید غدیر احادیثی از [[چهارده معصوم|معصومان]] نقل شده است از جمله: | درباره فضلیت عید غدیر احادیثی از [[چهارده معصوم|معصومان]] نقل شده است از جمله: | ||
*پیامبر(ص): روز غدیرخم برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را | *پیامبر(ص): روز غدیرخم برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به‌عنوان دین برای آنان پسندید.<ref>شیخ صدوق، الامالی، مؤسسة البعثه، ص۱۸۸.</ref> | ||
*امام صادق(ع): عید غدیر عظیم‌ترین و باشرافت‌ترین عید مسلمانان است و سزاوار است در هر ساعت آن شکر خدا | *امام صادق(ع): عید غدیر عظیم‌ترین و باشرافت‌ترین عید مسلمانان است و سزاوار است در هر ساعت آن شکر خدا به‌جای آورده شود و مردم روزه شکر بگیرند که روزه این روز معادل شصت سال عبادت است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۱۰، ص۴۴۳.</ref> | ||
* [[امام صادق علیه‌السلام| امام صادق(ع)]]: «روز غدیرخم عید بزرگ خداست، خدا [[نبوت|پیامبری]] مبعوث نکرده، مگر اینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان روز عهد و | * [[امام صادق علیه‌السلام| امام صادق(ع)]]: «روز غدیرخم عید بزرگ خداست، خدا [[نبوت|پیامبری]] مبعوث نکرده، مگر اینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان روز عهد و پیمان و در زمین روز پیمان محکم و حضور همگانی است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۸۹.</ref> | ||
*[[امام رضا علیه‌السلام| امام رضا(ع)]]:«روز غدیر در میان اهل آسمان مشهورتر است تا میان اهل زمین... اگر مردم ارزش حقیقی این روز را می‌دانستند، بی‌تردید [[فرشته|فرشتگان]] در هر | *[[امام رضا علیه‌السلام| امام رضا(ع)]]:«روز غدیر در میان اهل آسمان مشهورتر است تا میان اهل زمین... اگر مردم ارزش حقیقی این روز را می‌دانستند، بی‌تردید [[فرشته|فرشتگان]] در هر روز، ده بار با آنان مصافحه می‌کردند.»<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۵ش، ج۶، ص۲۴.</ref> | ||
*نصیبی | *نصیبی شافعی، از علمای اهل‌سنت، در [[مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول (کتاب)|مطالب السؤول]] به عیدبودن روز [[۱۸ ذی‌الحجه|هجدهم ذی‌الحجه]] تصریح کرده است.<ref>نصیبی، مطالب السؤول، ۱۴۱۹ق، ص۶۴.</ref> به گفته او، این روز عید و موسم و محلّ اجتماع مردم قرار گرفت؛ چون وقتى كه رسول خدا، على را به این منزلت رفیع تخصیص داد، هیچ یک از مردم را در این منزله و مرتبه با على شریک قرار نداد.<ref>نصیبی، مطالب السؤول، ۱۴۱۹ق، ص۷۹.</ref> به گزارش ابن‌خلّکان در وفیات الاعیان، با مستعلی بن مستنصر، از حاکمان مصر، در ۱۸ ذی‌حجه سال ۴۸۷ق که روز عید غدیرخم است بیعت شد.<ref>ابن‌خلکان، وفيات الأعيان، دار صادر، ج۱۷ ص۱۸۰.</ref> | ||
== جشن غدیر == | == جشن غدیر == | ||
[[پرونده:جشن عید غدیر (۱۴۰۱ تهران).jpg|بندانگشتی|جشن عید غدیر (تهران، خیابان ولیعصر، ۲۷ تیر ۱۴۰۱ش)<ref>[https://www.borna.news/بخش-عکس-10/1352579-مهمانی-کیلومتری-به-مناسبت-عید-غدیر «مهمانی ۱۰ کیلومتری به مناسبت عید غدیر - ۲»]، خبرگزاری برنا.</ref>]] | [[پرونده:جشن عید غدیر (۱۴۰۱ تهران).jpg|بندانگشتی|جشن عید غدیر (تهران، خیابان ولیعصر، ۲۷ تیر ۱۴۰۱ش)<ref>[https://www.borna.news/بخش-عکس-10/1352579-مهمانی-کیلومتری-به-مناسبت-عید-غدیر «مهمانی ۱۰ کیلومتری به مناسبت عید غدیر - ۲»]، خبرگزاری برنا.</ref>]] | ||
بنا بر آنچه که در کتاب [[خصائص الائمة (کتاب)|خصائص الائمه]] نقل شده | بنا بر آنچه که در کتاب [[خصائص الائمة (کتاب)|خصائص الائمه]] نقل شده است، [[حسان بن ثابت]]، در روز عید غدیر در حضور [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] میان جمعیت مسلمانان حاضر در غدیرخم، اشعاری را با صدای بلند خواند.<ref>سید رضی، خصائص الائمة، ۱۴۰۶ق، ص۴۲.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[غدیریه]] [[حسان بن ثابت]] در توصیف [[واقعه غدیر]]:{{سخ}}{{شعر|ثلث}}{{ب| ینادیهم یوم الغدیر نبیهم| بخم و أسمع بالرسول منادیا}}{{ب|فقال فمن مولاکم و ولیکم؟| فقالوا و لم یبدوا هناک التعادیا}}{{ب| إلهک مولانا و أنت ولینا| و لم‌تر منا فی المقالة عاصیا}}{{ب| فقال له قم یا علی فإننی|رضیتک من بعدی إماما و هادیا}}{{ب| فمن کنت مولاه فهذا ولیه| فکونوا له أنصار صدق موالیا}}{{ب| هناک دعا الّلهم وال ولیه| و کن للذی عادی علیاً مُعادیاً}}{{پایان شعر}}<small> پیامبر خدا(ص) آنان را در روز غدیر ندا داد، چه ندای ارزشمندی. او فرمود: مولای شما و سرپست شما چه کسی است؟ آنان بی درنگ گفتند: خدای تو مولای ماست و تو سرپرست و ولی امر مایی. ما هرگز از فرمان تو سرپیچی نخواهیم کرد. در آن هنگام، پیامبر(ص) به علی فرمود: برخیز من تو را انتخاب کردم تا بعد از من امام و رهبر باشی. بعد فرمود: هر کس من مولا و رهبر اویم این مرد مولا و رهبر او خواهد بود; پس شما همگی، از سر صدق، از او پیروری کنید. بارالها، دوست او را دوست بدار و دشمن او را دشمن بدار.</small> | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[غدیریه]] [[حسان بن ثابت]] در توصیف [[واقعه غدیر]]:{{سخ}}{{شعر|ثلث}}{{ب| ینادیهم یوم الغدیر نبیهم| بخم و أسمع بالرسول منادیا}}{{ب|فقال فمن مولاکم و ولیکم؟| فقالوا و لم یبدوا هناک التعادیا}}{{ب| إلهک مولانا و أنت ولینا| و لم‌تر منا فی المقالة عاصیا}}{{ب| فقال له قم یا علی فإننی|رضیتک من بعدی إماما و هادیا}}{{ب| فمن کنت مولاه فهذا ولیه| فکونوا له أنصار صدق موالیا}}{{ب| هناک دعا الّلهم وال ولیه| و کن للذی عادی علیاً مُعادیاً}}{{پایان شعر}}<small> پیامبر خدا(ص) آنان را در روز غدیر ندا داد، چه ندای ارزشمندی. او فرمود: مولای شما و سرپست شما چه کسی است؟ آنان بی درنگ گفتند: خدای تو مولای ماست و تو سرپرست و ولی امر مایی. ما هرگز از فرمان تو سرپیچی نخواهیم کرد. در آن هنگام، پیامبر(ص) به علی فرمود: برخیز من تو را انتخاب کردم تا بعد از من امام و رهبر باشی. بعد فرمود: هر کس من مولا و رهبر اویم این مرد مولا و رهبر او خواهد بود; پس شما همگی، از سر صدق، از او پیروری کنید. بارالها، دوست او را دوست بدار و دشمن او را دشمن بدار.</small> | ||
|تاریخ بایگانی|| منبع = <small>[[سید رضی]]، [[خصائص الائمة (کتاب)|خصائص الائمة]]، ۱۴۰۶ق، ص۴۲.</small>| تراز = چپ| عرض = ۴۰۰px|حاشیه= ۵px| اندازه خط = ۱۰px|رنگ پس‌زمینه =| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | |تاریخ بایگانی|| منبع = <small>[[سید رضی]]، [[خصائص الائمة (کتاب)|خصائص الائمة]]، ۱۴۰۶ق، ص۴۲.</small>| تراز = چپ| عرض = ۴۰۰px|حاشیه= ۵px| اندازه خط = ۱۰px|رنگ پس‌زمینه =| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
همچنین بنا بر روایتی که در [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]] نقل شده است[[امام رضا علیه‌السلام| امام رضا(ع)]] روز غدیر را مجلس می‌گرفته است. او گروهی از خواصِ اصحاب خود را برای [[افطار]] نزد خود نگاه داشت و برای خانواده آن‌ها غذا و هدایایی فرستاد.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۹۵، ص۳۲۲.</ref> [[علی بن حسین مسعودی]] تاریخ‌نگار قرن چهارم | همچنین بنا بر روایتی که در [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]] نقل شده است[[امام رضا علیه‌السلام| امام رضا(ع)]] روز غدیر را مجلس می‌گرفته است. او گروهی از خواصِ اصحاب خود را برای [[افطار]] نزد خود نگاه داشت و برای خانواده آن‌ها غذا و هدایایی فرستاد.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۹۵، ص۳۲۲.</ref> [[علی بن حسین مسعودی]]، تاریخ‌نگار قرن چهارم قمری، در[[التنبیه و الاشراف (کتاب)| التنبیه و الاشراف]] نوشته است که فرزندان و شیعیان[[امام علی علیه‌السلام| امام علی(ع)]] این روز را بزرگ می‌دارند.<ref>مسعودی، التنبیه و الاِشراف، ۱۳۵۷ق، ص۲۲۱.</ref> [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]]، محدث قرن چهارم هجری قمری نیز در روایتی جشن گرفتن شیعیان را نقل کرده است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۴۹.</ref> | ||
به گزارش | به گزارش ابن‌کثیر، تاریخ‌نگار اهل‌سنت در قرن هشتم قمری، در حکومت [[آل بویه|آل‌بویه]] از حاکمان شیعه، نیز عید غدیر را تعطیل و جشن عمومی اعلام کرده بودند و نهادهای حکومتی و مردم را به برگزاری جشن‌ها و آذین‌بندی شهرها ترغیب می‌کردند.<ref> ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۸ق، ج۱۱، ص۲۷۶.</ref> آنان در این جشن خیمه‌ها برمی‌افراشتند و پارچه‌ها (پرچم‌ها) می‌آویختند و شتر قربانی می‌کردند و شب‌هنگام آتش روشن کرده به جشن و شادی می‌پرداختند.<ref>ابن‌جوزی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۱۲ق، ج۱۵، ص۱۴.</ref> چنان که گَردیزی، تاریخ‌نگار قرن پنجم قمری نیز این روز را از روزهای بزرگ اسلامی و اعیاد شیعیان برشمرده است.<ref>گردیزی، زین الاخبار، ۱۳۶۳ش، ص۴۶۶.</ref> | ||
در [[مصر]] خلفای [[فاطمیان|فاطمی]] عید غدیر را جشن می‌گرفتند <ref>امینی، عیدالغدیر فی عهد الفاطمیین، ۱۳۷۶ش، ص۶۴-۶۵.</ref> در [[ایران]] در دوره صفویه، عید غدیر از اعیاد رسمی بود.<ref>نیک‌زاد طهرانی و حمزه، «تشیع و تاریخ اجتماعی ایرانیان در عصر صفوی»، ص۱۳۱.</ref> | در [[مصر]] خلفای [[فاطمیان|فاطمی]] عید غدیر را جشن می‌گرفتند. <ref>امینی، عیدالغدیر فی عهد الفاطمیین، ۱۳۷۶ش، ص۶۴-۶۵.</ref> در [[ایران]]، در دوره صفویه، عید غدیر از اعیاد رسمی بود.<ref>نیک‌زاد طهرانی و حمزه، «تشیع و تاریخ اجتماعی ایرانیان در عصر صفوی»، ص۱۳۱.</ref> | ||
در [[ایران]] روز عید غدیر تعطیل رسمی است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/99002 لایحه قانونی تعیین تعطیلات رسمی کشور]، وبسایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref> روز عید غدیر در برخی | در [[ایران]] روز عید غدیر تعطیل رسمی است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/99002 لایحه قانونی تعیین تعطیلات رسمی کشور]، وبسایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref> روز عید غدیر در برخی شهرهای عراق همچون [[کربلا]]، [[نجف]] و [[ذی‌قار]] نیز تعطیل رسمی است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1401/04/27/2744595 «حال و هوای نجف اشرف در عید غدیر و تعطیلی ۱۰ استان عراق»]، خبرگزاری تسنیم.</ref> | ||
شیعیان، شب عید غدیر را نیز بزرگ شمارده و [[ احیا|شب زنده‌داری]] می‌کنند.<ref>ثعالبی، ثمارالقلوب، ۱۴۲۴ق، ص۵۱۱.</ref> | |||
==اعمال عید غدیر== | ==اعمال عید غدیر== | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
* خواندن نماز عید غدیر | * خواندن نماز عید غدیر: بر پایه روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نماز دو رکعتی است که در هر رکعت [[سوره فاتحه|سوره حمد]] و بعد از آن، ده مرتبه [[سوره اخلاص]]، ده مرتبه [[آیة الکرسی|آیه الکرسی]] و ده مرتبه [[سوره قدر]] خوانده می‌شود. پاداش این نماز معادل ۱۰۰ [[حج]]، ۱۰۰ [[عمره]] و برآورده‌شدن تمام حوائج دنیوی و اخروی دانسته شده است.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۶۵ش، ج۳، ص۱۴۳.</ref> وقت خواندن این نماز هنگام ظهر است. درباره جواز یا عدم جواز خواندن آن به [[نماز جماعت|جماعت]] میان فقها اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱۱، ص۸۷.</ref> | ||
== آداب و رسوم== | == آداب و رسوم== | ||
شیعیان در ایران و برخی دیگر از کشورهای اسلامی در روز عید غدیر به دیدن [[سادات]] می‌روند سادات نیز به مناسبت این روز مبلغ یا کالایی را | شیعیان در ایران و برخی دیگر از کشورهای اسلامی در روز عید غدیر به دیدن [[سادات]] می‌روند. سادات نیز به مناسبت این روز مبلغ یا کالایی را به‌عنوان عیدی، هدیه می‌دهند؛<ref>[https://www.javanonline.ir/fa/news/423480 «عید سادات و سیادت در فرهنگ ایرانی»]، جوان آنلاین.</ref> همچنین شیعیان در مساجد و دیگر اماکن سفره اطعام پهن می‌کنند.<ref>[http://www.shabestan.ir/detail/News/1194191 «برپایی سفره‌های اطعام غدیر در مساجد استان زنجان»]، خبرگزاری شبستان.</ref> | ||
==کتابشناسی== | ==کتابشناسی== | ||
درباره عید غدیر آثاری نوشته شده است: | درباره عید غدیر آثاری نوشته شده است: | ||