پرش به محتوا

جزیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ مارس ۲۰۲۳
خط ۵۸: خط ۵۸:
در فقه اسلامى، جزیه دارای احکام و شرایط ویژه‏ اى است.
در فقه اسلامى، جزیه دارای احکام و شرایط ویژه‏ اى است.
===جزیه گیرنده===
===جزیه گیرنده===
* احکام: متولّى امر جزیه رسول خدا (ص) و پس از ایشان، [[امام معصوم]] یا نایب او- اعم از نایب خاص در زمان حضور و نایب عام در [[غیبت امام زمان (عج) |عصر غیبت]] در صورت مبسوط الید بودن و قدرت اجرایى داشتن- است. قرارداد عقد ذمّه با اهل کتاب و گرفتن جزیه از ایشان تنها در حیطه وظایف آنان است. در فرض مبسوط الید نبودن، اگر حاکم جائر مسلمانى با اهل کتاب قرارداد ذمّه امضا و جزیه دریافت کند محکوم به صحّت است.<ref>ر. ک: تحریر الوسیلة، ج۲، ص۵۰۱./ مهذب الاحکام، ج۱۵، ص۱۸۰و۱۸۲ ۲۶۲/ جواهر الکلام، ج۲۱، ص۲۶۲-۲۶۳. منهاج الصالحین (خویی)، ج۱، ص۳۹۱</ref> پس به‌ نظر فقهای‌ امامی‌، دریافت‌ جزیه‌ در زمان‌ حضور امام‌ معصوم‌ برعهده او و در زمان‌ غیبت‌، برعهده حاکم‌ شرع‌ است‌ و او می‌تواند شخصی‌ را مأمور دریافت‌ جزیه‌ کند.<ref>ابوالقاسم ‌بن‌ محمدحسن‌ میرزای‌ قمی‌، جامع‌الشتات‌، ج‌ ۱، ص‌ ۴۰۴، چاپ‌ مرتضی‌ رضوی‌، تهران‌ ۱۳۷۱ ش‌./جواهر الکلام، ج۲۱، ص۲۶۳</ref> هر چند برخی‌ احتمال‌ داده‌اند جزیه‌ در عصر غیبت ‌ منتفی‌ شود.<ref>مجمع الفائدة، ج۷، ص۵۱۹ منهاج الصالحین، ج۱، ص۳۶۵</ref>
* احکام: متولّى امر جزیه رسول خدا (ص) و پس از ایشان، [[امامان شیعه |امام معصوم]] یا نایب او- اعم از نایب خاص در زمان حضور و نایب عام در [[غیبت امام زمان (عج) |عصر غیبت]] در صورت مبسوط الید بودن و قدرت اجرایى داشتن- است. قرارداد عقد ذمّه با اهل کتاب و گرفتن جزیه از ایشان تنها در حیطه وظایف آنان است. در فرض مبسوط الید نبودن، اگر حاکم جائر مسلمانى با اهل کتاب قرارداد ذمّه امضا و جزیه دریافت کند محکوم به صحّت است.<ref>ر. ک: تحریر الوسیلة، ج۲، ص۵۰۱./ مهذب الاحکام، ج۱۵، ص۱۸۰و۱۸۲ ۲۶۲/ جواهر الکلام، ج۲۱، ص۲۶۲-۲۶۳. منهاج الصالحین (خویی)، ج۱، ص۳۹۱</ref> پس به‌ نظر فقهای‌ امامی‌، دریافت‌ جزیه‌ در زمان‌ حضور امام‌ معصوم‌ برعهده او و در زمان‌ غیبت‌، برعهده حاکم‌ شرع‌ است‌ و او می‌تواند شخصی‌ را مأمور دریافت‌ جزیه‌ کند.<ref>ابوالقاسم ‌بن‌ محمدحسن‌ میرزای‌ قمی‌، جامع‌الشتات‌، ج‌ ۱، ص‌ ۴۰۴، چاپ‌ مرتضی‌ رضوی‌، تهران‌ ۱۳۷۱ ش‌./جواهر الکلام، ج۲۱، ص۲۶۳</ref> هر چند برخی‌ احتمال‌ داده‌اند جزیه‌ در عصر غیبت ‌ منتفی‌ شود.<ref>مجمع الفائدة، ج۷، ص۵۱۹ منهاج الصالحین، ج۱، ص۳۶۵</ref>
* شرایط: مأموران‌ جمع‌آوری‌ جزیه‌ موظف‌اند با ذمیان‌ با مدارا رفتار کنند و در صورت‌ اثبات‌ تنگدستی‌ آنان‌، از توسل‌ به‌ زور خودداری‌ کنند. در [[احادیث‌]] و منابع‌ فقهی‌، اجبار ذمیان‌ به‌ پرداخت‌ جزیه‌ از راه‌ ضرب‌ و حبس‌ مذموم‌ شمرده‌ شده‌ و بر خوش‌ رفتاری‌ و مدارا کردن‌ با آنان‌ در گرفتن‌ جزیه‌، تأکید شده‌ است‌. <ref> رجوع کنید به ابویوسف‌ قاضی‌، ص‌ ۱۲۵؛ عبدالرزاق‌ صنعانی‌، ج‌ ۱۰، ص‌ ۳۳۰؛ ابن‌قیم‌ جوزیه‌، قسم‌ ۱، ص‌ ۳۴؛ کلینی‌، ج‌ ۳، ص‌ ۵۴۰؛ نهج‌البلاغه، نامه ۴۶ </ref>
* شرایط: مأموران‌ جمع‌آوری‌ جزیه‌ موظف‌اند با ذمیان‌ با مدارا رفتار کنند و در صورت‌ اثبات‌ تنگدستی‌ آنان‌، از توسل‌ به‌ زور خودداری‌ کنند. در [[احادیث‌]] و منابع‌ فقهی‌، اجبار ذمیان‌ به‌ پرداخت‌ جزیه‌ از راه‌ ضرب‌ و حبس‌ مذموم‌ شمرده‌ شده‌ و بر خوش‌ رفتاری‌ و مدارا کردن‌ با آنان‌ در گرفتن‌ جزیه‌، تأکید شده‌ است‌. <ref> رجوع کنید به ابویوسف‌ قاضی‌، ص‌ ۱۲۵؛ عبدالرزاق‌ صنعانی‌، ج‌ ۱۰، ص‌ ۳۳۰؛ ابن‌قیم‌ جوزیه‌، قسم‌ ۱، ص‌ ۳۴؛ کلینی‌، ج‌ ۳، ص‌ ۵۴۰؛ نهج‌البلاغه، نامه ۴۶ </ref>


۱۷٬۰۱۴

ویرایش