confirmed، templateeditor
۱۱٬۰۲۷
ویرایش
imported>Sayedisphahani جز (←فرزندان) |
جز (تمیز کاری) |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
[[پرونده:مولود کعبه.jpg|بندانگشتی|200px|تابلوی مولود کعبه اثر [[محمود فرشچیان]]]] | [[پرونده:مولود کعبه.jpg|بندانگشتی|200px|تابلوی مولود کعبه اثر [[محمود فرشچیان]]]] | ||
[[پرونده:فاطمه بنت اسد.jpg|بندانگشتی|200px|خروج فاطمه بنت اسد از [[کعبه]] پس از [[ولادت امام علی (ع)]]]] | [[پرونده:فاطمه بنت اسد.jpg|بندانگشتی|200px|خروج فاطمه بنت اسد از [[کعبه]] پس از [[ولادت امام علی (ع)]]]] | ||
'''فاطمه بنت اسد''' (۵۵ سال قبل هجرت ـ [[سال ۴ قمری|۴ق]])، مادر [[امام علی(ع)]]، همسر [[ابوطالب]] و از زنانی که جزء [[اصحاب]] [[پیامبر(ص)]] به شمار میروند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۱۸۱.</ref> او یازدهمین فردی (و در میان زنان، دومین زن) است که [[مسلمان]] شد و اولین زنی که با [[پیامبر | '''فاطمه بنت اسد''' (۵۵ سال قبل هجرت ـ [[سال ۴ قمری|۴ق]])، مادر [[امام علی(ع)]]، همسر [[ابوطالب]] و از زنانی که جزء [[اصحاب]] [[پیامبر(ص)]] به شمار میروند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۱۸۱.</ref> او یازدهمین فردی (و در میان زنان، دومین زن) است که [[مسلمان]] شد و اولین زنی که با [[پیامبر(ص)]] [[بیعت]] کرد. از پیامبر(ص) سخنانی درباره فاطمه بنت اسد نقل شده که نشان از جایگاه ویژه او نزد پیامبر اسلام دارد. مقبره فاطمه بنت اسد در [[قبرستان بقیع]] [[مدینه]] است.{{مدرک}} | ||
==نسب خانوادگی و زندگینامه== | ==نسب خانوادگی و زندگینامه== | ||
فاطمه بنت اسد، از دودمان [[بنی هاشم|هاشمی]] است و شرح حالنگاران نسب او را چنین ثبت کردهاند: فاطمة بنت أسد بن [[هاشم بن عبد مناف]].<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۲۱۷.</ref> در [[مکه]] بزرگ شد و با [[ابوطالب]] ازدواج و پس از ظهور [[اسلام]]، به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد و همانجا درگذشت. گویند نخستین زن از دودمان هاشمی بوده که همسرش هاشمی بوده و فرزندان از هر دو سوی هاشمی به دنیا آورده و نخستین زن هاشمی بوده که فرزندش [[خلیفه]] مسلمانان شده است.<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱؛ زرکلی، الأعلام، ۲۰۰۲م، ج۵، ص۱۳۰.</ref> | فاطمه بنت اسد، از دودمان [[بنی هاشم|هاشمی]] است و شرح حالنگاران نسب او را چنین ثبت کردهاند: فاطمة بنت أسد بن [[هاشم بن عبد مناف]].<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۲۱۷.</ref> در [[مکه]] بزرگ شد و با [[ابوطالب]] ازدواج و پس از ظهور [[اسلام]]، به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد و همانجا درگذشت. گویند نخستین زن از دودمان هاشمی بوده که همسرش هاشمی بوده و فرزندان از هر دو سوی هاشمی به دنیا آورده و نخستین زن هاشمی بوده که فرزندش [[خلیفه]] مسلمانان شده است.<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱؛ زرکلی، الأعلام، ۲۰۰۲م، ج۵، ص۱۳۰.</ref> | ||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
برخی منابع با تکیه بر چند روایت ضعیف، برآن شدهاند که فاطمه بنت اسد تا آخرین لحظات مرگ اسلام نیاورده است.<ref>نک: بلاذری، ج۲، ص:۳۶.</ref> عمده منابع تاریخ اسلام کهن و معاصر، این ادعا را رد کرده و از روایات آنها برمیآید که او در مکه اسلام آورده و سپس به مدینه هجرت کرده است.<ref>برای نمونه نک: ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱.</ref> برای این بانو، فضایل بسیاری در منابع ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از: | برخی منابع با تکیه بر چند روایت ضعیف، برآن شدهاند که فاطمه بنت اسد تا آخرین لحظات مرگ اسلام نیاورده است.<ref>نک: بلاذری، ج۲، ص:۳۶.</ref> عمده منابع تاریخ اسلام کهن و معاصر، این ادعا را رد کرده و از روایات آنها برمیآید که او در مکه اسلام آورده و سپس به مدینه هجرت کرده است.<ref>برای نمونه نک: ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱.</ref> برای این بانو، فضایل بسیاری در منابع ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از: | ||
===سرپرستی پیامبر(ص)=== | ===سرپرستی پیامبر(ص)=== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر | {{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر(ص)]] درباره فاطمه بنت اسد فرمود:| نقلقول = {{سخ}}او بهراستی مادرم بود؛ چه کودکان خود را گرسنه میداشت و مرا سیر میکرد، و آنان را گردآلود میگذاشت و مرا شسته و آراسته میداشت، راستی که مادرم بود.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۹.</small> | تراز = چپ| عرض = 230px | اندازه خط = 11px| رنگ پسزمینه = #FFFFE0| گیومه نقلقول = | تراز منبع = چپ}} | ||
از آنجا که [[پیامبر اسلام]] در کودکی، پدر، مادر و جدش را از دست داد، از ۸ سالگی تحت سرپرستی عمویش [[ابوطالب]] درآمد.<ref> شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام، ۱۳۹۰ش، ص۳۷-۳۸.</ref> فاطمه بنت اسد به عنوان همسر ابوطالب در سرپرستی [[محمد|رسول خدا(ص)]] شریک بود. مهربانی فاطمه بنت اسد نسبت به پیامبر(ص) چنان بود که پس از درگذشت وی، پیامبر(ص) فرمود: «امروز مادرم وفات کرد.» و او را در پیراهن خویش کفن کرد و در قبرش فرود آمد و در [[لحد]] او خوابید، و چون به او گفتند:«ای رسول خدا! برای فاطمه سخت بیتاب گشتهای!» گفت: «او بهراستی مادرم بود، چه کودکان خود را گرسنه میداشت و مرا سیر میکرد، و آنان را گردآلود میگذاشت، و مرا شسته و آراسته میداشت، راستی که مادرم بود».<ref>ترجمه تاریخ یعقوبی، ص۳۶۸-۳۶۹؛ به نقل آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۹.</ref>نیز نقل است که فرمود: «پس از ابوطالب، کسی چون فاطمه به من نیکی نکرد.»<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱.</ref> | از آنجا که [[پیامبر اسلام]] در کودکی، پدر، مادر و جدش را از دست داد، از ۸ سالگی تحت سرپرستی عمویش [[ابوطالب]] درآمد.<ref> شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام، ۱۳۹۰ش، ص۳۷-۳۸.</ref> فاطمه بنت اسد به عنوان همسر ابوطالب در سرپرستی [[محمد|رسول خدا(ص)]] شریک بود. مهربانی فاطمه بنت اسد نسبت به پیامبر(ص) چنان بود که پس از درگذشت وی، پیامبر(ص) فرمود: «امروز مادرم وفات کرد.» و او را در پیراهن خویش کفن کرد و در قبرش فرود آمد و در [[لحد]] او خوابید، و چون به او گفتند:«ای رسول خدا! برای فاطمه سخت بیتاب گشتهای!» گفت: «او بهراستی مادرم بود، چه کودکان خود را گرسنه میداشت و مرا سیر میکرد، و آنان را گردآلود میگذاشت، و مرا شسته و آراسته میداشت، راستی که مادرم بود».<ref>ترجمه تاریخ یعقوبی، ص۳۶۸-۳۶۹؛ به نقل آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۹.</ref>نیز نقل است که فرمود: «پس از ابوطالب، کسی چون فاطمه به من نیکی نکرد.»<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱.</ref> | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
[[ابن عباس]] میگوید که این آیه در شأن فاطمه بنت اسد، نازل شده است.<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، قاهره، ص۱۰.</ref> [[ابن ابی الحدید]]، میگوید: «فاطمه بنت اسد نخستین زنی بود که با پیامبر(ص) [[بیعت]] کرد.»<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۴.</ref> | [[ابن عباس]] میگوید که این آیه در شأن فاطمه بنت اسد، نازل شده است.<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، قاهره، ص۱۰.</ref> [[ابن ابی الحدید]]، میگوید: «فاطمه بنت اسد نخستین زنی بود که با پیامبر(ص) [[بیعت]] کرد.»<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۴.</ref> | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
گفته شده فاطمه بنت اسد در [[سال چهارم هجری]] و در [[مدینه]] از دنیا رفت؛<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، قاهره، ص۶.</ref> اما بنابر آنچه درباره بیعت او با پیامبر(ص) آمد، او تا واقعه [[فتح مکه]] زنده و اولین زنی بوده که با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[بیعت]] کرده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۴.</ref> تاریخ فتح مکه را ۸ هجری بیان کردهاند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص ۲۳۹-۲۴۴.</ref> | گفته شده فاطمه بنت اسد در [[سال چهارم هجری]] و در [[مدینه]] از دنیا رفت؛<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، قاهره، ص۶.</ref> اما بنابر آنچه درباره بیعت او با پیامبر(ص) آمد، او تا واقعه [[فتح مکه]] زنده و اولین زنی بوده که با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[بیعت]] کرده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۴.</ref> تاریخ فتح مکه را ۸ هجری بیان کردهاند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص ۲۳۹-۲۴۴.</ref> |