حلم: تفاوت میان نسخه‌ها

واژه حلم، از ریشه «ح ل م» معادل بردباری در زبان فارسی است.<ref> ابن فارس، ذیل واژه؛ بیهقی، ج ۱، ص ۳۴۰.</ref> لغت شناسان، حلم را علاوه بر بردباری، به درنگ و تأمل، تأخیر در کیفر خطاکار، خویشتن‌داری از هیجان [[غضب]] و همچنین به [[عقل]] معنا کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به خلیل بن احمد، ذیل واژه؛ ابن فارس، دیل واژه؛ عسکری، ص ۱۹۹ و ۲۰۰؛ راغب اصفهانی، ۱۳۳۲ش، ذیل واژه.</ref> گفته شده مفهوم مخالف آن سبک‌سری، سبک‌مغزی (طَیش) و سَفَه (بی‌خردی) است.<ref>ابن فارس، ص۱۹۹ و ۲۰۰؛ ابن منظور، ذیل واژه.</ref> عقل از معانی حقیقی حلم نیست، اما چون یکی از اسباب بروز حلم است، مجازاً حلم را عقل معنا کرده‌اند.<ref>رجوع کنید به راغب اصفهانی، ۱۳۳۲ش، ذیل واژه؛ زبیدی، ذیل واژه</ref>

مفاهیم دیگری چون [[صبر]]، وَقار، عَفو، و [[کظم غیظ|کَظْمِ غَیظ]] (فروخوردن خشم)، معنایی نزدیک به حلم دارند، اما بعضی بین حلم و برخی مفاهیم یاد شده، تفاوتهایی ذکر کرده‌اند.<ref> رجوع کنید به عسکری، ص۷۴، ۱۹۷۲۰۰؛ غزالی، ج ۳، ص۱۷۵۱۷۷؛ فخررازی، ص۲۴۹؛ نراقی، ج ۱، ص۳۳۲۳۳۳ </ref>