پرش به محتوا

طوفان البکاء فی مقاتل الشهداء (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:طوفان البکاء.jpg|بندانگشتی|طوفان البکاء چاپ 1390ش]]
[[پرونده:طوفان البکاء.jpg|بندانگشتی|طوفان البکاء چاپ 1390ش]]
'''طوفان البكاء فی مقاتل الشهداء''' اثری به زبان فارسی، در مقاتل و سوگواری از شیخ [[محمد ابراهیم جوهری هروی]] قزوینی متلخص به جوهری و ملقب به افصح الشعراء
'''طوفان البكاء فی مقاتل الشهداء''' اثری به زبان فارسی، در مقاتل و سوگواری اهل بیت، از [[محمد ابراهیم جوهری هروی]]،
{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۱|سال=۲۰۱۴|چند = 2}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۱|سال=۲۰۱۴|چند = 2}}


==نویسنده==
==نویسنده==
محمد ابراهیم جوهری‌ هروی‌، متلخص به جوهری و ملقب به افصح الشعراء، شاعر فارسی‌سرای‌ مرثیه‌گوی‌ سده سیزدهم‌.
محمد ابراهیم جوهری‌ هروی‌، متلخص به جوهری و ملقب به افصح الشعراء، شاعر فارسی‌سرای‌ مرثیه‌گوی‌ قرن سیزدهم‌.


==درباره==
==درباره==
جوهری، به‌ تشویق‌ ملامحمد صالح‌ و آقاصالح‌ خانبان‌، از اعیان قزوین‌، طوفان‌البكاء را در باره مصائب‌ اهل‌ بیت‌، در مدت‌ دو سال‌ نوشت‌. او در آغاز و پایان‌ كتابش‌، آن‌ دو را ــ كه‌ به‌ مداحان‌ اهل‌بیت‌ توجه‌ داشتند و از جمله‌ به‌ او نیز كمك‌ مالی‌ كرده‌ بودند ــ ستوده‌ است‌<ref> رجوع کنید به جوهری هروی‌، ص‌ 6ـ7،300</ref> در پایان‌ طوفان‌البكاء، تاریخ خاتمه آن‌ را 1250 ذكر كرده‌<ref>جوهری هروی‌، ص‌ 301</ref> بنابراین‌، احتمالاً آن‌ را در حدود 1248 آغاز نموده‌ است‌، اما در مقدمه‌<ref>جوهری هروی‌، ص‌ 7</ref>، مادّه‌ تاریخِ تألیف‌ كتاب‌ را «طوفان‌البكاء ابیات‌ طوفان ‌البكاست‌» نوشته‌ است‌ كه‌ با 1274 برابر می‌شود و نادرست‌ است‌. شاید جوهری‌ سال‌ آغاز كردن‌ كتاب‌، 1247، را، اشتباه‌ محاسبه‌ كرده‌ و با حروف‌ ابجد 1274 را ساخته‌ است‌.
جوهری، به‌ تشویق‌ ملامحمد صالح‌ و آقاصالح‌ خانبان‌، از اعیان قزوین‌، طوفان‌البكاء را در باره مصائب‌ اهل‌ بیت‌، در مدت‌ دو سال‌ نوشت‌. او در آغاز و پایان‌ كتابش‌، آن‌ دو را ستوده‌ است‌<ref> رجوع کنید به جوهری هروی‌، ص‌ 6ـ7،300</ref> در پایان‌ طوفان‌البكاء، تاریخ خاتمه آن‌ را 1250 ذكر كرده‌<ref>جوهری هروی‌، ص‌ 301</ref> بنابراین‌، احتمالاً آن‌ را در حدود 1248 آغاز نموده‌ است‌، اما در مقدمه‌<ref>جوهری هروی‌، ص‌ 7</ref>، مادّه‌ تاریخِ تألیف‌ كتاب‌ را «طوفان‌البكاء ابیات‌ طوفان ‌البكاست‌» نوشته‌ است‌ كه‌ با 1274 برابر می‌شود و نادرست‌ است‌. شاید جوهری‌ سال‌ آغاز كردن‌ كتاب‌، 1247، را، اشتباه‌ محاسبه‌ كرده‌ و با حروف‌ ابجد 1274 را ساخته‌ است‌.


==محتوا==
==محتوا==
طوفان‌البكاء از معروف‌ترین‌ مقتلهای‌ فارسی‌ و به‌ نثر و نظمی‌ روان‌ است‌، اما از بی‌اساس‌ و مأخذ بودن‌ بعضی‌ مطالب‌ آن‌ انتقاد شده‌ است‌. این‌ كتاب‌ سالها مورد توجه‌ ذاكران‌ و مداحان‌ اهل‌بیت‌ بوده‌ است<ref> حبیب‌آبادی‌، ج‌ 4، ص‌ 1439</ref> طوفان البکاء مشتمل‌ بر دیباچه‌ای‌ شامل‌ فهرست‌ مطالب‌ كتاب‌، دوازده‌ آتشكده‌ و یك‌ خاتمه‌. به‌جز آتشكده هفتم‌ كه‌ موضوع‌ آن‌ «خروج مختار وفادار و احمدسفّاح‌ بنی‌عباس‌ و امیرتیمور گوركانی‌» است‌، یازده‌ آتشكده دیگر (هر كدام‌ شامل‌ چند شعله‌) به‌ چهارده‌ معصوم‌ اختصاص‌ دارد كه‌ بزرگ‌ترین‌ آنها، آتشكده پنجم‌، در ذكر مصائب‌ امام‌ حسین‌ علیه‌السلام‌ است‌. خاتمه كتاب‌ شامل‌ گزارش‌ احوال‌ مصنف‌ در قزوین‌ است‌.<ref>رجوع کنید به جوهری‌ هروی‌، ص‌ 7</ref>
طوفان‌البكاء از معروف‌ترین‌ مقتل‌های‌ فارسی‌ و به‌ نثر و نظمی‌ روان‌ است‌، اما از بی‌اساس‌ و مأخذ بودن‌ بعضی‌ مطالب‌ آن‌ انتقاد شده‌ است‌. این‌ كتاب‌ سال‌ها مورد توجه‌ ذاكران‌ و مداحان‌ اهل‌بیت‌ بوده‌ است<ref> حبیب‌آبادی‌، ج‌ 4، ص‌ 1439</ref>


طوان البکاء که ترکیبی از نظم و نثر است با زبانی ساده و شیوا شده است صنایع ادبی همچون براعت استهلال در آن به کار رفته است.
طوفان البکاء مشتمل‌ بر دیباچه‌ای‌ که فهرست‌ مطالب‌ كتاب‌ را در بردارد، دوازده‌ آتشكده‌ و یك‌ خاتمه‌ است. به‌جز آتشكده هفتم‌ كه‌ موضوع‌ آن‌ خروج مختار وفادار و احمد سفّاح‌ بنی‌ عباس‌ و امیر تیمور گوركانی‌ است‌، یازده‌ آتشكده دیگر (هر كدام‌ شامل‌ چند شعله‌) به‌ [[چهارده معصوم]] اختصاص‌ دارد كه‌ بزرگ‌ترین‌ آنها، آتشكده پنجم‌، در ذكر مصائب‌ [[امام حسین]] است‌. خاتمه كتاب‌ شامل‌ گزارش‌ احوال‌ مصنف‌ در قزوین‌ است‌.<ref>رجوع کنید به جوهری‌ هروی‌، ص‌ 7</ref>


تعزیه سازان و تعزیه خوانان دوره قاجاریه برخی اشعار و قطعات این کتاب را عیناً و یا با اندکی تغییر در نسخه های تعزیه ها می آوردند.
تعزیه‌سازان و تعزیه‌خوانان دوره قاجاریه برخی اشعار و قطعات این کتاب را عیناً و یا با اندکی تغییر در نسخه‌های [[تعزیه|تعزیه‌ها]] می‌آوردند.
 
===ویژگی===
* ترکیبی از نظم و نثر
* زبان ساده و شیوا
* استفاده از صنایع ادبی همچون براعت استهلال


==چاپ ها==
==چاپ ها==
خط ۲۰: خط ۲۵:
طوفان‌البكاء از زمان نگارش (1250 ق) تا کنون بارها به چاپ رسیده است، این کتاب نخستین‌ بار در 1258 ق در تهران به چاپ رسید، و تحت عنوان کتاب جوهری شهرت بسیاری دارد.  نسخه‌های خطی بسیاری از این اثر در کتابخانه های ایران وجود دارد.<ref>رجوع کنید به مشار، ج‌ 3، ستون‌ 3470ـ3471؛ برای‌ نسخه‌های‌ خطی‌ و چاپی‌ آن‌ نیز رجوع کنید به منزوی‌، ج‌ 3، ص‌ 1717ـ 1718</ref> بنگرید:
طوفان‌البكاء از زمان نگارش (1250 ق) تا کنون بارها به چاپ رسیده است، این کتاب نخستین‌ بار در 1258 ق در تهران به چاپ رسید، و تحت عنوان کتاب جوهری شهرت بسیاری دارد.  نسخه‌های خطی بسیاری از این اثر در کتابخانه های ایران وجود دارد.<ref>رجوع کنید به مشار، ج‌ 3، ستون‌ 3470ـ3471؛ برای‌ نسخه‌های‌ خطی‌ و چاپی‌ آن‌ نیز رجوع کنید به منزوی‌، ج‌ 3، ص‌ 1717ـ 1718</ref> بنگرید:
[http://www.icnc.ir/index.aspx?pid=289&metadataId=2daa99cc-6c21-44ee-8834-269633f920b4 کنسرسیوم محتوای ملی]
[http://www.icnc.ir/index.aspx?pid=289&metadataId=2daa99cc-6c21-44ee-8834-269633f920b4 کنسرسیوم محتوای ملی]
طوفان البکاء با 58 چاپ مصور، بیشترین چاپ مصور در کتاب‌های دینی را دارد. کتاب «چهل توفان» به بررسی چاپ‌های سنگی آن می پردازد.<ref>[http://mtif.org/p/book/62611/%DA%86%D9%87%D9%84-%D8%B7%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86-(%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1-%DA%86%D8%A7%D9%BE-%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%B7%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D8%A1-%D9%81%DB%8C-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%AA%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7) ]ig چهل طوفان]</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۳۳: خط ۴۰:


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
[http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=934&articleID=858776 تبیان طوفان البکاء]