پرش به محتوا

طوفان البکاء فی مقاتل الشهداء (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای جدید حاوی «'''طوفان البكاء فی مقاتل الشهداء''' {{جا:ویرایش}} ==نویسنده== محمد ابراهیم جوهری‌...» ایجاد کرد)
 
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''طوفان البكاء فی مقاتل الشهداء'''
'''طوفان البكاء فی مقاتل الشهداء''' اثری به زبان فارسی، در مقاتل و سوگواری از شیخ محمد ابراهیم جوهری قزوینی متلخص به جوهری و ملقب به افصح الشعراء
{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۱|سال=۲۰۱۴|چند = 2}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۱|سال=۲۰۱۴|چند = 2}}
==نویسنده==
==نویسنده==
محمد ابراهیم جوهری‌ هروی‌، شاعر فارسی‌سرای‌ مرثیه‌گوی‌ سده سیزدهم‌.  
محمد ابراهیم جوهری‌ هروی‌، متلخص به جوهری و ملقب به افصح الشعراء، شاعر فارسی‌سرای‌ مرثیه‌گوی‌ سده سیزدهم‌.


==درباره==
==درباره==
وی‌ به‌ تشویق‌ ملامحمد صالح‌ و آقاصالح‌ خانبان‌، از فضلا و اعیان قزوین‌، طوفان‌البكاء را در باره مصائب‌ اهل‌ بیت‌ علیهم‌السلام‌، در مدت‌ دو سال‌ نوشت‌. او در آغاز و پایان‌ كتابش‌، آن‌ دو را ــ كه‌ به‌ مداحان‌ اهل‌بیت‌ توجه‌ داشتند و از جمله‌ به‌ او نیز كمك‌ مالی‌ كرده‌ بودند ــ ستوده‌ است‌ (رجوع کنید به همان‌، ص‌ 6ـ7،300). در پایان‌ طوفان‌البكاء، تاریخ خاتمه آن‌ را 1250 ذكر كرده‌ (همان‌، ص‌ 301بنابراین‌، احتمالاً آن‌ را در حدود 1248 آغاز نموده‌ است‌، اما در مقدمه‌ (ص‌ 7)، مادّه‌ تاریخِ تألیف‌ كتاب‌ را «طوفان‌البكاء ابیات‌ طوفان ‌البكاست‌» نوشته‌ است‌ كه‌ با 1274 برابر می‌شود و نادرست‌ است‌. شاید جوهری‌ سال‌ آغاز كردن‌ كتاب‌، 1247، را، اشتباه‌ محاسبه‌ كرده‌ و با حروف‌ ابجد 1274 را ساخته‌ است‌.  
وی‌ به‌ تشویق‌ ملامحمد صالح‌ و آقاصالح‌ خانبان‌، از فضلا و اعیان قزوین‌، طوفان‌البكاء را در باره مصائب‌ اهل‌ بیت‌ علیهم‌السلام‌، در مدت‌ دو سال‌ نوشت‌. او در آغاز و پایان‌ كتابش‌، آن‌ دو را ــ كه‌ به‌ مداحان‌ اهل‌بیت‌ توجه‌ داشتند و از جمله‌ به‌ او نیز كمك‌ مالی‌ كرده‌ بودند ــ ستوده‌ است‌<ref> رجوع کنید به همان‌، ص‌ 6ـ7،300</ref> در پایان‌ طوفان‌البكاء، تاریخ خاتمه آن‌ را 1250 ذكر كرده‌<ref>همان‌، ص‌ 301</ref> بنابراین‌، احتمالاً آن‌ را در حدود 1248 آغاز نموده‌ است‌، اما در مقدمه‌<ref>ص‌ 7</ref>، مادّه‌ تاریخِ تألیف‌ كتاب‌ را «طوفان‌البكاء ابیات‌ طوفان ‌البكاست‌» نوشته‌ است‌ كه‌ با 1274 برابر می‌شود و نادرست‌ است‌. شاید جوهری‌ سال‌ آغاز كردن‌ كتاب‌، 1247، را، اشتباه‌ محاسبه‌ كرده‌ و با حروف‌ ابجد 1274 را ساخته‌ است‌.


==محتوا==
==محتوا==
طوفان‌البكاء از معروف‌ترین‌ مقتلهای‌ فارسی‌ و به‌ نثر و نظمی‌ روان‌ و استوار است‌، اما از بی‌اساس‌ و مأخذ بودن‌ بعضی‌ مطالب‌ آن‌ انتقاد شده‌ است‌. این‌ كتاب‌ سالها مورد توجه‌ ذاكران‌ و مداحان‌ اهل‌بیت‌ علیهم‌السلام‌ بوده‌ (حبیب‌آبادی‌، ج‌ 4، ص‌ 1439) و مشتمل‌ است‌ بر دیباچه‌ای‌ شامل‌ فهرست‌ مطالب‌ كتاب‌، دوازده‌ آتشكده‌ و یك‌ خاتمه‌. به‌جز آتشكده هفتم‌ كه‌ موضوع‌ آن‌ «خروج مختار وفادار و احمدسفّاح‌ بنی‌عباس‌ و امیرتیمور گوركانی‌» است‌، یازده‌ آتشكده دیگر (هر كدام‌ شامل‌ چند شعله‌) به‌ چهارده‌ معصوم‌ اختصاص‌ دارد كه‌ بزرگ‌ترین‌ آنها، آتشكده پنجم‌، در ذكر مصائب‌ امام‌ حسین‌ علیه‌السلام‌ است‌. خاتمه كتاب‌ شامل‌ گزارش‌ احوال‌ مصنف‌ در قزوین‌ است‌ (رجوع کنید به جوهری‌ هروی‌، ص‌ 7).
طوفان‌البكاء از معروف‌ترین‌ مقتلهای‌ فارسی‌ و به‌ نثر و نظمی‌ روان‌ است‌، اما از بی‌اساس‌ و مأخذ بودن‌ بعضی‌ مطالب‌ آن‌ انتقاد شده‌ است‌. این‌ كتاب‌ سالها مورد توجه‌ ذاكران‌ و مداحان‌ اهل‌بیت‌ علیهم‌السلام‌ بوده‌<ref> حبیب‌آبادی‌، ج‌ 4، ص‌ 1439</ref> و مشتمل‌ است‌ بر دیباچه‌ای‌ شامل‌ فهرست‌ مطالب‌ كتاب‌، دوازده‌ آتشكده‌ و یك‌ خاتمه‌. به‌جز آتشكده هفتم‌ كه‌ موضوع‌ آن‌ «خروج مختار وفادار و احمدسفّاح‌ بنی‌عباس‌ و امیرتیمور گوركانی‌» است‌، یازده‌ آتشكده دیگر (هر كدام‌ شامل‌ چند شعله‌) به‌ چهارده‌ معصوم‌ اختصاص‌ دارد كه‌ بزرگ‌ترین‌ آنها، آتشكده پنجم‌، در ذكر مصائب‌ امام‌ حسین‌ علیه‌السلام‌ است‌. خاتمه كتاب‌ شامل‌ گزارش‌ احوال‌ مصنف‌ در قزوین‌ است‌.<ref>رجوع کنید به جوهری‌ هروی‌، ص‌ 7</ref>
 
طوفان البکاء، که به جوهری شهرت بیشتری دارد، بر یک مقدمه و چهارده آتشکده و هر آتشکده در چند شعله به نثر و اغلب به نظم و یک خاتمه مشتمل است.


==چاپ ها==
==چاپ ها==
طوفان‌البكاء بارها، و ظاهراً نخستین‌بار در 1258 در تهران‌، چاپ‌ شده‌ است‌ (رجوع کنید به مشار، ج‌ 3، ستون‌ 3470ـ3471؛ برای‌ نسخه‌های‌ خطی‌ و چاپی‌ آن‌ نیز رجوع کنید به منزوی‌، ج‌ 3، ص‌ 1717ـ 1718).
طوفان‌البكاء از زمان نگارش که در 1250 ق بوده است تا کنون بارها به چاپ رسیده است، نخستین‌ چاپ این کتاب در 1258 ق به دستور ناصر الدین شاه و آخرین چاپ آن در 1367 ق در تهران تجدید چاپ شده است، نسخه های خطی بسیاری از این اثر در کتابخانه های ایران وجود دارد.<ref>رجوع کنید به مشار، ج‌ 3، ستون‌ 3470ـ3471؛ برای‌ نسخه‌های‌ خطی‌ و چاپی‌ آن‌ نیز رجوع کنید به منزوی‌، ج‌ 3، ص‌ 1717ـ 1718</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۱۷: خط ۲۰:


==منابع‌==
==منابع‌==
آقابزرگ‌ طهرانی‌؛ محمدابراهیم‌بن‌ محمدباقر جوهری‌ هروی‌، طوفان‌ البكاء، چاپ‌ سنگی تهران‌ 1323؛ محمدعلی‌ حبیب‌آبادی‌، مكارم‌ الا´ثار در احوال‌ رجال‌ دو قرن‌ 13 و 14 هجری، ج‌ 4، اصفهان‌ 1352 ش‌؛ خوانساری‌؛ عباس‌ قمی‌، هدیه الاحباب‌ فی‌ ذكر المعروفین‌ بالكنی‌ و الالقاب‌ و الانساب‌، تهران‌ 1363 ش‌؛ محمود میرزاقاجار، سفینه المحمود، چاپ‌ عبدالرسول خیامپور، تبریز 1346 ش‌؛ خانبابا مشار، فهرست‌ كتابهای‌ چاپی‌ فارسی‌، تهران‌ 1350ـ 1355 ش‌؛ احمد منزوی‌، فهرستواره كتابهای‌ فارسی‌، تهران‌ 1374 ش‌ـ ؛ مصلح‌الدین‌ مهدوی‌، تذكره القبور، یا، دانشمندان‌ و بزرگان‌ اصفهان، اصفهان‌ 1348 ش‌.
{{ستون-شروع|2}}
* آقابزرگ‌ طهرانی‌
* محمدابراهیم‌بن‌ محمدباقر جوهری‌ هروی‌، طوفان‌ البكاء، چاپ‌ سنگی تهران‌ 1323
* محمدعلی‌ حبیب‌آبادی‌، مكارم‌ الا´ثار در احوال‌ رجال‌ دو قرن‌ 13 و 14 هجری، ج‌ 4، اصفهان‌ 1352 ش‌
* خوانساری‌
* عباس‌ قمی‌، هدیه الاحباب‌ فی‌ ذكر المعروفین‌ بالكنی‌ و الالقاب‌ و الانساب‌، تهران‌ 1363 ش‌
* محمود میرزاقاجار، سفینه المحمود، چاپ‌ عبدالرسول خیامپور، تبریز 1346 ش‌؛  
* خانبابا مشار، فهرست‌ كتابهای‌ چاپی‌ فارسی‌، تهران‌ 1350ـ 1355 ش‌؛  
* احمد منزوی‌، فهرستواره كتابهای‌ فارسی‌، تهران‌ 1374 ش‌ـ ؛  
* مصلح‌الدین‌ مهدوی‌، تذكره القبور، یا، دانشمندان‌ و بزرگان‌ اصفهان، اصفهان‌ 1348 ش‌.
{{پایان}}