۱۷٬۸۳۹
ویرایش
محمدابراهیم جوهری هروی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←نام و نسب) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''محمد ابراهیم جوهری هروی،''' شاعر فارسی‌سرای مرثیه‌گوی سده سیزدهم. | '''محمد ابراهیم جوهری هروی،''' شاعر فارسی‌سرای مرثیه‌گوی سده سیزدهم. معروفترین اثر او، طوفان‌البكاء سالها مورد توجه ذاكران و مداحان اهل‌بیت بوده است. | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۱|سال=۲۰۱۴|چند = 2}} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۱|سال=۲۰۱۴|چند = 2}} | ||
==زندگی و لقب== | ==زندگی و لقب== | ||
نام او در برخی از چاپ‌های مهم‌ترین اثرش، طوفان‌البكاء، ابراهیم ذكر شده است<ref>رجوع کنید به منزوی، ج 3، ص 1717ـ 1718</ref> از تاریخ تولد وی اطلاعی در دست نیست. به گفته خودش در مقدمه [[طوفان البکاء|طوفان‌البكاء]] | نام او در برخی از چاپ‌های مهم‌ترین اثرش، طوفان‌البكاء، ابراهیم ذكر شده است<ref>رجوع کنید به منزوی، ج 3، ص 1717ـ 1718</ref> از تاریخ تولد وی اطلاعی در دست نیست. به گفته خودش در مقدمه [[طوفان البکاء|طوفان‌البكاء]] <ref>جوهری، ص 4</ref>، پدرش محمدباقر مروزی بوده است، اما برخی منابع اصل او را از [[هرات]] دانسته‌اند.<ref>مثلاً محمودمیرزا قاجار، ج 2، ص 581؛ خوانساری، ج 2، ص 49</ref> | ||
جوهری در مقدمه طوفان البكاء<ref>جوهری، ص 4ـ5</ref>نوشته كه به علت ناسازگاری روزگار از موطن خود هجرت كرده است. او مدتی به سیاحت پرداخت، سپس سالها در [[قزوین]] اقامت گزید؛ از این‌رو، بعضی او را قزوینی دانسته‌اند.<ref>مهدوی، ص 45</ref> وی در قزوین به درگاه ركن‌الدوله (متوفی 1289)، نواده فتحعلی‌شاه و حاكم صائین‌قلعه، پیوست و شش سال در خدمت او بود و ضمن مدح او، به قصیده‌گویی و غزلسرایی پرداخت و از او لقب افصح‌الشعرا گرفت.<ref>جوهری هروی، ص 5، 300</ref> احوال وی قزوین در خاتمه طوفان البکاء آمده است.<ref>رجوع کنید به جوهری هروی، ص 7</ref> | جوهری در مقدمه طوفان البكاء<ref> جوهری، ص 4ـ5</ref>نوشته كه به علت ناسازگاری روزگار از موطن خود هجرت كرده است. او مدتی به سیاحت پرداخت، سپس سالها در [[قزوین]] اقامت گزید؛ از این‌رو، بعضی او را قزوینی دانسته‌اند.<ref>مهدوی، ص 45</ref> وی در قزوین به درگاه ركن‌الدوله (متوفی 1289)، نواده فتحعلی‌شاه و حاكم صائین‌قلعه، پیوست و شش سال در خدمت او بود و ضمن مدح او، به قصیده‌گویی و غزلسرایی پرداخت و از او لقب افصح‌الشعرا گرفت.<ref>جوهری هروی، ص 5، 300</ref> احوال وی قزوین در خاتمه طوفان البکاء آمده است.<ref>رجوع کنید به جوهری هروی، ص 7</ref> | ||
==مدح اهل بیت== | ==مدح اهل بیت== | ||
وی به تشویق ملامحمد صالح و آقاصالح خانبان، از | وی به تشویق ملامحمد صالح و آقاصالح خانبان، از اعیان قزوین، طوفان‌البكاء را در باره مصائب اهل بیت، در مدت دو سال نوشت. او در آغاز و پایان كتابش، آن دو را ــ كه به مداحان اهل‌بیت توجه داشتند و از جمله به او نیز كمك مالی كرده بودند ــ ستوده است.<ref>رجوع کنید به جوهری هروی، ص 6ـ7،300</ref> | ||
==طوفان البکاء== | ==طوفان البکاء== | ||
{{اصلی|طوفان البكاء}} | {{اصلی|طوفان البكاء}} | ||
طوفان‌البكاء از معروفترین مقتل‌های فارسی و به نثر و نظمی روان | طوفان‌البكاء از معروفترین مقتل‌های فارسی و به نثر و نظمی روان است، اما از بی‌مأخذ بودن بعضی مطالب آن انتقاد شده است. این كتاب سالها مورد توجه ذاكران و مداحان اهل‌بیت بوده است.<ref>حبیب‌آبادی، ج 4، ص 1439</ref> یازده آتشکده این کتاب اختصاص به [[معصومین]] دارد که از این میان آتشکده هفتم با بیشترین حجم در ذكر مصائب امام حسین (ع) است.<ref>رجوع کنید به جوهری هروی، ص 7</ref> | ||
'''دیگر آثار''' | '''دیگر آثار''' | ||
[[آقا بزرگ طهرانی]]<ref>ج 9، قسم 1، ص 211</ref> از دیوان جوهری یاد كرده، اما در فهرست‌های كتابهای خطی و چاپی ذكری از این دیوان نشده است. | [[آقا بزرگ طهرانی]]<ref>ج 9، قسم 1، ص 211</ref> از دیوان جوهری یاد كرده، اما در فهرست‌های كتابهای خطی و چاپی ذكری از این دیوان نشده است. | ||
==درگذشت== | |||
وی در اواخر عمر به اصفهان رفت و از یاران نزدیك [[سید محمد باقر شفتی|سیدمحمد باقر شَفْتی]]، گردید.<ref>خوانساری، ج 2، ص 49؛ مهدوی، ص 45</ref> و در 1253 در همانجا درگذشت و در گورستان آب‌بخشان، از محلات قدیمی اصفهان، به خاك سپرده شد.<ref>حبیب‌آبادی،ج4، ص 1440؛ مهدوی، ص 45؛ قس خوانساری، ج 2، ص 49 و قمی، ص 138، كه وفات جوهری را چندی پس از 1240 دانسته‌اند</ref> بر سنگ قبر وی اشعاری در سوك او و متضمن مادّه‌تاریخ وفاتش، سروده میرزابهاء، حك شده بود.<ref>حبیب‌آبادی، ج 4، ص1440ـ1441؛ مهدوی، ص 45ـ46</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۸: | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
* آقابزرگ طهرانی | * آقابزرگ طهرانی | ||
* محمدابراهیم‌بن محمدباقر جوهری هروی، طوفان البكاء، چاپ سنگی | * محمدابراهیم‌بن محمدباقر جوهری هروی، طوفان البكاء، چاپ سنگی تهران، 1323ق. | ||
* محمدعلی حبیب‌آبادی، مكارم الا´ثار در احوال رجال دو قرن 13 و 14 هجری، ج 4، | * محمدعلی حبیب‌آبادی، مكارم الا´ثار در احوال رجال دو قرن 13 و 14 هجری، ج 4، اصفهان، 1352ش. | ||
* خوانساری | * خوانساری. | ||
* عباس قمی، هدیه الاحباب فی ذكر المعروفین بالكنی و الالقاب و الانساب، | * عباس قمی، هدیه الاحباب فی ذكر المعروفین بالكنی و الالقاب و الانساب، تهران، 1363ش. | ||
* محمود میرزاقاجار، سفینه المحمود، چاپ عبدالرسول خیامپور، | * محمود میرزاقاجار، سفینه المحمود، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز، 1346 ش. | ||
* خانبابا مشار، فهرست كتابهای چاپی فارسی، | * خانبابا مشار، فهرست كتابهای چاپی فارسی، تهران، 1350ـ 1355ش. | ||
* احمد منزوی، فهرستواره كتابهای فارسی، | * احمد منزوی، فهرستواره كتابهای فارسی، تهران، 1374ش. | ||
* مصلح‌الدین مهدوی، تذكره القبور، یا، دانشمندان و بزرگان اصفهان، | * مصلح‌الدین مهدوی، تذكره القبور، یا، دانشمندان و بزرگان اصفهان، اصفهان، 1348 ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۴: | ||
[[رده:شاعران شیعه قرن13(قمری)]] | [[رده:شاعران شیعه قرن13(قمری)]] | ||