confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹
ویرایش
عبدالجواد جودی خراسانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیز کاری
جز (تصحیح منبع) |
جز (تمیز کاری) |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
'''عبدالجواد جودی خراسانی''' (درگذشته ۱۳۰۱یا ۱۳۰۲ق)، از شاعران شیعه و مرثیه‌سرای قرن سیزدهم [[هجری قمری]] است. جودی، قصیدهایی در مدح [[پیامبر اکرم(ص)]]، [[حضرت علی(ع)]] و [[عید غدیر]] سروده است. او در اشعارش متأثر از سعدی و حافظ بود. دیوانی از او به جای مانده که بارها به چاپ رسیده است. وی سرانجام در ۱۳۰۱ یا ۱۳۰۲ق درگذشت و در [[حرم امام رضا]] به خاک سپرده شد. | |||
'''عبدالجواد جودی خراسانی''' (درگذشته ۱۳۰۱یا ۱۳۰۲ق)، از شاعران شیعه و مرثیه‌سرای قرن سیزدهم [[هجری قمری]] است. جودی، قصیدهایی در مدح [[پیامبر اکرم | |||
==لقب== | ==لقب== | ||
عبدالجواد جودی خراسانی، متخلص به جودی و معروف به جودی خراسانی یا عَنبرانی است و به اعتبار اینكه در دوران او، میرزا لقب عمومی شاعران بوده، میرزای جودی هم خوانده شده است.<ref>جودی، مقدمه ساعدی، ص ده؛ ریاضی، ص۲۸۳</ref> | عبدالجواد جودی خراسانی، متخلص به جودی و معروف به جودی خراسانی یا عَنبرانی است و به اعتبار اینكه در دوران او، میرزا لقب عمومی شاعران بوده، میرزای جودی هم خوانده شده است.<ref>جودی، مقدمه ساعدی، ص ده؛ ریاضی، ص۲۸۳</ref> | ||
==مرثیه اهل بیت== | ==مرثیه اهل بیت== | ||
{{دارای نستعلیق}} | {{دارای نستعلیق}} | ||
جودی علاقه فراوانی به [[اهل بیت | جودی علاقه فراوانی به [[اهل بیت(ع)]] [[پیامبر(ص)]] و سرودن مرثیه برای آنان داشت. او هنگام خواندن این مرثیه‌ها گریه می‌كرد و دیگران را هم به گریستن دعوت می‌نمود.<ref>رجوع کنید به جودی، مقدمه ساعدی، ص یازده؛ مروّج‌الاسلام، ج۱، ص۱۵۴، پانویس ۱</ref> | ||
مرثیه‌های او در مردم [[خراسان]] شور و هیجانی به‌پا می‌كرد و كوچك و بزرگ آنها را می‌خواندند و از بر می‌كردند. مداحان [[اهل بیت]] نیز اشعار او را در مجالس حسینی می‌خواندند<ref>جودی، مقدمه ساعدی، ص دوازده</ref> اشتغال جودی به مرثیه‌سرایی و عامه‌پسند بودن اشعارش باعث شد كه فضلا و خواص به شعر او تمایلی نداشته باشند، چنان كه [[عبدالجواد ادیب نیشابوری]] در باره وی گفته است كه شهرت مرثیه‌سرایی جودی، مقام ادبی او را تحت‌الشعاع قرار داده است.<ref> جودی، مقدمه ساعدی، ص دوازده؛ ارمغان، سال ۱۱، ش ۵، ص۳۹۶</ref> | مرثیه‌های او در مردم [[خراسان]] شور و هیجانی به‌پا می‌كرد و كوچك و بزرگ آنها را می‌خواندند و از بر می‌كردند. مداحان [[اهل بیت]] نیز اشعار او را در مجالس حسینی می‌خواندند<ref>جودی، مقدمه ساعدی، ص دوازده</ref> اشتغال جودی به مرثیه‌سرایی و عامه‌پسند بودن اشعارش باعث شد كه فضلا و خواص به شعر او تمایلی نداشته باشند، چنان كه [[عبدالجواد ادیب نیشابوری]] در باره وی گفته است كه شهرت مرثیه‌سرایی جودی، مقام ادبی او را تحت‌الشعاع قرار داده است.<ref> جودی، مقدمه ساعدی، ص دوازده؛ ارمغان، سال ۱۱، ش ۵، ص۳۹۶</ref> | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۱: | ||
قصاید او بیشتر در مدح [[پیامبر | قصاید او بیشتر در مدح [[پیامبر(ص)]]، [[امام حسين(ع)]]، میلاد [[امام علی(ع)]] و نیز [[عید غدیر]] است. قصیده هفت كوكب او در مدح و منقبت رسول اكرم، معروف است.<ref> رجوع کنید به جودی، ص۶ـ۱۲، ۱۷ـ۲۰</ref> گفتنی است كه بیشتر قصاید مدحی او به رثای [[اهل بیت|خاندان پیامبر]] ختم می‌شود. وی حتی در پایان قصایدی كه به مناسبت میلاد حضرت علی و عید غدیر سروده، مرثیه‌سرایی كرده است.<ref> رجوع کنید به جودی، ص۱۸ـ۲۰</ref> | ||
در بخشی از دیوان جودی به نام «از مدینه تا مدینه»، وقایع [[قیام امام حسین (ع)]] با زبان شعر لحظه به لحظه تصویر شده است.<ref>رجوع کنید به جودی، ص۲۸۹ـ۵۳۵</ref> | در بخشی از دیوان جودی به نام «از مدینه تا مدینه»، وقایع [[قیام امام حسین (ع)]] با زبان شعر لحظه به لحظه تصویر شده است.<ref>رجوع کنید به جودی، ص۲۸۹ـ۵۳۵</ref> | ||
==دیوان== | ==دیوان== | ||
دیوان جودی در حدود سه هزار بیت (شامل قصیده، مثنوی، مرثیه و نوحه‌های [[سینه زنی | دیوان جودی در حدود سه هزار بیت (شامل قصیده، مثنوی، مرثیه و نوحه‌های [[سینه زنی]]) است و بارها چاپ شده است.<ref>گلشن آزادی، ص۱۹۰</ref> [[آقا بزرگ طهرانی]] نیز از دیوان و مقتل فارسی جودی خراسانی یاد كرده<ref> [[آقا بزرگ طهرانی]]، ج۹، قسم ۱، ص۲۰۹</ref> و گفته است كه او را نباید با جودی تبریزی، صاحب مراثی فارسی به نام الدر المنثور، اشتباه گرفت.<ref> آقابزرگ طهرانی، ج۵، ص۲۸۶</ref> | ||
دیوان جودی، نخستین بار در ۱۲۹۹ به امر [[ناصر الدین شاه | دیوان جودی، نخستین بار در ۱۲۹۹ به امر [[ناصر الدین شاه]] (حك: ۱۲۶۴ـ۱۳۱۳) و به‌همت میرزاسعیدخان مؤتمن‌الملك (نیابت تولیت [[آستان قدس رضوی]]) در چاپخانه سنگی آستان قدس، به خط میرزاشفیع اعتمادالتولیه، چاپ شد و در ۱۳۰۳ در مشهد تجدید چاپ گردید<ref>گلشن آزادی، ص۱۹۱</ref> دیوان جودی در ۱۶۰ صفحه در ۱۳۱۰ در تهران به‌چاپ رسید<ref>آقابزرگ طهرانی، ج۹، قسم ۱، ص۲۰۹</ref> آصفی<ref>رجوع کنید به جودی، مقدمه، ص نوزده</ref> از كامل‌ترین نسخه دیوان او، معروف به نسخه محمدرضا (متخلص به صفا و ملقب به سلطان‌الكتاب)، نام برده كه در ۱۳۰۶ در تهران چاپ شده است. بنگرید: | ||
[http://www.icnc.ir/index.aspx?pid=289&metadataId=2489b1f9-52b4-41d1-890e-96b782f2eed6 کنسرسیوم محتوای ملی] | [http://www.icnc.ir/index.aspx?pid=289&metadataId=2489b1f9-52b4-41d1-890e-96b782f2eed6 کنسرسیوم محتوای ملی] | ||
==متأثر از سعدی و حافظ== | ==متأثر از سعدی و حافظ== | ||
جودی از شعرای پیش از خود، به‌ویژه [[سعدی | جودی از شعرای پیش از خود، به‌ویژه [[سعدی]] و [[حافظ]]، تأثیر بسیاری پذیرفته است.<ref> رجوع کنید به جودی، مقدمه، ص هجده</ref>، چنان كه نخستین قصیده دیوان او، به نام «نخستین تجلی حق»، تقلیدی از قصیده معروف سعدی، با مطلع «ماه فروماند از جمال محمد»، به نظر می‌آید.<ref>رجوع کنید به جودی، ص۳</ref> | ||
==ارتزاق== | ==ارتزاق== | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۳: | ||
گلشن آزادی در صد سال شعر خراسان<ref>گلشن آزادی، ص۱۹۱</ref> و ریاضی در دانشوران خراسان<ref>ریاضی، ص۲۸۳</ref>، با آنكه مصراع مادّه‌تاریخ را ذكر كرده‌اند، سال وفات جودی را ۱۳۰۱ نوشته‌اند. قبر جودی در [[حرم امام رضا(ع)]] در مقبره‌ای در صحن نو، نزدیك مقبره [[شیخ بهایی]] است.<ref> مُروّج‌الاسلام، ج۱، ص۱۵۴؛ جودی، مقدمه آصفی، ص۲۰؛ خراسانی، ص۷۰۶</ref> | گلشن آزادی در صد سال شعر خراسان<ref>گلشن آزادی، ص۱۹۱</ref> و ریاضی در دانشوران خراسان<ref>ریاضی، ص۲۸۳</ref>، با آنكه مصراع مادّه‌تاریخ را ذكر كرده‌اند، سال وفات جودی را ۱۳۰۱ نوشته‌اند. قبر جودی در [[حرم امام رضا(ع)]] در مقبره‌ای در صحن نو، نزدیك مقبره [[شیخ بهایی]] است.<ref> مُروّج‌الاسلام، ج۱، ص۱۵۴؛ جودی، مقدمه آصفی، ص۲۰؛ خراسانی، ص۷۰۶</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۶: | ||
* علی‌اكبر مروّج الاسلام، كرامات رضویه، مشهد، ۱۳۷۰-۱۳۷۹ش. | * علی‌اكبر مروّج الاسلام، كرامات رضویه، مشهد، ۱۳۷۰-۱۳۷۹ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details/7642 دانشنامه جهان اسلام] | * منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details/7642 دانشنامه جهان اسلام] | ||