confirmed، protected، templateeditor
۱٬۸۶۳
ویرایش
اذان: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح لینک‌های سبز
(←منابع: افزودن منبع) |
(اصلاح لینک‌های سبز) |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
|} | |} | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
'''اذان''' جمله‌هایی عربی که [[اسلام|مسلمانان]] برای اعلام وقت [[نمازهای روزانه]] با صدای بلند می‌خوانند و همچنین پیش از هر نماز خوانده می‌شود. اذان، دربردارنده آموزه‌های اساسی [[اسلام]] است؛ از جمله [[تکبیر]]، شهادت به [[توحید|یگانگی الله]]، [[رسالت]] حضرت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|محمد(ص)]]، دعوت به [[نماز]] و رستگاری و انجام بهترین عمل. | '''اذان''' جمله‌هایی عربی که [[اسلام|مسلمانان]] برای اعلام وقت [[نمازهای یومیه|نمازهای روزانه]] با صدای بلند می‌خوانند و همچنین پیش از هر نماز خوانده می‌شود. اذان، دربردارنده آموزه‌های اساسی [[اسلام]] است؛ از جمله [[تکبیر]]، شهادت به [[توحید|یگانگی الله]]، [[نبوت|رسالت]] حضرت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|محمد(ص)]]، دعوت به [[نماز]] و رستگاری و انجام بهترین عمل. | ||
کسی که برای اعلام وقت نماز، اذان می‌گوید، [[مؤذن]] خوانده می‌شود. بنابر سنت مرسوم در میان مسلمانان، موذن بر مکانی بلند به‌ویژه در [[مسجد]] می‌ایستد و اذکار اذان را با صدای بلند [[ادا]] می‌کند تا مسلمانان را از فرا رسیدن وقت [[نماز]] آگاه کند. | کسی که برای اعلام وقت نماز، اذان می‌گوید، [[مؤذن]] خوانده می‌شود. بنابر سنت مرسوم در میان مسلمانان، موذن بر مکانی بلند به‌ویژه در [[مسجد]] می‌ایستد و اذکار اذان را با صدای بلند [[اداء|ادا]] می‌کند تا مسلمانان را از فرا رسیدن وقت [[نماز]] آگاه کند. | ||
[[شیعیان]] و [[اهل سنت]] در برخی اجزای اذان‌اختلافاتی با یکدیگر دارند. شیعیان عبارت [[شهادت ثالثه|اشهد أنّ علیّا ولیُّ الله]] را از باب [[مستحب|استحباب]] و بر اساس برخی [[روایات]]، در اذان قرائت می‌کنند؛ بدون آنکه این فقره را جزء اذان بدانند. همچنین شیعیان بر خلاف اهل سنت، عبارت «حیّ علی خیر العمل» را جزء اذان می‌شمارند. | [[شیعه|شیعیان]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] در برخی اجزای اذان‌اختلافاتی با یکدیگر دارند. شیعیان عبارت [[شهادت ثالثه|اشهد أنّ علیّا ولیُّ الله]] را از باب [[مستحب|استحباب]] و بر اساس برخی [[حدیث|روایات]]، در اذان قرائت می‌کنند؛ بدون آنکه این فقره را جزء اذان بدانند. همچنین شیعیان بر خلاف اهل سنت، عبارت «حیّ علی خیر العمل» را جزء اذان می‌شمارند. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
اذان، کلمه‌ای عربی به معنای اعلام کردن و آگاه کردن است و در [[قرآن کریم]] نیز به همین معنی به کار رفته است.<ref>سوره توبه، آیه ۳؛ سوره حج، آیه ۲۷..</ref> گاهی برای اشاره به اذان و [[اقامه]]، از اصطلاح أذانَین استفاده می‌شود.<ref>ابوعبید، غریب الحدیث، ۱۳۸۴ق، ج۴، ص۳۲۰.</ref> | اذان، کلمه‌ای عربی به معنای اعلام کردن و آگاه کردن است و در [[قرآن|قرآن کریم]] نیز به همین معنی به کار رفته است.<ref>سوره توبه، آیه ۳؛ سوره حج، آیه ۲۷..</ref> گاهی برای اشاره به اذان و [[اقامه]]، از اصطلاح أذانَین استفاده می‌شود.<ref>ابوعبید، غریب الحدیث، ۱۳۸۴ق، ج۴، ص۳۲۰.</ref> | ||
رسم و سنت در میان مسلمانان چنین است که [[موذن]] در مسجد، بر مکانی بلند که [[مأذنه]] خوانده می‌شود، می‌ایستد و بانگ اذان سر می‌دهد تا مسلمانان را از فرا رسیدن وقت [[نماز]] آگاه گرداند. از سوی دیگر هر نمازگزار به عنوان سنت موکد شایسته است که پیش از شروع نماز، اذان و [[اقامه]] گوید.<ref>رجوع کنید به: ابوعبید، غریب الحدیث، ۱۳۸۴ق، ج۴، ص۳۲۰.</ref> | رسم و سنت در میان مسلمانان چنین است که [[مؤذن|موذن]] در مسجد، بر مکانی بلند که [[مأذنه]] خوانده می‌شود، می‌ایستد و بانگ اذان سر می‌دهد تا مسلمانان را از فرا رسیدن وقت [[نماز]] آگاه گرداند. از سوی دیگر هر نمازگزار به عنوان سنت موکد شایسته است که پیش از شروع نماز، اذان و [[اقامه]] گوید.<ref>رجوع کنید به: ابوعبید، غریب الحدیث، ۱۳۸۴ق، ج۴، ص۳۲۰.</ref> | ||
اذان علاوه بر اعلام وقت نماز، به انگیزه‌های دیگری هم [[ادا]] می‌شود؛ از جمله: | اذان علاوه بر اعلام وقت نماز، به انگیزه‌های دیگری هم [[اداء|ادا]] می‌شود؛ از جمله: | ||
* اذان به عنوان مقدمه نماز: پیش از شروع [[نماز]]، [[مستحب]] است اذان و [[اقامه]] گفته شود. | * اذان به عنوان مقدمه نماز: پیش از شروع [[نماز]]، [[مستحب]] است اذان و [[اقامه]] گفته شود. | ||
* اذان برای غیر نماز: بانگ بی‌وقت اذان، به عنوان نمونه‌ای شاخص از شعائر اسلامی، نشانگر وقوع رخدادی مهم یا امری خاص است که نیاز به آگاه کردن مردم و گردهم‌آوری آنان داشته باشد؛ از جمله درگذشت شخصی سرشناس، یا دادخواهی یا آتش‌سوزی.<ref>نگاه کنید به: نظام الملک، سیاست نامه، ص۶۶ به بعد؛ جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، قاهره، ج۱، ص۳۲۵.</ref> | * اذان برای غیر نماز: بانگ بی‌وقت اذان، به عنوان نمونه‌ای شاخص از شعائر اسلامی، نشانگر وقوع رخدادی مهم یا امری خاص است که نیاز به آگاه کردن مردم و گردهم‌آوری آنان داشته باشد؛ از جمله درگذشت شخصی سرشناس، یا دادخواهی یا آتش‌سوزی.<ref>نگاه کنید به: نظام الملک، سیاست نامه، ص۶۶ به بعد؛ جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، قاهره، ج۱، ص۳۲۵.</ref> | ||
* اذان برای [[تبرک]]، سنت [[پیامبر(ص)]] است که پس از تولد [[امام حسن(ع)]]، در گوش او اذان گفت.<ref>نگاه کنید به: ابن سعد ۱۲۲ـ۱۳۲، احمد ابن حنبل، ج۶، ص۹، ۳۶۱، ۳۹۲؛ ابوداوود، سجستانی، سنن ابی داوود، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۳۵۸..</ref> سنت خواندن اذان در گوش راست و [[اقامه]] در گوش چپ نوزاد، بعدها در آثار مهم روایی شیعه ترویج شده<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۳ـ۲۴؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۷۹ق، ج۷، ص۴۳۷ـ۴۳۶.</ref> و به صورت سنتی مرسوم نزد مردم سرزمین‌های مختلف اسلامی درآمده است.<ref>سلیم، «اذان و اقامه»، ص۳۸۶.</ref> | * اذان برای [[تبرک]]، سنت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] است که پس از تولد [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]]، در گوش او اذان گفت.<ref>نگاه کنید به: ابن سعد ۱۲۲ـ۱۳۲، احمد ابن حنبل، ج۶، ص۹، ۳۶۱، ۳۹۲؛ ابوداوود، سجستانی، سنن ابی داوود، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۳۵۸..</ref> سنت خواندن اذان در گوش راست و [[اقامه]] در گوش چپ نوزاد، بعدها در آثار مهم روایی شیعه ترویج شده<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۳ـ۲۴؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۷۹ق، ج۷، ص۴۳۷ـ۴۳۶.</ref> و به صورت سنتی مرسوم نزد مردم سرزمین‌های مختلف اسلامی درآمده است.<ref>سلیم، «اذان و اقامه»، ص۳۸۶.</ref> | ||
==تشریع== | ==تشریع== | ||
===از دیدگاه امامیه=== | ===از دیدگاه امامیه=== | ||
بر پایه روایات، اذان در دو سال نخست پس از [[هجرت]] و پس از تغییر [[قبله]] از [[بیت المقدس]] به سوی [[کعبه]] تشریع گردید.<ref>ابوداوود سجستانی، سنن ابی داوود، ج۱، ص۳۴۸.</ref> بر پایه منابع امامیه [[پیامبر(ص)]] کیفیت اذان را از طریق [[وحی]] دریافت کرد. یک بار [[جبرئیل]] در شب [[معراج]] بانگ اذان سرداد و چون یک بار دیگر اذان گفت، | بر پایه روایات، اذان در دو سال نخست پس از [[هجرت به مدینه|هجرت]] و پس از تغییر [[قبله]] از [[بیت‌المقدس|بیت المقدس]] به سوی [[کعبه]] تشریع گردید.<ref>ابوداوود سجستانی، سنن ابی داوود، ج۱، ص۳۴۸.</ref> بر پایه منابع امامیه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] کیفیت اذان را از طریق [[وحی]] دریافت کرد. یک بار [[جبرئیل]] در شب [[معراج]] بانگ اذان سرداد و چون یک بار دیگر اذان گفت، پیامبر(ص)، [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] را دستور داد تا [[بلال حبشی|بلال]] را فراخواند و او را اذان بیاموزد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۰۲؛ صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۱۸۳؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۳۷۹ق، ج۲، ۲۷۷؛ طوسی، الاستبصار، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۳۰۶ـ۳۰۵.</ref> همچنین در منابع [[اسماعیلیه]] با اندکی اختلاف به همین مطلب اشاره شده است.<ref>قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۱۴۳.</ref> | ||
===از دیدگاه اهل سنت=== | ===از دیدگاه اهل سنت=== | ||
در منابع [[اهل سنت]] بدون آنکه آغاز تشریع نماز به وحی بازگردانده شود، نقل‌هایی آمده است؛ مانند اینکه مسلمانان برای اعلام وقت نماز در انتخاب وسیله‌ای برای فراخوانی مردم به ادای این [[فریضه]] آرائی گوناگون ابراز داشتند، چنان‌که برخی بر افروختن آتش یا نواختن [[ناقوس]] یا بوق را پیشنهاد می‌کردند. [[عمر بن خطاب|عمر]] معتقد بود بهتر است مردی را مامور کنند تا مردم را به نماز بخواند و بدین ترتیب پیامبر(ص)، بلال را بر این کار گمارد.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۵۰؛ مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۲۸۵.</ref> | در منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] بدون آنکه آغاز تشریع [[نماز]] به [[وحی]] بازگردانده شود، نقل‌هایی آمده است؛ مانند اینکه مسلمانان برای اعلام وقت نماز در انتخاب وسیله‌ای برای فراخوانی مردم به ادای این [[فریضه]] آرائی گوناگون ابراز داشتند، چنان‌که برخی بر افروختن آتش یا نواختن [[ناقوس]] یا بوق را پیشنهاد می‌کردند. [[عمر بن خطاب|عمر]] معتقد بود بهتر است مردی را مامور کنند تا مردم را به نماز بخواند و بدین ترتیب [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، بلال را بر این کار گمارد.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۵۰؛ مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۲۸۵.</ref> | ||
بر اساس نقلی دیگر پیامبر می‌اندیشید که همچون [[اهل کتاب]] بوقی یا ناقوسی برای فراخوانی مردم به کار گرفته شود تا اینکه [[عبدالله بن زید ابن عبدربه]] از بنی‌حارث بن خزرج خوابی دید و در خواب جمله‌های اذان بر او القا شد. پیامبر(ص) آن خواب را رویای حق تشخیص داد و دستور داد تا آن اذکار را به بلال بیاموزد.<ref>ابن ماجه، سنن، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۲۳۳ـ۲۳۲؛ ابوداوود سجستانی، سنن ابی داوود، ۱۴۰۱ق، ج۱، ۳۳۸ـ۳۳۶.</ref>اما بر اساس روایاتی که از اهل‌بیت رسیده، اذان برتر از آن است که برگرفته از رویای کسی چون عبدالله بن زید بوده باشد<ref> نگاه کنید به حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۷۸.</ref> بلکه پیامبر آن را از جبرئیل دریافت کرده است.<ref>نگاه کنید به محمدی ری‌شهری، موسوعة میزان الحکمه، ج۲، ص۹۷-۹۸.</ref> | بر اساس نقلی دیگر پیامبر می‌اندیشید که همچون [[اهل کتاب]] بوقی یا ناقوسی برای فراخوانی مردم به کار گرفته شود تا اینکه [[عبدالله بن زید ابن عبدربه]] از بنی‌حارث بن خزرج خوابی دید و در خواب جمله‌های اذان بر او القا شد. پیامبر(ص) آن خواب را رویای حق تشخیص داد و دستور داد تا آن اذکار را به بلال بیاموزد.<ref>ابن ماجه، سنن، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۲۳۳ـ۲۳۲؛ ابوداوود سجستانی، سنن ابی داوود، ۱۴۰۱ق، ج۱، ۳۳۸ـ۳۳۶.</ref>اما بر اساس روایاتی که از اهل‌بیت رسیده، اذان برتر از آن است که برگرفته از رویای کسی چون عبدالله بن زید بوده باشد<ref> نگاه کنید به حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۷۸.</ref> بلکه پیامبر آن را از جبرئیل دریافت کرده است.<ref>نگاه کنید به محمدی ری‌شهری، موسوعة میزان الحکمه، ج۲، ص۹۷-۹۸.</ref> | ||
==عبارات== | ==عبارات== | ||
فصول و عبارات اذان در فقه امامیه عبارتند از: «الله اکبر» ۴ بار، «أشهد أن لا إله إلّا الله»، ۲ بار، «أشهد أنّ محمدا رسول الله»، ۲ بار، «حَیَّ علی الصلاة» ۲ بار، «حَیَّ علی الفلاح»، ۲ بار، «[[حَیَّ علی خیر العمل]]»، ۲ بار، «الله اکبر»، ۲ بار، «لا إله إلّا الله»، ۲ بار.<ref>طوسی، الخلاف، ۱۳۷۷ق، ج۱، ص۹۰.</ref> | فصول و عبارات اذان در فقه امامیه عبارتند از: «الله اکبر» ۴ بار، «أشهد أن لا إله إلّا الله»، ۲ بار، «أشهد أنّ محمدا رسول الله»، ۲ بار، «حَیَّ علی الصلاة» ۲ بار، «حَیَّ علی الفلاح»، ۲ بار، «[[حی علی خیر العمل|حَیَّ علی خیر العمل]]»، ۲ بار، «الله اکبر»، ۲ بار، «لا إله إلّا الله»، ۲ بار.<ref>طوسی، الخلاف، ۱۳۷۷ق، ج۱، ص۹۰.</ref> | ||
=== شهادت ثالثه === | === شهادت ثالثه === | ||
{{اصلی|شهادت ثالثه}} | {{اصلی|شهادت ثالثه}} | ||
عبارت «أشهد أنّ علیّا ولیُّ الله» در اذان برخی از امامیان متداول بوده است؛<ref>برای نمونه رجوع کنید به: صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۱۸۹ـ۱۸۸؛ طوسی، النهایه، ۱۳۸۹ق، ص۸۰.</ref> اما در منابع فقهی و حدیثی امامیه به عنوان بخشی از اذان مطرح نشده است. | عبارت «أشهد أنّ علیّا ولیُّ الله» در اذان برخی از امامیان متداول بوده است؛<ref>برای نمونه رجوع کنید به: صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۱۸۹ـ۱۸۸؛ طوسی، النهایه، ۱۳۸۹ق، ص۸۰.</ref> اما در منابع فقهی و حدیثی امامیه به عنوان بخشی از اذان مطرح نشده است. | ||
به نظر غالب [[مراجع تقلید]] شیعه این فراز جزء اذان نیست؛ اما گفتن آن به قصد قربت و به گونه‌ای که مشخص شود جزء اذان نیست، [[مستحب]] و یا جایز است.<ref>[http://www.shia-news.com/fa/news/27798 نظر مراجع تقلید درباره حکم شهادت ثالثه].</ref> | به نظر غالب [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] شیعه این فراز جزء اذان نیست؛ اما گفتن آن به قصد قربت و به گونه‌ای که مشخص شود جزء اذان نیست، [[مستحب]] و یا جایز است.<ref>[http://www.shia-news.com/fa/news/27798 نظر مراجع تقلید درباره حکم شهادت ثالثه].</ref> | ||
===اختلاف‌ها با اهل سنت=== | ===اختلاف‌ها با اهل سنت=== | ||
* عبارت «حَیَّ علی خیرِ العمل»: در اذان جمله «حی علی خیر العمل» از مختصات [[شیعه]] و شعار این مذهب به شمار می‌رود.<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۳۹۱ق، ص۳۹ـ۳۸.</ref> بر پایه برخی منابع این عبارت در زمان [[پیامبر(ص)]] و در [[خلافت]] [[ابوبکر بن | * عبارت «حَیَّ علی خیرِ العمل»: در اذان جمله «حی علی خیر العمل» از مختصات [[شیعه]] و شعار این مذهب به شمار می‌رود.<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۳۹۱ق، ص۳۹ـ۳۸.</ref> بر پایه برخی منابع این عبارت در زمان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و در [[خلافت]] [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و اوایل خلافت [[عمر بن خطاب|عمر]] جزئی از اذان بود و عمر با این پندار که این جمله مردم را در رفتن به [[جهاد]] سست می‌سازد، دستور حذف آن را داد.<ref>قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۱۴۳؛ ابو عبدالله علوی، الاذان بحی علی خیرالعمل، ۱۳۹۹ق، ص۱۶.</ref> [[ابن نباح]] مؤذن [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] این جمله را به کار می‌برد و امام آن را تقریر می‌فرمود.<ref>صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۱۸۷.</ref> | ||
* [[تثویب]] و آن افزودن دوبار «الصلاة خیر من النوم» به جای «حی علی خیرالعمل» نزد [[اهل سنت]] در اذان صبح است. روایات به کارگیری این جمله از طریق [[ابومحذوره]] نقل شده است. در روایات مربوط به [[تثویب]] این نکته که آیا عبارت «الصلاة خیر من النوم» را | * [[تثویب]] و آن افزودن دوبار «الصلاة خیر من النوم» به جای «حی علی خیرالعمل» نزد [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] در اذان صبح است. روایات به کارگیری این جمله از طریق [[اوس بن معیر بن لوذان جمحی|ابومحذوره]] نقل شده است. در روایات مربوط به [[تثویب]] این نکته که آیا عبارت «الصلاة خیر من النوم» را پیامبر(ص) به او آموخته است یا نه، مورد اختلاف است.<ref>نگاه کنید به: دارقطنی، سنن، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۴۳۵-۴۳۹.</ref> تثویب در [[فقه]] [[امامیه]] هیچ گاه پذیرفته نبوده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۰۳؛ سید مرتضی، الانتصار، ۱۳۹۱ق، ص۳۹؛ طوسی،الاستبصار، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۳۰۸..</ref> | ||
* گفتن فقط یک بار «لا اله الا الله» در پایان اذان در [[مذاهب اربعه]] | * گفتن فقط یک بار «لا اله الا الله» در پایان اذان در [[مذاهب چهارگانه اهل سنت|مذاهب اربعه]] اهل سنت.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، قاهره، ج۱، ص۳۱۲.</ref> | ||
* رأی [[مالک بن انس|مالک]] درباره گفتن ۲ [[تکبیر]] در آغاز [[اذان]] به جای ۴ تکبیر.<ref>ابن قاسم، المدونة الکبری، مکتبة المثنی، ج۱، ص۵۷.</ref> | * رأی [[مالک بن انس|مالک]] درباره گفتن ۲ [[تکبیر]] در آغاز [[اذان]] به جای ۴ تکبیر.<ref>ابن قاسم، المدونة الکبری، مکتبة المثنی، ج۱، ص۵۷.</ref> | ||
* ترجیع در [[شهادتین]]؛ مذهب [[فقه مالکی|مالکی]] و [[فقه شافعی|شافعی]] سنت را در این دانسته‌اند که شهادتین هرکدام دوبار با صدایی آهسته [[ادا]] گردند و سپس دوبار دیگر با صدایی بلند خوانده شوند.<ref>مالک بن انس، المدونة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۵۷؛ شافعی، الام، ج۱، ص۸۴.</ref> | * ترجیع در [[شهادتین]]؛ مذهب [[فقه مالکی|مالکی]] و [[فقه شافعی|شافعی]] سنت را در این دانسته‌اند که شهادتین هرکدام دوبار با صدایی آهسته [[ادا]] گردند و سپس دوبار دیگر با صدایی بلند خوانده شوند.<ref>مالک بن انس، المدونة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۵۷؛ شافعی، الام، ج۱، ص۸۴.</ref> | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
* اذان گفتن برای نمازگزار [[مستحب]] مؤکد است؛ چه زن باشد چه مرد (البته زنان باید آهسته بگویند)، برای [[نمازهای یومیه|نمازهای پنج‌گانه]] چه [[ادا]] باشد چه قضا، چه فرادا چه جماعت.<ref>محقق حلی، شرایع الإسلام، ج۱، ص۷۴.</ref> | * اذان گفتن برای نمازگزار [[مستحب]] مؤکد است؛ چه زن باشد چه مرد (البته زنان باید آهسته بگویند)، برای [[نمازهای یومیه|نمازهای پنج‌گانه]] چه [[ادا]] باشد چه قضا، چه فرادا چه جماعت.<ref>محقق حلی، شرایع الإسلام، ج۱، ص۷۴.</ref> | ||
* استحباب اذان در نمازهای صبح و مغرب مؤکد است. | * استحباب اذان در نمازهای صبح و مغرب مؤکد است. | ||
* تأکید بر اذان تا حدی است که حتی برخی از فقیهان، در مذاهب گوناگون فقهی از [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، در مواردی اذان را [[واجب کفایی]] شمرده‌اند.<ref>طوسی، الخلاف، ۱۳۷۷ق، ج۱، ص۹۳؛ ابن همام، ج۱، ص۲۰۹؛ محلی، ج۱، ص۱۲۵..</ref> | * تأکید بر اذان تا حدی است که حتی برخی از فقیهان، در مذاهب گوناگون فقهی از [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]، در مواردی اذان را [[واجب کفایی]] شمرده‌اند.<ref>طوسی، الخلاف، ۱۳۷۷ق، ج۱، ص۹۳؛ ابن همام، ج۱، ص۲۰۹؛ محلی، ج۱، ص۱۲۵..</ref> | ||
* برخی معتقدند در شهری که در آن [[نماز جمعه]] برپا می‌شود هرگاه مردم بر ترک اذان اجتماع نمایند باید با آنان پیکار کرد.<ref>نگاه کنید به: ابن همام، ج۱، ص۲۰۹؛ جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، قاهره، ج۱، ص۱۰۱.</ref> | * برخی معتقدند در شهری که در آن [[نماز جمعه]] برپا می‌شود هرگاه مردم بر ترک اذان اجتماع نمایند باید با آنان پیکار کرد.<ref>نگاه کنید به: ابن همام، ج۱، ص۲۰۹؛ جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، قاهره، ج۱، ص۱۰۱.</ref> | ||
* اذان و اقامه مختص [[نمازهای یومیه]] است و در سایر نمازهای واجب سه مرتبه «الصلاة» گفته می شود.<ref>العروه الوثقی، ج۱، ص۶۰۱..</ref> | * اذان و اقامه مختص [[نمازهای یومیه]] است و در سایر نمازهای واجب سه مرتبه «الصلاة» گفته می شود.<ref>العروه الوثقی، ج۱، ص۶۰۱..</ref> | ||
* [[حنفی|حنفیان]] و [[شافعی|شافعیان]] اذان بی‌نیت را درست می‌دانند و در دیگر مذاهب اسلامی نیت [[واجب]] است.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، قاهره، ج۱، ص۳۱۴؛ شهید ثانی، ج۱، ص۲۳۹..</ref> | * [[حنفی|حنفیان]] و [[محمد بن ادریس شافعی|شافعیان]] اذان بی‌نیت را درست می‌دانند و در دیگر مذاهب اسلامی نیت [[واجب]] است.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، قاهره، ج۱، ص۳۱۴؛ شهید ثانی، ج۱، ص۲۳۹..</ref> | ||
* نزد امامیه و نیز در مذهب [[حنبلی]] اذان باید به عربی گفته شود ولی در مذاهب سه گانه دیگر عربی خواندن را برای آگاهان به زبان عربی لازم شمرده‌اند و برای کسانی که عربی را نیک نمی‌دانند اذان گفتن به زبان بومی جایز است.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، قاهره، ج۱، ص۳۱۴؛ شهید ثانی، ج۱، ص۲۳۹..</ref> | * نزد امامیه و نیز در مذهب [[حنبلی]] اذان باید به عربی گفته شود ولی در مذاهب سه گانه دیگر عربی خواندن را برای آگاهان به زبان عربی لازم شمرده‌اند و برای کسانی که عربی را نیک نمی‌دانند اذان گفتن به زبان بومی جایز است.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، قاهره، ج۱، ص۳۱۴؛ شهید ثانی، ج۱، ص۲۳۹..</ref> | ||
* [[موذن]] باید مرد(یا پسر مُمَیز)، مسلمان و عاقل باشد و [[مستحب]] است که [[عادل]]، بلند آواز و آگاه به وقت بوده در حالت [[طهارت]] باشد و بر جایی بلند بایستد و اذان گوید.<ref>محقق حلی، ج۱، ص۷۵؛ نیز ابن هبیره ج۱، ص۸۲..</ref> | * [[مؤذن|موذن]] باید مرد(یا پسر مُمَیز)، مسلمان و عاقل باشد و [[مستحب]] است که [[عدالت (فقه)|عادل]]، بلند آواز و آگاه به وقت بوده در حالت [[طهارت]] باشد و بر جایی بلند بایستد و اذان گوید.<ref>محقق حلی، ج۱، ص۷۵؛ نیز ابن هبیره ج۱، ص۸۲..</ref> | ||
* برخی از فقیهان بر این نکته تصریح داشته‌اند که اذان گفتن زنان برای جماعتی از زنان جایز است.<ref>نگاه کنید به: محقق حلی، ج۱، ص۷۵؛ قس، ابن هبیره، ج۱، ص۸۰..</ref> | * برخی از فقیهان بر این نکته تصریح داشته‌اند که اذان گفتن زنان برای جماعتی از زنان جایز است.<ref>نگاه کنید به: محقق حلی، ج۱، ص۷۵؛ قس، ابن هبیره، ج۱، ص۸۰..</ref> | ||
* [[مالکی|مالکیان]] و برخی از [[شافعی|شافعیان]] گرفتن اجرت توسط موذن را جایز می‌شمارند اما [[امامیه]]، [[حنفیه]]، [[حنبلی|حنابله]] و برخی دیگر از شافعیه ضمن پذیرش شیوه‌ای برای ارتزاق مؤذن اجرت بر اذان را ممنوع شمرده‌اند.<ref>رک طوسی، الخلاف، ۱۳۷۷ق، ج۱، ص۹۶؛ ابن هبیره، ج۱، ص۸۳..</ref> | * [[مالکی|مالکیان]] و برخی از [[محمد بن ادریس شافعی|شافعیان]] گرفتن اجرت توسط موذن را جایز می‌شمارند اما [[امامیه]]، [[حنفیه]]، [[حنبلی|حنابله]] و برخی دیگر از شافعیه ضمن پذیرش شیوه‌ای برای ارتزاق مؤذن اجرت بر اذان را ممنوع شمرده‌اند.<ref>رک طوسی، الخلاف، ۱۳۷۷ق، ج۱، ص۹۶؛ ابن هبیره، ج۱، ص۸۳..</ref> | ||
* اذان گفتن پیش از وقت مگر در [[نماز]] صبح و به منظور آماده کردن مردم جایز نیست البته در این صورت هم باید به هنگام [[طلوع فجر]] تکرار گردد.<ref>مفید، ص۹۸..</ref> | * اذان گفتن پیش از وقت مگر در [[نماز]] صبح و به منظور آماده کردن مردم جایز نیست البته در این صورت هم باید به هنگام [[طلوع فجر]] تکرار گردد.<ref>مفید، ص۹۸..</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = دعای بعد از اذان|: «اللهم اجعل قلبی بارا و عیشی قارا وعملی سارا و رزقی دارا و اولادی ابرارا واجعل لی عند قبر نبیک محمد صلی الله علیه و آله وسلم مستقرا و قرارا برحمتک یا ارحم الراحمین.»<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۴۰ق، ج۸۱، ص۱۸۲. قمی، مفاتیح الجنان، باقیات الصالحات، ص : ۷۲۴.</ref>|تاریخ بایگانی|| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان = دعای بعد از اذان|: «اللهم اجعل قلبی بارا و عیشی قارا وعملی سارا و رزقی دارا و اولادی ابرارا واجعل لی عند قبر نبیک محمد صلی الله علیه و آله وسلم مستقرا و قرارا برحمتک یا ارحم الراحمین.»<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۴۰ق، ج۸۱، ص۱۸۲. قمی، مفاتیح الجنان، باقیات الصالحات، ص : ۷۲۴.</ref>|تاریخ بایگانی|| منبع =| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||