اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

امین الاسلام ابوعلی [[فضل بن حسن طبرسی]] (م ۵۴۸ ق) از دانشمندان برجسته قرن ششم هجری است که به دلیل کتاب [[تفسیر]] مهمش با عنوان [[مجمع البیان]] (تألیف سال ۵۳۰ ق) و [[جوامع الجامع]] (تألیف سال ۵۴۲ق در ۷۰ سالگی مولف) شهرت دارد.

 

وی در [[خراسان]] می‌زیسته و از عالمان معتدل [[شیعه]] در این دوره به شمار می‌آید. از دیگر آثار وی می‌توان به «الاداب الدینیة للخزانة المعینیه» و «جواهر النحو» اشاره کرد. شرح حال مفصل وی، بررسی تفصیلی آثار او و نیز اوضاع زمان طبرسی را [[کریمان]] در کتاب طبرسی و [[مجمع البیان]] آورده است.

طبرسی کتاب خود را به یکی از شاهان شیعه [[مازندران]] با نام [[علی بن شهریار بن قارن]] (سلطنت از ۵۱۱-۵۳۴ق) از [[آل باوند]] اهدا کرده و در مقدمه با ستایش فراوان از وی سخن گفته است. این سلسله از سلاطین شیعه مذهبِ خطه مازندران بوده و در دورانی طولانی به بسط مذهب [[شیعه]] در آن ناحیه کمک کردند.<ref>رسول جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ج۲، ص۵۱۵-۵۱۶.</ref>

به عنوان نمونه در زندگی [[حضرت زهرا(س)]] کم‌ترین اشاره‌ای به برخورد وی با حاکمیت و روابط میان آن حضرت با [[خلیفه اول]] و [[خلیفه دوم|دوم]] نشده است.<ref>اعلام الوری، ج۱، ص۳۰۰-۳۰۱</ref> وی در بحث [[دفن]] [[امام مجتبی(ع) ]] با آنکه اشاره به حضور [[عایشه]] و اعتراض وی کرده، اما این خبر را آورده که از اصل قرار نبود تا امام را در کنار جدش پیغمبر دفن کنند، بلکه وی را برای تجدید عهد به آن سمت آوردند و قرار بود تا در [[بقیع]] کنار جده‌اش [[فاطمه بنت اسد]] دفن شود.<ref>اعلام الوری، ج۱، صص۴۱۴-۴۱۵.</ref>

وی در مواردی که احادیث صحیحی را آورده از ذکر سند نیز خودداری کرده، می‌نویسد به‌دلیل (اشتهارها بین نقلة الاثار و اعتمادا علی أن نقلها من کتب محکومة بالصحة عند نقّاد الاخبار؛ به علت مشهور بودن این روایت در میان راویان احادیث و اعتماد بر آن‌ها به دلیل نقل شدن در کتاب‌هایی که حکم به صحت آن‌ها شده است) سند را نیز حذف کرده است.<ref>نک: اعلام الوری، ج۱، ص۳۵۹.</ref>

با این حال مواردی وجود دارد که طبرسی نام کتابی را یاد کرده و یا اگر از شخصی نقل کرده، باید اطمینان داشت که کتاب خاصی از آن مؤلف مورد نظر وی بوده است. معمولا وقتی چیزی در این کتاب از [[شیخ مفید]] نقل می‌شود، می‌توان مطمئن بود که آن را از ارشاد نقل می‌کند.<ref>نک: اعلام الوری، ج۱، ص۴۷۷.</ref> در کنار آن، مواردی هست که از اشخاصی از مؤلفان نقل کرده، اما به دلیل آنکه نام کتاب وی را نیاورده، اطمینان نداریم که از کدام یک از کتاب‌های او نقل کرده است؛ مثلا می‌نویسد: «و ذکر السید الاجل المرتضی فی بعض مسائله…».<ref>نک: اعلام الوری، ج۱، ص۴۷۷.</ref>

*فضل بن حسن، طبرسی،اعلام الوری باعلام الهدی، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، ۱۴۱۷ق.